Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918)
MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (30 Ekim 1918) Osmanlı Devletini Mondros’u İmzalamaya İten Nedenler: Çanakkale dışında bütün cephelerde yenilmesi. Müttefikleri ile bağlantısının kesilmesi. Wilson ilkelerine güvenilmesi. İngiltere’ye olan güven duygusu
MADDELERİ Boğazlar itilaf devletlerine verilecek İtilaf devletleri güvenliklerine tehdit edici bir durumla karşılaştıklarında istedikleri bölgeleri işgal edebilecekler.( 7.madde) Ermenilere ait doğudaki 6 vilayet (vilayet-i sitte) te karışıklık çıkarsa buralarda işgal edilecek işgal edilecek.(24.madde) Haberleşme İtilaf devletlerinin Kontrolünde olacak.
Asayişi sağlayacak birlikler dışındaki Osmanlı ordusu dağıtılacak. Osmanlı’da bulunan savaş esirleri bırakılacak ama İtilaf devletleri elinde bulunanlar bırakılmayacak. Osmanlı’nın bütün liman ve madenleri İtilaf dev. kontrolünde olacak. Toros tünelleri ve demiryolları İtilaf devletlerinin denetimine verilecek.
MONDROS’UN UYGULANMASI İtilaf Devletleri, özellikle Mondros’un 7.maddesine dayanarak Anadolu’yu işgale başlamışlardır. 13 Kasım 1918 de İtilaf Devletleri donanması İstanbul’a girdi. İngilizler: Musul, Urfa, Antep, Maraş işgal edilmiştir. Karadeniz limanlarına da girmişlerdir. Fransızlar: Çukurova ve civarı İtalyanlar: Antalya, Konya, Muğla, Kuşadası.
MONDROS’UN UYGULANMASI İtalyanlar: Antalya, Konya, Muğla, Kuşadası. Boğazlar ve bütün ulaşım ve haberleşme, itilaf devletleri tarafından denetim altına alınmış ve Osmanlı ordusu terhis edilmeye başlanmıştır.
Mondros Ateşkesi ile; Osmanlı fiilen sona ermiştir. Çünkü: Haberleşme hatları ve İstanbul denetim altına alındı. Ülke işgal edilmiş. Hükümet bağımsız karar alamaz olmuştur.
PARİS BARIŞ KONFERANSI (18 Ocak 1919) Toplanma Amacı: İtilaf Devletlerinin yenilen devletler ile yapacakları barış antlaşmalarının koşularını belirlemek. İzmir’in Yunanlılara verilmesi kararlaş-tırılmış. Milletler Cemiyeti’nin kurulmasına karar verilmiştir. Mandater Sistem kabul edildi. (Bir ülkenin, Milletler Cem.adına başka dev. tarafından yönetilm) Doğu Anadolu’da Ermeni devleti
İTALYA ve YUNANİSTAN ÇIKARLARI
İZMİR’İN İŞGALİ(15 Mayıs 1919) YUNANLILAR: Batı Anadolu’da Rumlar çoğunluktadır Türkler, Rumları öldürmektedir. Geçmişten beri Ege bölgesi Yunan medeniyetine aittir, iddialarında bulunmuşlardır. İşgal Sonucunda; Ulusal bilinç uyanmış, Kuva-yi Milliye ortaya çıktı, İngiliz-İtalyan ilişkileri gerginleşti, Amiral Bristol Raporu yayınlandı.
Yunan işgal kuvvetleri baş komutan general Leonidis Paraskevopoulos ile azılı Türk düşmanı , Yunan’lı İzmir Metropoliti papaz Chrysostomos ile birlikte hükümet binasının balkonundan birlikte konuşma yaparlarken
İtalyan ressam Pisani’nin tablosu
İzmir'in Yunanlılar tarafından işgali ve işgali sevinçle karşılayan İzmirli Rumlar ( 15.mayıs.1919)
HASAN TAHSİN
AMİRAL BRİSTOL RAPORU ABD, İzmir ve çevresindeki Rum katliamı iddialarını araştırmak için bölgeye heyet göndermiştir. Katliam yalandır. Aksine Müslümanlar katledilmiştir. Müslümanlar çoğunluktadır. Bölgedeki Yunan kuvvetleri çekilip, İtilaf Kuvvetleri gelmelidir. Amiral Bristol Raporu kurtuluş Savaşı’nın haklı gerekçelere dayandığını gösteren ilk uluslararası belgedir. Katliamlarının Yunanlılara ait olduğu ilk kez vurgulanmıştır.
YARARLI (Ulusal) CEMİYETLER ZARARLI CEMİYETLER ULUSAL VARLIĞA DÜŞMAN AZINLIKLARIN KURDUĞU
Ulusal (Yararlı) Cemiyetlerin Kurulma Nedenleri: Mondros’un 7.ve 24.mad-deleri. Ordu terhis edilmesi. Osmanlı Hükümeti’nin İtilaf devletleri kontrolünde olması
Ulusal (Yararlı) Cemiyetler: 1. İzmir Müdafaa-i Hukuk: İzmir’in işgalinden önce kurulmuş ve Rumların iddialarının yanlışlığını ispatlamaya çalışmıştır. 2. Redd-i İlhak: İzmir’in işgalinden sonra silahlı direniş faaliyetlerinde bulunmuş ve Kuva-i Milliye birliklerini kurmuştur. Balıkesir ve Alaşehir Kongrelerini düzenlemiştir. 3. Trakya Paşaeli: Mavri Mira’ya karşı Edirne’de kuruldu.
Ulusal (Yararlı) Cemiyetler: 4. Trabzon Müdafaa-i Hukuk: Pontus Rumlarına karşı kuruldu. Erzurum kongresinden sonra Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk cemiyetine bağlandı. 5. Milli Kongre: İstanbul’da kuruldu. Basın-yayın yolunu kullandı. Kuva-i Milliye tabirini ilk kez kullandı. 6. D.Anadolu Müdafaa-i Hukuk: Ermeni devleti kurulmasını önlemek için kuruldu. 7. Kilikyalılar: Merkezi İstanbul’dur. Adana ve çevresinde Ermeni devleti kurmayı önlemek için kuruldu.
Yararlı Cemiyetlerin Ortak Özellikleri: Bölgesel ve milliyetçidirler. İşgallere karşı kuruldular. Azınlık çalışmasını önlemeye çalış-mışlardır. Padişaha karsı tavır almamışlardır. Bağımsızlık ilkesini benimsemişler-dir. Sömürgeciliğe karşı mücadele ver-diklerini göstermektedir. Sivas kongresi ile birleştiler.
B. Azınlıkların Kurdukları: ZARARLI CEMİYETLER B. Azınlıkların Kurdukları: 1. Mavri Mira: Trakya, İstanbul ve Ege’yi Yunanlılara bağlama amacındadır. 2. Etnik-i Eterya: 1894 yılında kurulmuştu. “Megalo İdea” hayali için çalıştı. 3. Rum Pontus: Karadeniz kıyı şeridinde büyük Pontus devletini kurmayı amaçladı. 4. Hınçak ve Taşnak: Doğu Anadolu ve Çukurova’da Ermeni devletleri kurmak. 5. Makabi Alyans: Yahudilerin ayrıcalıklarının sürdürülmesi için kuruldu.
Zararlı (Azınlık) Cemiyetlerinin Özellikleri İtilaf devletleri tarafından desteklenmişlerdir. Osmanlı’yı parçalama amacı var. Ermeni, Rum ve Yahudi din adamları ve kiliseler yardım etti. Bağımsız devlet kurmayı amaçladılar.
B. Ulusal Varlığa Düşman Cemiyetler: 1. Sulh ve Selamet-i Osmani: Padişaha bağlı. 2. Teal-i İslam: Hilafet ve Ümmetçiliğe bağlı. 3. Kürt Teali: Anadolu’da Kürt devleti kurmak. 4. İngiliz Muhipleri: İngiliz mandası. 5. Wilson İlkeleri: Amerikan mandası.
I. Ulusal mücadeleye karşı çıkmış-lardır. Ulusal Varlığa Düşman (Türkler Tarafından Kurulmuş) Zararlı Cemiyetler: Özellikleri: I. Ulusal mücadeleye karşı çıkmış-lardır. II. Manda ve Himayeyi savunmuş-lardır. Bu durum: Bağımsızlığa ters düştüklerinin kanıtıdır.
KUVA-Yİ MİLLİYE İlk kez Yunan işgaline karşı Batı Anadolu’da kurulmuştur. Bölgesel olarak kurulmuşlardır. TBMM’ye karşı çıkan bazı ayaklanmaları bastırmıştır. Daha sonra TBMM düzenli orduyu kurarak Kuva-i Milliye birliklerinin görevine son vermiştir.
Kuva-yi Milliye’nin Kaldırılma Nedenleri Düzensiz birlikler olmaları, Askerlik tekniğini iyi bilmemeleri, Halktan zorla para ve malzeme toplamaları, Suçluları kendileri yargılamaları, TBMM’nin aldığı bazı kararlara karşı çıkmaları.