AVRUPA BİRLİĞİ VE KAMU SAĞLIĞI
YASAL ÇERÇEVE Roma Antlaşması’nın 3. ve 152. maddelerine göre kamu sağlığı politikalarının genel amacı: Roma Antlaşması’nın 3. ve 152. maddelerine göre kamu sağlığı politikalarının genel amacı: Yüksek kaliteli bir sağlık hizmeti sunulmasına katkıda bulunmak, Kamu sağlığını iyileştirmek, İnsan hastalıklarını engellemeyi teşvik etmek, İnsan sağlığını tehdit eden sebepleri ortadan kaldırmak.
SAĞLIK POLİTİKASININ GENEL AMAÇLARI Toplumun sağlık kalitesini yükseltmek, Herkesin sağlık hizmetlerine ulaşılabilirliğini sağlamak, Hakkaniyetli finansmanı sağlamak, Verimliliği sağlamak, Yüksek kaliteli ve uygun sağlık hizmetlerini sağlamak, Sağlık harcamalarını kontrol etmek.
KAMU SAĞLIĞI ÇERÇEVESİ: EYLEM PROGRAMI Kamu sağlığı alanındaki bilimsel altyapının geliştirilmesi ile etkili sağlık müdahalelerinin ve verimli sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi, Sağlığı tehdit eden unsurlarla başa çıkabilmek için kapasite ile erken uyarı sistemleri ve acil müdahale mekanizmalarının güçlendirilmesi ve geliştirilmesi, Genel sağlığı teşvik faaliyetleri ile hastalık engelleme eylemleri ve özel risk azaltımı ve yok etme araçlarını destekleme ve geliştirme için sağlık göstergelerinin (determinant) tespit edilmesi.
KAMU SAĞLIĞI ÇERÇEVESİ: EYLEM PROGRAMI Sağlık konusundaki bilginin geliştirilmesi aşağıdaki eylemlerle sağlanacaktır: Sağlık konusundaki bilginin geliştirilmesi aşağıdaki eylemlerle sağlanacaktır: Sağlık tarama (monitoring) sistemin kurulması ve işletilmesi, Analiz, rehberlik, raporlama ve danışmanlık mekanizmaların kurulması ve geliştirilmesi.
KAMU SAĞLIĞI ÇERÇEVESİ: EYLEM PROGRAMI Sağlığı tehdit eden unsurlara acil müdahale aşağıdaki eylemlerle gerçekleşecektir: Sağlığı tehdit eden unsurlara acil müdahale aşağıdaki eylemlerle gerçekleşecektir: Bulaşıcı hastalıkları önlemek için kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi, Diğer sağlık tehditlerini önlemek için kurumsal kapasitenin geliştirilmesi.
KAMU SAĞLIĞI ÇERÇEVESİ: EYLEM PROGRAMI Sağlık göstergelerinin (determinant) tespit edilmesi için aşağıdaki eylemler gerçekleşecektir: Sağlık göstergelerinin (determinant) tespit edilmesi için aşağıdaki eylemler gerçekleşecektir: Hayat tarzı ile ilgili sağlık göstergeleri hakkında stratejiler ve önlemler geliştirme, Sosyo-ekonomik sağlık göstergeleri hakkında stratejiler ve önlemler geliştirme, Çevresel sağlık göstergeleri hakkında stratejiler ve önlemler geliştirme.
SAĞLIK GÖSTERGELERİ Hayat tarzı ile ilgili sağlık göstergeleri: Gıda/obezite ve alkol, tütün politikası, HIV/AIDS, genetik sorunlar ve sağlık eşitsizlikleri alanında stratejiler geliştirme. Sosyo-ekonomik göstergeler: Dezavantajlı gruplar ve bunlara yönelik çalışmalar (Konut/kent gelişimi, çalışma koşulları ve yaşlılık gibi), Sağlık alanındaki eşitsizlikleri yok etmek için yapılan yatırım. Çevresel göstergeler: Ultra Viole ve optik radyasyon, Farkındalık oluşturma ile ilgili iyi uygulamalar.
KAMU SAĞLIĞI ÇERÇEVESİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Görünürlük ve Sorumluluk: Açıklık (openness) ve şeffaflıktır (transparency), Üye Devletlerin Katılımı: Yerindenlik (subsidiarity) ve oransallıktır (proportionality), Uluslararası İşbirliği: Üçüncü ülkeler, EFTA, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ile işbirliği yapma.
AB TOPLULUK PROGRAMLARI Kamu sağlığı alanında Topluluk eylem programı ( ) E-Sağlık
KAMU SAĞLIĞI ALANINDA TOPLULUK EYLEM PROGRAMI ( ) Eylem programının genel amaçları: Eylem programının genel amaçları: Kamu sağlık sisteminin gelişimi için sağlık bilgilerinin arttırılması, Sağlık tehditlerine acil müdahale kapasitesi ile koordinasyonunu güçlendirme, Sağlık göstergelerini tespit ederek hastalıkların önlenmesi kamu sağlığının iyileştirilmesi, Sağlık eşitsizlikleri ile mücadele etme, Entegre ve sektörlerarası sağlık stratejileri geliştirilerek üst seviyede insan sağlığının korunması.
KAMU SAĞLIĞI ALANINDA TOPLULUK EYLEM PROGRAMI ( ) Bütçe: arası dönem için geçerli olan eylem programının toplam bütçesi 312 milyon avrodur. Her bir proje teklifinin bütçesinin %60’ını fonlanmaktadır. %40’ı teklif sahibi tarafından karşılanmalıdır.
KAMU SAĞLIĞI ALANINDA TOPLULUK EYLEM PROGRAMI ( ) Programa başvurabilecek ülkeler: AB üyesi 25 üye, Bulgaristan, Romanya ve Türkiye, EFTA/EEA ülkeleri (İzlanda, Liechtenstein ve Norveç).
E-SAĞLIK E-Sağlık Eylem Programı, Bilgi Toplumu’nun avantajlarından tüm Avrupa vatandaşlarının faydalanmasını sağlayan E-Avrupa Eylem Planı’nın bir parçasıdır. E-Sağlık Eylem Programı’nın temel amacı, Avrupa E-Sağlık Alanı oluşturmak ve dünyanın çeşitli yerlerindeki çevrimiçi (online) sağlık sistemlerinden AB’nin faydalanmasını sağlamak.
E-SAĞLIK Programın temel hedefleri: Üye Devletlerin karşılaştığı ortak sorunları tespit etme ve e-sağlığı desteklemek için doğru bir çerçevenin oluşmasını sağlamak, E-sağlık uygulamalarının yaygınlaştırılması için pilot uygulamalar yapmak, İyi tecrübeleri paylaşmak ve gelişmeleri değerlendirmek.
ORTAK SORUNLARI TESPİT ETME Sağlık bilgi sistemlerinin birlikte işlerlik standardı oluşturma, Hastaların ve sağlık çalışanlarının mobilitesi, Altyapı ve teknolojilerin geliştirilmesi, E-sağlık sistemlerinin uygunluğu ve akreditasyonu, E-sağlık hizmetlerinin ve sistemlerinin modernizasyonu için yatırım yapma.
PİLOT FAALİYETLER YAPMA Sağlık eğitimi ve hastalıkla mücadele hakkında halkın ve ilgili kurum personeline eğitimlerin verilmesi, Entegre sağlık bilgi ağları kurma, Sağlık kartı ve sağlık sigorta kartı kullanımını teşvik etme.
İYİ UYGULAMALARIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ İyi uygulamaların yaygınlaştırılması, Değerlendirme.
SAĞLIK VE TÜKETİCİNİN KORUNMASI ALANINDA TOPLULUK EYLEM PROGRAMI ( ) Programın 3 kolu bulunmaktadır: Sağlık ve tüketicinin korunması alanlarının genel amaçları ve alınacak önlemler, Sağlık alanına ilişkin özel amaçlar ve alınacak önlemler, Tüketicinin korunmasına ilişkin özel amaçlar ve alınacak önlemler.
SAĞLIK VE TÜKETİCİNİN KORUNMASI ALANLARININ GENEL AMAÇLARI VE ALINACAK ÖNLEMLER Bireylerin kontrolü dışındaki risklerden ve tehditlerden vatandaşların korunması, Sağlıkları ve çıkarları hakkından daha iyi karar vermeleri için bir tüketici olarak vatandaşların kapasitesini artırmak, Sağlık ve tüketici politikasının amaçlarını bütün politikalara dahil etmek, AB politika yapım sürecine sivil toplumun katılımını artırmak, İki alanda da uluslararası işbirliğini teşvik etmek, İyi tecrübelerin ve bilgilerin paylaşılması için uzmanlardan ve kurumlardan oluşan ulusötesi ağlar kurmak, Güvenli ürünlerin (safety of products) kullanımı teşvik etmek.
SAĞLIK ALANINA İLİŞKİN ÖZEL AMAÇLAR VE ALINACAK ÖNLEMLER Sağlık tehditlerine karşı vatandaşların korunması: Özellikle bulaşıcı (communicable) hastalıkların önlenmesi amacıyla sağlık sistemlerinin iyileştirilmesini amaçlamaktadır, Daha sağlıklı bir yaşamı temin edecek politikaların teşvik edilmesi, Büyük hastalıkların tekrarlanmasını engellemek için sağlık göstergelerinin tespit edilmesi, Sağlık sistemlerinin etkinliğini ve verimliliğini artıracak önlemleri alma.
TÜKETİCİNİN KORUNMASINA İLİŞKİN ÖZEL AMAÇLAR VE ALINACAK ÖNLEMLER Tüketicileri ve piyasayı daha iyi anlama, Tüketicilerin korunması için daha iyi yasal düzenlemelerin yapılması, Kanunların daha iyi uygulanması, gözden geçirilmesi ve düzeltilmesi, Tüketicilerin daha iyi bilgilendirilmesi ve eğitilmesi.
PROGRAMA KATILABİLEN AB ÜYESİ OLMAYAN ÜLKELER EFTA-EEA ülkeleri (İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç), Aday ülkeler (Türkiye ve Hırvatistan), Batı Balkan ülkeleri (Arnavutluk, Sırbistan, Karadağ, Bosna Hersek, Makedonya), Uluslararası örgütler (DSÖ, DB gibi).