Dr.Sumur Gazezoğlu İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ PERFORMANS VE KALİTE BİRİMİ Dr.Sumur Gazezoğlu İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ PERFORMANS VE KALİTE BİRİMİ HEKİMDIŞI SAĞLIK PERSONELİNİN İŞ DOYUM DÜZEYLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ

GİRİŞ Örgütlerin en önemli girdilerinden birisi de, işgörenlerdir. İşgörenler, örgütte istihdam edilen ve örgütsel hedefler yönünde bilgi ve becerilerini kullanan kişilerden oluşmaktadır. Gerek işgören maliyetlerinin büyüklüğü, gerekse işgören maliyetlerinin örgütsel etkililik açısından oynadığı rollerin önemi, yöneticileri işgören doyumu konusunda daha duyarlı hale getirmiştir.

İş doyumu işgörenlerin örgütsel amaçlar doğrultusundaki katkılarını artıran en önemli faktörlerden biridir (Tengilimoğlu ve Yiğit, 2005). Çalışanların iş doyumu ile, gerçekleştirilen hizmetin kalitesi ve etkililiği arasında pozitif bir ilişki olduğu söylenebilir.

İş doyumu basit anlamıyla personelin işinden ne kadar hoşlanmakta olduğudur (Cherrington 1983). İş doyumu ya da doyumsuzluğu, kişi, işyeri hakkında daha fazla bilgi elde ettiğinde oluşmakta ve bu nedenle gelişmesi zaman alabilmektedir. Bununla birlikte, dinamik bir kavram olan iş doyumunun, geliştiğinden daha çabuk bir şekilde azalabilmesi de söz konusudur (Dunham 1984; Newstrom, Davis 1993).

Sağlık kurumları farklı eğitim, bilgi, ihtiyaç ve beklentilere sahip çok sayıda meslek grubunun çalıştığı karmaşık ve işlevsel bağımlılığı olan örgütlerdir (Georgopoulos, 1972). Bu örgütlerde çalışmakta olan personelin iş doyumlarını etkileyen yetersiz ücret, alınan eğitim ile yapılan iş uyumsuzluğu, mezuniyet sonrası eğitimin yetersizliği, meslekte ilerleme olasılığının düşük olması, olumsuz çalışma ortamını ve koşulları gibi pek çok etmenden söz etmek olasıdır.

İş ortamındaki doyum, çalışanların sadece fiziksel ve zihinsel durumunu değil aynı zamanda bireysel, fizyolojik ve ruhsal durumunu da olumlu yönde etkiler. İş doyumu; ücret, terfi olanaklarının olması, çalışma koşullarının uygunluğu, işin kendisi, iş arkadaşları, yönetici ile ilişkisi ve bireyin işinde beklentilerinden etkilenir (Aksayan ve Velioğlu 1992; Erşan 1997; Kavla 1998; Özbayır, Demir Candan ve ark.1998; Saydanlı,Ş.,Tugay M.,Polat,Ş. ve ark.1998).

Bu nedenlerle sağlık kurumlarında çalışmakta olan personelin iş doyumunun, bunlara etki edebilecek çeşitli faktörlerin araştırılması ve özellikle de iş doyumunu artırmaya yönelik çeşitli önlemler alınması giderek daha fazla önem kazanmaktadır.

Çalışanların iş doyumunun sistemli olması, performans düzeyinin yüksek olması açısından önemlidir. Yöneticilerin, çalışanlar için yeterli iş doyumu araçlarını etkin bir şekilde uygulaması her şeyden önce verimliliğin artışını sağlar.

İş yaşamında karşılaştıkları sorunlara bağlı olarak kayıtsızlık, sürekli işten yakınma, işten soğuma, mesleğin geleceğine umutsuzluk nedeni ile iş doyumunda azalma ve tükenmişlik yaşanmaktadır (Ökdemir ve ark 2004). Fethiye Kaya Mezarları

İş görenleri, daha verimli olmaya ve yüksek bir nitelikte üretmeye doğru motive etme, çok kere, yönetsel personel tarafından tatmin edilecek biçimde değişen oranlarda bir seri teşvik aracının kullanılmasını gerektirir (Bingöl 1990). BODRUM

Geçerlilikleri genellikle kabul edilen teşvik araçları, ekonomik araçlar, psiko - sosyal araçlar ve örgütsel - yönetsel araçlar olmak üzere 3 grupta incelenmektedir (Genç 1990 ). FETHİYE

Ekonomik araçlar; ücret artışı, psikososyal araçlar; değer ve statü, aktif bağımsızlık, gelişme ve başarı, çevreye uyum, güvenlik, sosyal uğraşlar, örgütsel - yönetsel araçlar; amaç birliği, yetki ve sorumluluk dengesi, eğitim ve yükselme, haberleşme olarak sınıflandırılabilmektedir (Genç 1990).

AMAÇ Bu çalışmanın amacı, Muğla merkez ilçede çalışan hemşirelerin, ebelerin ve sağlık memurlarının iş doyumunu ve iş doyumunu etkileyen bazı faktörleri belirlemektir. DATÇA

YÖNTEM Araştırma 2008 yılında Muğla Devlet Hastanesi, Muğla I-II-III nolu Sağlık ocakları ve Muğla İl Sağlık Müdürlüğünde çalışan hemşirelerin, ebelerin ve sağlık memurlarının iş doyumu ile iş doyumunu etkileyen bazı etmenleri incelemek amacıyla tanımlayıcı olarak planlandı.

Muğla Devlet Hastanesi, Muğla I-II-III nolu Sağlık Ocakları ve Muğla İl Sağlık Müdürlüğünde çalışan toplam 158 hemşire, 44 ebe ve 17 sağlık memuru olmak üzere toplam 219 kişi oluşturdu. Araştırmanın evrenini;

Araştırmada veri toplama aracı olarak 2 bölümden oluşan anket formu kullanıldı. AF KULE MANASTIRI

Birinci bölümde sosyo-demografik özellikleri ve çalışma durumlarını belirlemeye yönelik 17 soru, ikinci bölümde 32 maddeden oluşan Şahin ve Durak-Batıgün tarafından hazırlanmış geçerlilik ve güvenirlilik çalışması yapılmış olan “iş doyum ölçeği” kullanıldı..(Şahin ve Durak 1994; Şahin ve Durak-Batıgün 1997). Bildirimiz 2.bölüm soruları üzerinden çalışıldı

Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 14.0 istatistik programı kullanıldı. Hemşire, ebe ve sağlık memurlarıyla ilgili veriler sayı ve yüzde olarak verildi.

“İş Doyumu Ölçeği” ile ilgili 32 maddede belirtilen konuların kendilerini ne kadar tatmin ettiğini %0 ile %100 arasında derecelendirilen bu ölçeğe göre 5’li Likert tipi puanlama yapıldı. %0=1 puan, %25=2 puan, %50=3 puan, %75=4 puan, %100=5 puan olarak değerlendirildi. Elde edilen iş doyumu puanları 53 ve altı=düşük, =orta ve =yüksek olarak gruplandırılarak “İş Doyum Düzeyleri” belirlendi.

BULGULAR MUĞLA DALYAN

Muğla Devlet Hastanesi, I-II- III nolu ve İl Sağlık Müdürlüğü’nde çalışan hemşire, ebe ve sağlık memurlarının genel iş doyum düzeyinin 93,09±19,41 ile orta düzeyde olduğu belirlendi. GÖCEK

Tablo 1. Hemşirelerin, Ebe ve Sağlık Memurlarının Dağılımları (n=219) Meslekn% Hemsire Ebe Sağlık Memuru TOPLAM

Tablo 2. Hemşirelerin, Ebe ve Sağlık Memurlarının Memnuniyet Durumlarına Göre Dağılımı (n=219) İş doyum ölçeği alanları Memnuniyet durumu İDP İş karşılığında alınan ücret n% ¯x ±SS ,35±0,62 İş yerindeki idari politikalar ve işleyiş biçimi ,63±0,90 Hizmet içi eğitim programlarından memnun olma oranı ,80±1,03

İş doyum ölçeği alanları Memnuniyet durumu İDP n% ¯x ±SS Çalışma ortamının fiziksel koşulları ,72±1,04 İş yerindeki sorunların çözülmesine idarenin yaklaşımı ,64±1,02 İş yerinde idarenin personele karşı tavrı ,84±1,07 Personeli doğrudan ilgilendiren konularda kararların alınış şekli ,63±1,14

İş doyum ölçeği alanları Memnuniyet durumu İDP n% ¯x ±SS Çalışanlar arasındaki iletişim tarzı ,35±1,02 İş yerindeki teknolojik imkanlar ,02±0,99 İdarenin performansla ilgili geri bildirimi ,93±1,29

Sağlık çalışanlarının memnuniyet durumları incelendiğinde, genel iş doyumlarının orta düzeyde iken memnuniyet durumlarının düşük olduğu görülmektedir. FETHİYE TLOS ANTİK TİYATRO

İşyerinin fiziksel koşulları, kullanılan teknoloji, yürütülen hizmet içi eğitim programları, alınan ücret ve pirimler ile sağlık personelinin kendi çalışma arkadaşları ve idari personel ile iletişiminin, iş doyumunu ve verimliliği etkilediği belirlendi. *Bu bulgular Aksayan ve Velioğlu (1992), Erşan (1997), Kavla (1998), Özbayır ve ark. (1999), Saydanlı ve ark. (1998) nın araştırma sonuçları ile paralellik göstermektedir (Aksayan & Velioğlu 1992, Erşan 1997, Kavla 1998, Özbayır ve ark. 1999, Saydanlı ve ark 1998).

SONUÇ VE ÖNERİLER Yapılan istatistiksel analiz sonucunda sağlık çalışanlarının genel iş doyumu düzeyinin 93,09±19, 41 ile orta düzeyde olduğu belirlendi.

İşyerinin fiziksel koşulları, kullanılan teknoloji, yürütülen hizmet içi eğitim programları, alınan ücret ve pirimler ile sağlık personelinin kendi çalışma arkadaşları ve idari personel ile iletişiminin, iş doyumu ve verimliliği açısından önemli olduğu, bu alanlarda yapılacak iyileştirmeler ile iş doyumu ve verimliliğin artacağı düşünülmüştür.

Sağlık hizmetlerinde çalışanların iş doyum ve verimliliklerini belirlemeye yönelik bir izleme sistemi oluşturuluncaya kadar, bu alanda yapılacak çalışmalara örnek oluşturabilecek öncü araştırmaların desteklenmesi, önerilmiştir.