BOLOGNA SÜRECİ UYGULAMALAR Prof. Dr. Tuğba YELKEN YÖK Bologna Uzmanı

BOLOGNA SÜRECİNİN AMACI Yükseköğretim sistemlerinin kendilerine özgü farklılıklarını koruyarak birbirleriyle karşılaştırılabilir ve uyumlu hale getirilmesi, yani yeniden yapılandırılmasıdır. Bu şekilde, bir ülkeden ya da yükseköğretim sisteminden diğerine geçişin kolaylaşması ve böylece öğrenciler ve öğretim görevlilerin hareketliliği ve istihdamının artırılması planlanmaktadır.

BOLOGNA SÜRECİ 1999 2010 2012 hedefleniyor. Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi ve temel olarak 3 aşamalı yükseköğretim sistemi (Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora) Ortak bir kredi sistemi (AKTS) Öğrenci/Öğretim üyesi Hareketliliği Kalite güvencesi konusunda işbirliği Yükseköğrenimde Avrupa boyutu Yaşam boyu öğrenme Öğrencilerin süreçlere katılımı Avrupa Yükseköğretim Alanının (EHEA) çekiciliğinin arttırılması Avrupa Yükseköğretim Alanı (EHEA) ile Avrupa Araştırma Alanı (ERA) arasındaki sinerjinin oluşturulması Bu çalışmaların 2010 yılına kadar tamamlanması ve EHEA‘nın oluşturulması 1999 2010 2012 hedefleniyor.

YETERLİLİKLERİN BELİRLENMESİ Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ocak-2010’da tamamlandı Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Bölüm Misyonu Çalışılıyor Alana Özgü Yeterlilikler Program Çıktıları Paydaş Görüşleri Eğitim Amaçları Öğrenme Çıktıları

TEMEL KAVRAMLAR Yeterlilik: Geçerliliği kabul edilen bir öğretim programının başarıyla tamamlanması sonucu o program için öngörülen öğrenme çıktılarının kazanıldığını onaylayan ve yetkili bir otorite tarafından basılı olarak verilen derece, diploma veya sertifika türü belgedir. Yeterlilikler Çerçevesi: Yeterlilikleri, öğrenme çıktılarına göre sınıflandıran ve organize eden yapıdır. Öğrenme Çıktıları: Bir öğrenme sürecinin tamamlanmasının ardından öğrenenin neleri bileceğinin, neleri yapabileceğinin ve nelere yetkin olacağının ifade edilmesidir.

TEMEL KAVRAMLAR Bilgi (knowledge): Herhangi bir çalışma veya araştırma alanı ile ilgili gerçeklerin, ilkelerin, teorilerin ve uygulamaların bütünüdür. “Bilgi” teorik ve/veya uygulamalı olarak tanımlanmaktadır. Beceri (Skill): Bilgiyi uygulayabilme, problemleri çözebilme ve görevleri tamamlayabilmek için bilgiyi kullanabilme yeteneğidir. “Beceriler”, bilişsel (mantıksal, sezgisel ve yaratıcı düşünce) veya uygulamalı (el becerisi ve yöntem, materyal, araç gereç kullanabilme) olarak tanımlanmaktadır. Yetkinlik (Competence): Bilgiyi, kişisel, sosyal ve/veya metodolojik becerileri iş ve çalışma ortamları ile mesleki ve kişisel gelişim konusunda kullanabilme yeteneğidir.

ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (NQF) Uluslararası alanda o ülkenin yüksek öğretim sisteminin şeffaflığı tanınması öğrenenler ve mezunlarının hareketliliği ve yükseköğretim kurumlarının uluslararası çekiciliğini artırmak için bir araçtır.

TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) İlk olarak: “Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi” olarak, 21/05/2009’da YÖK tarafından onaylandı, Gereği yapılmak üzere 30/06/2009’da üniversitelere gönderildi. Nihâi olarak: “Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi” olarak 21 Ocak 2010’da TUYÇ ONAYLANDI Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi

TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) TYYÇ DÜZEYİ BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/Bilişsel YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 5 ÖNLİSANS _____ EQF-LLL: 5. Düzey QF-EHEA: Kısa Düzey Ortaöğretim düzeyinde kazanılan yeterliliklere dayalı olarak alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. - Alanında edindiği temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri aynı alanda bir ileri eğitim düzeyinde veya aynı düzeydeki bir alanda kullanabilme becerileri kazanma. - Alanında edindiği temel düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak, verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme. - Alanı ile ilgili temel düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. - Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme. - Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri yürütebilme. - Alanında edindiği temel düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme, öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve karşılayabilme. - Öğrenimini aynı alanda bir ileri eğitim düzeyine veya aynı düzeydeki bir mesleğe yönlendirebilme. - Yaşamboyu öğrenme bilinci kazanmış olma. - Alanı ile ilgili konularda sahip olduğu temel bilgi ve beceriler düzeyinde düşüncelerini yazılı ve sözlü iletişim yoluyla aktarabilme. - Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyi’nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme. - Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme. - Alanı ile ilgili verilerin toplanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere sahip olma. - Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite ve kültürel değerler ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma.

6 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) TYYÇ DÜZEYİ 10 BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/Bilişsel YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 6 LİSANS _____ EQF-LLL: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. - Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme. - Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme. - Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. - Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme. - Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlayabilme ve yönetebilme. - Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme, - Öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme. -Yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirebilme. - Alanı ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme. - Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme. - Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenleyebilme ve bunları uygulayabilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi’nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme. - Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme. - Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket etme. - Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite kültürü ve kültürel değerlerin korunması ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma. 10

7 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) TYYÇ DÜZEYİ 11 BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/Bilişsel YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 7 YÜKSEK LİSANS _____ EQF-LLL: 7. Düzey QF-EHEA: 2. Düzey - Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak, aynı veya farklı bir alanda bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirebilme ve derinleştirebilme. - Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme. - Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme. - Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlayabilme ve yeni bilgiler oluşturabilme, - Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunları araştırma yöntemlerini kullanarak çözümleyebilme. - Alanı ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. - Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilme ve sorumluluk alarak çözüm üretebilme. - Alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme. - Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme. - Alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, nicel ve nitel veriler ile destekleyerek alanındaki ve alan dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli biçimde aktarabilme. - Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla incelemeyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmek üzere harekete geçebilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyi’nde kullanarak sözlü ve yazılı iletişim kurabilme. - Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanabilme. -Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerleri gözeterek denetleyebilme ve bu değerleri öğretebilme. - Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilme ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilme. - Alanında özümsedikleri bilgiyi, problem çözme ve/veya uygulama becerilerini, disiplinlerarası çalışmalarda kullanabilme. 11

8 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) TYYÇ DÜZEYİ 12 BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/Bilişsel YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 8 DOKTORA _____ EQF-LLL: 8. Düzey QF-EHEA: 3. Düzey - Yüksek lisans yeterliliklerine dayalı olarak alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirebilme, derinleştirebilme ve alanına yenilik getirecek özgün tanımlara ulaşabilme. - Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme; yeni ve karmaşık fikirleri analiz, sentez ve değerlendirmede uzmanlık gerektiren bilgileri kullanarak özgün sonuçlara ulaşabilme. -Alanındaki yeni bilgileri sistematik bir yaklaşımla değerlendirebilme ve kullanabilme. - Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştirebilme ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayabilme, özgün bir konuyu araştırabilme, kavrayabilme, tasarlayabilme, uyarlayabilme ve uygulayabilme. -Yeni ve karmaşık düşüncelerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilme. - Alanı ile ilgili çalışmalarda araştırma yöntemlerini kullanabilmede üst düzey beceriler kazanmış olma. - Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştiren ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayan özgün bir çalışmayı bağımsız olarak gerçekleştirerek alanındaki ilerlemeye katkıda bulanabilme. - Alanı ile ilgili en az bir bilimsel makaleyi ulusal ve/veya uluslar arası hakemli dergilerde yayınlayarak ve/veya özgün bir yapıt üreterek ya da yorumlayarak alanındaki bilginin sınırlarını genişletebilme. - Özgün ve disiplinlerarası sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme. - Yaratıcı ve eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak alanı ile ilgili yeni düşünce ve yöntemler geliştirebilme. - Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla inceleyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmeye yönelik eylemleri yönetebilme. - Uzman kişiler ile alanındaki konuların tartışılmasında özgün görüşlerini savunabilme ve alanındaki yetkinliğini gösteren etkili bir iletişim kurabilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyi’nde kullanarak ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurabilme ve tartışabilme. - Alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri tanıtarak, yaşadığı toplumun bilgi toplumu olma ve bunu sürdürebilme sürecine katkıda bulunabilme. - Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunların çözümünde stratejik karar verme süreçlerini kullanarak işlevsel etkileşim kurabilme. - Alanı ile ilgili konularda karşılaşılan toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunların çözümüne katkıda bulunabilme ve bu değerlerin gelişimini destekleyebilme. 12

ALANA ÖZGÜ YETERLİLİKLER Genel Alan No ve Adı Temel Alan No ve Adı 1 Eğitim 14 Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri 2 Beşeri Bilimler ve Sanat 21 Sanat 22 Beşeri bilimler 3 Sosyal Bilimler, İşletme ve Hukuk 31 Sosyal ve davranış bilimleri 32 Gazetecilik ve enformasyon 34 İşletme ve Yönetim bilimleri 38 Hukuk

ALANA ÖZGÜ YETERLİLİKLER Genel Alan No ve Adı Temel Alan 4 Bilim 42 Yaşam Bilimleri 44 Doğa Bilimleri 46 Matematik-İstatistik 5 Mühendislik, Üretim ve İnşaat 48 Bilgisayar 52 Mühendislik 54 Üretim ve İşleme 58 Mimarlık ve Yapı 6 Tarım 62 Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri 64 Veterinerlik

ALANA ÖZGÜ YETERLİLİKLER Genel Alan No ve Adı Temel Alan 7 Sağlık ve Refah 72 Sağlık Tıp Diş Hekimliği Eczacılık Sağlık Bilimleri 8 Hizmet 81 Kişisel Hizmetler

İletişim ve Sosyal Yetkinlik TYYÇ İŞLETME VE YÖNETİM BİLİMLERİ TEMEL ALANI YETERLİLİKLERİ (AKADEMİK AĞIRLIKLI) 6. DÜZEY (LİSANS EĞİTİMİ) TYYÇ DÜZEYİ BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/Bilişsel YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 6 LİSANS EQF-LLL: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey 1-Alanında ileri düzeyde bilgilere sahiptir.   1-Alana ilişkin bilgileri çalışanlar ve ekip arkadaşlarına aktarabilme becerisine sahiptir. 2-Karar, uygulama ve davranışlarında alana ilişkin edindiği bilgileri kullanmak suretiyle verileri yorumlayabilme, analiz edebilme, sorunları tanımlayabilme ve çözüm önerileri getirebilme becerisine sahiptir. 1-Alana ilişkin konularda araştırma ve çalışma yapar. 2-Proje yürütücüsü ya da katılımcısı olarak proje hedeflerine uygun sorumluluk alır. 3-Örgüt/Kurum için amaç ve hedef belirler. 1-Edindiği bilgi ve becerileri eleştirel olarak değerlendirir. 2-Öğrenme gereksiniminin sürekliliğini kavradığını gösterir. 1-Alanı ile ilgili edindiği bilgi ve beceriler düzeyindeki düşüncelerini ve önerilerini ilgililere yazılı ve sözlü olarak aktarır. 2-Mesleki alanda paydaşlarla etkili iletişim kurar. 3-Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. 4-Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler ve meslektaşları ile iletişim kurar. 1-Örgüt/Kurum, iş ve toplumsal etik değerlere uygun davranır. 2-Örgütün/Kurumun paydaşlarıyla ilişkilerini analiz eder ve etkin biçimde yürütür. 3-Yenilikleri teşvik edebilme becerisine sahiptir. 4-Örgüte/kuruma ilişkin eleştirel düşünür. 5-Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite ve kültürel değerler ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahiptir.

PROGRAM YETERLİKLERİ/ÇIKTILARI Program çıktıları; öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi, beceri ve yetkinlikleri tanımlayan ifadelerdir. Öğrencinin mezun olduğunda neyi bilmesinin ve neyi yapabilmesinin beklendiği program çıktıları ile açıklanır. Eğitim amaçlarını karşılayan program çıktıları, programda yer alan derslerin “ders amaç ve hedefleri ve ders öğrenme çıktıları” ile sağlanır.

Program Çıktılarının Belirlenmesinde; Nasıl Bir Program ? Nasıl Bir Mezun İstiyoruz? Sorularına yanıt ararız. Öğrencinin hangi yeterliliklere (bilgi, beceri ve yetkinliklere) sahip olması beklenir?

PROGRAM YETERLİLİKLERİ/ÇIKTILARI NASIL BELİRLENİR? 1. Önce programın eğitim amaçları ve hedefleri oluşturulur. Programın eğitim amaçları; Eğitim süreci sonunda mezunlardan gerçekleştirmeleri beklenen davranışları tanımlayan ifadelerdir. Eğitim amaçları; bir programın eğitsel misyonunu nasıl planlamayı sağladığını ve paydaşlarının gereksinimlerini nasıl karşılayacağını bildiren açık, genel ifadelerdir.

Program Yeterlilikleri Nasıl Belirlenir? 2. Program yeterlilikleri alan yeterliklerine dayalı olarak belirlenir 3. Program yeterlilikleri bilgi, beceri ve yetkinlik başlıkları altında oluşturulabilir. 4. Programa ilişkin içerik ve yapıyı oluşturulur. 5. Programın çıktılarını karşılayacağı varsayılan dersler belirlenir 6. Derslerin öğrenme çıktıları oluşturulur. 7. Öğretme-öğrenme süreçlerini ve değerlendirme yöntemleri belirlenir. 8. Dersin iş yükü ve AKTS kredisini belirlenir.

ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ Alan Yeterlilikleri Paydaşlar Üniversite ve Bölüm vizyon ve misyonu Program yeterlilikleri Program yeterlilikleri Program yeterlilikleri Dersler Dersler Dersler Öğrenme Çıktıları Öğrenme-öğretme ve değerlendirme yöntemleri Öğrenme Çıktıları Öğrenme-öğretme ve değerlendirme yöntemleri Öğrenme Çıktıları Öğrenme-öğretme ve değerlendirme yöntemleri İş yükü ve AKTS kredisi İş yükü ve AKTS kredisi İş yükü ve AKTS kredisi

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMI YETERLİLİKLERİ ÖRNEK

AMAÇ İnsana, topluma, doğaya duyarlı, kendisinin ve mesleğinin toplumsal gelişmedeki yerini kavramış, mesleğinde yeterlik ve etik sorumluluk kazanmış; sürekli gelişmeyi bir yaşam biçimi olarak algılayan; bilimsel düşünme biçimini benimseyen; kamu yararlarını gözeten, bilgi ve iletişim teknolojilerini etkili olarak kullanan, yaratıcı ve eleştirel düşünebilen sınıf öğretmenleri yetiştirmek.

Sınıf Öğretmenliği Program Çıktıları Bilgi Örneği: PÇ1. Sınıf öğretmenliği ile ilgili gelişmeleri bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak çok yönlü değerlendirir. PÇ2. Sınıf öğretmenliği uygulamalarını etkileyebilecek ulusal ve uluslar arası kültürel unsurları tanır. PÇ3. Tüm eğitim uygulamalarında Türk milli eğitiminin amaç ve ilkelerini temel alır. PÇ4. Öğrencilerin dil becerilerinin, öğrenmedeki rolünü değerlendirir.

Beceri Örneği: PÇ5. Öğretme öğrenme sürecini, öğrencilerin gelişim özelliklerini, bireysel farklılıklarını ve konu alanının özelliklerini dikkate alarak planlar. PÇ6. Bilgi teknolojilerini hem öğretimi planlama sürecinde hem de öğrenme sürecinde etkili olarak kullanır. PÇ7. Öğrencilerde eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve teknikleri kullanır. PÇ8. Farklı ölçme ve değerlendirme yöntem ve teknikleri kullanarak öğrencilerin gelişimini izler. PÇ9. Türkçeyi doğru ve etkili kullanır.

Yetkinlikler PÇ10. Öğretmenlik alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak paylaşır. PÇ11. Birey olarak mesleği ile ilgili görev, hak ve sorumluluklarını betimleyen mevzuata uygun davranır. PÇ12. Sosyal çevreyi yaşanabilir kılmak için proje ve etkinlikler geliştirir. PÇ13. Sınıf içi ve dışı uygulamalarda aile katılımı ve desteğini almak için etkili stratejiler geliştirir. PÇ14. Mesleki bilgi ve becerilerini sürekli olarak geliştirir.

DERS ÖĞRENME ÇIKTILARI Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Alana Özgü Yeterlilikler Program Çıktıları Müfredat Ders A Ders B Ders C Ders D Öğrenme Çıktıları Öğrenme çıktıları Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları (Öğretenin ne anlattığına değil, öğrenenin ne kazandığına dayanan öğrenme)

ÖĞRENME ÇIKTILARI Öğrencinin neleri bileceği, kavrayacağının, Neleri yapacağının, Nelere yetkin olacağının açık, gözlenebilir, ölçülebilir tanımlarıdır. Ders içeriği ya da öğretim elemanının ne yapmak istediğini belirten ifadeler değildir.

Öğrenme çıktıları, öğretmenin hedeflerinden ziyade öğrencinin hedefine odaklanmaktadır. Öğrenme çıktıları, öğrencinin öğrenme faaliyeti sonucunda neyi yapabildiği üzerinde durmaktadır.

ÖĞRENME ÇIKTISI YAZMAK KULLANILAN FİİLLER BİLGİ KAVRAMA UYGULAMA ANALİZ SENTEZ DEĞERLENDİRME Tanımlamak, listelemek, adlandırmak, hatırlamak Açıklamak, özetlemek, arasında ayırt etmek, yeniden ifade etmek Göstermek, düzenlemek, ilgilendirmek, uygulamak, uyarlamak Ayırmak (farklılığını ortaya koymak), tahmin etmek, çıkarmak, ortaya koymak Birleştirmek, yaratmak, formüle etmek, yapılandırmak Karar vermek, kritik etmek, doğrulamak ve ayırmak

ÖĞRENME ÇIKTILARINI YAZARKEN NELERE DİKKAT EDELİM? Öğrenme Çıktıları; Bir ders ya da modül için yaklaşık 5-8 tane olmalıdır. Herkes için anlaşılır olmalıdır. Dersin seviyesine uygun olmalıdır (Lisans- lisansüstü vb.) Her bir kazanım için tek bir fiil kullanılmalıdır. Öğrenme çıktıları mümkün olduğunca gözlemlenebilir, ölçülebilir ve değerlendirilebilir olmalıdır. 31

ÖĞRENME ÇIKTILARI Doğru Yazılım hazırlamada kullanılan bazı teknikleri uygulayabilme. Küresel ve toplumsal çerçevede mühendislik çözümlerinin özellikle sağlık, güvenlik ve çevre sorunlarına katkılarını değerlendirebilme Yanlış Yazılım hazırlamada kullanılan bazı teknikleri öğretebilme. Yazılım hazırlamada kullanılan bazı teknikleri kavratabilme. Küresel ve toplumsal çerçevede mühendislik çözümlerinin özellikle sağlık, güvenlik ve çevre konularına etkileri göz önünde tutularak kapsamlı bir eğitim verilmesi.

AVRUPA KREDİ TRANSFER SİSTEMİ (AKTS) AKTS kredisi, bir dersin veya modülün hedeflenen öğrenme çıktılarını kazandırmak amacıyla planlanan öğrenim aktivitelerini başarıyla tamamlamak için gerekli zamanı temel alarak belirlenen öğrenci iş yüküne dayanan kredi sistemidir.

TYYÇ DÜZEYLERİ KREDİ VE İŞ YÜKÜ ARALIKLARI SÜRE (Yıl) TOPLAM AKTS KREDİSİ (Yıl x 60 AKTS) TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat) (1 AKTS= 25-30 saat) 5. DÜZEY (ÖN LİSANS) 2 120 3.000-3.600 6. DÜZEY (LİSANS) 4 240 6.000-7.200 7. DÜZEY (YÜKSEK LİSANS) 1,5 - 2 90 – 120 2.250-2.700 8. DÜZEY (DOKTORA) 3 - 4 180 – 240 4.500-5.400 Bir akademik eğitim-öğretim yılı 60 AKTS ve 1500-1800 saat iş yükü esas alınarak hesaplanmıştır.

AKTS KREDİLERİNİN BELİRLENMESİ: İŞ YÜKÜ Örnek 2.Yıl, 2.Yarıyıl Ders Saat/hafta Tahmin Edilen İş Yükü (saat/yarıyıl) AKTS Kredisi A 2 105 105*30/798= 4 B 4 160 6 C 155 D 3 120 E 203 8 F 55 Toplam 19 798 30

AKTS KREDİSİ İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ÖNEMLİ NOKTALAR 10.04.2017 AKTS KREDİSİ İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ÖNEMLİ NOKTALAR AKTS kredisi tam sayı olarak verilmelidir. Programlarda seçmeli derslerin tek tek isimleriyle dönemler içine yerleştirilmemesi, seçmeli havuzlarında gösterilmesi gerekir. Ortak servis derslerine aynı AKTS verilmelidir. Stajlara, bitirme çalışmalarına ve tüm kredisiz derslere AKTS verilmesi şarttır. Bir dersin AKTS kredisinin, o dersin ulusal kredisinin altında olmamasına dikkat edilmelidir. Bir yarıyıldaki derslerin toplam AKTS kredisi mutlaka 30 ve bir yılda verilen derslerin toplam AKTS kredisi mutlaka 60 olmalıdır. 36

Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı ÖRNEK BİR DERSİN HAZIRLANMASI DERSİN Adı Kodu Yılı/ Dönem Teori Uygulama Laboratuar Ulusal Kredisi AKTS Saat/Hafta Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı EBD222   2 - 3 5 Dersin Ön Koşulu olan Ders(ler) Yok Dersin Dili Türkçe Dersin Türü Zorunlu Dersin Seviyesi Lisans Dersin Öğretim Elemanı(Elemanları) Prof. Dr. Tuğba YANPAR YELKEN Öğretim Sistemi Yüz yüze Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar Staj Durumu

Dersin Öğrenme Çıktıları ÖÇ1. Öğretim teknolojisi ile ilgili kavramları tanımlar ÖÇ2. Çeşitli öğretim teknolojilerinin özelliklerini açıklar ÖÇ3. Öğretim teknolojilerinin öğretim sürecindeki kullanımının önemini açıklar ÖÇ4. Uygun teknoloji planlaması yapar ÖÇ5. Öğretim teknolojileri yoluyla iki ve üç boyutlu materyal tasarlar. ÖÇ7. Öğretim gereçleri (çalışma yaprakları, slaytlar, etkinlik tasarlama, bilgisayar temelli gereçler vb.) geliştirir ÖÇ8. Materyal geliştirme ilkelerini dikkate alarak eğitim yazılımlarını değerlendirir. ÖÇ9. Çeşitli nitelikteki öğretim gereçlerinin değerlendirir. ÖÇ10. Türkiye’de ve dünyada öğretim teknolojilerinin kullanım durumunu açıklar. Dersin Amacı Materyal geliştirme ilkelerini dikkate alarak öğretim materyali geliştirebilen ve değerlendirebilen öğretmenler yetiştirmek

Dersin İçeriği Öğretim Teknolojileri ile İlgili temel kavramlar, Çeşitli öğretim teknolojilerinin özellikleri, Öğretim teknolojilerinin öğretim sürecindeki yeri, Okulun ya da sınıfın teknoloji ihtiyaçlarının belirlenmesi, uygun teknoloji planlamasının yapılması ve yürütülmesi, Öğretim Teknolojileri yoluyla iki ve üç boyutlu materyaller geliştirilmesi, öğretim gereçlerinin geliştirilmesi, eğitim yazılımlarının incelenmesi, çeşitli nitelikteki öğretim gereçlerinin değerlendirilmesi, İnternet ve uzaktan eğitim, Türkiye’de ve dünyada öğretim teknolojilerinin kullanım durumu  

HAFTALIK AYRINTILI DERS İÇERİĞİ Konular Uygulama Süreci 1 Öğretim Teknolojileri ile ilgili Temel kavramlar ve Tarihsel Süreç-Etkinlik Anlatım, Grup Çalışması 2 Öğrenme Kuramları ve Yeni Program-Etkinlik 3 Öğretim Tasarım ve Teknolojisi Sistemi (ASSURE MODEL) -Etkinlik 4 Öğretim Teknolojisi ve Materyal Geliştirmede Öğretmen Nitelikleri-Etkinlik Anlatım, Tartışma, Grup Çalışması 5 İletişim ve Eğitim-Etkinlik 6 Öğretim Araçları-Etkinlik 7 Materyal Çeşitleri-Etkinlik 8 ARA SINAV Ölçme ve Değerlendirme 9 Material tasarim ve hazirlama ilkeleri--Etkinlik 10 Üç boyutlu materyal hazırlama ve tanıtımı-Etkinlik 11 Eğitimde Bilgisayar-Bilgisayar temelli öğretim materyali hazırlama (Powerpoint vb…)-Etkinlik 12 İnternet ve İnternet Temelli Eğitim-Web sitesi oluşturma-Etkinlik 13 Materyal Değerlendirme, Eğitim Yazılımlarının Değerlendirilmesi-Etkinlik 14 FİNAL SINAVI

KAYNAKLAR Ders Kitabı/Malzemesi YELKEN, T. Y. (2009) Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı, ANKARA: Anı Yayıcılık Önerilen Kaynaklar   ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME SİSTEMİ Yarıyıl İçi Çalışmaları Sayısı Katkı payı Ara Sınav 1 %20 Kısa Sınav Uygulama 12 Ödev Proje Laboratuar Arazi Çalışması Sunum ve Seminer Diğer Yarıyıl Sonu Çalışmaları Final Sınavı %40 - Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı Yarıyıl Sonu Sınavının Başarı Notuna Katkısı %60 TOPLAM %100

DERSİN ÖĞRENİM ÇIKTILARININ PROGRAM YETERLİLİKLERİ İLE İLİŞKİSİ Öğrenim Çıktıları Program Çıktıları Ölçme-Değerlendirme 1 Öğretim teknolojisi ile ilgili kavramları tanımlar   1,4 2 Çeşitli öğretim teknolojilerinin özelliklerini açıklar 3 Öğretim teknolojilerinin öğretim sürecindeki kullanımının önemini açıklar 4 Uygun teknoloji planlaması yapar 1,4,6 5 Öğretim teknolojileri yoluyla iki ve üç boyutlu materyal tasarlar. 6 Öğretim gereçleri (çalışma yaprakları, slaytlar, etkinlik tasarlama, bilgisayar temelli gereçler vb.) geliştirir 7 Materyal geliştirme ilkelerini dikkate alarak eğitim yazılımlarını değerlendirir. 8 Çeşitli nitelikteki öğretim gereçlerini değerlendirir. 9 Türkiye’de ve dünyada öğretim teknolojilerinin kullanım durumunu açıklar ÖY: Ölçme ve Değerlendirme Yöntemi 1 :Yazılı Sınav 2 :Sözlü Sınav 3 : Ev Ödevi 4 : Laboratuar / Uygulama Çalışması / Sınavı 5 : Seminer / Sunum 6 : Dönem Ödevi

AKTS(ECTS) / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlikler Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü Ders Süresi 14 4 56 Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme) 2 28 Ödevler 1 12 Ara sınavlar Uygulama 24 Sunum ve Seminer Hazırlama   İnternette tarama, kütüphane ve arşiv çalışması Belge/bilgi listeleri oluşturma Proje Laboratuar Arazi Çalışması Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam İş Yükü 134/30 Dersin AKTS (ECTS) Kredisi 5

TEŞEKKÜRLER… Prof. Dr. Tuğba YELKEN YÖK Bologna Uzmanı 10.04.2017 TEŞEKKÜRLER… Prof. Dr. Tuğba YELKEN YÖK Bologna Uzmanı tyanpar@yahoo.com 44