11.SINIF 5.ÜNİTE AİLE VE DİN Pedagojiformasyon.com

konular Aile toplumun temelidir. Dinler evliliğe önem verir. Kuran’dan ve Hz. Peygamberden aile ile ilgili öğütler. Ailenin kurulması ve korunması ile ilgili öğütler. Aile içi iletişim ile ilgili öğütler. Aile içi görev ve sorumlulukla ilgili öğütler. Hısım, akraba ve komşularla ilgili öğütler.

Kazanımlar Ailenin, birey ve toplumun temeli olduğunu kavrar. Dinlerin evliliğe verdiği önemi örneklerle açıklar. Ailenin kurulması, korunması ve aile içi iletişimle ilgili Kuranın ve Hz. Muhammedin öğütlerinden örnekler verir. Aile içi görev ve sorumlulukları yerine getirme bilinci taşır. Kuranın öğütleri ve Hz. Peygamberin örnek davranışları çerçevesinde hısım,akraba ve komşularla ilişkilerin gelişmesine, toplumsal birlik ve huzurun sağlanmasına katkıda bulunur.

Aile toplumun temelidir.

1.Kazanım Ailenin birey ve toplumun temeli olduğunu kavrar. Aile, evlilik ve kan bağına dayanan; anne, baba, çocuklardan oluşan en küçük sosyal gruptur. Toplum, ailelerden oluşur. Bu nedenle, aile toplumun temeli olarak kabul edilir. Ailenin temel amacı, sağlıklı nesiller yetiştirerek insan soyunun devamına katkıda bulunmak ve topluma faydalı bireyler kazandırmaktır. “Kaynaşmanız için size kendi(cinsini)nizden eşler yaratıp aranızda sevgi ve merhamet oluşturması da onun(varlığının) delillerindendir...”ayeti de bu duruma işaret etmektedir. Sevgi, saygı, gelenek ve görenek gibi değerler öncelikle ailede kazanılır. Aile; inançların, ahlaki davranışların, yardımlaşma, dayanışma ve paylaşma gibi değerlerin öğrenildiği yerdir.

Aileyi eğitmek toplumun eğitimine nasıl katkıda bulunur. Tartışınız Aileyi eğitmek toplumun eğitimine nasıl katkıda bulunur? Tartışınız. İnsan haklarına saygı, hak ve sorumluluk bilinci öncelikle ailede öğrenilir. Aileler, çocuklarına değerlere saygı göstermeyi öğretirlerse toplumda huzur ve güven egemen olur. Anne ve babamız bizleri hiç karşılık beklemeden severler. Hastalandığımızda veya başımıza kötü bir şey geldiğinde bizden daha fazla üzülür ve acı çekerler. Bizi geleceğe hazırlamak için hiçbir fedakârlıktan kaçınmazlar. Bizim elde edeceğimiz başarılar, bizden fazla onları sevindirir. Aile hayatının mutlu bir şekilde devamı için bizler de bu ortamı bozacak davranışlardan kaçınmalıyız. Sevgi ve saygı ortamını zedeleyecek söz ve davranışlardan uzak durmalıyız. Peygamberimiz bir hadisinde bu durumu şöyle ifade etmiştir: “Küçüklerimizi sevmeyen, büyüklerimize saygı göstermeyen bizden değildir.”

birey Anne Baba kardeş akrabalar dayı Hala Teyze amca duygu fedakarlık Hoşgörü saygı sevgi

aile kalbidir temelidir kendisidir aynasıdır

2.kazanım Dinlerin evliliğe verdiği önemi örneklerle açıklar. Evlilik, erkek ve kadının, hayatlarını paylaşmak üzere yaptıkları bir sözleşmedir. Toplumun çekirdeği olan aile evlilikle kurulur. Evlilik, Hz. Âdem ile Hz. Havva’dan başlayarak günümüze kadar ailenin kurulmasında tek meşru yoldur. Allah, evliliğin bu sürecini Kur’an-ı Kerim’de şöyle anlatmıştır: “Sizi bir tek candan yaratan, on- dan da yanında huzur bulsun diye eşini yaratan odur…”

Hristiyanlıkda evlilik Yahudilikte evlilik Yahudilikte evlilik kutsal bir birliktelik olarak görülmekte ve buna son derece önem verilmektedir. Yahudilikte evlenme, dinî bir hükümdür ve nikâh Sinagogda kıyılır. On emirde de yasak olan zina, evliliğe zarar verici davranışlar arasında yer alır. Hristiyanlıkda evlilik Hristiyanlıkta evlilik, Hz. İsa ve kilise birliğinin sembolü olarak görülmektedir. Hristiyanlara göre iki insan Tanrı huzurunda evlendiklerinde Tanrı’nın nazarında onların bir tek varlık oldukları kabul edilmektedir.Evlilik, Hristiyanlarca dinî bir kurum sayılıp teşvik edilmiştir İslamda evlilik İslam dini evliliğe önem vermiş ve aile hayatını korumayı istemiştir. Kur’an’da evliliği teşvik eden, ailenin kurulmasını ve korunmasını öğütleyen birçok ayet vardır. Bunlardan birinde şöyle buyrulmuştur: “...Aranızdaki evlilik çağına gelmiş olanları evlendirin...”Peygamberimiz de evliliğin önemini şu şekilde dile getirmiştir: “Gençler! Ailesini geçindirebilecek olanlarınız hemen evlensin. Çünkü evlenmek gözü haramdan daha fazla sakındırır. Nefsi daha fazla korur.”

3.kazanım Ailenin kurulması, korunması ve aile içi iletişimle ilgili Kur’anın ve Hz.Peygamberin hadislerinden örnekler verir. “Nikah sünnetimdir” hadisiyle anlatılmak istenen nedir? Ailenin toplumun huzuruna katkıları nelerdir? Ailenin korunması ile ilgili neler yapılabilir?

İslam dini ailede huzur ve mutluluğun hâkim olmasını is- İslam dini, ailenin kurulması ve korunmasını, aile fertlerinin aralarında huzur ve mutluluğun var olmasını ister. Dinimizde ailenin kurulmasında nikâh şart koşulmuştur. Peygamberimiz bu konuda şöyle buyurmuştur: “İçinizden gücüyeten evlensin. Çünkü iffeti ve namusu korumanın en etkili yolu evliliktir.”Evlenemeyenlerin de iffet ve namuslarını korumalarıöğütlenmiştir. Bir ayette bu durum şöyle ifade edilmiştir: “Evlenme imkânını bulamayanlar ise Allah, lütfu ile kendilerini varlıklı kılıncaya kadar iffetlerini korusunlar...” İslam dini ailede huzur ve mutluluğun hâkim olmasını is- ter. Kur’an’da ailede huzur ve mutluluğun eşler arasında iyi geçinmeye bağlı olduğu vurgulanmış ve Nisâ suresinin 19. ayetinde, “… Eşlerinizle hoşça geçinin…” buyrulmuştur. Peygamberimiz de bir hadisinde, “İnsanların en iyisi eşleri- ne karşı iyi davrananlardır...” buyurmuştur.

4.kazanım Aile içi görev ve sorumlulukları yerine getirme bilinci taşır. Yukarıdaki hadiste verilmek istenen mesaj nedir? Aile bireylerinin birbirini anlamaları sağlıklı bir iletişimle mümkündür. Böyle bir ortam yardımlaşma, dayanışma ve paylaşma ile desteklenince mükemmele ulaşır. Bu nedenle Kur’an-ı Kerim’de öncelikli olarak çocukların anne ve babalarına iyi davranmaları öğütlenmiştir. Onlara karşı kötü tutum ve davranışlar bir yana, kırıcı ifadeler bile yasaklanmıştır. “Rabb’in, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa kendilerine ‘öf!’ bile deme, onları azarlama, ikisine de güzel söz söyle.” ayeti bu gerçeği vurgulamıştır. “Kişiye günah olarak sorumluluğunda olan aile fertlerini ihmal etmesi yeter.” Ebu Davut, Zekât, 45.

Aile içi etkili bir iletişimin en güzel yolu büyüklerin küçüklere sevgi, şefkat ve merhamet göstermesidir. Küçükler ise büyüklerine daima saygılı ve itaatkâr davranmalıdır. Peygamberimiz bir hadisinde bu konuda, “Küçüklerine merhamet etmeyen, büyüklerine saygı göstermeyen bizden değildir.”buyurmuştur.Anne babanın çocuklarını sevip onlara merhamet göstermesinin yanı sıra onları en güzel şekilde terbiye etmeleri, aile içi iletişimin bir başka yönünü oluşturur. Peygamberimiz bu konuda şöyle buyurmuştur: “Çocuklarınıza hoşça davranın ve onları güzel terbiye edin.”Gerekirse çocuklarla en iyi şekilde iletişim kurabilmek için onların seviyelerine uygun davranmayı önermiş ve bir hadisinde, “Kimin küçük çocuğu varsa onun gibi çocuklaşsın.”buyurmuştur.

Ailede her bireyin, yerine getirmesi gereken birtakım görevleri vardır Ailede her bireyin, yerine getirmesi gereken birtakım görevleri vardır. Herkes görevinin bilincinde olmalı ve onu yerine getirmelidir.Öncelikle eşler birbirlerine iyi davranmalı, birbirlerinin haklarını gözetmelidir. Kur’an-ı Kerim’de eşlerin birbirleri üzerinde hakları olduğu şöyle ifade edilmiştir: “...Erkeklerin kadınlar üzerindeki hakları gibi kadınların da erkekler üzerinde hakları vardır...”Bu nedenle eşler, birbirlerinin hakkına saygı duymalıdırlar. Anne babanın da çocuklarına karşı birtakım görevleri vardır. Anne ve ba-balar; ahlaki, insani ve dinî değerlerle çocuklarını donatmalı, toplum hayatına hazırlamalı ve onların geleceğe güven-le bakmalarını sağlamalıdırlar. Pey-gamberimiz (s.a.v.) bu hususu, “Allah rızasını gözeterek ailenin ihtiyacına harcadığın nafakadan, hatta yemek yerken eşine sunduğun lokmadan bile mükâfat göreceksin.” şeklinde dile getirmiştir.Çocukların eğitim ve terbiyesinden anne ve baba sorumludur. Çünkü eğitim beşikte başlar. Bu konuda Hz. Peygamber, “Hiçbir baba çocuğuna güzel terbiyeden daha değerli bir miras bırakmaz.”buyurmuştur.Anne ve baba çocuklarının arasında ayrım gözetmemelidir. Peygamberimiz bu duruma şöyle dikkat çekmiştir: “Allah’tan korkunuz ve çocuklarınız arasında adaletli olunuz.”

Çocukların da anne ve babalarına karşı görevleri vardır Çocukların da anne ve babalarına karşı görevleri vardır. Hem Kur’an-ı Kerim’de hem de hadislerde anne babaya saygılı olma ve iyi davranma öğütlenmiştir. Bu durum Kur’an-ı Kerim’de şöyle ifade edilmiştir: “Biz insana anne babasına iyi davranmayı öğütledik…”Hz. Muhammed ise anne ve babaya saygısızlığın büyük günahlardan olduğunu şu şekilde ifade etmiştir: “Günahların en büyükleri: Allah’a ortak koşmak, anne babaya saygısızlık ve yalancı şahitlik yapmaktır.”

5.kazanım Kuran’ın ve Hz.peygamberin örnek davranışları çerçevesinde hısım,akraba ve komşularla ilişkilerin gelişmesine, toplumsal birlik ve huzurun sağlanmasına katkıda bulunur. Kişinin evlilik yoluyla bağlı bulunduğu yakınlarına hısım, bir aileden meydana gelen ve zamanla genişleyen yakınlara ise akraba denilir. Hısım ve akrabalarımıza karşı birtakım so-rumluluklarımız vardır. Bu sorumluluklarımızın başında on-larla iyi ilişkiler içinde olmak ve yardımlaşmak gelir.Kur’an’dakonuyla ilgili ayetlerin birinde bu durum şöyle ifade edilmiştir: “…Allah’a karşı gelmekten ve akrabalık haklarına riayetsizlikten sakının. Şüphesiz Allah sizin üzerinizde gözetleyicidir.”

Hz. Peygamber de akrabayı gözetip kollamanın önemini şu şekilde dile getirmiştir: “Allah’a ve ahiret gününe inanan kişi misafirine ikram etsin. Allah’a ve ahiret gününe inanan kişi akrabasını görüp gözetsin.” Sosyal hayatımızın en önemli öğelerinden biri komşuluktur. Komşuluk ilişkilerini canlı tutmak birlik ve beraberliğimizi pekiştirir. İslam dini de komşuluk ilişkilerine büyük önem verir. Komşularla iyi geçinmeyi ve her türlü dayanışma içinde bulunmayı öğütler. Bu konuda Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: “Allah’a ibadet edin…yakın ve uzak komşuya iyi davranın…”

Peygamberimiz Hz. Muhammed de komşularına karşı duyarlı olmuş; onları ziyaret etmiş, kendilerine nazik ve güler yüzlü davranarak aralarındaki bağı güçlendirmiştir. Onların bir ihtiyacı olduğunda hemen yardımlarına koşmuş, komşularını sevinçli ve üzüntülü anlarında yalnız bırakmamıştır. Komşuluk ilişkilerine çok önem veren Peygamberimiz bu konuda şöyle buyurmuştur: “Allah katında arkadaşların en hayırlısı, arkadaşlarına en hayırlı olandır. Komşuların en hayırlısı da komşusuna en hayırlı olandır.”