HACIBEKTAŞ KAYMAKAMLIĞI İLÇE NÜFUS MÜDÜRLÜĞÜ

“EFENDİLER. NÜFUS KONUSU BİR ÜLKENİN EN HAYATİ İŞLERİNDENDİR. ” “EFENDİLER! NÜFUS KONUSU BİR ÜLKENİN EN HAYATİ İŞLERİNDENDİR.” Mustafa Kemal ATATÜRK

ŞEREFLİKOÇHİSAR KAYMAKAMLIĞI İLÇE NÜFUS MÜDÜRLÜĞÜ 2010 YILI EVLENDİRME MEMURLARI HİZMET İÇİ EĞİTİM PROGRAMI 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu Evlendirme Yönetmeliği 1593 Sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına ilişkin Yönetmelik Uluslar Arası Sözleşmeler UYGULAMADA KARŞILAŞILAN SORUNLARA ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

05. 05. 1972 Tarihli 1587 Sayılı Nüfus Kanunu yerini, 25. 04 05.05.1972 Tarihli 1587 Sayılı Nüfus Kanunu yerini, 25.04.2006’da kabul edilen 29.04.2006 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe konulan 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa bırakmıştır.

5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu, konusu sadece insan ve insan sicili tutmak olan Nüfus Müdürlüklerinin ülkemiz insanına çağdaş, etkin, süratli ve verimli hizmet sunmasını amaçlamaktadır.

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu Kişiliğin başlangıcı ve sonu başlığı altındaki 30.maddesinde “Doğum ve ölüm nüfus sicilindeki kayıtlarla ispat olunur” hükmündedir. Bireyin kişiliğinin başlangıcı doğumla başlamakta, doğum ise nüfus kütüğüne kayıtla ispat olunmaktadır.

5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu temel amacını nüfus kütüğüne kayıtsız kişi bırakmamak üzerine kurmuştur.Temel amacın nüfusa kayda yönelmesi tabiidir. Öyle ki; kişiyi devletine bağlayan vatandaşlık bağının kurulması, kişinin Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı olarak devletine ait olma ayrıcalığını sağlayan, karşılıklı hak ödev ve sorumluluklarının başlamasında “nüfus kütüğüne kaydolma” ilk kilometre taşını oluşturmaktadır.

5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 17 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 17. maddesinde; ”Nüfus Müdürlükleri süresi içerisinde bildirilmemiş çocukların veya nüfusa tescil edilmemiş erginlerin varlığını haber aldıkları takdirde; erginlerin kendilerini, çocukların veli, vasi veya kayyımlarını, bunların bulunmamaları halinde; büyük ana, büyük baba veya ergin kardeşlerini yada çocukları yanlarında bulunduranları veya muhtarları beyana davet etmeye yetkilidirler.

İlgililer de bu davet üzerine 30 gün içinde Nüfus Müdürlüklerine başvurmak ve beyanda bulunmakla görevlidir. Verilen süre içerisinde bildirim yapılmaması durumunda mülki idare amirinin göreceği lüzum üzerine kolluk kuvvetlerince bunların zorla getirilmesi için gerekli işlem yapılarak çocuğun aile kütüğüne tescili sağlanır.” Hükmündedir. Kanunun çocukları bildirmekle görevli kıldığı kişilerin, bildirim görevlerine davetin bir keyfiyet unsuru olmadığı zorunluluk olduğu açıkça görülmektedir.

NÜFUS CÜZDANI VE ULUSLAR ARASI AİLE CÜZDANI TALEP FORMLARI Bu belgeler ikamet edilen yer mahalle ve köy muhtarınca nüfus cüzdanı bilgilerine göre eksiksiz okunaklı bir şekilde doldurulur. 15 yaşından büyüklerin fotoğrafları yapıştırılır. Nüfus Hizmetleri Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 131. maddesine göre fotoğrafların; Adına belge düzenlenen kişiye ait olması, son halini göstermesi bakımından 6 ay içerisinde çekilmiş renkli ön cepheden baş açık, inkılap ilkelerine uygun ve sivil giysilerle çektirilmiş olması gerekmektedir. Ayrıca kadınların alın, çehre ve yüzlerinin tamamen açık olması kaydıyla başörtülü fotoğrafları da kabul edilir.

Fotokopi ve bilgisayarda çoğaltılmış fotoğraflar zamanla niteliklerini yitirdiklerinden kabul edilip işleme alınmazlar. Fotoğraflar belgede ayrılan yer ebadında kesilip yapıştırılır, düzenlenme tarihi, tasdik edenin adı-soyadı ve unvanı yazılarak mühür ve imza ile onaylanır. Mahalle ve Köy Muhtarlarının mühürlerin okunaklı ve silik olmamasına dikkat ederek kullanmaları, mührü çok eski ve yazıları silinmiş olanların mutlaka yeni mühür talebinde bulunmaları gerekmektedir.

NÜFUS CÜZDANI KİMLERE VERİLİR? Düzenlenen nüfus cüzdanının; ergin olanların kendilerine veya resmî vekiline, ergin olmayanların ise ana veya baba yada vasileri ile çocuğu aile kütüklerine tescil ettirmek için bildirimde bulunma yetkisi olan kişiye verilmesi esastır. Evlilik birliğinin mahkeme kararı ile son bulması halinde; ergin olmayan çocuğa ait nüfus cüzdanı velayeti haiz olan ana veya babaya verilir. Ergin olmayan çocuğun ana ve babası yurt dışında veya ölmüş ise mahkeme tarafından vasi tayin edilen kişi nüfus cüzdanı almaya yetkilidir. (Yönetmeliğin 142. Md.)

17,33 cm. Kanunun 67.maddesinde “Gerçeğe aykırı yerleşim yeri veya cüzdan talep belgesi veren köy veya mahalle muhtarları ile herhangi bir işlem sebebiyle nüfus müdürlüğüne gerçek dışı beyanda bulunanlar ve bunlara tanıklık edenler 6 aydan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır” hükmü getirilmiş olup, Yerleşim Yeri ve Diğer Adres Belgesi ve nüfus cüzdan talep belgeleri düzenlenirken çok dikkatli olunması gerekmektedir. Muhtarların yetkileri seçildikleri köy yada mahalle ile sınırlı olup, köyünde yada mahallesinde ikamet etmeyenlere nüfus cüzdanı talep belgesi düzenlememeleri uyulması gereken kanuni bir zorunluluktur. .

17,33 cm. Nüfus cüzdanları kamu düzeninin temel unsurlarındandır.Nüfus cüzdanlarında sahteciliği önlemek konusunda, nüfus cüzdanı talep belgelerini dolduran ve onaylayan muhtarlarımıza büyük sorumluluklar düşmektedir. Nüfus Müdürlükleri Muhtarlarca tasdik edilen bu belgelere dayanarak nüfus cüzdanı düzenlemektedir. Bu belgelerin gerçeğe aykırı kimlik bilgisi veya resmin, adına belge düzenlenen kişiye ait olmamasından bu belgeyi düzenleyen muhtarlar sorumludur.

Bu nedenle özellikle “kayıp” nedeniyle nüfus cüzdanı talep belgesi düzenlerken;kişinin kimliğini ispatlayacak ehliyet, yeşil kart,sağlık karnesi,öğrenci belgesi,pasaport vs. istenilmesi,hiçbir belge ibraz edemiyorsa, muhtarlarca tanınan bilinen bir kişi değilse hiçbir surette belge düzenlenmemesi ve sahteciliği önlemek açısından tüm muhtarlarımızın bu konuda hassasiyet göstermeleri önemle hatırlatılır!..

MUHTARLARIN ÖLÜM BİLDİRME YETKİ VE ESASLARI 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunun 31. maddesinin b) bendinde; Köylerde, varsa resmi tabip veya sağlık kuruluşu yetkilileri, yoksa köy muhtarları ölüm olaylarını bildirmekle yükümlü tutulmuştur. Bu maddeye göre Köyünde faal sağlık kuruluşu bulunan köy muhtarının ölüm bildirme yetkisi bulunmamaktadır. “Köy Muhtarları köyünde meydana gelen ölüm olayı üzerine 3 nüsha ölüm tutanağı düzenleyerek varsa ölene ait nüfus cüzdanıyla birlikte Nüfus Müdürlüğüne göndermekle görevlidir. Ölene ait nüfus cüzdanı yok ise ilgili alana nüfus cüzdanı olmadığına dair şerh vererek imza ve mührü ile tasdik eder. Köy Muhtarı 3 örnek düzenlediği ölüm tutanağının 2 örneğini en geç 10 gün içinde Nüfus Müdürlüğüne gönderir, bir örneğini de köye ait ölüm dosyasında muhafaza eder.” 10 gün içinde bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen kurum yetkililerine 30TL. İdari para cezası uygulanır.

EVLENDİRME YETKİSİ VE SORUMLULUĞU: Evlendirme Yönetmeliği’nin 5 ve 6.maddesi “ İlçe Nüfus Müdürleri evlendirme işlemlerinin İlçe seviyesinde eksiksiz olarak ve mevzuata uygun bir şekilde yürütülmesini sağlar, takip eder ve denetler. İlçe Nüfus Müdürleri bu görevlerin mevzuata uygun bir şekilde yürütülmesinden dolayı Kaymakama karşı sorumludur.

“ Kendilerine ilgili makamlarca evlendirme yetki ve görevi verilen Evlendirme Memurluğunun birbirleri ile evlenmek isteyen; Kadın ve erkeğin evlenmeye dair müracaatlarını kabul etmek, Mevzuatın öngördüğü şekilde evlenme dosyasını hazırlamak, Evlenme akdini yapmak, Aile cüzdanı düzenleyip vermek, Evlenmenin nüfus kütüklerine tescilini sağlamak, Evlenme kütüğünü ve dosyalarını iyi bir şekilde muhafaza etmek, Denetim yapmak isteyen yetkililere gerekli kolaylığı göstererek yetkililerce istenen kütük, dosya ve belgeleri hazır bir halde bulundurmakla görevlidirler. Evlendirme Memurları bu görevlerinden dolayı Nüfus Müdürlerine karşı sorumludurlar.” hükmündedir.

5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunun 22. maddesinin 3 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunun 22.maddesinin 3.fıkrasında; “eşlerden birinin yabancı olması halinde evlendirmeye, İl ve İlçe evlendirme memurlukları, merkez ve Belde Belediye Evlendirme Memurlukları ile Nüfus Müdürlüğünün yetkili olduğu” hüküm altına alınmıştır. Söz konusu maddeye göre köylerde muhtarlar sadece Türk Vatandaşlarını evlendirmeye yetkilidirler.

YETKİ SINIRI: Kendilerine evlendirme memurluğu yetkisi verilen görevlilerin bu yetkileri; -Büyükşehir belediye başkanları ile büyük şehir içindeki belediye evlendirme memurlukları için o il, -İlçe ve kasaba belediye hudutları, -Köylerde ve kasabalarda görevlendirilen öğretmen veya muhtarlar için o köy veya kasaba hudutları ile sınırlıdır. Nüfus memurlarına birden fazla köy veya kasabada yada bütün ilçede evlendirme memurluğu görev ve yetkisi verilebilir. (Evl.Ynt.md.9)

EVLENME EHLİYETİ VE ŞARTLARI 18 Yaşını doldurmuş ve mahkemece vesayet altına alınmamış olan erkek ve kadın başka bir kimsenin rızası veya iznine bağlı olmaksızın evlenebilir. Ayrıca; a) 17 Yaşını tamamlayan erkek ve kadın velinin izni, veli yoksa vasi veya vesayet makamının izni ile, b) 16 Yaşını dolduran kadın ve erkek hakimin izni ile, evlenebilir. Ancak ayırt etme gücüne sahip olmayanlar ile 15 yaşını dolduran küçükler mahkemece reşit kılınsalar dahi evlenemez. (Evl.Ynt.md.14)

EVLENME ENGELLERİ: a) Hısımlık; 1- Alt ve Üst soy arasında, kardeşler arasında, amca, dayı, hala, teyze ve yeğenleri arasında, 2- Kayın hısımlığı meydana getirmiş olan evlilik sona ermiş olsa bile, eşlerden biri ile diğerinin alt ve üst soyu arasında, 3- Evlat edinen ile evlatlığın veya bunlardan biri ile diğerinin alt veya üst soyu ve eşi arasında, Evlenme yapılamaz.

b) Evli Olmak; Nüfus kaydına göre evli görünen bir kimse yeniden evlenemez. Müracaat sırasında önceki evliliği ölüm, boşanma veya evliliğin herhangi bir nedenle mahkeme kararı ile son bulmuş olması halinde evlenme engeli ortadan kalkar. Ancak, buna rağmen, bu durum aile kütüklerine tescil edilmedikçe yeniden evlenme yapılamaz. c) Kadın için kanuni bekleme süresinin dolmamış olması; Boşanmış, evliliğin butlanına hükmedilmiş veya kocası ölmüş kadın, boşanma veya evliliğin butlanına dair mahkeme kararı veya kocasının ölüm tarihinden itibaren 300 gün geçmedikçe yeniden evlenemez. Ancak, kadın 300 günlük süre dolmadan önce doğum yaptığı veya mahkemece bu sürenin kısaltılmasına veya kaldırılmasına karar verildiği taktirde, kadın için kanuni evlenme yasağı ortadan kalkar.

EVLENME ENGELLERİ; d) Gaiplik durumunda; Gaipliğine karar verilen kişinin eşi, mahkemece evliliğin feshine karar verilmedikçe yeniden evlenemez. e) Sağlık Raporunun/Resmi Sağlık Kurulu Raporunun bulunmaması; 24/04/1930 Tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanununa dayanılarak, 17/08.1931 tarihli ve 11682 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Evlenme Muayenesi Hakkında Nizamnamede öngörülen usul ve esaslar doğrultusunda sağlık raporu alınmaması durumunda evlenme yapılamaz. Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbi sakınca bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemezler. (Evl.Ynt. madde 15)

YABANCILAR İÇİN EVLENME EHLİYET BELGESİ Yabancılar için yetkili merkezi makamlarca veya o devletin yerel temsilcilikleri tarafından, kişinin adını, soyadını, ana baba adı, doğum yeri, doğum tarihi ile evlenmesine engel halinin bulunup bulunmadığını gösterir şekilde düzenlenerek verilmiş ve usulüne göre onanmış olan belgeler evlenme ehliyet belgesi olarak kabul edilir.

EVLENME MÜRACAATINDA USUL Bir biriyle evlenecek kadın ve erkeğin, içlerinden birinin oturduğu yerde evlendirme memurluğuna müracaat etmeleri esastır. (Evl.Ynt. md.16) Evlenecek kişi müracaat işlemini vekil olarak atadığı kişi vasıtası ile de yürütebilir.(Evl.Ynt. md.17) Müracaat, kadın ve erkek veya onların vekillerince örneğine uygun olarak düzenlenmiş ve imza edilmiş Evlenme Beyannamesi ile yapılır. Müracaat sırasında taraflar fotoğraflı nüfus cüzdanlarını göstermek zorundadırlar. Fotoğraflı nüfus cüzdanı gösterilmediği taktirde evlendirme memuru müracaatı kabul etmez.

Müracaat sözlü olarak da yapılabilir Müracaat sözlü olarak da yapılabilir. Bu takdirde sözlü müracaat evlendirme memuru huzurunda evlenme beyannamesine geçirilerek taraflarca imzalanır. Evlenme beyannamesi yazılı hale getirilmediği sürece diğer işlemlere başlanılamaz. (Evl.Ynt.md.18) Yalnız fotoğraflı nüfus cüzdanına dayanılarak evlenme yapılamaz. Nüfus kayıt örneği istenmesi şarttır. Vekaletle evlenme yapılamaz. Evlenme tarafların bizzat huzuru ve iki şahit önünde yapılır. Şahit olabilmek için reşit ve mümeyyiz olmak ve tanıklık ettiği kişiyi tanımak şarttır. Evlenmeye dair irade beyanlarında sağır ve dilsizler işaretle cevap verebilir,evlendirme memuru lüzum görürse bu işaretlerden anlayan bir kişinin aracılığını isteyebilir. Yabancılar Türkçe bilmediği takdirde evlendirme memurları tercüman kullanabilir.

EVLENME AKDİ METNİ Seminer sonunda tüm evlendirme memurlarına verilecek olan evlenme akdi metni örneğe uygun şekilde uygulanmalıdır. Bu akit metninin Evlenme Kütüğünün ilk sayfasına yapıştırılarak her evlenme akdinde okunması gerekmektedir. Evlendirme yetkisi ve görevi kanunun verdiği yetki ve görev olup, akit sırasında “…halkından, …kişiden,… Belediye Başkanından… almış olduğum yetkiye dayanarak” gibi ibareler kullanılamaz. Tüm evlendirme memurlarının uygulamada birliği sağlamak adına evlenme akdi metnine riayet etmeleri gerekmektedir.

Kıyafet Madde 48-Evlendirme memuru, evlendirme töreninde modeli Genel Müdürlükçe belirlenen özel bir cübbe giyer. Cübbesi olmayan evlendirme memurlarının belirlenen modele uygun cübbe edinmeleri ve akit sırasında cübbe giymeleri gerekmektedir. EVLENDİRME MEMURUNUN EVLENMEYİ YAPMAKTAN ÇEKİNMESİ Evlenmenin yapılacağı sırada taraflardan birinin iradesini açıklamasını engelleyici bir ruh hali içinde bulunduğunun davranışlarından açıkça anlaşılması halinde evlendirme memuru bu durumu taraflara bildirerek evlenmeyi erteleyebilir.

EVLENME DOSYASINDA BULUNMASI GEREKEN BELGELER -Evlenme Beyannamesi, -Fotoğraflı nüfus cüzdanı örneği, -Sağlık Raporu, -Rıza Belgesi (17 Yaşından büyük 18.yaşından küçükler için) -4 Adet Vesikalık Fotoğraf -Nüfus Kayıt Örneği ve Evlenme Ehliyet Belgesi, -Evlenme Bildirimi (VGF-20) Evlenme Bildiriminin akit tarihinden itibaren 10 gün içinde Nüfus İdaresine bildirilmesi esastır.

EVLENME KÜTÜĞÜ Yapılan evlenmeler evlendirme memurunca evlenme kütüğüne geçirilir ve karı koca, şahitler ve memur tarafından imza edilir. Böylece evlenmenin şekli unsuru tamamlanmış olur. Usulüne göre tasdik edilmiş evlenme kütükleri evlenmenin yapıldığına karine teşkil eder. Evlenme kütüğünde silinti kazıntı yapılamaz. Evlenme kütüğünün sayfa birleşimleri Nüfus Müdürlüklerine ait mühürle mühürlenip, sonuna kaç sayfadan ibaret oldukları yazılıp tasdik edildikten sonra kullanılır.

Köy, kasaba veya İlçe Evlendirme Memurlarına ait evlenme kütüğü İlçe Nüfus Müdürlüğü tarafından tasdik edilir. Köylerde dolan ciltler Nüfus Müdürlüklerine zimmetle teslim edilir ve nüfus idaresince arşivlenir. Belediyeler kendilerine ait evlenme kütüklerini kendileri arşivler. Dolan evlenme kütüklerini tüm köy muhtarlarımızın Nüfus Müdürlüğümüze arşivlenmek üzere teslim etmeleri gerekmektedir.

DAYANAK BELGELERİNİN İMHASI Evlenme akdinin yapılmasına esas olan dosya ve belgeler akit tarihinden itibaren 10 yıl geçtikten sonra imha edilir. Evlenme kütükleri ile evlenmenin nüfus kütüklerine tesciline dair bildirim hiçbir surette imha edilemez.

İMZA VE MÜHÜR ÖRNEKLERİ Evlendirme memurları imza ve mühür örneklerini mahalli Nüfus Müdürlüklerine göndermekle mükelleftirler. Evlendirme memurlarının değişmesi halinde yeni örnekler en geç 3 gün içinde düzenlenerek gönderilir. DEVİR-TESLİM MÜKELLEFİYETİ Başka bir yere atanma, devlet memuriyetinden çekilme, emeklilik, ölüm veya yetki düzenlenmesi gibi sebeplerle kesin olarak memurun görevinden ayrılmasını gerektiren hallerde yerine gelen veya yetki verilen memura, henüz gelmemiş ise, geldiğinde ona devredilmek üzere, Nüfus Müdürlüklerinde il ve ilçe nüfus müdürleri, belediyelerde belediye başkanı tarafından gösterilen kimseye, köy muhtarları kendi aralarında evlendirme yönetmeliğinin 51. maddesindeki usule göre devir ve teslim yapmakla mükelleftirler.

DEVİR VE TESLİM KONUSU, SÜRESİ Devir-teslim ile mükellef bulunan memurların devir ve teslim işlerinin kapsamına giren hususlar şunlardır; Mühürler, Evlenme Kütükleri, Defterler, Belgeler ve dosyalar, Cübbe, Döşeme ve demirbaşlar. Devir ve teslim işlemlerinin 15 gün içinde yapılması mecburidir. 4 nüsha devir teslim tutanağı düzenlenir.Devralan ve devredence imza edilir, birer nüshası devreden ile devralana, bir nüshası kurumdaki dosyasına, bir nüshası da nüfus müdürlüğüne gönderilir.

CEZA HÜKÜMLERİ Kanunun evlenmelerini men ettiği kimselerin bu manilerini bildikleri halde akitlerini yapan evlendirme memurlarıyla, bir surette evlenen, bunları evlenmeye sevk eden, evlenmelerine rıza gösteren veli veya vasileri ile kanuni şartlara riayet etmeksizin evlenme belgesi düzenleyen memur, evlenme akdinin kanuna göre yapılmış olduğunu gösteren kağıdı görmeden evlenme için dini merasim yapanlar ile aralarında evlenme akdi olmaksızın evlenmenin dini merasimini yaptıran erkek ve kadınlar ve muttali oldukları hususu yetkili mercilere bildirmekte ihmal gösterenler hakkında 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 230.maddesine göre işlem yapılmak üzere durum C. Savcılıklarına intikal ettirilir.

Nüfus İdaresinin Yetkisi Madde 33-Nüfus Müdürlükleri, evlenmeyi aile kütüklerine tescil ederken evlenmenin mutlak butlan sebeplerinden biri ile malul olduğunu tespit ettikleri takdirde, tescil işlemini sonuçlandırmakla beraber gerekli bilgilerle birlikte durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirirler.

TEŞEKKÜR EDERİZ... HACIBEKTAŞ NÜFUS MÜDÜRLÜĞÜ