Okulların Halka Açılması, hayat boyu öğrenme, sosyal kültürel etkinlikler, uygulama örneklerinin paylaşılması

Hayat boyu öğrenme

Yaşam boyu öğrenim, kişisel ve sosyal amaçlı öğrenimin yanı sıra çalışma amaçlı öğrenimi de kapsamakta ve resmi eğitim sistemlerine ilişkin pek çok alanda yer almaktadır. Yaşam boyu öğrenim, insana ve bilgiye daha çok yatırım yapma, dijital okuma yazma da dahil olmak üzere temel bilgi ve becerilerin kazanılmasını teşvik etme, esnek ve yenilikçi öğrenme fırsatlarını genişletme anlamına gelmektedir. Amaç, Avrupa genelinde tüm yaş gruplarındaki insanların yüksek kalitedeki öğrenim olanaklarına ve çeşitli öğrenim deneyimlerine eşit ve açık biçimde erişim sağlamalarını kolaylaştırmaktır. Bu vizyonun gerçekleştirilmesinde eğitim sistemleri kilit rol oynamaktadır.

yaşam boyu öğrenim şu alanları kapsamaktadır: Okul öncesi dönemden emeklilik sonrası döneme kadar tüm yetenek, ilgi, bilgi ve nitelikleri kazanma ve yenileme. Böylelikle her vatandaşın bilgi tabanlı topluma uyum sağlayabilecek bilgi ve yeterliliği geliştirmesini ve sosyal ve ekonomik hayatın her alanına aktif katılım sağlamasını teşvik ederek kendi geleceğini daha iyi kontrol edebilmesini olanaklı hale getirmek.

Öğrenim olanakları tüm vatandaşlara sürekli bir biçimde sağlanmalıdır Öğrenim olanakları tüm vatandaşlara sürekli bir biçimde sağlanmalıdır. Pratikte bu durum, her vatandaşın, yaşantısının her aşamasında, kendi ihtiyaç ve ilgilerine uygun öğrenim yollarına sahip olması anlamına gelmektedir. Öğrenimin içeriği, öğrenime erişim yolları ve öğrenimin nerede gerçekleştiği öğrenen kişiye ve bu kişinin öğrenim gereksinimlerine bağlıdır. Yaşam boyu öğrenim aynı zamanda temel becerilerin güncellenmesi yoluyla kişilere ikinci bir fırsat yaratabilmek ve daha ileri düzeylerde öğrenim imkanları sunmak anlamına da gelmektedir. Sunulan imkanların öğrenen kişiye uygun olarak düzenlenebilmesi için bu imkanları sağlayacak olan sistemin de açık ve esnek olması gerekmektedir.

Hızla artan bilgi ve gelişen teknoloji bireylerin eğitim ihtiyaçlarını artırmıştır. Teknolojik yeniliklerin ortaya çıkma sıklığı artmış, üretim ve hizmet sektöründe kısa periyotlarda teknolojiler değişir hâle gelmiştir. Bilim ve teknolojideki hızlı gelişmeler toplumsal, kültürel, siyasî ve ekonomik alanlarda devrim niteliğinde değişikliklere neden olmaktadır. Bu hızlı dönüşüm Avrupa kıtasında bulunan ülkelerin diğer güçlü devletler karsısında gücünü muhafaza etmek ve dünya siyasetinde daha etkin olmak amacıyla bir araya gelmelerine neden olmuştur. 0lk başlarda ekonomik bir birliktelik olarak görülen Avrupa topluluğu daha sonraki yıllarda kültür, eğitim gibi sosyal konularda da ortak projeler geliştirmeye başlamıştır. Geliştirilen proje ve politikaların tespitinde genel olarak aşağıda verilen genel hedefler dikkate alınmaktadır. Bilgi toplumuna uyum Rekabet gücünün yükseltilmesi İnsan gücünün serbest dolaşımı İstihdamın artırılması

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI OKULLAR HAYAT OLSUN PROJESİ • MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI • ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI • TÜRKİYE BELEDİYELER BİRLİĞİ • KATILIMCI (GÖNÜLLÜ) BELEDİYELER

Projenin Amacı § Okulların toplum hizmetine açılması § Okul bahçelerinin düzenlenmesi ve ağaçlandırılması § Okulların eğitim-öğretim saatleri dışında, hafta sonlarında Ve yaz aylarında dersliklerinin, kütüphanelerinin, bilgi teknolojileri sınıflarının, çok amaçlı salonlarının, konferans salonlarının, spor salonlarının ve okul bahçelerinin belediyelerle işbirliği içinde velilerin ve mahallelinin hizmetine açılması § Okul bahçelerinin fiziki yapılarına uygun projelere göre yeniden düzenlenerek Orman ve Su İşleri Bakanlığı, belediyeler ve ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içinde peyzaj ve tasarımının yapılması ve ağaçlandırılmasıdır. Nefes veren alanlar § Okulların öğrenciler ve yetişkinler için birer “hayat boyu öğrenme merkezi” ve eğlenme, dinlenme aktivitelerine imkan veren “yaşayan güvenli alanlar” haline dönüştürülmesidir. § Okullardan gündüz saatlerinin ancak % 30’u civarındaki kısmında yararlanılması.

§ Çoğu yerleşim yerinde okul binaları ve bahçeleri dışında halka hizmet üretilebilecek bu büyüklükte başka fiziki kapasitenin bulunmaması § Öğrenciler, aileler ve halkın okullarda mevcut olan eğitsel kaynaklardan ve imkanlardan yeterince yararlanamaması § Bilgi toplumunda eğitim ve hayat boyu öğrenme hizmetlerine yönelik talep artışı ve bu hizmetler için gereken bina, bakım ve diğer maliyetlerin yüksekliği. § Kıt kaynakların etkin kullanılması. § Gençleri ve çocukları şiddet ve zararlı alışkanlıklardan koruma. Okul güvenli bir sığınak olacaktır. § Çocuklar ve gençler için yeterli oyun ve spor alanlarının bulunmaması

§ Büyükşehirlerde mahallelinin öğrenme, eğlenme ve dinlenme aktiviteleri için okul bahçeleri dışında alanların olmaması § Belediyelerin toplumun ekonomik, sosyal ve fiziki kalkınmasından sorumlu belediyecilik anlayışı gereği eğitimden sağlığa, spor aktivitelerinden zararlı alışkanlıklarla mücadeleye kadar birçok alanda toplumsal sorumluluk gereği hizmet üretmekte oluşları § Belediye hizmetlerinin yerellik prensibi gereğince sunulması gerekliliği § Gelişmiş birçok ülkede okullardan okul saatleri dışında da yararlanılmaktadır. § Okullar sadece öğrencilere değil aynı zamanda okul çevresindeki mekânlarda yaşayan mahalleli yetişkinlere de hizmet vermektedir. § Okullar, çevresindeki toplumla bütünleşen § Öğrenme Merkezleri, Açık Okul haline gelmektedir. § Öğrenme süreçleri iyileşmekte ve eğitim kalitesi artmaktadır.

Örnek işbirliği alanları Konferans salonları, çok amaçlı salonlar ve derslikler § Ailelerin okullara aidiyetini artıracak toplantı, seminer ve konferanslar, aile-çocuk eğitimine ilişkin bilgilendirme ve danışmanlık hizmetleri, okuma yazma kursları vb etkinlikler

b) Bilgi Teknolojisi Sınıfları ve Kütüphane § Öğrencilerin ve gençlerin güvenli ortamlarda internete erişmeleri ve ödünç verme hizmetleri ile mahallelinin kitap okuma alışkanlığının güçlendirilmesi § Yetişkinler ve öğrenciler için bilgisayar ve dil kursları açılabilir.

c) Spor Salonları § Öğrenciler, gençler, çevre ve amatör spor kulüplerinin yararlanabileceği şekilde kullanılabilir. Bu salonlarda okullarda olmayan ve gençler için cazip olan spor alanlarında kurslar düzenlenebilir (güreş, uzak doğu sporları, atletizm vb). § Bu salonlar fitness programı imkânı sunacak ekipmanlarla donatılarak hem örgün öğretim öğrencilerine hem de mahallelinin yararlanmasına açılabilir. Bayanlar için özel programlar düzenlenebilir.

ç) Okul Bahçeleri ve Oyun Alanları Okul bahçeleri mahallelinin eğlenme ve dinlenme aktiviteleri için yararlanabilecekleri, çocuklar ve gençlerin oyun oynayıp spor yapabilecekleri mekânlar olarak kullanılabilir. § Okul bahçeleri ağaçlandırılarak ve oyun alanları ile donatılarak öğrencilere ve ailelere açılabilir. Bu mekânların kullanılması büyük şehirlerde bunalan halkın rahatlamasına, komşuluk ilişkilerinin gelişmesine ve mahallelinin okula sahip çıkmasına hizmet edecektir.

ç) Okul Bahçeleri ve Oyun Alanları – Düzenleme İlkeleri Tören Alanı Atatürk Büstü ve Bayrak Direkleri Spor Sahaları: -Voleybol Sahası, Basketbol Sahası, Mini Futbol Sahası Yeşil Alan ve Ağaçlandırma: Okul bahçelerinde beton ve asfalt yüzeylerden kaçınılmalı, peyzaj projesine uygun olarak, doğa temelli yaklaşımla tasarlanmış geniş çim alanları ve okul bahçesi ihata duvarı boyunca iklim bölgesine uygun ağaçları içeren düzenleme

PROJENİN YARARLARI § Okul bina ve eklentileri ile okul bahçelerinden yeterince yararlanılması, § Okul-aile ilişkisi ve ailelerinin okula aidiyetlerinin güçlendirilmesi, § Halkın artan mesleki, sosyal ve kültürel hizmet talebinin karşılanması, § Hayat boyu öğrenmenin yaygınlaştırılması, § Ülke kaynaklarının etkin kullanılması, § Fiziki kapasitenin okul alanları ve bahçeleri ile sınırlı olduğu çoğu il ve ilçede hizmet üretme potansiyelinin ortaya çıkarılması, § Belediyelerin okul bina ve bahçelerini okul saatleri dışında kullanarak hizmet üretmeleri, § Kamu birimleri arasında işbirliğinin kurumsallaşmasına katkı sağlanması, § Belediye hizmetlerinin yaygınlaştırması, § Toplumun öğrenme imkânlarının genişletilmesi.

Eğitim Öğretimde Çevre İmkanlarının Kullanılması  ile okulun eğitim öğretime hazırlanması öngörülmektedir. Konu ile ilgili mevzuat maddeleri: Müdür, görev, yetki ve sorumlulukları bölümünde; ç) Okul veya kurumun derslik, bilişim teknolojisi sınıfı, laboratuvar, atölye, kütüphane, araç ve gereci ile diğer tesisleri eğitim ve öğretime hazır bulundurur. Bunlardan imkânlar ölçüsünde diğer okul veya kurumlar ile çevrenin de yararlanmasını sağlar. Diğer okul veya kurum ve çevre imkânlarından da yararlanılması için gerekli tedbirleri alır. ğ) Okul veya kurum ve çevre imkânlarının değerlendirilerek, yapılacak deney, proje, gezi ve gözlemlerin planlanması,

EĞİTİM VE ÖĞRETİMDE ÇEVRESEL İMKANLARDAN YARARLANMA

* Sosyal ve kültürel bir kurum olarak okul, çevresinin de sosyal ve kültürel merkezi olmalıdır. Okul, çevresinin kendisinden beklentilerini yerine getirip onunla bütünleşmelidir. Okul çevresinin sosyal ve kültürel merkezi olur. Bu zor bir görev ve sorumluluktur ancak bir çok okulumuz bu görevi başarmıştır. Kurumsallaşabilen, TKY felsefesini özümseyebilen her okul bunu başarabilir. Okul, kurumsallaşarak, TKY felsefesine uygun çalışarak kendiliğinden çevresinin sosyal ve kültürel merkezi haline dönüşür. Esasen okulu, içinde bulunduğu çevreden soyutlamak ya da ayrı düşünmek yanlıştır.

* Okul, bir öğretim yılı boyunca yapacağı eğitici ve öğretici çalışmaları, çevreden kopuk olarak yapamaz. Öğretim yılı başında tüm planlamalar yapılır. Çevre koşulları düşünülür. Yapılacak yarışmalar, geziler, incelemeler, turnuvalar, sportif ve kültürel etkinlikler, veliler ve okul çevresi ile ilişkilendirilerek hazırlanır.

Okul çevreden ayrı asla düşünülemez * Okul çevreden ayrı asla düşünülemez. Öncelikle okulun velileri okulun doğal çevresidir. Bir de okulun bulunduğu yerleşim birimindeki resmi ve yerel yönetimlerle, sivil toplum kurum ve kuruluşlarını düşünecek olursak okulun çok büyük bir çevresi vardır. Velilerin dışındaki resmi yönetim, yerel yönetim ve sivil toplum kuruluşları (dernekler, odalar, vakıflar, kulüpler..vb.) okuldan her zaman güzel haberler almak isterler. Okula davet edildiklerinde koşarak gelirler. Okula hep yardımcı olmak isterler. Okulda öğrencisi bulunmayan bu kurum ve kuruluşlar, gelecek toplumun okullarda yapılandırıldığının farkındadırlar.

Okulu, çevresi ile bütünleştirmek, çevresi ile sıcak iletişim ve ilişkiler kurmak, yine çağdaş eğitim yöneticisi olarak nitelendirdiğimiz okul müdürüne bağlıdır. Onun bu işe bakışına, koşuşturmasına, çalışmasına bağlıdır. Daha somut ifade etmek gerekirse okul müdürü, okulu sosyal ve kültürel bir merkez haline sokmak istiyorsa şu çalışmaları ısrarla ve aksatmadan, istikrarlı bir şekilde yürütmelidir:

1. Okul-Aile Birliği : Yönetmeliğine uygun kurulmalı, yönetmeliğinde belirtilen görevler için çalıştırılmalıdır. Okul müdürü, her ay okul aile birliğini toplamalı, okuldaki çalışmalar hakkında onları bilgilendirmeli, okulun çalışmalarını onların da çevrelerine ve diğer velilere anlatmalarını istemelidir. Okul Aile Birliği ile öğretmenler arasında okul müdürü köprü görevini yapmalıdır. Okul Aile Birliği de okul ile veliler arasında köprü görevini iyi yürütmelidir. Tamamen okul müdürüne bağlı olarak etkin ve etkili olarak çalıştırılacak bir Okul Aile Birliği okula ve çevreye çok şeyler katacaktır. Okulun her türlü etkinliklerine Okul Aile Birliği davet edilmeli, yerleri ayrılmalı, kendilerine önem ve değer verildiği hissettirilmelidir. Okul Aile Birliği, okulun en etkili sivil toplum kuruluşudur.

2. Dernek- Vakıf : Okulun bir yan kuruluşu olan dernek – vakıf yönetimi ile okul müdürü iyi ve yapıcı ilişkiler içinde olmalıdır. Okulun gereksinimi olan ders araç – gereçleri ve diğer gereksinimlerinin karşılanmasında bu kuruluşların yadsınmayacak büyüklükte katkıları olduğunu hepimiz bilmekteyiz. Zaman zaman Okul Aile Birliğinin desteğini de kaydırarak bu kuruluşların çalışmalarına yardımcı olunmalı, okulun her türlü etkinliklerine davet edilmeli, yerleri ayrılmalı, sıcak ilişki ve iletişim sürdürülmelidir.

3. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü : Okulun resmi olarak bağlı bulunduğu İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ile sıcak, isitkrarlı ve etkili iletişim kurulmalıdır. Çünkü okulun bir çok eksiği, bir çok resmi işi bu kurum tarafından yürütülmektedir. Okulda yapılan tüm çalışmalar İlçe Milli eğitim Müdürlüğü’ne bildirilmeli, önemli tören ve toplantılara Müdür ve Şube Müdürleri davet edilmelidir. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün güven ve desteğini sağlamak bir okul için çok önemlidir.

4. Kaymakamlık : Okul Müdürü, ilçenin en üst düzey yöenticisi olan Kaymakam ile de ilişkilerini sıcak tutmaya, zaman zaman onu ziyaret ederek okulu hakkında bilgilendirmeye çalışmalıdır. Okul ile ilgili bir çok problemin çözümünde Kaymakamın desteği çok önemlidir. Okulun önemli kutlama, tören ve toplantılarına Kaymakam özel olarak davet edilmelidir.

5. Garnizon Komutanlığı : Okul Müdürü Garnizon Komutanlığı ile de iletişim içinde olmalı, askeriyenin okula katacağı artı değeri gözardı etmemelidir. Ülkemizin bir çok yöresinde askeri birliklerin okullarımıza yaptıkları katkılar, yardımlar yadsınmayacak derecede büyüktür.

6. Belediye : Yerel yönetimlerin okullara bakışları hep sıcak olmuştur 6. Belediye : Yerel yönetimlerin okullara bakışları hep sıcak olmuştur. Onların bu sıcak bakışlarını sürdürmek, okulun bir çok problemini çözmek ve desteklerinin sürekliliğini sağlamak için de Belediye Başkanı ile zaman zaman görüşülmeli, ziyaretine gidilmeli, okulun önemli tören ve toplantılarına davet edilmelidir. Okulun doğabilecek su, kanalizasyon, bahçe düzenlemesi gibi bir çok sorununda belediyeden alınacak yardım ve teknik destek bir okul için çok önemlidir. Okul Müdürü, yanına alacağı iki öğretmen ve Okul Aile Birliği üyeleri ile birlikte Belediye Başkanı’na yılda bir kez ziyarete gitmesi, bu desteğin sürekliliğini sağlayacaktır.

7. Emekli Öğretmenler : Okulunuzdan veya diğer okullardan emekli olmuş olup, okul çevresinde oturan Emekli Öğretmenleri asla unutmamalıyız. Okulun açılışında, kapanışında ve diğer toplantı ve törenlere onları davet etmeli, onlara okul havasını zaman zaman yaşatmalı, okulda çalışan öğretmenler ile emekli öğretmenler arasında diyaloglar kurdurmalı, toplumun şekillenmesinde, aydınlanmasında emeği geçmiş bu insanlara unutulmadıklarını anımsatmalıyız.

8. Siyasi Partiler : Demokrasinin vazgeçilmez kurumlarından siyasi partilerle ilişki okullarımız için çok önemlidir. Devleti siyasi partilerin yönettiğini unutmamalıyız. Siyasi partilerin toplum içinde köklü ve güçlü ilişkileri vardır. Okul Müdürü, her hangi bir siyasi partinin kanadı altına girmeden, tüm partilere eşit uzaklıkta bir iletişim kanalı kurmalı, okulda yapılacak önemli toplantı ve törenlere onları davet etmelidir.

9. Bankalar, 10. Dernekler, 11. Odalar, 12. Kulüpler, 13. Muhtarlar, 14. Resmi daireler, 15. Fabrikalar 16. Diğer kuruluşlar

Okul Müdürü, bu kurum ve kuruluşlarla da iletişim kanalları kurmalı, buralara ziyaretlere gitmeli, onları okula davet etmelidir. Bazen bir davetiye, açamadığımız bir çok kapının açılmasına neden olabilecek, okulumuzun çevre ile iletişiminde, çevre tarafından tanınmasında etkili bir referans durumuna gelecektir

Okullarımız çevre ile sıcak iletişim kurmak için aşağıdaki çalışmalara her öğretim yılında yer vermelidir : * OKUL DERGİSİ : Her okul mutlaka yılda en az iki defa okul dergisi çıkartmalıdır. Okulda yapılan her türlü çalışmaların yer aldığı, % 90 öğrencilerin emekleriyle meydana gelecek bu okul dergileri yukarıda sıraladığımız tüm kurum ve kuruluşlara gönderilmelidir. Dergide emeği geçen ve adı bulunan öğrencilere, okulun öğretmen ve diğer çalışanlara öncelik tanınarak derginin dağıtımı planlanmalıdır. Çevrede bulunan diğer her kademedeki okullara da bu dergi gönderilmelidir.

* HALK OYUNLARI EKİBİ : Yurdumuzun çeşitli yörelerine ait Halk Oyunları Ekibi okulda kurulmalı, okulun açılışında, kapanışında, resmi bayramlarda ekip okulu temsil etmelidir. Ayrıca çevrede yapılacak açılış ve törenlere ekip gönderilmeli, okulun reklamı canlı olarak yapılmalıdır. * MEZUNİYET TÖRENİ : Özellikle öğretim yılı sonunda yapılacak bir MEZUNİYET TÖRENİ, mezun olan öğrenciler ve velileri üzerinde unutulmaz etkiler bırakacaktır. Velilerin, çevrenin takdirini toplayacaktır.

* PANEL – TARTIŞMA ve BİLGİ YARIŞMALARI : Öğrencilerin hazırlayıp sundukları bu tür toplantılar, öğrencilerin kendilerini toplum karşısında ifade edebilmeleri açısından çok önemlidir. Bu tür etkinlikler okulun çevresinde bulunan resmi kurumlar ve sivil toplum kuruluşları üzerinde olumlu etkiler yaratmaktadır. * TURNUVALAR : Bahar aylarında düzenlenecek okul içi – okul dışı turnuvalar, öğrenci, öğretmen ve velilerde sportif etkinlik, başarıya koşma ve ekip ruhunu kazanmanın yanısıra aidiyetlik duygusunu da geliştirmektedir.

* YIL SONU SERGİSİ : Öğrencilerin el emeklerini anne babalarına bir sergi aracılığı ile göstermeleri onlar için çok önemlidir. Anne- babalar da bu sergilerde çocuklarının çalışmalarını görmekten büyük haz ve mutluluk duyarlar. * TİYATRO : Özellikle Liselerimizin yıl sonunda bir tiyatro oyununu sahneye koyması ve bunu protokola ve velilere sunması, izleyiciler üzerinde çok etkili olmaktadır.

* OKULUN AÇILIŞ, KAPANIŞ TÖRENLERİ ve ULUSAL BAYRAMLAR: Her okul buna önem vermeli, yapacağı törenlere yukarıda sıralanan kurum ve kuruluşlar davet edilmelidir. Ulusal Bayramlara okul en yüksek derecede hazırlıklı katılmalı ya da törenler hazırlamalıdır. Bu törenler ve Ulusal Bayram Törenleri okulun, öğrenci ve öğretmenlerin çevre ile kaynaşmasını, çevrenin okulu daha iyi tanımasını sağlayacak ve okula çevrenin her türlü desteğini artıracaktır.

HAZIRLAYANLAR: GÖZDE TALAZ BEDİA UYSAL

Yararlanılan kaynaklar Milli eğitim Dergisi 2002 yılı 155-156. sayılı Avrupa Birliğinde Yaşam Boyu Öğrenme www.meb.gov.tr www.sinifögretmeniyiz.biz www.basogretmenim.com