EĞİTİM TARİHİEĞİTİM SAATİEĞİTİM KONUSUEĞİTMEN 26 Temmuz Hastanelerde Kalite Yönetimi, HKS ile ilgili mevzuatlar Ecz. Selim SEYİS Sağlıkta Performans ve Kalite YönergesiEcz. Selim SEYİS Hastane Değerlendirme Süreci, HKS Metodolojisi Hem. Bedia AYDIN Memnuniyet Anketleri ve GörüşlerEcz. Selim SEYİS Çalışan GüvenliğiUz. Dr. Özlem B. SARAL 27 Temmuz Hasta Güvenliğinde İletişim, Hastaların Doğru Tanımlanması Hem. Derya HASANÇEBİ İlaç Güvenliği, Transfüzyon Güvenliği Dr. Ayla YAVUZ Düşmelerin Önlenmesi, Güvenlik Raporlama Sistemi Dr. Ayla YAVUZ El HijyeniUz. Dr. Özlem B. SARAL Güvenli CerrahiDr. Osman Turan ÇAKAR 28 Temmuz Hasta BakımıHem. Bedia AYDIN Laboratuar HizmetleriUz. Dr. Hakan TÜRKÖN HKS Kapsamında Dokümantasyon, Hasta Kayıtları ve Dosyaları Hem. Özlem YILMAZ Atık Yönetimi, Renkli KodlarDr. Can Ertan ARGIN Stok Yönetimi, İndikatör Yönetimi Dr. Metin BAKKALOĞLU

DÜŞMELERİN ÖNLENMESİ

1.Düşme nedir? Düşme; şiddetli vurma ya da maksatlı hareketlerin dışında, ani, kontrol edilemeyen, istemsiz bir şekilde vücudun bir yerden başka bir yere ya da nesnelere doğru hareket etmesi olarak tanımlanabilir.

Hastanelerde düşme olayına neden olan faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir;  Hasta değerlendirme eksikliği  İletişim yetersizliği  Çevre güvenliğinin yetersizliği

2. Düşmeler neden önemlidir? Düşmeler özellikle sonuçları ve maliyeti açısından önemlidir. Düşmelerin;  femur ve kalça kırıkları,  düşme korkusu ve bağımsız hareket edebilme yeteneğinin azalması  mortalite gibi ağır ve önemli sonuçları olabilmektedir.

3. Düşmeler hastanelerde nerelerde karşımıza çıkar? Klinikler, psikiyatri, yoğun bakımlar gibi hastanenin tüm tesis yönetim alanlarında karşımıza çıkabilir.

4. Düşmelerin önlenmesinden kim(ler) sorumludur?  Hastane Yönetimi  Kalite Yönetim Birimi/Hasta Güvenliği Komitesi  Sağlık Çalışanları (Hemşire, ebe, hekim, fizyoterapist, eczacı vb.) Düşmelerin önlenmesinde primer sorumlu, bölümde hastaya 24 saat bakım veren Hemşire’dir.

5. Düşmeler nasıl önlenebilir? Düşmelerin önlenmesine yönelik olarak Hizmet Kalite Standartları açısından 5 uygulama adımı belirlenmiştir.

1.Adım: Düşme Riski Değerlendirilmesine Yönelik Yazılı Düzenleme Hazırlanması Yazılı Düzenleme aşağıdaki bilgileri içermelidir; Kuruma Özgü Düşme Risk Faktörleri Düşme Riskinin Değerlendirilme Yöntemi Risk Düzeyine Göre Alınması Gereken Önlemler

Kuruma özgü düşme risk faktörleri belirlenirken hastalar aşağıdaki risk faktörleri açısından değerlendirilmelidir; İçsel Faktörler(Hastanın durumuyla ilgili)  Önceki düşme hikayesi  Yaş (65 yaş üstü)  Kullanılan İlaçlar  Mevcut Hastalıklar (Osteoporoz, Kardiyak Aritmivb.)

Dışsal Faktörler (Çevreyle İlgili)  Islak/kaygan zemin  Dağınık oda  Yetersiz aydınlatma desteği  Serbest ip ya da kablolar  Arızalı ekipmanlar  Yatakların yüksek pozisyonda tutulması

Düşme riskinin değerlendirilmesi amacıyla hastanelerde Morse Henrich II risk değerlendirme skalaları kullanılmakla birlikte, kurumların kendi koşullarına uygun olarak hazırladıkları skalalar da kullanılabilmektedir. Burada önemli olan kullanılan skalanın hastanenin kendi özgün koşullarına uygun olarak hazırlanmış olmasıdır.

Düşme riski ne zaman değerlendirilmelidir?  Hastanın kuruma kabulünde,  Durumunda herhangi bir değişiklik olduğunda  Düşme sonrasında  Transfer sırasında değerlendirilmelidir

Risk Düzeyine Göre Alınması Gereken Önlemler belirlenirken kullanılan skala ne tür bir skala olursa olsun belirlenen risk düzeylerine uygun faaliyetlerin planlanmış olması ve yazılı düzenlemede yer alması önemlidir.

2.Adım : Yatan Hastaların Düşme Riskinin Önlenmesine Yönelik Düzenlemeler Yapılması a)Yatan hasta, bölüme kabulünde  düşme riski yönünden değerlendirilmelidir.  Değerlendirme, hastane tarafından belirlenen bir ölçekle yapılmalıdır.  Hastanın klinik durumuna göre düşme riski değerlendirmesi tekrarlanmalıdır. b) Düşme riski olan hastalar için, hastanın risk düzeyine yönelik önlemler alınmalıdır. Düşme riski olan hastalar dört yapraklı yeşil yonca figürü ile tanımlanmalı ve bu tanımlayıcı hastanın odasının giriş kapısında bulunmalıdır.

Yoncanın dört yaprağının da ayrı birer anlamı vardır. Birinci yaprak ümidi, ikincisi imanı, üçüncüsü aşkı, dördüncü yaprak ise şansı simgeler. Tabiatta çok nadir bulunan işte bu dördüncü yapraktır Dört yapraklı yonca bütün kültürlerde iyi şansın sembolü olarak kabul edilir. dört yapraklı yeşil yonca

3. Adım: Tesis Kaynaklı Düşmelere Yönelik Önlemler Alınması Tesis kaynaklı düşme olaylarını engellemek için; Merdivenlerde korkuluk bulunmalı Alçak tavan uyarıları bulunmalı Islak zemin uyarı levhaları kullanılmalı Zemindeki engellere karşı önlemler alınmalıdır.

4. Adım: Hasta Güvenliği Komitesince Düşme Olayı Gerçekleştiğinde Olay Bildirimi Yapılması Yatan hastalarda ve tesis kaynaklı düşme olayı gerçekleştiğinde kalite yönetim birimine bildirim yapılmalıdır. Olay ile ilgili gerekli düzeltici önleyici çalışmalar başlatılmalıdır

5. Adım: Düşen Hasta Oranının İzlenmesi Düşen Hasta Oranı izlem basamakları aşağıdaki gibi olmalıdır; İndikatör kartı hazırlanmalı, İndikatör kartına göre takip yapılmalı, İndikatörle ilgili dönemsel analizler yapılmalı, Gerektiğinde düzeltici önleyici faaliyet başlatılmalıdır.

Hastaların güvenli transferine yönelik yazılı düzenleme bulunmalıdır Yazılı düzenleme asgari; o Hastaların bölümlere transferini, o Hastane dışına transferini, o Yatan hasta ve acil servis hastalarının transferini, o Özellikli hastaların transferini, » Yeni doğan, ameliyathane, yoğun bakım, diyaliz ve psikiyatri hastalarının transferini, o Hastaların transferinde dikkat edilecek hususları, o Transferde kullanılacak araçların uygunluğunu ve kullanımını, o Transferde yer alacak çalışanın tanımlanmasını kapsamalıdır

Hastanın güvenli transferi sağlanmalıdır. 15

Sedyeden düşürülen hasta öldü

Yatan hastaların düşme riski değerlendirmesine yönelik yazılı düzenleme bulunmalıdır Yazılı düzenleme; o Düşme risk faktörlerini, o Düşme riskinin değerlendirilmesini, o Risk düzeyine göre alınması gereken önlemleri kapsamalıdır.

H Yatan hastaların düşmelerinin önlenmesine yönelik düzenleme yapılmalıdır H Yatan hasta, bölüme kabulünde düşme riski yönünden değerlendirilmeli, o Değerlendirme, hastane tarafından belirlenen bir ölçekle yapılmalı, o Hastanın klinik durumuna göre düşme riski değerlendirmesi tekrarlanmalıdır H Düşme riski olan hastalar için, hastanın risk düzeyine yönelik önlemler alınmalıdır. o Düşme riski olan hastalar dört yapraklı yonca fi gürü ile tanımlanmalı ve bu tanımlayıcı hastanın odasının giriş kapısında bulunmalıdır H Yatan hastalarda düşme olayı gerçekleştiğinde kalite yönetim birimine bildirim yapılmalı, o Olay ile ilgili gerekli düzeltici önleyici çalışmalar başlatılmalıdır.

Yatan hastalarda hareket kısıtlamasına yönelik düzenleme yapılmalıdır Hareket kısıtlama kararı hekim tarafından verilmeli, o Hareket kısıtlama kararı tedavi planında yer almalı, o Tedavi planında; » Uygulamanın başladığı tarih ve saat, » Uygulamanın hangi aralıklarla kontrol edileceği, » Uygulamanın sonlandırıldığı tarih ve saat belirtilmelidir Kısıtlılığın devamı ile ilgili karar en geç 24 saatte bir gözden geçirilmelidir.

"İtakî Düşme Riski Ölçeği Dört Yapraklı Yonca"

Şemseddin-i İtakî Kimdir? 17. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğunun başkenti İstanbul'da yaşayan, Şirvanlı Şemseddin-i İtakî, insan anatomisini anlamak için tüm Dünya'da kaynak olarak gösterilen ilk Türkçe Resimli Anatomi Atlası olan Kitab-ı Teşrih-i Ebdan ve Tercuman-ı Kibale-i Feylesüfan eserini 1632 yılında oluşturmuştur. Roma-Yunan bilimi ile Arab-Türk bilimini bir araya getiren İtakî, bu eseri ile nöroanatomi ve embriyoloji biliminin temelini 17. yüzyılın başlarında atmıştır.

TRABZON NUMUNE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ FRM-YH- DÜŞEN HASTA ORANI VERİ TOPLAMA FORMU Yayın Tarihi: Revizyon No:00 Revizyon Tarihi:00 HKS Kodu: AY/YIL SIRA NO ADI/ SOY ADI YAŞICİNSİYETİTANISIYATTIĞI BÖLÜMDÜŞTÜĞÜ YER DÜŞME RİSKİ SKORU *DÜŞME NEDENİ DÜŞME ÖNCESİGENEL DURUMU DÜŞME SONRASI GENEL DURUMU

GÜVENLİK RAPORLAMA SİSTEMİ Güvenlik Raporlama Sistemi; Hastanelerde meydana gelen olaylardan ders çıkartmak ve benzer olayların bir daha yaşanmasını engellemek amacıyla oluşturulan bir sistemdir. Bu sistem içinde ana öğe, çalışanlar tarafından yaşanan olayların bir daha yaşanmasını engellemek için yapılan bildirimlerdir.

Güvenlik raporlama sisteminin amacı Hastanelerde kurumsal bir öğrenme sürecinin oluşturulmasıdır. Bu sistemde ana hedef bireyler değil sistemdir. Bu nedenle olayın sorumluları ile değil sistemin kendisi odak noktasıdır. Güvenlik raporlama sisteminde düzenlemeler kişiler üzerinden değil sistem üzerinden yürümektedir.

Güvenlik raporlama sistemi iyi isleyen hastanede, hastalar için güvenli hizmet sunumu ve çalışanlar için güvenli çalışma ortamları sağlanır. Güvenlik raporlama sistemi, hasta ve çalışan güvenliğini güvenliği tehdit eden olaylara karşı koruyucu görev üstlenmektedir.

Güvenlik Raporlama Sisteminde asgari;  İlaç güvenliği  Transfüzyon güvenliği  Cerrahi güvenlik  Hasta düşmeleri  Kesici delici alet yaralanmaları  Kan ve vücut sıvıları ile temas

Güvenlik raporlama sisteminde olay bildirimleri, kalite yönetim birimine yapılır. Kalite yönetim birimi bildirimi yapılan olayın özelliğine göre hastanede çalışan ilgili komite ve/veya sorumluları olay bildirimlerini gönderir ilgili komite ve/veya sorumluları olay ile ilgili kök neden analizlerini yapar. Kök neden analizi yapılan olaylar hakkında yapılan düzeltici önleyici çalışmalar hakkında düzenlemeler yapılmalıdır. Yapılan bildirimlerden elde edilen çalışmalar çalışanlar ile eğitim ortamında paylaşılmalıdır.

Güvenlik raporlama sistemlerinde kilit rolü; olay bildirim formları oynamaktadır. Olay bildirimi yapılacak formlar;  Kolay doldurulabilir olmalı,  Anlaşılabilir olmalı,  Karmaşık olmamalı,  Bildirimi yapanın cümlelerine yer vermeli,  Olayın nedeni ve çözümü hakkında bildirimi yapanın görüş ve önerileri alınmalıdır.

Formlarda olaya karışan kişilerin isimlerine yer verilmemelidir. Çalışanların isimlerinin verildiği olay bildirimleri Kalite Yönetim Birimi tarafından kabul edilmemelidir. Bu hastanenizde kurduğunuz güvenlik raporlama sisteminin kişiler üzerinden değil sistemin düzeltilmesi yönünde çalıştığının en iyi ve en önemli göstergesidir.

Güvenlik Raporlama Sistemlerinde kullanılacak formlarda;  Olayın konusu  Olay  Olayın nedeni ve/veya çözümü hakkında görüş ve öneriler bölümleri bulunması yeterlidir.

Güvenlik raporlama sisteminin işlemesi ancak çalışanlar tarafından yapılan olay bildirimleri ile yakından ilişkilidir. Bu amaçla çalışanlara güvenlik raporlama sisteminin tanıtımı, formların kullanımı ve bildirimlerin nasıl yapılması gerektiği noktasında eğitimler verilmelidir.

Hastanede eğer olay bildirim raporları yeterince yapılmıyorsa;  Formlar tekrar gözden geçirilmeli,  Çalışanlara bildirim sistemi hakkında sürekli eğitimler verilmeli,  Olay bildirimi sonucunda çalışanların cezalandırılmayacağı aktarılmalı,  Yapılan bildirim sonuçları hakkında çalışanlara geri bildirimlerde bulunulmalıdır.

Güvenlik raporlama sistemlerinin işlerliği; hastanelerin güvenlik kültürünün önemli bir yansımasıdır.

Dr. Ayla YAVUZ