VE GELECEKTEKİ BEKLENTİLER E-ÖĞRENME EĞİLİMLERİ VE GELECEKTEKİ BEKLENTİLER Arzu Hancı Karademirci Orta Doğu Teknik Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi

Sunum Akışı Giriş E-öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler E-öğrenme Tasarım ve Dağıtımındaki Eğilimler E-devlette E-öğrenme ve Gelecekteki E-öğrenme Beklentileri

Giriş Sınıf içi eğitiminin bazı sınırlılıkları e-öğrenmeye yönelimi artırmaktadır: • Sınıf içi eğitim, bilginin değişme hızındaki hızı yakalayamayabilir, • Sınıf içi eğitimin maliyeti yüksektir, • Sınıf içi eğitimler esnek zamanlama ve programlamaya izin vermemektedir, • Sınıf içi eğitim kesiklidir ve zaman alıcıdır, • Sınıf içi eğitimler için uzman eğitmen/öğretmen sıkıntısı vardır.

Giriş Zemsky ve Massy (2004), çalışmalarında, e-öğrenme piyasasını üç başlık altında tanımlamaktadır: E-öğrenme, web üzerinde çevrimiçi kurslarla uzaktan eğitimin bir türü olarak görülür. Çevrimiçi sertifika veya mezuniyet programları, bu alandaki e-öğrenmenin örnekleridir. E-öğrenme, standardize edilmiş testler, flaş animasyonları, benzetimler (simülasyonlar),etkileşimli CD’ler vb. olarak elektronik öğrenme materyalleri olarak görülür. E-öğrenme, derslerin, programların, ödevlerin, notların, ve öğrenme materyallerinin sunulduğu Eğitim Yönetim Sistemleri olarak görülür.

Giriş Yazarlar, sınırlı bir bakış açısıyla piyasa nişlerini tanımlarken, e-öğrenmenin büyük resmini anlamak için farklı boyutlarda e-öğrenmeyi araştırmak iyi olacaktır. Öncelikle, e-öğrenme teknolojisindeki eğlimler; mobil teknolojiler, simülasyonlar, uyarlanabilir öğrenme ortamları, açık kaynak Eğitim Yönetim Sistemleri ve e-öğrenme standartları hakkında kısa bilgi sunulacaktır, Daha sonra, e-öğrenmenin tasarımı ve dağıtımındaki eğilimler; eş zamanlı, karma, karma-eş zamanlı e-öğrenme, ve e-öğreme ölçümü özetlenecektir, Son olarak ise, e-devlette e-öğrenme ve gelecekteteki beklentiler bu literatür yansıması içinde yer almaktadır.

Sunum Akışı Giriş E-öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler E-öğrenme Tasarım ve Dağıtımındaki Eğilimler E-devlette E-öğrenme ve Gelecekteki E-öğrenme Beklentileri

E-Öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler ‘Eğilim’ kavramı temel olarak, piyasanın genel yönünü ifade etmektedir. E-öğrenme teknolojilerindeki eğilimler, e-öğenme piyasasının genel yönünü ve ihtiyaçlarını belirtmektedir Pemberton ve Fallahkhair(2008)’in ifade ettiği gibi, e-öğrenme etkinlikleri zaman ve mekan bağımsız olduklarından, ilgi çekmekte ve popülerliği giderek artmaktadır.

E-Öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler Mobil Teknolojiler E-öğrenmede kullanılan mobil cihazlar; mobil kişisel bilgisayarlar, mobil telefonlar, akıllı telefonlar, kişisel dijital yardımcılar (PDAs), iPod’ lar, mp3 oynatıcılar ve ultra mobil kişisel bilgisayarlardır (UMPCs) (Clarke, Keing, Lam & McNaught, 2008) En yaygın kullanılan araç, şüphesiz mobil kişisel bilgisayarlardır. PDA’ler, hem kamu hem özel organizasyonlar tarafından, e-öğrenme faaliyetlerinde kullanılmaktadır.

E-Öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler Mobil Teknolojiler Mobil telefonlar, mobil öğrenmede kullanılan diğer araçlardır. Öğrencilerde kullanım oranı yüksektir. Üç farklı ülkeden (İtalya, Bulgaristan ve Japonya) 1000’den fazla öğrenciyi içeren bir çalışma yürütülmüştür. Çalışma, her öğrencinin en az bir mobil telefona sahip olduğunu işaret etmektedir (Ronchetti, and Stevovich, 2008). Mobil telefonlarda kullanılan haberleşme teknolojileri; GPRS, GSM, WAP, Bluetooth, Wi-Fi, ve Kızılötesi gibi teknolojilerdir. Mobil telefonlarında çoğunlukla SMS (Kısa Mesaj Servisi) kullanılmaktadır. Clarke et al. (2008), SMS kullanımının çok basit olduğunu ve kullanıcı kullanımı için oldukça uygun olduğunu belirtmektedir. Bu nedenle, SMS’nin çalışması için gerekli yazılım ve donanım iyileştirme projelerinin oldukça popüler olduğunu belirtmişlerdir.

E-Öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler Mobil Teknolojiler Dünyada, açık kaynak Eğitim Yönetim Sistemi ve onların mobil uyarlamaları hakkında çalışmalar ve araştırma da bulunmaktadır. Örnek olarak Mobil Moodle (MOMO) projesi verilebilir: MOMO popüler Moodle Eğitim Yönetim Sistemi’ne bir eklentidir. Mobil kullanıcılar, mobil telefonları (veya diğer herhangi bir JAVA ve İnternet kabiliyetli araç) ile, JAVA tabanlı bir uygulama olan MOMO istemciyi yüklerler. Bu istemci sayesinde, nerede olurlarsa olsunlar öğrenciler kurslara erişebilir (MOMO, 2008).

E-Öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler Simülasyonlar Chi-Syan Lin (2005), simülasyonu “gerçek ortamı taklit etmek için bir girişim” olarak tanımlar. “Similasyon, yapılandırmacı öğrenme bağlamında, ihmal edemeyeceğimiz bir araçtır’’ (p.4).

E-Öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler Simülasyonlar E-öğrenmede, simülasyonların kullanımı için bir örnek, Park et al. (2001) tarafından verilmiştir. Bilim ve Mühendislik Bölümleri öğrencileri için, laboratuvar ve deney etkinliklerini gerçekleştirmek oldukça zordur. Bu zorluk, gerçek kadar eksiksiz olarak tasarlanan “sanal gerçek” (virtual reality) uygulamaları ile aşılmıştır. Öğrenciler gün geçtikçe sanal gerçeklikleri daha fazla tercih etmektedir. Sanal gerçeklikler ile, öngörülebilir ve çoğunlukla kontrolünüz altında olan etrafı çevrili bir öğrenme ortamı yaratılmaktadır (Simülasyon ve Sanal Gerçeklik,2008).

E-Öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler Simülasyonlar E-öğrenme simülasyonlarının diğer bir çeşidi oyunlardır. Oyunlar, çocuk, genç, orta-yaşlı, ve daha yaşlı insanları cezbetmektedir. Ancak, oyunları eğitsel amaçlar için kullanmak için, dikkat edilmesi gereken temel öneriler bulunmaktadır (E-öğrenmede Simülasyonlar ve Oyunlar, 2008): Oyun tiplerini öğrenme hedefleri ile eşleştiriniz, İlerleme için öğrenmeyi zorunlu kılınız, Rehberlik ediniz, Doğru cevapları yüreklendiriniz, Karmaşıklığı yönetiniz.

E-Öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler Uyarlanabilir Öğrenme Ortamları Öğrenme, geleneksel ve standartlaşmış faaliyetler yerine, öğrenicinin ihtiyaçları ve belirli gereksinimlerine göre ayarlabilir. Uyarlanabilir Öğrenme Ortamları’nın (Adaptive Learning Environments) önemli farklarından biri, farklı öğrenicilerin, farklı ihtiyaçlarına yanıt verebilecek kapasiteye sahip olmasıdır. Bu ihtiyaçlar; etkinliklere katılacak öğrencilerin çeşitliliği, medyaya erişimdeki çeşitlilik, ve bağlam çeşitliliğinden doğmaktadır.

E-Öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler Açık Kaynak Kodlu Eğitim Yönetim Sistemleri Günümüzde, çok sayıda açık kaynak Eğitim Yönetim Sistemleri (EYS) vardır. Aktif kullanım ve geliştirme aşamasında olan bazı EYS projeleri aşağıdaki gibidir:

E-Öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler E-öğrenme Standartları E-öğrenme standartları alanında çalışan çeşitli organizasyon ve konsorsiyumlar vardır. Bu çok sayıdaki organizasyonların ve çabalarının arkasındaki motivasyon, öğrenme materyallerinin tekrar kullanımı ve, e-öğrenme sistemleri arasındaki birlikte çalışabilirliğin ihtiyacıdır (Paramythis & Reisinger, 2003). Farklı organizasyonlar tarafından sunulan birçok e-öğrenme standardı vardır. SCORM (Sharable Content Object Reference Model) bunlar içinde yaygın olarak kullanılmaktadır

Sunum Akışı Giriş E-öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler E-öğrenme Tasarım ve Dağıtımındaki Eğilimler E-devlette E-öğrenme ve Gelecekteki E-öğrenme Beklentileri

E-Öğrenme Tasarım ve Dağıtımındaki Eğilimler - Eş Zamanlı Öğrenme Eş zamanlı öğrenme, öğrenme ortamlarında, öğrenci-öğretmen ve öğrenci-öğrenci arasında anlık iletişimi tanımlayan bir yöntemdir. Rochefort, Dahl & Tarau’e göre (1999), eş zamanlı öğrenme, öğrenciler birbirleriyle ve öğretmenleri ile, anlık ve etkileşimli haberleşmeyi gerçekleştirdiklerinde meydana gelmektedir. Eş zamanlı öğrenmeye video konferans, İnternet telefon servisi veya çift yönlü yayın yapma yoluyla bir öğrencinin katılabilmesi için, asgari olarak bir ağ kamerası ve bir mikrofona sahip olması gerekir (Montgomery ve Wynkoop, 2002).

E-Öğrenme Tasarım ve Dağıtımındaki Eğilimler - Karma Öğrenme Karma öğrenme, yüz yüze, eş zamanlı, kendi hızında öğrenme gibi çeşitli öğrenme dağıtım yöntemlerini içermektedir. Yukarıda sayılan yöntemlerin kombinasyonları iyi yapılırsa, hem öğrenciler hem de organizasyonlar için etkin bir öğrenme ortamı sağlanabilir. Oliver, Kaur, Hedberg, Lee, Graham, Reynolds, Owston ve Bonk (2005) , karma öğrenme bileşenlerini, (1) kendi-yönetimli öğrenme, (2) yüz yüze öğrenme, ve (3) çevrimiçi (sanal sınıf) öğrenme olarak üç başlıkta tanımlamaktadır.

E-Öğrenme Tasarım ve Dağıtımındaki Eğilimler - Ölçme E-öğrenmenin ölçümü için farklı yöntemler kullanılmaktadır. En çok kullanılan model ROI’dir (Return on Invest). ROI, çoğunlukla, e-öğrenmenin maliyetini ve parasal yararı anlamak için tasarlanır. Organizasyonlaraa, çıktının (fayda), girdiyi (maliyeti) geçip geçmediğini anlamasına yardım eder. ROI, (toplam fayda – toplam maliyet)’i toplam maliyete bölerek hesaplanır. Daha sonra, ROI oranını bulmak için sonuç, 100 ile çarpılır.

Sunum Akışı Giriş E-öğrenme Teknolojilerindeki Eğilimler E-öğrenme Tasarım ve Dağıtımındaki Eğilimler E-devlette E-öğrenme ve Gelecekteki E-öğrenme Beklentileri

E-devlette E-öğrenme ve Gelecekteki E-öğrenme Beklentileri Devletlerde e-öğrenme, yurttaşların ve görevlilerin yetkilendirmesi başlığı altında tartışılabilir. Örnek olarak, Almanya’daki hükümet, e-öğrenme uygulamalarını geliştirerek, yurttaşların ve sanayinin e-devlet çözümlerini kabulünü teşvik etmektedir (E-devlette E-öğrenme, 2008). Yine, yerel yönetimler, görevlilerin ve yurttaşların öğrenmesini iyileştirmek için ve maliyetleri azaltmak için e-öğrenme kullanmaktadır. Kamu Finans ve Muhasebeciliğin Sözleşmeli Kuruluşu (CIPFA), raporuna göre, İlgiltere, İskoçya, ve Galler’deki yerel yetkililer, yılda eğitim için toplam 296 milyon £, bir çalışan için ise yaklaşık 150 £ harcamıştır.

E-devlette E-öğrenme ve Gelecekteki E-öğrenme Beklentileri Diğer bir örnek olarak, devletlerdeki etkili olan e-öğrenme etkinlikleri, sağlık ve güvenlik eğitimleri üzerindedir. Yine, e-öğrenme, okulardaki sınırlı kaynak ve öğretmen nedeni ile kullanılabilir. Okullarda verimli e-öğrenme uygulamaları bu tip sınırlamaları telafi edebilir.

E-devlette E-öğrenme ve Gelecekteki E-öğrenme Beklentileri Birçok avantajının yanında, e-öğrenme çözümlerinin gerçekleştirilmesinde çeşitli engeller bulunmaktadır. Bu engellerden birkaçı,e-öğrenmeyi geliştirme maliyeti, e-öğrenme geliştirme ve kullanmada bilgi yoksunluğu, ve sektör bazlı e-öğrenme eksikliğidir (Yerel Hükümet içinde E-öğrenme, 2008). Özellikle maliyet ile ilgili engelleri aşabilmek için, yönetimler genellikle açık kaynak kodlu e-öğrenme platformlarını kullanmayı tercih etmektedir. Ilias, Sakai ve Moodle bu platformlar arasında en popüler olanlardır. Yine, ilköğretim ve orta öğretim için, Sakai, Moodle, ATutor ve Ilias piyasada en çok tercih edilen sistemlerdir (Aberdour, 2007).

E-devlette E-öğrenme ve Gelecekteki E-öğrenme Beklentileri Türkiye ise kamu eğitimini kapsayan bir çok e-öğrenme uygulamalarna sahiptir. OECD raporuna göre (OECD E-Hükümet Çalışmaları Türkiye, 2007), bu uygulamalar, 13 milyon öğrenciyi, 650.000 öğretmeni ve 4.000 kamu ve özel okulları etkilemektedir. Milli Eğitim Bakanı, okul müfredatı ve öğretim yöntemlerini değiştirmek, Internet ve bigisayar teknolojilerinin öğrenciler tarafından kullanılmasını sağlamak için e-öğrenmeyi desteklediğini açıklamıştır.

E-devlette E-öğrenme ve Gelecekteki E-öğrenme Beklentileri Bu e-öğrenme uygulamalarının başlıca amaçları: Okullar, öğretmenler ve öğrenciler arasında işbirliğini geliştirmek ve arttırmak; okulları, toplum için bir kaynak olarak hizmet merkezi haline getirmek. Öğrenme ortamını eğitici yazılım, elektronik referans malzemeleri, uygulama yazılımı ve eğitici oyunlar ile zenginleştirerek eğitimin kalitesini geliştirmek. Birinci kademeden sekizinci kademeye kadar ilköğretimin tüm seviyeleri için Internet ve bilgisayar teknolojileri eğitimini entegre etmek.

E-devlette E-öğrenme ve Gelecekteki E-öğrenme Beklentileri Bu e-öğrenme başlangıcının amaçlarından birkaçı: Internet ve bilgisayar teknolojileri ekipmanına her öğrencinin erişimini sağlamak ve hangi konuda ve nasıl kullanacağı konusunda bilgilendirmek. Problemleri çözmek için Internet ve bilgisayar teknolojilerini kullanırken ihtiyaç duyacakları becerileri öğrencilerin edinmesini sağlamak. Programı geliştirme, öğrencileri değerlendirme, öğretme yöntemlerini güncelleme vb. ile ilgili konularda Internet ve bilgisayar teknolojilerinin sunduğu avantajlardan faydalanmaları için öğretmenleri cesaretlendirmek. Yönetim ile ilgili görevler için okul yöneticilerinin Internet ve bilgisayar teknolojilerini etkin olarak kullanmalarını sağlamak (OECD E-devler Çalışmaları Türkiye, 2007, sayfa. 129).

E-devlette E-öğrenme ve Gelecekteki E-öğrenme Beklentileri E-Öğrenmenin Gelecekteki Beklentileri: Öğrenmeye “mobil” iken de olanak tanıyan mobil teknolojilerin daha fazla kullanılması, Blog’lar, podcast’ler, uygulama toplulukları, ve viki’ler gibi uygulamalar ile öğrenme sorumluluğunun öğrenende olduğu Web 2.0 teknolojilerinin kullanımı, Oyunlar ve simülasyonların kullanımı,   E-öğrenme sistemleri (açık kaynak veya değil), e-öğrenme içerik geliştirme satndardizasyonu ve e-öğrenmede kullanılabilirlik ve ölçme konuları da gelecekte tartışılacak ve üzerine çalışılacaktır.

Teşekkürler...