Türkiye ve Dünyada ve bizde İSG Abdullah Anar Makina Mühendisi İş Güvenliği Uzmanı Tech IOSH Member EI Member
İSG'yi bir yönetim olgusu olarak aldığımızda İSG Derken ? İSG'yi bir yönetim olgusu olarak aldığımızda 4 ana unsur buluyoruz. Planlama Uygulama Kontrol Geliştirme
PLANLAMA PLANLAMA Iş kazası-meslek hastalığına karşı hazılıklı olma İş kazası ve Meslek hastalığı Neden oluyor ve nasıl önlerizin yanıtı Planlama
İŞ PLANLAMA PLANLAMA Iş kazası-meslek hastalığına karşı hazılıklı olma Iş kazası-Meslek hastalığına asıl neden, İŞ
O ZAMAN İŞ'i bilmek Planlamanın asıl parçası
PLANLAMA İŞ'in unsurları, Ekip, Organizasyon, Ekipman, Malzeme, Çevre, Yöntem, Zaman
PLANLAMA Planlama bunların hepsinin belirlenmesidir. Bunlardan bazılarında olası değişiklikler de planlamada yer almalıdır. Değişiklik Yönetimi
PLANLAMA PLANLAMA Tehlike Tanımlama Risk Değerlendirme Önlem Alma ve Etkinliğini Sağlama Bunların dökümante edilmesi
Kapı Kontrol – Saha giriş eğitimi UYGULAMA UYGULAMA Eğitim Kapı Kontrol – Saha giriş eğitimi SG İşaretleri Ekipmanlar
KONTROL Denetim : Güv. Davranış + Durum
GELİŞTİRME ÖĞRENME Ramak kala Kaza Büyük Kaza Kriz Kazaların potansiyel sonucu gerçek sonucu kadar önemli
ÖZET İŞ Tehlike Tanımlaması Risk Değerlendirmesi Önlem ve Önlemin etkinliği Uygulama (Eğitim, giriş kontrol, ortam ölçümü vs) Denetim (güvensiz davranış-durum) Ramak Kala Kaza Büyük Kaza
Sistemin Dökümante edilmesi İSG El kitabı, İç yönerge, iç yönetmelik, SGP ve İSG Planı Prosedürler, EKED, Kısıtlı Alan, İş izni Risk Değerlendirmesi, L matris, fine-kinney, hazop, bow tie (fta+eta) Formlar Kontrol Listesi, İş izni formu, Denetim İGU, İH, Süpervizör, 3.taraf, Devlet
Sistemin Dökümante edilmesi Bütün bu aşamalar; Türkiye'de Dünyada Bizde Nasıl oluyor ?
El Kitabı İSG Kurulları Hakkında Yönetmelik gereği 50 kişinin üstünde çalışan işyerlerinde zorunlu, İşyeri büyüklüğüne göre politika veya İSG El Kitabı zorunlu Büyüklüğe bakılmaksızın El Kitabı zorunlu. Tüm uygulama orada özetli.
Prosedürler – Saha Kabul Böyle bir prosedür de gereklilik de yok. Yasal gerkelilik yok ancak saha girişinin kontrolü tavsiye ediliyor. Projeye başlamadan saha girişi prosedürü hazırlanıyor ve tüm girişler kontrol ediliyor.
Prosedürler - EKED EKED için net bir yasal gereklilik yok. Özellikle Uluslararası bağlantısı olan firmalar uygulama yapıyor. Yasal olarak da uygulamada da tanımlı. Prosedürler zorunlu, el kitabından adresleniyor
Prosedürler - EKED
Prosedürler - Kimyasallar Kimyasallar ile çalışmada MGBF'ler halen yetersiz. Uygulaması sorgulanmıyor. Etiketleme yeni değişti ancak ... MGBF'ler isteniyor, denetleniyor ancak çalışan ile iletişim sorgulanmıyor. MGBF elde edilir, çalışana anlatılır ve RD buna paralel yapılır.
Prosedürler – Kısıtlı Alan Prosedürü yok, yasal gerekliliği yok, nerenin kısıtlı alan olduğu belirsiz. Yasal gereklilik var. Prosedür var. Uygulama oldukça sıkı. ABD'de izinli ve izinsiz alanlar, Avrupa'da tamamı izin gerektiren alanlar. Kısıtlı alanlar el kitabında belirlenir veya prosedür oluşturulur. Uygulama sıkı takip edilir.
Risk Değerlendirmesi Zorunlu, fine-kinney tavsiye ediliyor. Sahada olmazsa faaliyet başlayabiliyor. Yakalanana kadar serbest. Çalışana aktarma nerdeyse hiç yok. Zorunlu, olmazsa faaliyet başlamıyor. Çalışana aktarım çok az. Zorunlu, yapım yöntemi ile beraber hazırlanıyor Çalışana aktarılıyor ve görüş alınmaya çalışılıyor.
Risk Değerlendirmesi Proses risk değerlendirmesi, yer bazlı risk değerlendirmesi, ekipman bazlı risk değerlendirmesi yok denecek kadar az. PRD ve RD var ama sahada etkisi tartışılır. Yeni yeni uygulamaya başladık ve sürekli geliştiriyoruz.
Risk Değerlendirmesi Risk değerlendirmesi için veri yok. RD hazırlığında veri olması için ciddi bir veri tabanı var. Türkiye'den veri olmadığı için Uluslararası veritabanını kullanıyoruz.
Risk Değerlendirmesi - Formlar Öneriliyor ve kullanılıyor Tüm kaynaklardan gelen formatlardan yararlanarak kendimize uygun olanı kullanıyoruz
Uygulama - Eğitim Eğitim 16 saat zorunlu. RD çalışana aktarılacak – çalışan görüşü alınacak İşbaşı konuşması kavramı yok Eğitim zorunlu saat sınırlaması yok. İşbaşı konuşmaları bazı ülkelerde yasal gereklilik ancak projelerde zorunlu. Zorunlu değil, gerekli eğitimler, RD çalışana aktarılması, işbaşı konuşması
Tüm ölçüm cihazları şart, EKED aksesuarı biliniyor. Ekipman Gaz, toz, gürültü ölçüm cihazı aldırmak kolay değil, EKED aksesuarı her projede bilinmiyor. Tüm ölçüm cihazları şart, EKED aksesuarı biliniyor. Zorunlu cihazlar alınmalı, EKED aksesuarları gerekirse yerelde ürettirilerek kullanılmalı.
Sağlık Güvenlik İşaretlemesi Poster şart (SG işaretleri yön.) Bakanlık bu konuda ciddi destek veriyor. Posterlemek şart. Bazı kuruluşlar bizdeki gibi poster hazırlayıp yardım ediyor. Posterler, kaza sonrası iş güvenliği uyarıları,
Saha giriş kontrol Saha giriş kontrolü yok veya kimlik kontrolü için Sahaya kabul bir prosedür Saha girişi uygunsuzluk azaltmak için kritik nokta. Vinç, kimyasal, ekipman yeterli şartlarda sahaya girebilmeli.
Denetim Yasal olarak gerekli ancak izlenmiyor. Genel beklenti isg görevlilerinden :1/1000 Denetim için tüm süpervizörler görevlendiriliyor, isg görevlileri denetim yapıyor. 1/50 50'de bir benimseniyor ancak projeye veya uygulamaya göre farklılık gösterebiliyor. Denetimlerin günlük raporlanması şart.
Devlet denetimi ve 3. taraf denetimleri sürekli. Devlet denetimi az. Devlet denetimi ve 3. taraf denetimleri sürekli. Çapraz denetimler.
Denetim Uygunsuzluk kişiye göre. Uygunsuzluk sisteme göre ancak kişiye göre değişiyor. Uygunsuzluk El kitabı veya prosedürlere refere edilmeli.
Geliştirme Kaza sonrası kişide hata aranıyor. Kaza sonrası detaylı inceleme. Kök neden analizi zorunlu. Hata bazen kişide de aranabiliyor. Kaza sonrası detaylı inceleme. Kök neden analizi zorunlu. Hata daima sistemde. Diğer yerlerde yaşanan kazalar da bizim için öğrenme fırsatı
Geliştirme Toplantılara üst yönetim katılımı az. Toplantılara üst yönetim katılımı zorunlu. Toplantılara katılsın diye üst yönetim daima çağrılıyor.
Geliştirme-İGU İş Güvenliği Uzmanı iş durduramaz. Ne yapar İşverene söyler, deftere yazar, bakanlığa bildirir Kovulur. İş durdurma yetkisi var. Hesabı işveren veriyor, igu değil. Igu tavsiye eden. (adviser) İş durdurma yetkisi anahtar. Şu an en çok mağdur olan çalışan OSGB'de iş bulmuş İş Güvenliği Uzmanı. Hemen hemen hepsi mutsuz. İşini yapması olanaksız.
Özet İnsan heryerde aynı. Denetim ile artan duyarlılık üretim baskısı ile azalan İSG performansı. Müşteri, mühendis, kredi veya sigorta firmalarının baskısı çok belirleyici. Firma kültürüne dönüşmüş İSG uygulaması ise Türkiye ve Dünya'da büyük bir soru işareti.