ECON-313 ULUSLARARASI İKTİSAT Gelişmekte Olan Ülkelerde Ticaret Politikaları Trade Policy in Developing Economies

Öĝrenme noktaları . Gelişmekte olan ülkeler 20. YY’da nasıl bir gelişme politikası izlediler? . 21. YY’da nasıl bir politika izlemeliler? . İthal ikamesi politikası, bebek sanayi argümanı, ihracata odaklı sanayileşme, serbest ticaret nedir?

Gelişmekte olan ekonomiler nasıl geliştiler? İthal İhracata yönelik Serbest ikamesi sanayileşme ticaret ------------------------------------------------ 1945 1965 1980 2012

İthal ikamesi = Yerli üretim sektörünü uluslararası rekabete hazır olana kadar dış rekabetten koruma (Bebek sanayi argümanı)

Koruma yolları . Gümrük vergilerini artırma . İthal mallara miktar sınırlaması getirme (kota) . İthalat izni için gerekli kanuni şartları artırma . Yerli üreticilere sübvansiyonlar saĝlama . Döviz kurunu kontrol etme

Gümrük vergileri = İthal mallara uygulanan vergiler Etki: İthal mallar pahalılaşır → Yerli malların satışları artar

İthalat kotaları = Yerel ekonomide satılabilecek ithal mal sayısına bir üst sınır getirme Etki: Yerli üreticiler için tatmin edilecek yerli talep miktarı artar → Daha büyük piyasa payı

İthalat düzenlemeleri = İthalatçılara uyma zorunluluĝu getirilen çevre, ekonomik ve halk saĝlıĝı standartlarını artırmak Etki: Daha az ithal mal koşulları saĝlar → Yerli üreticiler için piyasa büyür

Yerli üreticilere sübvansiyonlar = Yerli üreticilere parasal veya mali (vergi oranlarını düşürme, ödeme ertelemeleri) destek saĝlama Etki: Yerli üreticiler fiyatlarını düşük tutma gücü kazanarak yabancı üreticilere karşı rekabet avantajı elde ederler.

Döviz kuru kontrolleri = Yerli para biriminin deĝerini düşük bir deĝerde sabitleme Etki: Yabancı (yerli) mallar yerli (yabancı) tüketiciler için pahalı (ucuz) olurlar → İthalata talep azalır, ihracata talep artar

¥/$ döviz kurunun Ҫin-ABD ekonomik ilişkilerindeki rolü http://www

İhracatı artırmak için döviz kurunun nasıl kullanıldıĝının bir örneĝi Ҫin Yuan/$ kurunu onyıllarca yüksek bir seviyede sabit tuttu Etki: Ҫin malları göreli olarak ucuz olduĝu Amerikan ekonomisine hakimiyet kurdu

Neden korumacılık? Gelişmekte olan ekonomilerde sermaye piyasaları kusurlu çalışıyor olabilir (ithal ikamesi veya ihracat odaklı sanayileşme gibi riskli yatırımlar için kaynak saĝlamayabilir) 2) İlk Yatırım Sorunu (İlk yatırım yüksek maliyetli olan ve buna karşılık sonradan gelen rakip firmalarca maliyeti karşılanmayan altyapı yatırımı gibi büyük maliyetleri gerektirir)

İthal ikamesinin sorunları 1) Sermaye-yoĝun bir sanayiye yatırım yapmak işgücü-yoĝun bir ekonomi için erken olabilir → Yüksek fırsat maliyeti 2) Hangi sanayiye odaklanılacaĝına dair bir kriterin olmayışı yanlış sanayi tercihlerini beraberinde getirebilir → Ulusal kaynaklar aslında desteĝe ihtiyaç duymayan sanayilere aktarılarak israf edilir

İthal ikamesinin sorunları 3) Korumacılık ↛ Rekabetçilik yaratımı (Rekabetçilik: f(Girişimcilik, becerikli işgücü, yönetim bilgisi, ...) 4) Koruma → ↘ Verimliliĝi artırma hedefi → İthal fiyatların bile üzerine çıkabilen yerli fiyatlar

İthal ikamesinin sorunları 5) Gelişmekte olan ülkelerde yerli ekonomi ölçek ekonomisinin ve karlı rekabetin ortaya çıkmasına izin verecek kadar büyük olmayabilir → Pahalı ve düşük kaliteli yerli mallar Soru: İthalatı sınırlamak = İhracatı sınırlamak?

1965+: İhracat odaklı sanayileşme = Gümrük vergileri, kotalar ve ihracat sübvansiyonlarını artırarak ithalatı sınırlamak ve gelişmiş ülkelere ihracata yönelik üretim yapmak

1965+: İhracat odaklı sanayileşme Örnek: YPAE (Yüksek Performanslı Asya Ekonomileri) = 1960lar+: HKong, Tayvan, Singapur, G Kore; 1970ler+: Malezya, Tayland, Endonezya; 1980ler+ Ҫin. Ort büyüme: 1965-1997 arası 8-9% HK ve Sing’da: Exports > GDP

Güney Kore’nin son yüzyıldaki GSYHsı

1980ler+: Neoliberalizm = ↘ korumacılık, ↘ kanuni düzenlemeler Etki: ↗ ulusl ticaret, gelişmekte olanların ihracatı tarım ve maden ürünlerinden sanayi ürünlerine kaydı Sonuç: Bir kısmı daha hızlı, bir kısmı daha yavaş büyüdü. Gelir daĝılımı bozukluĝu ve yolsuzluk hepsinde arttı

Serbest ticaret-Korumacılık tartışması http://www. youtube. com/watch

Sonuç Günümüzde gelişmekte olan ekonomilerin büyümeleri için yapmaları gerekenler: . Tasarruf etmek . Eĝitime yatırım yapmak . Yerli malı kullanmak . İthalatı ancak ucuz ve yerel piyasadan temin edilemeyen girdilerin ötesinde yapmamak

Neden? Tasarruf → Finansal sistemde ↗ TL → ↘ borç alma maliyeti → ↗ Yatırımlar, büyüme, istihdam

Neden? Eĝitime yatırım → (Maliyeti < Üretim ve verimlilik olarak geri dönümü)

Neden? Yerli malı kullanma → ↗ TL’nin TR’de kalışı → ↗ Etkin talep → ↗ Yatırımlar, büyüme, istihdam

Örnek Eĝer tüketim kararınız sadece 0.25TL’nın TR’de kalmasıyla sonuçlanıyor bile olsa, (ekonomideki herkesin parasının %80’sini yerli malları almaya harcadıĝı varsayımıyla) bu kararınız ülke ekonomisinde 1.14TL etkin talebin yaratılmasına imkan verecektir.

Neden? Maksimum ihracat→ 1) Maksimum piyasalar (TR nüfusu: 70 Milyon, dünya n: 7 Milyar) 2) Yerel ekonomiden daha hızlı büyüyen ekonomilerden faydalanma (Polonya’nın büyüme oranı %4, ama Ҫin’in %10)

Neden? İthalat = Ülkenin kaynaklarının ülkeden çıkışı Sadece daha ucuz ve yerli piyasadan temin edilemeyen girdiler ithat edilmelidir Tüketim amaçlı ithalat minimize edilmelidir

Daha fazla düşünme noktaları Kontrollü ticaret argümanı: http://www.bulenttemel.com/uploads/5/9/8/ 7/5987355/cagdas_kalkinma.pdf Serbest ticaret argümanı: http://www.youtube.com/watch?annotatio n_id=annotation_726592&feature=iv&src_ vid=6qqG6OurHaM&v=J5maguX5x8c