FAZIL ÖLMEZ MAKİNA MÜHENDİSİ BAŞ İŞ MÜFETTİŞİ E-mail:folmez @ csgb.gov.tr

YÖNETİM SİSTEMLERİ,RİSK YÖNETİMİNE KONU YÖNETİM SİSTEMLERİ,RİSK YÖNETİMİNE GİRİŞ TANIMLAR

TS EN ISO 9001-2000 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TS EN ISO 14001 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ TS (OHSAS) 18001 İSG YÖNETİM SİSTEMİ

YÖNETİM SİSTEMLERİNİN ORTAK TEMEL PRENSİPLERİ Müşteri-Çevre-Çalışana Odaklılık Liderlik Çalışanların Katılımı Süreçlerle Yönetim Sistem Yaklaşımı (PUKÖ Döngüsü) Sürekli Öğrenme, Yenilikçilik ve İyileştirme Gerçeklere Dayalı Karar Verme Taraflarla İşbirliği

KALİTE YÖNETİM SİSTEMİNİN SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLMESİ Yönetim Sorumluluğu HİZMET ALAN HİZMET ALAN Ölçü analizi ve iyileştirme Kaynak Yönetimi TATMİN ŞARTLAR Hizmet Gerçekleştirme Hizmet ÇIKTI GİRDİ

TS 14001 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ BEŞ ADIMDAN OLUŞMAKTADIR YÜKÜMLÜLÜK ALTINA GİRME VE POLİTİKA PLANLAMA UYGULAMA VE İŞLEM KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET YÖNETİMCE YÜRÜTÜLEN GÖZDEN GEÇİRME

DURUM TESBİTİ TEFTİŞ, DENETİM, ÖLÇME VE İZLEME OLARAK YÜRÜTÜLMEKTEDİR. İSG UYGULAMALARI ; ÇSGB EKSENLİ, TEFTİŞ, DENETİM, ÖLÇME VE İZLEME OLARAK YÜRÜTÜLMEKTEDİR.

1 2 3 4 5 6 ESKİ - YENİ YAKLAŞIMIN KARŞILAŞTIRILMASI ÖNLEME VE KORUMAYA DAYALI ANLAYIŞ SADECE KORUMA ANLAYIŞI 6 PROGRAMLI VE NİTELİKLİ EĞİTİM VE BELGELEME YETERSİZ EĞİTİM 5 HABERDAR ETME VE DİĞER KİŞİLERİ KAPSAMA SINIRLI BİLGİLENDİRME 4 SERTİFİKASYON VE GENİŞ UZMAN DESTEĞİ KULLANIMI SERTİFİKASIZ UZMAN VE YETERSİZ KATGI 3 HER KONUDA GENİŞ ÇAPLI ÇALIŞAN KATILIMI SINIRLI NOKTADA ÇALIŞAN KATILIMI 2 RİSK BAZLI PROAKTİF TESBİT BAZLI REAKTİF 1 YENİ ANLAYIŞ ESKİ UYGULAMA   ESKİ - YENİ YAKLAŞIMIN KARŞILAŞTIRILMASI

KLASİK İŞ TEFTİŞ UYGULAMASI NOKSANLIKLARIN GİDERİLMESİNİ TAKİP   PROGRAM HAZIRLAMA ÖNCELİK BELİRLEMESİ VE MAKRO SEVİYEDE RİSK DEĞERLENDİRME   İŞ TEFTİŞ KONTROL TEFTİŞ İŞYERİ ZİYARETLERİ GENEL TEFTİŞ ÖN TEHLİKE VE RİSK ANALİZİ (MEVZUAT UYARINCA) CEZAİ UYGULAMA NOKSANLAR VE TAVSİYELER MEHİL VERME KLASİK İŞ TEFTİŞ UYGULAMASI

1-Kapsam Bu Standart, iyi bir İSG yönetim sisteminin genel prensiplerine baz oluşturmak, tüm yönetim sistemine en iyi şekilde entegrasyonu sağlamak ve verimliliği artırmak amacı ile tasarlanmıştır. Bu Standart; a-İSG risklerini asgari düzeye indirmesi, b-İş Performansının geliştirilmesi, c-Kuruluşun imajının iyileşmesine yardımcı olur.

TANIMLAR TEHLİKE (isim) Arapça: Tehluke kökünden gelir TÜRK DİL KURUMU SÖZLÜĞÜNDE TEHLİKE; TEHLİKE (isim) Arapça: Tehluke kökünden gelir 1. Büyük zarar veya yok olmaya yol açabilecek durum, muhatara 2. Gerçekleşme ihtimali bulunan fakat istenmeyen durum RİSK: Fransızca, risque kelimesinden gelir (isim) :Riziko

Tehlike ve Risk Kavramları Bu durumda: Köpek balığı; Tehlike midir ? Risk midir?

Tehlike ve Risk Kavramları Bu durum için köpek balığı sadece bir TEHLİKEDİR. Suya girerseniz köpek balığı bir RİSK olur. RESİMDE BAŞKA TEHLİKE VAR MIDIR ?

Tehlike ve Risk Kavramları Diğer tehlikeler nelerdir? Hindistan cevizi Hava Durumu Güneş Yağmur Rüzgar Deniz Ağaç Mevsim Korsanlar Gel-git Sağlık

TEHLİKE İnsanların yaralanması, hastalanması,malın veya malzemenin hasar görmesi,işyeri ortamının zarar görmesi veya bunların gerçekleşmesine sebep olabilecek kaynak veya durum. (TS 18001)

TEHLİKE: Çalışma çevresinin fiziki kusurları ve insanların hatalı davranışları gibi, çalışma ortam ve şartlarında var olan, ya da dışarıdan gelebilecek kapsamı belirlenmemiş, maruz kimselere, işyerine ve çevreye zarar yada hasar verme potansiyeli

Risk = İ x D İ : İhtimal D: Zararın derecesi RİSK : Tehlikelerden kaynaklanan bir olayın, meydana gelme ihtimali ile zarar verme derecesinin bir bileşkesidir. RİSK İ H T M A L ZARAR - HASAR

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

RİSK DEĞERLENDİRMESİ Tüm proseslerde, rİskİn büyüklüğünü Tanım : TS 18001 Madde 3.15’e göre RİSK DEĞERLENDİRMESİ Tüm proseslerde, rİskİn büyüklüğünü tahmİn etmek ve rİske tahammül edİlİp edİlemeyeceğİne karar vermek.

Riskin büyüklüğünün tahmin edilmesini ve riskin kabul edilebilir Risk Değerlendirmesi Riskin büyüklüğünün tahmin edilmesini ve riskin kabul edilebilir olup olmadığının tanımlanmasını kapsayan süreç. ( BS 8800’e göre Tanım : 3.14 )

Risk Değerlendirmesi tehlikelerin, (belirlenerek) (TS 1050 Risk Değerlendirmesi) tehlikelerin, (belirlenerek) sistematik bir yolla gözden geçirilmesine imkan veren bir dizi mantık adımıdır.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ İŞTEKİ TEHLİKELERDEN ORTAYA ÇIKAN İLO-OSH 2001 İSGYS REHBERİ İŞTEKİ TEHLİKELERDEN ORTAYA ÇIKAN SAĞLIK VE GÜVENLİK RİSKLERİNİ DEĞERLENDİREN BİR PROSESTİR.

Risk Değerlendirmesi Sistematik metotlarla çalışma ortamı, şartları ya da çevrede var olan Tehlikeleri belirlemek, Riskleri ortaya çıkarmak ve Riskleri kontrol etmek için uygun nitel ve/veya nicel yöntemler kullanılarak yapılan çalışmaların bütünüdür.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

Kabul Edilebilir Risk Kanuni zorunluluklar ve işletmenin kendi sağlık ve güvenlik politikası ve uygulamaları dikkate alındığında, kabul edebilecek düzeye indirilmiş risk

Olay:Kazaya sebep olan veya kazaya sebep olacak potansiyele sahip oluşum. Kaza:Ölüme,hastalığa,yaralanmaya,hasara veya diğer kayıplara sebebiyet veren istenmeyen olay. İSG Yönetim Sistemi:Kuruluşun faaliyetleri ile ilgili İSG risklerinin yönetimini kolaylaştıran tüm yönetim sisteminin bir parçası. Bu kuruluş yapısını, planlama faaliyetlerini, sorumluluklarını ve uygulamalarını, prosesleri,prosedürleri ve kuruluşun İSG politikasının geliştirilmesi,uygulanması, iyileştirilmesi,başarılması,gözden geçirilmesi ve sürdürülmesi için gerekli kaynakları kapsar.

Durum Tespiti: Kuruluşun ön durum değerlendirmesi yapılarak,”Biz şu anda neredeyiz” sorusuna cevap aranmalıdır. Durum tespitinde; a-Mevcut İSG yasal mevzuatına göre ihtiyaçlar belirlenmeli, b-Var olan veya önerilen çalışma ortamı ve iş organizasyonundan kaynaklanan veya beklenen tehlikeler veya riskler tanımlanmalı, c-Yapılan çalışmaların, tehlikelerin ortadan kaldırıl-ması veya risklerin kontrolü için uygun olup olmadığı tespit edilmeli,

d-İşçilerin sağlık muayenelerinden elde edilen veriler analiz edilmelidir. İnceleme sonuçları; Dokümante edilmeli, İSİG yönünden yapılacak çalışmalara temel oluşturmalı, İSİG yönetim sistemini sürekli iyileştirilmesinin ölçülebilmesi için başlangıç noktası teşkil etmelidir.

SÜREKLİ İYİLEŞTİRME İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ POLİTİKASI YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ PLANLAMA KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET UYGULAMA

Ön Durum Değerlendirmesi 4.2 İSG POLİTİKASI Ön Durum Değerlendirmesi Performans Ölçüm Girdileri POLİTİKA Denetim Planlama

4.2- İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası Kuruluşun üst yönetim tarafından onaylanmış, tüm sağlık ve güvenlik hedeflerini sağlık ve güvenlik performansını geliştirme taahhüdünü açıkça ortaya koyan bir iş sağlığı ve güvenliği politikası olmalıdır. Politika; a) Kuruluşun İSG risklerinin büyüklüğüne ve yapısına uygun olmalı, b) Sürekli iyileştirme için taahhüt içermeli, c) Yürürlükteki İSG mevzuatı şartlarına uyulacağı taahhüdünü içermeli,

d) Dokümante edilmeli, uygulanmalı ve sürdürülmeli, e) Tüm personelin çalışma alanına ulaştırılmış ve duyurulmuş olmalı, f) İlgili taraflar için ulaşılabilir olmalı g) Sürekli olarak uygunluğun sağlanması için gözden geçirilmelidir

PLANLAMA 4.3 PLANLAMA Politika Performans Ölçüm Girdileri Denetim Uygulama

4.3.PLANLAMA .3.1-Tehlike tanımlama,risk değerlendirmesi ve risklerin kontrolü Kuruluş, tehlikelerin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi ve gerekli kontrol tedbirlerin uygulanması için prosedürler hazırlamalı ve sürdürmelidir. Bu Prosedürler; Rutin veya rutin olmayan faaliyetler, İşyerine erişebilme imkanına sahip personelin faaliyetleri, Risklerin sınıflandırılmasını ve tanımlanmasını sağlamalı, Uygulanacak risk kontrol önlemlerinin yeterli olmasını, Tesis ihtiyaçlarını belirlemek, ihtiyaç duyulan eğitimleri planlamak ve gerekli çalışmaların etkin ve zamanında uygulanmasını izlemeyi sağlamalıdır.

Avrupa Birliğinin 2002-2006 Stratejisi; İşyerlerinde risk algılama ve önleme kültürünü oluşturmak ve geliştirmek, İş sağlığı ve güvenliği anlayışına global bir yaklaşım getirmek, İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında yaygınlık, birlik ve beraberlik oluşturarak, Serbest piyasa şartlarında rekabet eşitliği sağlamak

Risk Değerlendirilmesinin Yeri İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinde Risk Değerlendirilmesinin Yeri Md : 6/b.2-c.1 İşverenlerin Genel Yükümlülükleri : -Önlenmesi mümkün olmayan risklerin değerlendirmesini yapar, -Kullanılacak iş ekipmanının, kimyasal maddeler ve preparatların seçimi,işyerindeki çalışma düzeni gibi konularda dahil işçilerin sağlık ve güvenliği yönünden tüm riskleri değerlendirir. Md 9/1.a - İşverenlerin Muhtelif Yükümlülükleri İşveren: İşyerinde risklerden özel olarak etkilenebilecek işçi gruplarının durumunu da kapsayacak şekilde sağlık ve güvenlik yönünden risk değerlendirmesi yapar.

RİSKLER ; İşler: (işletme, bakım, onarım, temizlik vb. faaliyetler) İşlemler: (operasyonlar) Maddeler: (ham, yarı mamul ve mamul maddeler) Makina ve donanımlar: İnsanlar: (Çalışan, stajyer, ziyaretçi vb.) Organizasyon: Çevre vb. kaynaklanabilir.

Neden Risk Değerlendirmesi? KANUNİ NEDENLER AHLAKİ NEDENLER EKONOMİK NEDENLER

NEDEN RİSK DEĞERLENDİRMESİ?

RİSK DEĞERLENDİRMESİ NE ZAMAN YAPILMALI? İŞE BAŞLARKEN VEYA HİÇ YAPILMAMIŞSA, HERHANGİ BİR DEĞİŞİKLİK HALİNDE, İŞ KAZASI,MESLEK HAS.VEYA BİR OLAY DURUMUNDA, DÜZENLİ ARALIKLARLA.

KİM SORUMLU VE KİM VE NASIL YAPMALI? SORUMLU İŞVEREN. İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Md:9 a) İşveren; 1-İşyerinde risklerden özel olarak etkilenebilecek işçi gruplarının durumunu da kapsayacak şekilde sağlık ve güvenlik yönünden risk değerlendirmesi yapar. 2-Risk değerlendirmesi sonucuna göre,alınması gereken koruyucu önlemlere ve kullanılması gereken koruyucu ekipmana karar verir. 3-Üç günden fazla işgücü kaybı ile sonuçlanan iş kazaları ile ilgili kayıt tutar. 4-İşçilerin uğradığı iş kazaları ile ilgili rapor hazırlar. b-(a) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde belirtilen çalışmalar ve değerlendirmelerle ilgili kayıt ve dökümanların hazırlanması ile (a) bendinin (3) ve (4) numaralı bentlerinde belirtilen belgelerin düzenlenmesi,işyerinin büyüklüğü ve yapğılan işin niteliğine göre,Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun şekilde yapılır.

Risk Değerlendirmesi İşleminin Taraflara Yararları ÇALIŞANLAR AÇISINDAN İŞVERENLER AÇISINDAN DEVLET AÇISINDAN

ÇALIŞANLAR ve RİSK DEĞERLENDİRMESİ 5 1 Dengeli Katılım Haberdar olma, Sorumluların belirlenmesi Kayıtlar Ulaşma Doğrudan Çalışan yerine bütün çalışanları kapsama 6 2 Kuralların önceden belirlenmesi 7 3 Proaktif yaklaşım Sürekli gelişim 8 4 Acil durum hazırlığı İç denetim

İŞVERENLER ve RİSK DEĞERLENDİRMESİ Tehlike ve risklerini önceden görebilme Uluslararası saygınlık ve geçerlilik Proaktif yaklaşımla acil durumlar için her an hazırlıklı olma İstenmeyen durumların önlenmesi ile kayıpların azaltılması Sorumlulukların ve görevlerin belirlenmesi ve paylaşımı Güvenli teknoloji seçimi ile güvenli çalışma ortamı temini

DEVLET Ve RİSK DEĞERLENDİRMESİ TARAFLARIN KATILIMI İLE YÜKÜN AZALMASI RİSK KÜLTÜRÜÜNDE GELİŞME DENETİM KOLAYLIĞI DEVLET Ve RİSK DEĞERLENDİRMESİ SÜREKLİ GELİŞME KAYIPLARIN AZALMASI ÇALIŞMA BARIŞINA KATKI ULUSLARARASI SGYS HAZIRLIK DÜZENLİ VERİ AKIŞI

Risk değerlendirmesi düzeltici olmaktan çok ,önleyici olmalı Düzeltici,Tepkisel(Reactive); Faaliyetler ve Prosedürler oluşturulduktan değişiklikler uygulandıktan sonra Risk değerlendirmesinin yapılma-sı ve kontrol önlemlerinin başlatılması. Önleyici( Proactive); Değişiklikler ve faaliyetler uygulanmadan önce risk değerlendirmesinin yapılması ve önlemlerin alınması.

KONTROL ÖNLEMLERİ 1-TEHLİKENİN ORTADAN KALDIRILMASI TEMEL PRENSİPTİR. 2-RİSKİN AZALTILMASI YOLUNA GİDİLMELİ. 3-DAHA SONRAKİ AŞAMADA KORUYUCU EKİPMAN KULLANIMINA GİDİLMELİ

KONTROL YÖNTEMLERİ MÜHENDİSLİK KONTROL (ekipman ve tesis tasarımı, tehlikeliri bertaraf eden proses oluşturulması, tehlikelerin hapsedilmesi izolasyonu v.s) YÖNETSEL KONTROL (prosedür oluşturma,çalışma izni verme,çalışma zamanını kısıtlama,uyarı tabelası,eğitim v.s) KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMAN (eldiven,başlık,kulaklık,iş elbisesi) RİSK KONTROL

RİSK TAYİN PROSESİ Çalışma Faaliyetlerinin Sınıflandırılması Gerekliyse Tehlike Tanımlama Risk Belirleme Risk Katlanabilirliğine Karar Verme Risk Kontrol Faaliyet Planı Hazırlama Faaliyet Planın Yeterliliğini Gözden Geçirme

RİSK TAYİN PROSESİ AŞAĞIDAKİLERİN TANIMLAMASINI İÇERMELİ Risk Tayinin metodu,kapsamı,zamanlaması ve Doğası. Uygulanabilir yasal ve diğer zorunluluklar. Yetki ve sorumluluklar. Personel yetkinlikleri ve eğitim ihtiyaçları. Gözden geçirme, geliştirme ve çalışan görüşlerinin, bilgisi. İncelenen proseste İnsan hatası riskinin nasıl dikkate alındığı. Fazla çalışma zamanını azaltan malzeme,tesis ve ekipman tanımlaması.

İşletme Faaliyetlerinin Sınıflandırılması. Sürekli yapılan işler.(üretim,boyama vs.) Seyrek yapılanlar.(bakım, temizlik) Ağır ve tehlikeli işler kapsamına girenler. Firma sahası içinde yapılanlar, dışında yapılanlar. Kimyasal ,mekanik, biyolojik, elektriksel faaliyetler.

TEHLİKENİN TANINMASI

RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

RİSKİN KONTROLU

TEHLİKE BELİRLEME Şu üç soru tehlikeleri tanımlamamıza olanak tanır; 1.Bir zarar kaynağı var mı?(KAYNAK) 2.Zarar nasıl meydana geldi?(YOL) 3.Kim veya Ne zarar Gördü?(ETKİ)

Tehlike Belirleme Tehlike Sınıfları. A)Mekanik B)Elektrik C)Radyasyon D)Kimyasal yada biyolojik maddeler. E)Yangın ve Patlama F)Ergonomik(Hareket,pozisyon,eğilme,ışık v.b)

MAKİNA TEHLİKELERİ TEHLİKLER Elektrik Buhar Mekanik Parçalar Gaz MAKİNE TEHLİKLERİ Gaz Radyasyon Lazerler Kimaysallar Basınçlı hava Termal Diğerleri Sıcak Soğuk Gürültü Vibrasyon

MAKİNA TEHLİKELERİ RISKLER Sağırlık Kimyasal Etkiler Elektrik şoku MAKİNE TEHLİKLERİ Tuzaklar Etki Körlük Temas İç yaralanma Fırlamalar Diğ. Yanıklar Karışmalar

Tehlike Belirlenme Bazı Tehlikeler; Kayma ve Düşmeler. Zehirli madde kullanımı. Alet, Malzeme Düşmesi. Çalışanların saldırısı, Yangın, Patlama. Mesleki Hastalıklar. Sıcak Soğuk Dengesizlikleri Elektrik Çarpması.

TEHLİKELER NASIL BELİRLENİR. Yasal Şartların incelenmesi. Kaza Raporlarının,envanterlerinin,kitaplarının sektörel istatistiklerin incelenmesi ile. Tesis yapısı,yerleşimi incelenerek. Faaliyetlerin yapılış şekli,iş akış şemaları. Standardlar incelenerek. Daha önce alınmış tedbirler,alına bilecek tedbirler incelenerek. Kullanılan malzemeler. Politika,Tetkik Sonuçları vs.

RİSK TAYİN PROSESİ SONRASI FAALİYETLER Sonraki risk değerlendirilmesi için kullanılmak üzere, düzeltici ve Önleyici faaliyetlerin izlenmesi. Risk değerlendirmesi sonucu kararlaştırılan faaliyetlerin zamanında uygulanıp uygulanmadığının takibi. Tehlikeli görevleri yapanların yetkinliklerinin risk tanımlama prosesinde tanımlananla tutarlı olup olmadığının değerlendirilmesi. Temel alınan proseslerin ıslahı için işletme tecrübesinin bilgisinin oluşturulması.

GÖZDEN GEÇİRME Yönetimce ve Dokümanlarla önceden belirlenen sürede, risk tayini prosesi gözden geçirilmeli.(4.6)Bu süre; Tehlikenin Yapısı. Riskin Büyüklüğü Normal işlerde değişiklik Hammadde ve Kimyasallarda Değişim’e. Bağlıdır.

4.3.2.Yasal ve Diğer Şartlar Kuruluş, uymak zorunda olduğu yasal ve diğer İSG şartlarını tamamlamak ve bunlara ulaşılabilirliği sağlamak için bir prosedür oluşturmalıdır. 4.3.3.Hedefler Kuruluş, ilgili fonksiyon ve seviyelerde dokümante edilmiş bir iş sağlığı ve güvenliği hedeflerini oluşturmalı ve sürdürmelidir. Kuruluş hedeflerini oluştururken ve gözden geçirirken yasal ve diğer şartları İSG zararlarını, risklerini, teknolojik seçeneklerini, finansal şartlarını ve ilgili tarafların görüşlerini dikkate almalıdır.

Hedef Belirleme Bir bütün olarak kuruluşun işiyle ilgili politika ve hedefler, Sürekli iyileştirme dahil olmak üzere İSG politikası, Tehlike tanımlama,risk değerlendirme ve risk kontrol sonuçları, Yasal ve diğer şartlar, Teknolojik seçenekler, Mali,işletme ve iş şartları, Çalışanların ve ilgili tarafların görüşleri, Çalışanlarla yapılan İSG toplantıları,gözden geçirmeler ve iyileştirme faaliyetlerinden gelen bilgiler, Önceden belirlenmiş İSG hedeflerine karşı performansın analizi, İSG uyumsuzluklarının,kazaların,olayların ve hasarların bilgileri, YGG sonuçları

4.3.4.İSG Yönetim Programı Kuruluş İSG hedeflerine ulaşmak için programları hazırlamalı ve sürdürmelidir. Programlar; a) İlgili fonksiyon ve yönetim seviyelerinde İSG amaçlarının elde edilmesi için sorumluluk ve yetkileri , b) Hedeflere ulaşmak için kullanılacak araç ve zaman çizelgesini içermelidir.

Kontrol ve Düzeltici Faaliyet 4.4 UYGULAMA Planlama Performans Ölçüm Girdileri UYGULAMA Denetim Kontrol ve Düzeltici Faaliyet

4.4.UYGULAMA 4.4.1 Yapı ve Sorumluluklar İşveren çalışanların sağlık ve güvenliklerinin korunması için bütün sorumluluğu almalı ve kuruluşta İSG faaliyetleri için bir başkan belirlemelidir. İşverenler İSG yönetim sisteminin geliştirilmesi ve yürütümü, performansı ve hedeflerinin başarılması için yetki ve sorumlulukları belirlemelidir. Yapılanma aşağıda belirtilen hususları sağlayacak şekilde oluşturulmalıdır. Kuruluşun tüm seviyelerinde bilinen ve kabul edilen İSG yönetimini sağlamak, İSG tehlikelerinin ve risklerinin tanımlanmasını, kontrolünü veya değerlendirmesini yapacak kişilerin yetki, sorumluluk ve mesuliyetlerini belirlemek,

4.4.UYGULAMA 4.4.1-Yapı ve sorumluluk: İSG tehlikelerinin ve risklerinin tanımlanmasını, kontrolünü veya değerlendirmesini yapacak kişilerin yetki, sorumluluk ve mesuliyetlerini belirlemek, Çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak için gerektiğinde etkin denetim sağlamak, Yasal mevzuat şartlarını yerine getirmek, Önleme ve sağlık geliştirme programları oluşturmak, Çalışanlar ve tarafların sisteme katılımı için etkin düzenlemeler sağlamak, Gerekli olan kaynakları sağlamak.

4.4.UYGULAMA 4.4.2 Yeterlilik ve Eğitim İşyerinde personel İSG’ni etkileyebilecek konularda yeterli olmalıdır. Yeterlilik, uygun eğitim, öğretim ve/veya deneyim terimleri ile tanımlanmalıdır. Kuruluş, ihtiyaç duyulan konularda eğitim programları hazırlamalı ve uygulamalıdır.

4.4.UYGULAMA 4.4.3. İstişare ve İletişim Kuruluş, İSG bilgilerinin çalışanlara ve ilgili diğer taraflara iletildiğinden ve onlardan bilgi alındığından emin olmasını sağlayan prosedürler hazırlamalıdır. 4.4.4. Dokümantasyon Kuruluş, faaliyetlerinin niteliğine ve ölçeğine uygun İSG yönetim sisteminin dokümantasyonunu sağlamalı ve muhafaza etmelidir.

4.4.UYGULAMA 4.4.5. Doküman ve Veri Kontrolü Kuruluş, İSG için gerekli belge ve bilgi dokümantasyonun kontrolünü sağlamak için bir prosedür hazırlamalıdır. İSG Yönetim sistemi dokümantasyonunda ; Belgeler anlaşılabilir olmalı, Periyodik olarak gözden geçirilmeli,güncelleştirilmeli, ve organizasyondaki ilgili kişiler tarafından kolayca elde edilmesi sağlanmalı, Tanımlanabilir ve izlenebilir olmalı ve yasalara uygun muhafaza zamanları belirlenmelidir. .

İSG için gerekli tüm kayıtları(Sistemle ilgili kayıtlar,vaka İSG için gerekli tüm kayıtları(Sistemle ilgili kayıtlar,vaka.kaza,hastalık kayıtları,Yasal kayıtlar,ortam ve çalışanlara ilişkin kayıtlar ile aktif ve reaktif izleme sonuçları) içermelidir. 4.4.6.İşletme Kontrolü Kuruluş, tanımlanmış riskleri ve bunlarla ilgili alınacak tedbirleri uygulayacak işletme faaliyetlerini tanımlamalıdır. İSG risklerini kaynaklarında ortadan kaldırmak veya azaltmak için işyerinin tasarım,proses,tesis,makine aksamı,çalıştırma prosedürleri planlı bakım faaliyetleri ve iş organizasyonu ile çalışma usullerini de içerecek prosedürler oluşturulmalı ve sürdürülmelidir.

4.4.UYGULAMA 4.4.7.Acil Durum Planı Kuruluş, olabilecek kaza ve acil durumlar için plan ve prosedür hazırlamalıdır. Bu planlar, potansiyel riskleri tanımlamalı ve kaza durumunda acil olarak yapılacak faaliyetleri içermelidir. Bu amaçla; Acil durum veya ani tehlikeler karşısında tüm çalışanların korunması için gerekli bilgi, dahili haberleşme ve koordinasyon sağlanmalı, İlgili ve yetkili otoriterlerle diğer acil durumla ilgili servislere bilgi verilmesi ve haberleşme imkanları sağlanmalı,

İlk yardım, tıbbi yardım, yangınla mücadele ve tahliyenin nasıl yapılacağı belirlenmeli, Tüm çalışanlar ile ilgili ve yetkili seviyelerdeki kişilerin eğitimi sağlanmalı, Diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği oluşturulmalıdır. Kuruluş acil durumla ilgili hazırlanan prosedürde belirtilen hususları belirli aralıklarla test etmeli ve eğitim maksadıyla tatbikatlar yapılmalıdır.

KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET Uygulama KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET Performans Ölçüm Girdileri Denetim Yönetimin Gözden Geçirmesi

4.5.KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYETLER 4.5.1Performans Ölçümü ve İzleme Kuruluş, İSG performans değerlerini belirli periyotlarla izlemek ve ölçmek için prosedürler hazırlamalıdır. Prosedürler; Ölçümlemeler hem nitel hem nicel olmalı, İSG hedeflerinin karşılanma derecesi izlenebilmeli, İSG yönetim programları, işletme kriterleri ve yasal mevzuat şartlarına uygunluğunu izleyen proaktif ölçümleri, Reaktif tedbirlerin iş kazası, meslek hastalığı ve maddi hasarlar konusunda nasıl etki yaptıkları, Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin analizlerini kolaylaştırmak için gerekli izleme ve ölçme kriterlerini içermelidir.

4.5.1 Performans ölçümü ve izleme Performans ölçüm yöntemleri: Tehlike tanımlama,risk değerlendirme ve risk kontrol süreçlerinin sonuçları, Çek-list kullanılarak periyodik saha denetimleri, İş Güvenliği turları, Makine ve teçhizatın emniyet tertibatlarının tetkiki ve durumlarının tespiti,

Performans ölçüm yöntemleri Çalışma ortamlarının yasal mevzuatlara göre uygunluk testleri, Çalışanların hareket biçim - tarzları, Çevre örneklemesi;Gürültü,kimyasallara maruz kalma süreleri ve yasal mevzuat. Benzer kuruluşlarla mukayese yapılması, Periyodik muayeneler.

4.5.2. Kazalar,Olaylar, uygunsuzluklar ve düzeltici ve önleyici faaliyetler Kuruluş, aşağıda belirtilen konularda sorumluluk ve yetki tanımlanmaları için prosedürler hazırlamalıdır: a) Kazalar,olaylar ve uygunsuzlukların takibi ve incelenmesi b)Kazalar,olaylar ve uygunsuzluklardan çıkan sonuçları hafifletmek için tedbir alınması, c) Düzeltici ve önleyici faaliyetleri başlatılması ve sonuçlandırılması, d) Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin etkinliğinin teyidinin yapılması,

Düzeltici faaliyet Düzeltici faaliyetler,belirlenen uyumsuzlukların, kazaların ve olayların esas sebeplerini ortadan kaldırmayı hedef alan faaliyettir. Tekrar meydana gelmeyi önlemek için yapılır. Prosedür hazırlanırken dikkat edilecek hususlar: Hem kısa hem de uzun vadede düzeltici tedbirlerin belirlenmesi ve uygulanması, Tehlike tanımlama ve risk değerlendirme sonuçları üzerindeki etkilerin değerlendirilmesi, Prosedürlerde düzeltici faaliyet ile Tehlike tanımlama ve risk değerlendir-me ve risk kontrolden kaynaklanan değişikliklerin kaydedilmesi, Düzeltici faaliyetlerin yapılması ve etkili olmasını sağlamak için risk kontrollerinin uygulanması ve mevcutlarda değişiklik yapılması,

Önleyici faaliyet Potansiyel bir uygunsuzluğun,kazaların,ve olayların sebebini ortadan kaldırmayı hedefleyen faaliyettir. Önleyici faaliyet meydana gelmeyi önlemek için yapılır. Prosedür hazırlanırken dikkat edilecek hususlar: Uygun bilgi kaynaklarının kullanılması, Önleyici faaliyet gerektiren problemlerin belirlenmesi, Önleyici faaliyetlerin başlatılması,uygulanması ve etkinliklerinin sağlanması için kontrollerin yapılması, Prosedürlerde önleyici işlemlerden kaynaklanan değişikliklerin kaydedilmesi ve onaya sunulması.

SAĞLIK & GÜVENLİK PERFORMANS İYİLEŞTİRMESİ “HER İKİ TÜRDE DE, BİLGİ ELDE ETMEK İÇİN ETKİN PROSEDÜRLERE İHTİYAÇ VARDIR”

AKTİF İZLEME GÜVENLİK TEMSİLCİSİ DENETİMLERİ RUTIN PROSEDÜRLER SPESİFİK HEDEFLER AYLIK/ÜÇ AYLIK GÜVENLİK TEMSİLCİSİ DENETİMLERİ SAĞLIK GÖZETİM VE DENETİMİ DOĞRUDAN DAVRANIŞ GÖZLEMLERİ AKTİF İZLEME ÇALIŞANLARIN GÖRÜŞLERİ İÇİN ANKETLER SİSTEMATİK DENETİMLER İDARECİLERİN OLAĞAN GÖZLEMLERİ İDARENİN GÜVENLİK PERFORMANS İNCELEMESİ YÖNETİCİLERE DÜZENLİ SAĞLIK VE GÜVENLİK RAPORLARI ÇEVRESEL İZLEME KONTROL SİSTEMLERİ

YARALANMA & HASTALIK REAKTİF İZLEME TEHLİKELİ SON ANDA OLAY TESİS / VARLIKLARIN ZARAR GÖRMESİ REAKTİF İZLEME TEHLİKELİ OLAY RAPORLARI SON ANDA ÖNLENEN OLAY RAPORLARI PERFORMANS STANDARTALARINDAKİ ZAYIFLIKLAR / İHMALLER

Uygunsuzluk,kaza ve Olay Analizi Kaza/hastalık sıklık ve şiddet seviyeleri Yer,yaralanma tipi,vucut bölgesi,Faaliyet, gün, saat, Mal kaybının miktarı ve tipi Direk veya kök sebep Maruz kalanlar Kaza sonrası yapılanlar(tamir,tedavi v.b)

Kaza/hastalık analizi Ağır İş yükü Bozuk Moral Monotonluk Zayıf yönetim çalışan ilişkisi’nin KAZALARIN SEBEBİ OLABİLECEĞİ UNUTULMAMALI.

4.5.3Kayıtlar ve Kayıt Yönetimi Kuruluş, gözden geçirilme ve denetim sonuçları ile İSİG kayıtlarının tanımı, saklanması ve dağıtımı için prosedür hazırlamalıdır. İSİG kayıtları yasal, tanınabilir ve izlenebilir olmalıdır. Kayıtların saklama süreleri belirlenmeli ve kayıt edilmelidir.

4.5.4.Tetkik Kuruluş, tetkik programını hazırlamalı ve İSG yönetim sistemini denetimi için prosedür hazırlamalıdır. Bu prosedür: a) İSİG yönetim sistemin: İSİG yönetimi için planlanmış düzenlemelerin yeterliliğini, Uygulamaların doğru yapıldığını, Organizasyon politika ve amaçlarının karşılanıp karşılanmadığını, b) Bir önceki tetkik sonuçlarının gözden geçirilmesini, c) Tetkik sonuçlarının yönetime bildirilmesi faaliyetlerini kapsamalıdır.

Tetkik-denetim Yeterlik, Uygunluk, Etkinlik. İç Tetkik Dış Tetkik

Yönetimin Gözden Geçirmesi Kontrol ve Düzeltici Faaliyet Yönetimin Gözden Geçirmesi İç Faktörler Dış Faktörler Politika

4.6.Yönetimin Gözden Geçirmesi Kuruluş üst yönetimi belirli aralıklarla; İSİG yönetim sistemini gözden geçirmeli ve devamının uygunluğunu, yeterliliğini ve verimliliği konularında kararlar almalıdır. Yönetimin gözden geçirilmesi prosesi için gerekli bilgilerin toplandığından ve yönetime ulaşıldığından emin olunmalıdır. Yönetimin gözden geçirilmesi ayrıca belgelenmelidir. Yönetimin gözden geçirilmesi genel anlamı ile politikanın, amaçlarının ve İSİG ile ilgili elementlerindeki değişiklikleri; denetim sonuçları, değişen ortam şartları ve yönetim taahhütleri doğrultusunda devamlı bir gelişme süreci içine alınmalıdır.

4.6.Yönetimin Gözden Geçirmesi Girdiler: Kaza İstatistikleri, İç ve Dış tetkik sonuçları Önceki gözden geçirmeden sonra yapılan düzeltici faaliyetler, Acil durum raporları,(gerçek ve tatbikat.) Genel performans raporu, Süreç sahiplerinin raporları, Tehlike tanımlama,risk değerlendirme ve risk kontrol süreç raporları.

YGG-SONUÇLARI Gözden geçirme tutanakları, Politika ve hedef revizyonları, Düzeltici faaliyetler ve hedeflenen tamamlanma süreleri, İyileştirme faaliyetleri için sağlanan kaynaklar sorumluluklar, Düzeltici faaliyetler için gözden geçirme tarihi,