LİSANSSIZ HİDROELEKTRİK SANTRALLER T E M S A N Türkiye Elektromekanik Sanayi Genel Müdürlüğü LİSANSSIZ HİDROELEKTRİK SANTRALLER Fizibilite & Projelendirme Başvuru Proje Onay Geçici Kabul Mustafa BENEK Elk. Elt. Müh. mustafa.benek@temsan.gov.tr

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik (LÜY) BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler LÜY Madde (5) Lisans alma ile şirket kurma muafiyeti (1) b) izole çalışan üretim tesisleri c) ≤ 1MW YEK üretim tesisleri ç) üretim ≤ tüketim (aynı ölçüm noktası) YEK üretim tesisleri g) Sermaye > %50 doğrudan veya belediyeye ait tüzel kişilerce (atık) su isale hatları (DSİ , teknik ) üzerinde kurulan üretim tesisleri

BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler LÜY Madde (5) Lisans alma ile şirket kurma muafiyeti (2) Muafiyetli üretim miktarı YEKDEM Kapsamında değerlendirilir (3) (g) bendi kapsamındaki üretim tesisleri su kullanım hakkına ilişkin işlemler ilgili yönetmelik çerçevesinde sonuçlandırılır. (3 ay içinde) (5) Üretim tesisi kuracak kişilerin (gerçek/tüzel) üretim ile tüketim tesisleri aynı dağıtım bölgesi içerisinde olması zorunludur.

İKİNCİ BÖLÜM Bağlantı ve Sistem Kullanımına İlişkin Hükümler LÜY Madde (6) Bağlantı Esasları (1) Yönetmelik kapsamındaki üretim tesisleri (üretim≤tüketim tesisi sisteme iletimden bağlı ise hariç] YG veya AG seviyesinden dağıtım sistemine bağlanır. (4) İletimden bağlanır ise dağıtım şirketince yürütülmesi öngörülen iş ve işlemler TEİAŞ tarafından yürütülür. LÜY Madde (7) Bağlantı Başvurusu Adım 1 Teknik yeterlilik ve fizibilite sonucu verimli bir tesis

İKİNCİ BÖLÜM Bağlantı ve Sistem Kullanımına İlişkin Hükümler LÜY Madde (7) Bağlantı Başvurusu (2) Adım 2 Form EK-1 (sisteme bağlantı için) Üretim Tesisinin kurulacağı yere ait (Tapu Kaydı veya Kira Sözleşmesi veya Kullanım Hakkını Gösterir Belge ) Başvuru ücretinin ilgili şebeke işletmecisinin hesabına yatırıldığına dair makbuz veya dekont

İKİNCİ BÖLÜM Bağlantı ve Sistem Kullanımına İlişkin Hükümler LÜY Madde (7) Bağlantı Başvurusu (2) Adım 2 Kurulacak tesisin özelliklerini de gösteren Tek Hat Şeması Form EK-2 (Su Kullanım Hakkı İzin Belgesi İçin) İl Özel İdaresine Yukarıdaki belgelerle başvurur (su rejimi açısından uygunluk görüşü için DSİ bölge müd. gönderir)

İKİNCİ BÖLÜM Bağlantı ve Sistem Kullanımına İlişkin Hükümler LÜY Madde (7) Bağlantı Başvurusu İl Özel İdaresine başvuru => 35 gün (takip eden ayın ilk beş günü içinde) DSİ’ye gönderir + 45 gün (takip eden ayın yirmisine kadar) DSİ görüşü = 80 gün sonra tekrar il özel idaresine gelir (olumlu veya olumsuz DSİ görüşü) İl özel idaresi DSİ olumlu görüşü 35 gün(takip eden ayın ilk beş günü) – 20 gün = 15 gün 80+15=95 gün içerisinde ilgili şebeke işletmecisine gönderir

İKİNCİ BÖLÜM Bağlantı ve Sistem Kullanımına İlişkin Hükümler LÜY Madde (7) Bağlantı Başvurusu (2) Başvuruların il özel idaresi tarafından ilgili şebeke işletmecisine gönderilmemesi halinde, yatırılan başvuru bedeli başvuru sahibinin talebi üzerine İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından başvuru sahibine iade edilir. (5) Başvuruda bulunduğu ay içinde yazılı olarak kurulu güç değişikliği talebinde bulunması halinde a) Kurulu güç değişikliğine ilişkin talep tarihi başvuru tarihi olarak kabul edilir. b) Yeni kurulu güce göre sunulması gereken belgeler başvuru ekinde sunulur.

İKİNCİ BÖLÜM Bağlantı ve Sistem Kullanımına İlişkin Hükümler LÜY Madde (8) Bağlantı Başvurusunun Değerlendirilmesi ve Sonuçlandırılması (1) İl özelden yönlendirilen başvurular 50 gün(takip eden ayın 20 günü içinde) değerlendirilir ve sonuçlandırılır. (eksik tamamlama bildirimden itibaren 10 gün) 95+50=145 gün içinde ilgili şebeke işletmecisinden sonuç (verilen evraklarda eksik yok ise) (2)TEİAŞ görüşü sorulmuş ise, gelen görüş tarihiyle değerlendirilir (4) ilgili şebeke işletmecisi tarafından değerlendirme sırası kriterleri (5) ilgili şebeke işletmecisi neticeyi internet sayfasında bir ay süreyle yayınlar, hidrolik kaynağa ilişkin sonuçları il özel idaresine yazılı olarak bildirir.

İKİNCİ BÖLÜM Bağlantı ve Sistem Kullanımına İlişkin Hükümler LÜY Madde (9) Bağlantı ve Sistem Kullanımı için başvuru (1) DSİ Uygun görüşü İlgili Şebeke İşletmecisinin uygun bağlantı görüşü Sonrası İl Özel İdaresi Form EK-3 Su Kullanım Hakkı İzin Belgesi düzenler. (2) yukarıdakiler olumlu ise ilgili şebeke işletmecisi tarafından Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu gönderilir Su Kullanım Hakkı İzin Belgesinin alınma veya Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunun tebliğ tarihinden itibaren 180 gün süre verilir Söz konusu sürenin ilk 90 günü içinde üretim tesisi proje (TEMSAN) ve varsa irtibat hattı proje onayları için başvurur. Adım 3 => Proje Onayı Yapılır 90 gün içinde başvuru yapmayanların bağlantı başvuruları geçersiz sayılır belgeler iade edilir.

İKİNCİ BÖLÜM Bağlantı ve Sistem Kullanımına İlişkin Hükümler LÜY Madde (9) Bağlantı ve Sistem Kullanımı için başvuru (3) a) Proje onayını ilgili şebeke işletmecisine sunduktan sonra 30 gün içinde bağlantı anlaşması imzalanır (4) Başvuru sahibinin kusuru olmaksızın proje onay alamaması halinde İlgili Şebeke işletmecisi tarafından 3 ay ilave süre verilir (5) 3 ay içinde de sunamasa bağlantı anlaşması imzalama hakkını kaybeder, belgeler iade edilir. (6) Su kullanım hakkı izin belgesinden sonra bağlantı anlaşması imzalanana kadar kurulu güç değişikliği talebinde bulunulamaz

İKİNCİ BÖLÜM Bağlantı ve Sistem Kullanımına İlişkin Hükümler LÜY Madde (9) Bağlantı ve Sistem Kullanımı için başvuru (7) Bağlantı anlaşmasından sonra kurulu güç değişikliği talebinde bulunursa a) olumsuz (şebeke) görüşü veya alternatif görüşü başvuru sahibinin kabul etmemesi halinde mevcut anlaşma devam eder. b) İki taraf da olumlu ise talep kabul tarihinden itibaren 30 gün içinde tadilat projesi onaya sunulur (TEMSAN). Tadilat proje onayından itibaren 30 gün içinde bağlantı anlaşması revize edilir. Başvuru sahibi revize anlaşma için süre içinde imtina etmesi halinde kurulu güç talebine ilişkin bağlantı görüşü kendiliğinden geçersiz hale gelir. c) Kurulu güç artış talebi olumlu ise tesis tamamlanma süresine artı 6 ay verilir ç) geçici kabule kadar 1 defa güç artışı yapabilir

İKİNCİ BÖLÜM Bağlantı ve Sistem Kullanımına İlişkin Hükümler LÜY Madde (10) Bağlantı ve Sistem Kullanımı (1) bağlantı ekipmanları da üretim tesisine ilişkin kabul testlerine dahil edilir. (4) Üretim tesisleri sistem kullanım anlaşmasında belirtilen tarihinden itibaren enerji verebilir fakat bu tarih geçici kabul (ETKB Yetkilendirdiği Kurum tarafından yapılan) tarihinden önce olamaz. Adım 4 => Geçici Kabul LÜY Madde (15) uyum, bakım, testler ve geçici kabul (1) Yönetmelik ve tebliğ kriterlerine Bağlantı anlaşması şartlarına Uygunluk İlgili Şebeke İşletmecisine bildirilir

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Üretim Kaynak Belgesine ve Teknik Hususlara İlişkin Hükümler LÜY Madde (15) uyum, bakım, testler ve geçici kabul (1) İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından geçici kabule hazır olduğuna dair tutanak imzalanır (gerçek/tüzel kişi ile beraber) 1. Geçici kabule hazır tutanağı 2. Uyum raporu (imalat testi, tip testleri-Ek6- veya sertifikaları ile ilgili teknik veriler ve parametreler yer alır) Geçici Kabul için üstteki iki madde ile yetki gereği TEMSAN’a başvurur bir ay içinde sistem kullanım anlaşması imzalanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Ticari Bölümler LÜY Madde (18) İhtiyaç Fazlası Enerjinin Satın Alınması (1) b) YEK Kanununa ekli I sayılı Cetvelde kaynak bazında belirlenen fiyattan, YEKDEM kapsamında değerlendirilmek üzere, on yıl süreyle satın alınır. LÜY Madde (21) Yerli ürün Kullanımının Desteklenmesi (1) YEK Kanununa ekli II sayılı Cetvelde belirlenen fiyatlardan yararlanarak Bakanlıkça YEK Kanununun 6/B maddesi uyarınca çıkarılan yönetmeliğe göre hesaplanmış destek fiyatıyla çarpılarak belirler. (yerli geçici kabulden itibaren 5 yıl süreyle-fıkra 3- yararlanır)

BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler LÜY Madde (24) Üretim tesislerinin İşletmeye Girmesi (1) geçici kabul işlemlerinin, bağlantı anlaşmasının imzalandığı tarihten itibaren a)YG seviyesinden bağlanacak üretim tesisleri için üç(3) yıl c)AG seviyesinden bağlanacak üretim tesisleri için bir(1) yıl içerisinde tamamlanması zorunludur tesis tamamlanmaz ise bağlantı anlaşması ve su kullanım haklarına ilişkin belgeler hükümsüzdür.

Türkiye Elektromekanik Sanayi Genel Müdürlüğü T E M S A N Türkiye Elektromekanik Sanayi Genel Müdürlüğü ÖRNEK PROJELERİ

Türkiye Elektromekanik Sanayi Genel Müdürlüğü T E M S A N Türkiye Elektromekanik Sanayi Genel Müdürlüğü ÖRNEK PROJELERİ

LİSANSSIZ HİDROELEKTRİK SANTRALLER T E M S A N Türkiye Elektromekanik Sanayi Genel Müdürlüğü LİSANSSIZ HİDROELEKTRİK SANTRALLER BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ Mustafa BENEK Elk. Elt. Müh. mustafa.benek@temsan.gov.tr