TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE ÖĞRETİMLE YÖNLENDİRMENİN METABİLİŞSEL FARKINDALIĞA ETKİSİ Dr. İpek Gönüllü Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi ve Bilişimi A.D. Doç . Dr. Müge Artar Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Eğitimde Psikolojik Hizmetler A.D.

Metabiliş nedir? Kişinin kendi düşünme süreçlerinin farkında olması ve bu süreçleri kontrol edebilmesi anlamına gelmektedir. Kişinin öğrenmesini ilgilendiren bilişsel aktivitelerinin ve bunları kontrol etme, düzenleme ve izleme-denetleme becerilerinin farkında olmasıdır.

Metabiliş nedir? Yaşam boyu öğrenme paradigmasının gerçekleşmesi ve mesleğini uygulamada yetkin bir tıp doktoru olmak için metabiliş önemli ve gerekli bir bilişsel süreçtir.

AMAÇ Tıp Fakültesi öğrencilerinde metabilişsel farkındalığı arttırmak için geliştirilen eğitimi alan grupla almayan grup arasında metabilişsel farkındalık düzeyi açısından anlamlı fark var mıdır? Tıp Fakültesi öğrencilerinin öğrenirken kullandıkları metabilişsel beceriler nelerdir?

METOD Çalışmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada olduğu karışık yöntemler deseni kullanılmıştır. Nicel bölümde ön test-son test kontrol gruplu deneysel model kullanılmıştır. Bir yıl sonra izleme testi uygulanmıştır.

METOD Araştırma grubu, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi 2007-2008 Eğitim Öğretim Yılı Dönem 1 öğrencilerinden (n=61) oluşmaktadır. 61 öğrencinin 29’u deney grubu, 32’si kontrol grubunu oluşturmaktadır

METOD Veri toplama aracı; Schraw ve Dennison (1994) tarafından geliştirilmiş ve Akın, Abacı ve Çetin (2007) tarafından Türkçeye uyarlanmış olan Bilişötesi Farkındalık Envanteri-BFE (Metacognitive Awareness Inventory-MAI) Metabilişsel farkındalığı arttırmak için yapılan eğitim, nitel veri toplama aracı olarak kullanılmıştır .

Metabilişsel Farkındalığı Arttırmak için Yapılmış Olan Eğitim Soruları 1- Bir problemle karşılaştığınız (yeni bir öğrenme esnasında) zaman, ilk olarak zihninizde neler yapmayı düşünürsünüz? Sırayla yazar mısınız? 2- Öğrenmeniz gereken konuları çalışırken nasıl planlarsınız? 3- Yukarıdaki bilgiler ışığında öğrenme (problem çözme) ve çalışma yöntemlerinizi tekrar düşünerek, kendi öğrenme yöntem ve stratejilerinizin neler olduğunu ve bunları nasıl kullandığınızı yazınız 4- Bir konuyu öğrenirken (problemi çözerken), konuyu daha iyi öğrenmek ya da problemin çözümüne en doğru şeklide ulaşmak için neler yaparsınız? 5- Öğrenme davranışınızın sonunda ya da problemi çözdükten sonra sonucu nasıl kontrol edersiniz? Kullandığınız stratejilerin çözüm için uygun olup olmadığını nasıl kontrol edersiniz? 6- Bir hatalı öğrenme/ hatalı sonuca varma durumunda davranışınız ne olur?  

Nicel Çalışma Ön-test Son-test İzleme-testi GRUP N S DENEY 29 3.71 0.36 4.12 0.39 3.90 KONTROL 32 3.72 0.42 3.67 3.87 0.47

Nicel çalışma bulgusu Araştırmaya katılan öğrencilerinden deney grubunun eğitim sonrası puanları ile diğer ortalamalar arasında istatistiksel olarak anlamlı çıkmıştır. Bunun dışındaki puanların hiç biri, istatistksel olarak anlamlı bir artma ya da azalma göstermemiştir.

SONUÇ Bu çalışma ile; eğitimle metabilişsel becerilerinin geliştirilebileceği gösterilmiştir metabilişsel farkındalık düzeylerinde gelişme elde edebilmek için eğitimin sürekliğinin gerekli olduğu söylenebilir.

SONUÇ Verilerin analizi sonucunda öğrencilerin özellikle kendi kendini değerlendirme ve yansıtma konusunda eksik oldukları tespit edilmiştir. “bilginin yeterli olup olmadığını sorgulama”, “alt hedefleri belirlemek” ve “hedefleri ya da çözümü açıkça ortaya koyma” konusunda yetersiz oldukları gözlenmiştir.

ÖNERİLER Tıp eğitimi programında, bu becerilerin geliştirilmesine yönelik, açık ve net hedeflerin, planlanmış eğitim etkinliklerinin ve sürekli uygulamalarının yerleştirilmesi, Öğrencilerin metabilişsel beceriler konusunda bilgilendirilmesi, profesyonel hayatları için öneminin vurgulanması, eğitim süreçleri esnasında güdülenmelerinin sağlanması,

ÖNERİLER Aynı şekilde eğiticilerin de bu beceriler konusunda bilgilendirilmesi, Eğiticiler tarafından geribildirim verilerek, öğrencileri cesaretlendirerek, güvenli eğitim ortamı oluşturarak güdülenmelerinin sağlanması Eğiticilerin sadece eğitim sürecinde değil, süreç dışında da öğrencilere model olarak becerilerinin gelişimine yardımcı olmaları.

TEŞEKÜR EDERİM