Faizlerin Belirlenmesi

... konulu sunumlar: "Faizlerin Belirlenmesi"— Sunum transkripti:

1 Faizlerin Belirlenmesi

2 Para Piyasasında Denge
Denge para miktarı, para arz ve talebinin eşitlenmesiyle gerçekleşir. Daha önce, piyasadaki denge para miktarının belirlenişinde üç faktörden bahsetmiştik: Şahısların nakit tutma tercihi, Bankaların fazla rezerv tercihi, Merkez bankasının politikaları.

3 Para Piyasasında Denge
Burada şahıslar ve bankaların tercihlerinin piyasanın talep yönünü, merkez bankası’nın tercihlerinin ise arz yönünü oluşturduğunu kabul ediyoruz. Daha önce de gördüğümüz gibi, şahısların nakit tercihi ve bankaların fazla rezerv tutma tercihi, piyasa faiz oranından etkilenebilmektedir. Merkez bankasının ise, faizi değil, para arzını belirlediğini kabul edelim:

4 Para Piyasasında Denge
MS MD r* M

5 Para Arzındaki Bir Artışın Etkisi
MS1 MS2 MD r1 r2 M

6 Gelirdeki Artışın Etkisi
MD (Y2) MS1 MD (Y1) r2 r1 M

7 Likidite Tuzağı (Keynes)
Faizler çok düşük bir seviyedeyse ve bu nedenle yükselmesi bekleniyorsa, bono ve tahvil fiyatları düşme eğilimine girer. Bu durumda para talebinde bir artış olur. Faiz oranları sıfıra yakınsadıkça, merkez bankasının arz ettiği tüm para talep edilir. Bu durumda, genişletici para politikası etkisizdir:

8 Likidite Tuzağı r MS1 MS2 r* MD M

9 Faiz Oranları Neden Önemli?
Tasarruflar Faiz oranları ile toplam tasarruflar arasında yakın bir ilişki olduğu kabul edilir. Bu bakış açısından, faizlerin çok düşük seviyelerde olmaması önemlidir. Bu görüş, özellikle 1980’lerde gelişmekte olan ülkeler açısından önemli kabul ediliyordu (McKinnon-Shaw malî baskılama hipotezi).

10 Faiz Oranları Neden Önemli?
Borçlanma Faizlerin yüksekliği, borçlanma maliyetini belirler. Bu, Türkiye gibi, borcu büyük oranda yeniden borçlanarak ödeyen ülkeler açısından önemlidir. Yurt içinde ise, faizler, borçlular ve alacaklılar arasındaki gelir transferinin boyutunu etkiler.

11 Faiz Oranları Neden Önemli?
Harcamalar Yatırım ve tüketim harcamaları, faiz oranlarından büyük ölçüde etkilenir. Bu harcamalar, kısmen kredi kullanılarak yapılırlar. Değişken faizli kredi söz konusu olduğunda, faizlerin önemi artar.

12 Faiz Oranları Neden Önemli?
Döviz kuru Ekonomideki faiz oranları yükseldiğinde, yurt dışından döviz cinsinden kredi girişi olur. Yurt içinde döviz ucuzlar; yerli para ise değerlenir. Dolayısıyla, fiyatı döviz cinsinden belirlenen mallar ucuzlar, yerli malları ise pahalanır. Buna bağlı olarak ithalat artar, ihracat azalır. Dış ticaret açığı meydana gelir (istisnai koşullardan daha sonra bahsedilecektir).