ITRÎ VE TIBBİ BİTKİLER İLE BOYA BİTKİLERİ ÜRETİMİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ 1

PROJE AMACI Tarım ve gıda sektöründe yaşanan yenilikçi politikalar ve gelişmelere paralel olarak; Itrî ve tıbbi bitkiler ile boya bitkilerinin kültür alanlarında üretilen tür ve çeşitlerin artırılması, Üretimin iç ve dış talebe uygun bir şekilde geliştirilmesi, Doğal ve biyolojik kaynakların korunması ve geliştirilmesi, Kırsal kalkınmanın sağlanması amaçlanmıştır.  

MEVCUT DURUM (1) Türkiye’nin doğal bitki örtüsü, belirlenen 11.707 bitki çeşidi ile büyük zenginliğe sahiptir. Bu bitkilerin 3.649’ u yöreye özgü iklim ve toprak şartlarında yetişen endemik tür ve çeşitlerdir. Mevcut bitki tür ve çeşitlerimizin yaklaşık 1.000’ i de ülkemizde veya dünyada ıtrî ve tıbbi bitki olarak kullanılmaktadır. İç piyasada ticarete konu olan bitki sayısı ise 350 olup bu bitkilerden yaklaşık 100 bitkinin ihracatı yapılmaktadır.

MEVCUT DURUM (2) Dünya pazarları, ileriye yönelik planlamaya imkan veren bir üretim tarzı ile etken madde miktarı ve kalitesi yüksek “standart” ürün talep etmektedir. Ancak bu talebi bugüne kadar yapıldığı gibi doğadan toplayarak karşılamamız ve pazarda kalıcı bir yer edinmemiz mümkün değildir. Doğal bitki dokusunda mevcut ıtrî ve tıbbi bitkilerin çok az bir kısmı kültüre alınmıştır. İç ve dış piyasada değerlendirilen bitki türlerinin önemli bir kısmı doğadan toplanmaktadır.

Itrî Ve Tıbbi Bitkiler Üretim Verileri (2013) ÜRÜN ADI EKİLEN ALAN(DEKAR) ÜRETİM(TON) Kimyon 247.045 17.050 Nane 10.646 14.143 Kekik 89.137 13.658 Gül (Yağlık) 28.012 10.769 Anason 152.431 10.046 Rezene 13.848 1.994 Şerbetçiotu 3.544 1.852 Çörekotu 3.261 352 Oğulotu (Melissa) 505 238 Lavanta 709 105 Adaçayı 30 4 Kişniş 11 1 Kaynak: TÜİK

Itrî Ve Tıbbi Bitkiler Üretim Verileri (2014) ÜRÜN ADI EKİLEN ALAN(DEKAR) ÜRETİM(TON) Kimyon 224421 15570 Nane 10652 14700 Kekik 92959 11752 Gül (Yağlık) 28359 10831 Anason 140506 9309 Rezene 15848 2289 Şerbetçiotu 3530 1832 Çörekotu 1717 140 Oğulotu (Melissa) 505 238 Lavanta 2189 297 Adaçayı 130 19 Kişniş 11 1 Kaynak: TÜİK

HEDEF ÜRÜNLER VE HEDEF ALANLAR

HEDEF ÜRÜNLER (I) Doğadan toplanarak veya üretilerek yurt içinde kullanılan ve yurt dışına ihraç edilen türlerin kültürel üretimi ADAÇAYI , OĞULOTU, KEKİK, LAVANTA, SALEP ORKİDESİ, NANE, GÜL(Yağlık), REZENE, ANASON, KİMYON, KİŞNİŞ, ŞERBETÇİOTU, SAFRAN, ÇÖREKOTU

HEDEF ÜRÜNLER (II) Ülkemizde florada mevcut olan ancak kültür alanlarında üretimi konusunda henüz çalışmaların olmadığı, ancak üretimi halinde uluslar arası ticarette ticari değer taşıyan; MELEKOTU, KARAKAFESOTU, KANTARON, PASİFLORA, PLANTAGO, ASLANPENÇESİ, PORTAKAL NERGİSİ, KARAHİNDİBA, MEYAN KÖKÜ ÇÖVEN, ÇUHA ÇİÇEĞİ, DEVEDİKENİ, HODAN, ISIRGAN, KEDİOTU, JENTİYANE KÖKÜ, CİVANPERÇEMİ, PAPATYA, ÖKSÜRÜK OTU, SARISABIR,

HEDEF ÜRÜNLER (III) Ülkemizde mevcut olan, ancak kültür alanlarında üretimi konusunda henüz çalışmaların yeterli olmadığı, ancak üretimi halinde uluslar arası ticarette ticari değer taşıyan boya bitkileri; Rubia tinctoria L. (Kök Boya) Isatis tinctoria L. (Çivit Otu) Reseda lutea L. (Muhabbet Çiçeği) Carthamus tinctorius L. (Aspir) Phytolacca purinosa L. (Şekerci Boyası) Rhamnus tinctoria L. (Cehri) Alkanna tinctoria L. ( Havacıva Otu)

HEDEF ÜRÜNLER (IV) Ayrıca Şifalı gıda olarak adlandırılan ve araştırma enstitülerimizin çalışmaları ile ürün desenimiz içine dahil olması gereken Karabuğday (Fogapyrum esculentum) yanında Kinoa (Chenopodium quinoa) gibi ürünlerin yetiştiriciliğinin yaygınlaştırılması planlanmaktadır.

2014 YILI PiLOT UYGULAMA 2014 yılında 6 ilde pilot uygulama başlatıldı

PROJE BÜTÇESİ VE ÖNGÖRÜLEN FAALİYETLER

PROJE BÜTÇESİ 2015 Yılı Yatırım Tutarı 2.250.000 TL. 2015-2017 Yılları toplamı 5.500.000 TL.’dir.

PROJE FAALİYETLERİ HEDEF ÜRÜN VE HAVZA SEÇİMİ Uygulama öncesinde, Araştırma Enstitülerinde geliştirilen veya adaptasyon çalışmaları tamamlanan tür ve çeşitler için uygun alt havzaların seçimi ÇİFTÇİ ŞARTLARINDA ÜRETİM Planlanan alt havzalarda, uygun tür ve çeşitlerin ülkemiz ürün deseni içine dahil edilmesi, çiftçi şartlarında demonstrasyonlar Çiftçi eğitim ve yayım çalışmalarından sorumlu olacak İl ve ilçe müdürlüklerinde görevli teknik personelin hedef ürünler bazında eğitimi (eğiticilerin eğitimi) İNSAN KAYNAĞININ GELİŞTİRİLMESİ Alıcının istediği miktar ve kalitede (standartta) ürünün arzını sağlamak üzere sözleşmeli üretim modellerinin uygulanarak üretici-işleyici-ihracatçı bağının güçlendirilmesi, KALİTENİN ARTIRILMASI- PAZARLAMA Tıbbi ve ıtri bitkilerin üretim ve tüketiminde, doğru bilgilendirilmenin yapılması ve farkındalığın artırılmasına yönelik eğitim-yayım çalışmalarının yürütülmesi, kayıt ve izlenebilirliğin sağlanması, PAYDAŞ DESTEĞİNİN SAĞLANMASI

2015 YILI FAALİYETLERİ Arama konferansı ve 4 çalıştay yapılması İç ve dış piyasa araştırması, Itri ve tıbbi bitkiler ile boya bitkileri stratejik planı hazırlanması, Seçilmiş ürünler bazında ürün raporu hazırlanması, Fizibilite çalışmaları ve örnek üretim projeleri hazırlanması,

2015 YILI FAALİYETLERİ İl Müdürlüklerimizde kapasite oluşturulması, Eğiticilerin eğitimi (100 kişi X 5 gün), Yurt içi ve yurt dışı eğitim ve teknik gezi, 1000 çiftçiye eğitim, 450 dekar alanda demonstrasyon,

TEŞEKKÜR EDERİM…