Günümüz rekabet ortamında eğilim, müşteri talebine hızlı cevap vermek ve yüksek kaliteli, düşük fiyatlı ürünler sunmaktır. Dünya çapında firma olmak için israfı ortadan kaldırmak ve etkin bir iş akışı gerçekleştirmek tüm yöneticilerin hedefi olmalıdır. Bu, tam olarak yalın üretim felsefesinin ulaşmaya çalıştığı hedeftir.

YALIN ÜRETİM Yalın üretimin en güzel tanımı, onu emek-sanat türü üretim ve kitle üretimi ile karsılaştırılarak yapılabilir. Emek- sanat türü üretimde, yüksek vasıflı isçilerle ve çok amaçlı ekipmanla üretim yapılır. Sonuçta, müşteriyi oldukça tatmin eden, ancak maliyeti çok yüksek olan ürünler üretilir. Temel özelliği esnek olmasıdır.

YALIN ÜRETİM Kitle üretimi, büyük ölçekte ve standart mal üretimi sağlayan iş bölümünün katı bir şekilde yapıldığı, ürünün standart halde olmasının verimlilik artışı sağladığı ve artan talebinde bu standartlaşmayı hızlandırdığı bir üretim biçimidir. Bu üretim sisteminin temel özelliği esnek olmamasıdır. Kitle üretimi sonucunda, düşük fiyatlı mal tüketiciye sunulur. Ancak ürün çeşitliliği yoktur.

YALIN ÜRETİM Yalın üretim, el sanatları ve yığın üretimin başarılı bir kombinasyonudur. Yalın üretimde her hacimde üretim yapılır, kalite yüksek, buna karsın maliyet düşüktür. Daha az alanda, daha az zamanda çok fonksiyonlu isçilerle üretim yapılır. Stok ve hatalı üretim miktarı azdır. Buna karşın ürün çeşitliliği fazladır. İsrafı ortadan kaldırmak, kaliteyi geliştirmek, verimliliği arttırmak, ürünlerde ve üretim sürecinde sürekli gelişmeyi sağlamak temel hedeflerdir. Tüm bunların sonucunda, isletmenin rekabet gücü ve karlılığın artışı elde edilen ödüldür.

YALIN ÜRETİM Yalın üretim, üretime yük getiren tüm israflardan arınmayı hedef alan bir yaklaşımdır. Hurdalar Fazla üretim Gereksiz malzeme taşımaları Yarı mamul ve bitmiş ürün stokları Gereksiz, katma değer yaratmayan operasyonlar İşçinin makine zamanı içinde beklemeleri Gereksiz işçi hareketler

YALIN ÜRETİM BAŞARI FAKTÖRLERİ Yalın Üretim

YALIN ÜRETİMİN İLKELERİ Değer Değer Akışı Sürekli Akış Çekme Mükemmellik

DEĞER Yalın düşüncenin başlangıç noktası “değer”dir. Değeri üretici yaratır ama değer ancak nihai müşteri tarafından tanımlanabilir. Değer tanımının anlamlı olabilmesi için müşterinin ihtiyaçlarını, belli bir zamanda ve belli bir fiyattan karşılayan belli bir ürün ya da hizmet cinsinden ifade edilmesi gerekir.

Değer Akışı Yalın düşünce'nin ikinci adımı değer akışının tanımlanmasıdır. Değer akışı ham maddenin nihai ürüne dönüşme sürecindeki bir üreticiden diğer üreticiye ve son kullanıcıya kadar olan tüm aşamaları içerir ve inanılmaz boyutlarda israf barındırır.

Sürekli Akış Sürekli akış uygulandığında ürün geliştirme, sipariş alma, fiziksel üretim işleri çok kısa sürede tamamlanabilir hale gelecektir. Bu müşterinin gerçekten istediği şeyleri, tam istediği zamanda tasarlayabilme, planlayabilme ve üretebilme imkanını verdiğinden satış tahmini yapmak, karmaşık planlama yazılımları kullanmak, stokta kalan ürünleri itmek için kampanyalar düzenlemek zorunluluklarını ortadan kaldırarak sadece istenen şeylerin daha iyi üretilmesine odaklanabilmeyi de sağlayacaktır.

Çekme Çekme, sonraki aşamalarda yer alan müşteri istemeden önceki aşamalarda hiçbir şekilde ürün ya da hizmet üretilmemesi anlamına gelir. Çekme ilkesi, nihai müşterinin belli bir ürün için yaptığı taleple başlar, ürün müşteriye ulaşana kadar geçen tüm aşamaları geriye doğru izleyip her aşamanın bir öncekinden talep etmesiyle üretimi başlatmak şeklinde uygulanır.

Mükemmellik Mükemmelliğin en önemli hızlandırıcısı şeffaflıktır. Yalın bir sistemde herkes (fason imalatçılar, ilk basamak tedarikçiler, bayiler, müşteriler, çalışanlar) sistemin bütününü görebildiklerinden ve anında geri bildirim imkanı nedeniyle değer yaratmanın daha iyi yolları kolaylıkla bulunabilir. Mükemmelliğe giden yolda PUKÖ (Planla-Uygula-Kontrol et-Önlem al) çevrimi etkin olarak kullanılmaktadır.

Neden Yalın Üretim? Ürün kalitesi artık milyonda hata düzeyi ile ölçülmekte ve çoğunlukla uluslararası regülasyonlarla belirlenmektedir. Bu sıkı kalite kriterleri kontrol ve tamir yöntemiyle karşılanamaz. Tasarımdan başlayarak tüm sistemi "ilk defada doğru" (tasarlayacak) üretecek hale getirebilmek gerekir.

YALIN ÜRETİMİN AMACI Sadece müşterinin istediği ürünleri (fonksiyon, kalite ve fiyat açısından) Müşterinin istediği zamanda (pazara sunulduğu zaman, teslim süresi, sevkıyat sıklığı), Daha az kaynak harcayarak (emek, ekipman, zaman, alan vb.) üretebilmek ve Müşteri için bir değer teşkil eden faaliyetlere odaklanabilmek. Üretim sürecindeki stokları en küçüklemek, Süreç stoklarındaki kontrolü basitleştirmek için üretim miktarındaki sıçramaları en küçüklemek Bir işlem noktasından diğer bir işlem noktasına geçebilecek talep sapmaları önlenerek üretimdeki dengesizliği en küçüklemek Kusurlu parça ve ürün sayısını azaltmak

YALIN ÜRETİMİN AMACI Sıfır Stok Gerekenden önce ve fazla üretmek, gerektiğinden fazla iş gücü, ekipman, mekan ve enerji kullanılması anlamına gelir. Oysa üretimin hangi aşamasında olursa olsun, bekleme ürüne hiçbir değer katmayan, üstelik üretkenliği düşürücü, maliyetleri arttırıcı, üretim sürelerini uzatıcı bir faktördür, bir israftır.

YALIN ÜRETİMİN AMACI Sıfır Hata Yalın üretimde üretim sürecinin bütün aşamaları mükemmelliği elde edecek şekilde tasarlanır. Yüzde yüz kaliteli üretimi, gereken zamanda ve gereken miktarda üretmeyi hedefler. Ana hedef mükemmelliği elde etmektir. Bunun için, yüksek kalite ve düşük maliyetle müşteri talebini zamanında karşılayabilen bir üretim sisteminin varlığı gerekir.

YALIN ÜRETİM TEKNİKLERİ Tam Zamanında Üretim Karışık Yükleme ve Üretimde Düzenlilik Tek Parça Akışı ve Uygulaması Makineler ve Atölyeler Arası Senkronizasyon / Toplam İş Denetimi U-Hatları İş Rotasyonu ve İş Tanımları

YALIN ÜRETİM TEKNİKLERİ Poka-Yoke Bir Dakikada Kalıp Değişimi 5 S Toplam Üretken Bakım Kaizen ve Kalite Çemberleri

Yalın Üretim Teknikleri Tam Zamanında Üretim Tam zamanında üretim, bir talebe göre üretim sistemidir. Bir ürünü ihtiyaç duyulduğunda ve sadece müşteriler tarafından talep edilen miktarlarda üretmek temel unsurlarındandır. Bu sistemde talepteki kısa dönemli artışlar fazla mesai yapılarak karşılanmaktadır. Bunun için vardiyalar arasındaki boş zamanlar kullanılmaktadır. Talebin azalması durumlarında ise, bir işçinin kullandığı makine sayısı arttırılarak geçici işçiler çıkarılmaktadır. Yine de boş kalan işçi olursa stok için üretim yapmak yerine, işçiler başka hatlara transfer edilir, kalite kontrol çemberleri toplantıları düzenlenir ya da daha önce fason olarak yaptırılan parçaların üretilmesi yoluna gidilir.

Yalın Üretim Teknikleri Karışık Yükleme ve Üretimde Düzenlilik Karışık yüklemenin birincil ve en önemli işlevi, üretimin talep değişikliklerine hesapta olmayan bitmiş ya da işlemekte olan ürün stoku ile karşılaşmaksızın kolayca adapte olabilmesini sağlamaktır. Ayrıca, aynı hatta birden fazla modelin/ürünün monte edilmesi, gereken toplam hat sayısını ve dolayısıyla toplam fabrika alanını da azaltır. Karışık yüklemenin bir üçüncü işlevi de, ürünlerin bayilere/müşterilere istenilen sipariş bileşimine erişildikten hemen sonra sevk edilebilmelerini sağlayarak, üreticileri gereksiz stok alanı bulundurma zorunluluğundan kurtarmaktır.

Yalın Üretim Teknikleri Tek Parça Akışı ve Uygulanması Yalın üretimin zaman harcamasına bulduğu çözümlerden biri de, herhangi bir atölye içinde bir parçanın nihai halini alması için gereken tüm makinelerin, parçaların işlenme akışına dayanarak birbiri ardı sıra yerleştirilmeleri ve parçanın bir önceki süreç için gereken makineden bir sonraki süreçte kullanılacak makineye hiç beklemeden geçmesi seklindedir.

Yalın Üretim Teknikleri Makineler ve Atölyeler Arası Senkronizasyon / Toplam İş Denetimi Süreç-bazlı hatların gerçekten etkin olabilmeleri için, aynı hattı oluşturan makinelerin çalışma tempoları ya da kapasitelerinin, yani bir işlemi tamamlamaları için gereken sürelerin de denkleştirilmeleri gerekir. İşte yalın üretimde bu sorun, hattaki makineleri birbirine senkronize ederek, yani tüm makinelerin aynı süre içinde aynı miktarda parça islemeleri sağlanarak çözülmüştür.

Yalın Üretim Teknikleri U-Hatları İş Rotasyonu ve İş Tanımları Yalın üretim yaklaşımına göre bir fabrika/atölyenin işleyişinde olabilecek en büyük israf ya da zaman kayıplarından biri de çalışan insanların bir yerden bir yere gitme, makinelerin çalışmasını kontrol etme, ya da makine başında makinenin devrinin bitmesini bekleme gibi ürüne hiçbir değer katmayan (non-value-adding) pasif eylemlerinin getirdiği zaman kayıplarıdır.

Yalın Üretim Teknikleri Poka Yoke Diğer bir ifadesi otonomasyon olan poka-yoke’nin temel ilkesi hatayı üzerinden süre geçtikten sonra saptamak yerine, kaynağında ve anında saptayıp önleyerek, hiçbir hatalı parçanın/ürünün üretilmemesini sağlamaktır. Tüm yapılan, makinelere hatalı bir işlemi/durumu anında otomatik olarak saptayan ve bu durumda makineyi/işlemi yine otomatik olarak durduran cihazlar yerleştirmektir. Makine durduktan sonra bir zil çalar ya da sarı ışık yanar, böylece makinenin kendisi, çalışan kişilere bir aksama olduğunu anında bildirir.

Yalın Üretim Teknikleri Bir Dakikada Kalıp Değişimi Yalın üretimi verimli bir şekilde uygulayabilmek için öncelikle kalıp değiştirme sürelerinin ve ayar sürelerinin süratle minimize edilmesi gerekmektedir. Hedef hep en mükemmele ulaşmak olduğu için bu sistemin adı bir dakikada kalıp değiştirmedir.

Yalın Üretim Teknikleri 5S Japoncada Seiri (sınıflandırma), Seiton (düzen), Seison (temizlik), Seiketsu (standartlaşma) ve Shitsuke (disiplin) kelimelerinin baş harflerinden oluşan ve iş yerinde temizlik ve düzenin sağlanması faaliyetlerini kapsayan bir tekniktir. - Gereksiz malzemelerin ortadan kaldırılması ve ihtiyaç duyulan malzemelerin uygun yerlerde bulunmasından dolayı bunların araştırılıp bulunma zamanlarında azalmanın sağlanması - Önceden tahmin edilemeyen duruşların azalmasını sağlar - Kirlenmeden dolayı ürün üzerinde oluşabilecek kalitesizlikleri önler - Temizlenme ile hatalı ürün sayısı azalır - Organize olmuş bir iş merkezi sağlar - Daha güvenli bir iş merkezi demektir

Yalın Üretim Teknikleri Toplam üretken Bakım Toplam üretken bakım, en yalın ifadeyle bir fabrikada kullanılan ekipmanın verimliliğini ya da etkinliğini arttırmak ve olası makine hatalarından kaynaklanacak ıskartaları önlemek amacıyla gerçekleştirilen tüm çalışmaları kapsayan bir terimdir.

Yalın Üretim Teknikleri Kaizen ve Kalite Çemberleri Kaizen metodunun amacı, teknolojik gelişmelerle ve alınabilecek diğer önlemlerle israfın önlenmesi ve kalitenin arttırılması yoluyla maliyetlerin düşürülmesidir. Kaizen ile kıt kaynakların etkin kullanma yolları bulunur, israf edilen kaynaklar kurtarılabilir. Bir kalite çemberi, aynı organik ünitede (atölye, büro, ofis) çalışan ve ortak profesyonel uğraşılara sahip 5 ila 10 gönüllüden oluşan, homojen ve daimi bir küçük çalışma grubudur.

Yalın Üretim Sisteminin Faydaları Yalın üretim israfı yok eder ve kaynaklar daha fazla değer yaratmaya yönlendirilir. Maliyetleri düşürür, Piyasa koşullarına uyum esnekliği kazandırır, Yalın üretim anlayışını uygulayan firmalar özellikle hammadde ve ara stoklarında ciddi iyileşmeler gösterir, Yalın Yaklaşım her şeyden önce herkesin "sistemin bütününü" görmesini sağlayacak ortak bir dil oluşturur ve sistemin bütününe etkisine göre iyileştirmeler yapar. Bu nokta firma sınırlarını aşan tüm tedarik zinciri göz önüne alındığında daha da çok önem kazanır.

Yalın üretimin Sınırlılıkları Özellikle yoğun çalışma temposu, kötü çalışma koşulları, uzun çalışma süreleri gibi zor şartlarda emek gücünün kullanımı, insanları çalışmaktan ölecekleri düzeye getirebilmektedir. İşçilerin, çalışma saatlerinin uzunluğuna gittikçe daha fazla karşı çıktıkları belirtilmektedir. İşletmelerin çalışma saatlerinin uzunluğu ile, düşen verimlilik ve yaratıcılık ikileminin arasında kaldıkları, hükümetin, işverenler ve sendikalar ile koordinasyon içinde çalışma saatlerinin düşürülmesi için çalışmalar yaptığı belirtilmektedir.

Yalın üretimin Sınırlılıkları Tam zamanında üretim sisteminin kentleşme ve trafik sorunu gibi sorunları beraberinde getirmekte olduğu ve çevreyi tehdit edecek yönlerinin bulunduğu eleştirilen diğer konular arasındadır. Bu sistem ile montaj fabrikalarının diğer imalat alanlarına yakın olma zorunluluğu ve transport maliyetine sıkı sıkıya bağlı oluşu nedeniyle, ekolojik sınırlar ile karşılaşabileceğine dikkat çekilmektedir

Yalın Üretimin Türkiye’de Uygulanabilirliği Türkiye’de otomotiv sektörü Yalın Sistem uygulamalarında daha aktif görünmektedir. Yalın uygulamaların başarısını kültürel faktörlere bağlamak eğilimine karşı en güzel cevap, Adapazarı’nda kurulan Toyota otomobil fabrikasında Türk işçilerinin kısa süre içinde Japonya’daki Toyota Japon işçilerinin üretkenlik seviyesini yakalamış olmaları ve son birkaç yıldır tüm Toyota fabrikaları arasında kalitede birinci seçilmeleridir. Diğer büyük üreticiler de Yalın Yaklaşım'ın uyarlamaları olan Ford, Renault, Bosch, Tofaş Üretim Sistemi ve Hugo BOSS, isimli dünyaca tanınmış marka tekstil üreticisi hem kendi işletmelerinde hem de yan sanayi işletmelerinde başlatmışlardır

Yalın Üretimin Türkiye’de Uygulanabilirliği Ford Otosan uyguladığı Yalın Üretim Sistemiyle, Ford Otosan Kocaeli ve İnönü Fabrikası’nın Ford’un Avrupa’daki en iyi üretim tesislerinden biri olmasını sağlamış ayrıca, Türkiye Otomotiv Pazarının zirvesinde olmasını sağlayan bir sistemin, sosyal hayata entegre edilebileceğini göstermeyi başarmıştır. Yalın Üretim Sistemi çalışmalarını 1999’da arka aks montaj alanında ilk kez başlatan İnönü Fabrikası, aynı yıl Önleyici Bakım Mükemmellik Ödülü’nü almaya hak kazanmıştır

Yalın Üretimin Türkiye’de Uygulanabilirliği Funika Holding ise bir Yalın Üretim sistemi uygulayıcısı olarak, 2006 yılına üretim ve finansal parametreleri olumlu bir kurum olarak girmiştir. Funika Holding, Yalın Üretim sistemi ile 2004 bütçesini planladığı şekli ile gerçekleştirmiştir. Ayrıca, satın almada tasarruf, üretimde verimlilik, satışta farklılık sağlayarak bu 3 temel alanda yüzlerce uygulama yapmış ve sonuçta 2 trilyon 619 milyar TL tasarruf gerçekleşmiştir.

Yalın Üretimin Türkiye’de Uygulanabilirliği Nike, Puma, Adidas, Marks&Spencer ve Tommy Hilfiger gibi dev markalara üretim yapan İmteks Giyim ise, uyguladığı Yalın Üretim sistemi sayesinde Uzakdoğulu üreticilere de model olmuştur. Yalın Üretim sistemini tekstil sektöründe uygulayan ilk şirket olan İmteks Giyim, Nike'ın Vietnam'da üretim yaptırdığı 15 bin çalışanlı diğer kuruluşlara da sistemi anlatmıştır. İmteks Giyim; sıfır stok, hızlı sirkülasyon ve tam zamanında üretim ile maliyetleri düşürüp, bunu da fiyatlara yansıtarak, üç yılda yüzde 225 büyüme göstermiş, cirolarını 2005'te 47 milyon 643 bin Euro’ya çıkarmış ve 2007 yılı için ise yüzde 40'lık büyüme hedeflemiştir.

Yapılan araştırmalar sonucunda yalın üretimle ilgili bilançoda elde edilen veriler sonucunda yalın üretimin Hedeflerle yönetimde başarı, Üretim maliyetlerinde düşüş, Arıza sayısında azalma, Rekabet üstünlüğü kazanmak, Üretim kayıplarda azalma Daha hızlı süreçler, Üretim artışı sağladığı görülmüştür.

Yalın üretim sistemi işletmelerin elindeki kaynakları en etkili biçimde kullanmayı sağlar. Kaliteyi ve verimliliği artırır, maliyetleri düşürür. İsletmelerin rekabet ortamında başarılı olmalarını sağlar. Yalın üretim, üretim faktörlerinin hepsini en verimli ve etkili bir şekilde değerlendirmekle beraber, insan faktörü üzerinde odaklanır. Bu nedenle yalın üretim başlı başına bir hayat tarzıdır ve bir yönetim felsefesidir. İnsan yaşantısında, hayata bakışında ve tüm değer sistemlerinde yeni bir anlayış olarak ortaya çıkmaktadır.

eksisozluk.com Türk tekstil sektörünün yeni keşfettiği olay... Çocuk yaparken malzemeden çalmaktır.. Japonlar daha iyisini bulana kadar en iyi üretim sistemi.. Para sıkıntısı olmayan şirketlerin kullanabileceği türden uygulama. Bir yandan tedarikçilere ödeme zorluğu çekiliyor, diğer yandan da minimum stokla iş yapmaya çalışılıyorsa, hattın zilyon kez durması pek olasıdır. Japon harikasıdır. Babası Eiji Toyoda'dir.

Kaynaklar BELGUTAY, Galip. “Yalın Üretim Sitemi ve Tekstil Sektöründe Bir Örnek Olay Çalışması”, Maltepe Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, 2007 ÇAĞLAR, Öznur. “Yalın Üretim Tarzı-Otomotiv Yan Sanayi Uygulaması”, Marmara Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, 2006 DEMİRKIR, Murat Salih. “Yalın Üretim ve Lastik Sektöründe Bir Uygulama”, Sakarya Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, 2008 ERKEK, Sayida.”Yalın Üretim Anlayışı”, Konya Ticaret Odası Etüd Araştırma Servisi. S.2008/36/465 GÜRE, Zehra. “Bir Üretim Modeli Olarak Yalın Üretim: İmalat Sektöründe Bir Uygulama”, Dumlupınar Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, 2006 http://www.bilgiyonetimi.org (10.04.2009) http://www.1bilen.com-kalite-turkiyeden-yalin –uretim-tecrübeleri-mht. (10.04.2009) http://www.yalınenstitu.org.tr (10.04.2009) http://www.yalınuretim.gen.tr (10.04.2009) OKUR, Serdaroğlu Ayperi. “Yalın Üretim 2000’li Yıllara Doğru Türkiye Sanayi İçin Yapılanma Modeli”, 1997. Söz Yayınevi. ÖZMEZ, Duygu. “Bir Üretim Organizasyonu Olarak Yakın Üretim Sistemi”, Uludağ Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, 2006