Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği DAHİLDE İŞLEME İZİN BELGESİ TAAHÜT HESABININ KAPATILMASI HAZIRLAYAN: MEVZUAT -TEŞVİK ŞUBESİ 1
KAPATMA MÜRACAATI Firmaların, Dahilde işleme izin belgesi ihracat taahhüdünü kapatmak için en geç belge süresi sonundan itibaren 3 (üç) ay içerisinde, elektronik ortamda ve aynı zamanda gerekli bilgi ve belgelerle birlikte belge sahibi firmanın üyesi bulunduğu ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine müracaat etmeleri zorunludur. 2
Bu kapsamda, elektronik ortamda gerekli uyarı yapılmasına rağmen, henüz taahhüt kapatma müracaatında bulunmamış DİİB sahibi firmalar, 3 (üç) aylık taahhüt kapatmaya müracaat süresinin bitimine 1 (bir) ay kala ilgili İBGS’ce yazı ile uyarılır. Belge süresi sonundan itibaren 3 (üç) ay içerisinde kapatma müracaatında bulunmayan firmalar adına düzenlenen belgeler ise, ilgili İBGS’ce müeyyide uygulanarak resen kapatılır. 3
Resen kapatılan DİİB’ler aylık listeler halinde Resmi Gazete’de yayımlanır. Resen kapatma işlemi, ilgili mercilere ve ilgili vergi dairelerine ayrıca bildirilmez ve resen kapatılan DİİB’ler, gerekli işlemler açısından ilgili mercilerce ve ilgili vergi dairelerince Resmi Gazete’den takip edilir. 4
2 – Gümrük Beyannameleri asılları DAHİLDE İŞLEME İZİN BELGELERİNİN KAPATILMASI İÇİN GEREKLİ BİLGİ VE BELGELER 1 – Dahilde İşleme İzin Belgesinin kağıt ortamındaki basılı nüshası (Belge sahibi firmanın talebine istinaden ilgili firmaya gönderilmişse) 2 – Gümrük Beyannameleri asılları 3 –Döviz Alım Belgesi aslı (İhracatın özel fatura ile yapılması halinde) 4 – İhracat Listesi (2006/12 sayılı Tebliğ-Ek-5) 5 – İthalat Listesi (2006/12 sayılı Tebliğ-Ek-5) 5
7 – Telafi Edici Vergi Makbuzu (Gerekli olması halinde) 6 – Ekspertiz Raporu (Dahilde İşleme İzin Belgesi özel şartlar bölümünde yer alması veya gerek görülmesi halinde) (Belge süresi içerisinde alınmış, ilgili en az iki mühendis tarafından imzalanmış ve ilgili birimin yetkilileri tarafından tasdik edilmiş) 7 – Telafi Edici Vergi Makbuzu (Gerekli olması halinde) 8 – A.TR Dolaşım Belgesi (Gerekli olması halinde) 9 – Menşe İspat Belgeleri (Gerekli olması halinde) 10 – Tedarikçi Beyanı (Gerekli olması halinde) 6
11 – Ön Statü Belgesi (İhracatın serbest bölgeye yapılması halinde) 12 – Serbest Bölge Bilgi İşlem Formu aslı (Serbest bölgelerden, Türkiye Gümrük Bölgesi veya başka bir serbest bölge hariç olmak üzere serbest bölge dışına satış yapılması halinde) (*) 13– Serbest bölgeden yapılan ithalata ilişkin gümrük beyannamesi aslı ve bu ithalatın yapıldığı dahilde işleme izin belgesinin, dahilde işleme izninin veya yatırım teşvik belgesinin noter tasdikli örneği veya dahilde işleme izni ile ilgili olarak bu ithalatın ilgili izin kapsamında yapıldığına dair ilgili gümrük idaresinden alınacak yazı (Serbest bölgelerden yatırım teşvik belgesi veya bir başka belge/izin kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine ithalat yapılması halinde) 7
14– Serbest bölge gümrük müdürlüğü ve serbest bölge müdürlüğü tarafından müştereken düzenlenecek tutanak (Belge kapsamında serbest bölgeye ihracı gerçekleştirilen işlem görmüş ürünün, serbest bölgede kullanılması halinde) 15– Yeminli Mali Müşavirlerce onaylı İhracata İlişkin Gümrük Beyannamesi Listesi ve konuyla ilgili Yeminli Mali Müşavir Raporu (Tecil-terkin sistemi çerçevesindeki belge kapsamındaki yurt içi alımlarda) 16– Telafi Edici Vergi Tablosu (Gerekli olması halinde) (2006/12 sayılı Tebliğ-Ek-8) 8
Kapatma Müracaatının Değerlendirilmesi DİİB’lerin ihracat taahhüdünün kapatılmasına ilişkin yapılan müracaat sonucunda, eksik bilgi ve belge gönderildiğinin İBGS’ce tespiti halinde, bu eksiklik 1 (bir) ay içerisinde tamamlanmak üzere ilgili firmaya bildirilir. Bu süre içerisinde eksik bilgi ve belgelerin tamamlanmaması durumunda, ihracat taahhüdü mevcut bilgi ve belgelerle kapatılır. 9
Kapatma Müracaatının Değerlendirilmesi DİİB ihracat taahhütleri kapatılırken; -Belge şartlarına göre ithal edilen temin edilen hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul, değişmemiş eşya ile ambalaj ve işletme malzemelerinin, belgede kayıtlı ihraç mamulünün üretiminde kullanıldığının tespit edilmesi gerekmektedir. 10
Kapatma Müracaatının Değerlendirilmesi DİİB ihracat taahhütleri kapatılırken; - Döviz kullanım oranının, otomotiv sektöründe düzenlenen belgeler için %65’i, deri ve deri mamulleri ile çimento, cam, toprak ve seramik ürünleri sektöründe düzenlenen belgeler için %60’ı, tekstil ürünleri sektöründe düzenlenen belgeler için %65’i, konfeksiyon ve orman ürünleri sektöründe düzenlenen belgeler için %70’i, bunun dışında kalan sektörler için %80’i, ikincil işlem görmüş tarım ürünü taahhüdü içeren belgeler için %100’ü aşmaması gerekmektedir. (17/05/2011) 11
Kapatma Müracaatının Değerlendirilmesi DİİB ihracat taahhütleri kapatılırken; -belgede işletme malzemesi ile değişmemiş eşya ithalatı öngörülmüşse bu malzeme ve/veya eşyanın CIF ithal tutarının gerçekleşen toplam FOB ihraç tutarına oranının sırasıyla %2 (doğal taşlar ile kıymetli maden ve taş ihraç taahhüdü içeren belgelerde işletme malzemesi için uygulanacak oran %10’dur) ve %1’i aşmaması gerekmektedir. 12
Kapatma Müracaatının Değerlendirilmesi İthal eşyasının ihraç edilen mamulde kullanımının tespitinde, DİİB’de belirlenen fire ve kullanım oranlarının esas alınması gerekmektedir. DİİB özel şartında taahhüt kapatma esnasında ekspertiz raporu aranacağına ilişkin bir ibarenin yer alması durumunda ekspertiz raporunda yer alan fire ve kullanım oranlarının esas alınması ancak, hiçbir surette DİİB’de belirlenen fire ve kullanım oranlarının aşılmaması gerekmektedir. 13
Kapatma Müracaatının Değerlendirilmesi -Ekspertiz raporunun; belge süresi içerisinde alınmış olması, ilgili en az 2 (iki) mühendis imzalı olması ve ilgili birim yetkilileri tarafından tasdik edilmiş olması gerekmektedir 14
Kapatma Müracaatının Değerlendirilmesi -Ekspertiz raporunun belge süresi içerisinde alınamaması durumunda, belge müracaatı sırasında geçerli olan kapasite raporundaki kullanım ve fire oranları dikkate alınır. Belge müracaatı esnasında geçerli olan kapasite raporunda kullanım ve/veya fire oranlarına ilişkin bilgilerin yer almaması veya daha düşük oranda yer alması durumunda ise, ilgili Ticaret ve/veya Sanayi Odasından alınacak yeni kapasite raporunda (belge süresi dışında olsa da) ithal edilen malların ihraç edilen mamuller bünyesindeki kullanım oranlarına ilişkin bilgilerin yer alması şartıyla, ekspertiz raporu aranmaksızın yeni kapasite raporunda yer alan kullanım ve/veya fire oranlarının belge ihracat taahhüt hesabının kapatılmasında dikkate alınması mümkün bulunmaktadır. 15
Kapatma Müracaatının Değerlendirilmesi -Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde ithal edilen eşyanın serbest dolaşıma girdiğinin tevsiki halinde, söz konusu işlemler elektronik ortamda görülebiliyorsa ilgili gümrük idaresinden teyit alınmadan, elektronik ortamda görülemiyorsa İBGS’ce ilgili gümrük idaresinden teyidinin alınmasını müteakip, serbest dolaşıma giren eşyaya tekabül eden ihracatın gerçekleşmesi aranmaz. 16
Kapatma Müracaatının Değerlendirilmesi - Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde ithal edilen eşyanın veya işlem görmüş ürünün gümrük idaresi gözetiminde imhası, gümrüğe terk edilmesi veya mahrecine iade edilmesi durumunda söz konusu işlemler elektronik ortamda görülebiliyorsa ilgili gümrük idaresinden teyit alınmadan, elektronik ortamda görülemiyorsa İBGS’ce ilgili gümrük idaresinden teyit alınmasını müteakip, gümrük idaresi gözetiminde imha edilen, gümrüğe terk edilen veya mahrecine iade edilen eşyaya tekabül eden ihracatın gerçekleşmesi aranmaz. 17
Kapatma Müracaatının Değerlendirilmesi -Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde ithal edilen eşyadan elde edilen ikincil işlem görmüş ürünün, gümrük idaresi gözetiminde imhası, gümrüğe terk edilmesi, çıkış hükmünde gümrüğe teslimi veya serbest dolaşıma giriş rejimine göre ithal edilmesi bu kapsamda söz konusu işlemler elektronik ortamda görülebiliyorsa ilgili gümrük idaresinden teyit alınmadan, elektronik ortamda görülemiyorsa İBGS’ce ilgili gümrük idaresinden teyit alınmasını müteakip, bu eşyaya tekabül eden ihracatın gerçekleşmesi aranmaz. 18
Yurt içi Alımlar -Dahilde işleme izin belgesi kapsamında ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul, değişmemiş eşya ve ambalaj malzemeleri, ithal edilebileceği gibi, yurt içinden de temin edilebilir. -Belge kapsamında katma değer vergisinde Tecil-Terkin sistemi çerçevesindeki alımlar, 83 seri numaralı KDV genel tebliği hükümlerine istinaden yapılır. Bu kapsamda yapılan alımlarda, ikincil işlem görmüş ürüne, döviz kullanım oranına, eşdeğer eşya kullanımına ve önceden ihracata ilişkin hükümler uygulanmaz. 19
DİİB’den DİİB’ satış - DİİB kapsamında ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünün, başka bir belgenin ithalat bölümünde belirtilen eşya arasında yer alması şartıyla süresi geçerli belge sahibi firmaya/firmalara yurt içinde teslimi halinde, her bir belgenin/iznin taahhüt kapatma müracaatının İhracat 2006/12 sayılı Tebliğin 37 nci maddesinde belirtilen süreler içerisinde yapılması kaydıyla, dahilde işleme izin belgelerinin kapatma işlemi aynı anda veya ihracatı gerçekleştiren firmaların belgelerinin kapatılmasını müteakip yurt içinde teslimi yapan firmanın belgesinin/izninin kapatılması suretiyle sonuçlandırılır. 20
TELAFİ EDİCİ VERGİ -Üçüncü ülke menşeli bir eşyanın DİR kapsamında ithal edildikten sonra üretim sürecini müteakip ihraç ürünü olarak AB üyesi ülkelere, Serbest Ticaret Anlaşması imzaladığımız ülkelere, Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonuna veya Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonuna taraf olan ülkelere ihraç edilmesi halinde, ithal edilen eşya ile ilgili vergi ihracat sırasında ödenir. 21
TELAFİ EDİCİ VERGİ Tercihli ticaret kapsamında yapılacak ithalatların da aynı belgeler eşliğinde yapılması gerekmektedir. Örn: AT'den yapılan tarım ürünü ithalatında, firma tarafından EUR.1 tevsik edilmemişse bu ürün, AT'ye üye ülkeler menşeli olsa dahi tercihli vergi uygulamasından yararlandırılmaz. Gerek ithalat esnasında gümrük idarelerince teminat alınırken, gerekse İBGS'ce taahhüt kapatmada varsa TEV hesaplanırken, Dahilde İşleme Rejimi açısından üçüncü ülke menşeli bir ürün olarak kabul edilir. 22
TELAFİ EDİCİ VERGİ -İşlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan vergiye konu eşyanın tespitinde firma beyanı esas alınır. Aksine bir durumun tespiti halinde, ödenmeyen ya da eksik ödenen telafi edici vergi, ödemenin yapılması gereken tarih itibarıyla 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. -TEV ödenmemsi nedeniyle müeyyide uygulanması durumunda, sadece TEV doğuran hammaddelerin muafiyet kapsamından çıkartılarak müeyyide işlemi bu kısma tekabül edecek şekilde uygulanır. 23
YAPTIRIM Belge kapsamında döviz kullanım oranının aşılması halinde aşan kısma tekabül eden ithalatla ilgili alınmayan vergi, Belge kapsamında ihraç edilen mamul bünyesinde kullanılmadığı tespit edilen ithalata, tekabül eden ithalatla ilgili alınmayan vergi, Belge üzerinde kayıtlı olan ithalat miktarını aşan kısma, tekabül eden ithalatla ilgili alınmayan vergi, Belge kapsamında ithal edilen işletme malzemesinin CIF ithal tutarının, gerçekleşen FOB ihraç tutarının %2 (doğal taşlar, kıymetli maden ve taş ihraç taahhüdü içeren belgelerde %10)’sinden fazla olması halinde, aşan kısma tekabül eden ithalatla ilgili alınmayan vergi, 24
YAPTIRIM Belge kapsamında ithal edilen değişmemiş eşyanın CIF ithal tutarının, gerçekleşen FOB ihraç tutarının %1’inden fazla olması halinde, aşan kısma tekabül eden ithalatla ilgili alınmayan vergi, Dahilde İşleme İzin Belgesinin iptal edilmesi veya resen kapatılması halinde belge kapsamında varsa alınmayan vergi, İthal tarihi itibariyle 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. Ayrıca, ithal edilen ve süresi içerisinde ithal edilmeyen eşya için 4458 sayılı kanunun 238. maddesi hükmü çerçevesinde gümrük vergilerinin 2(iki) katı para cezası alınır. (Yurt içi alımlarda 2 (iki) katı para cezası uygulanmaz. 25