AKADEMİK YÜKSELTMELERDE BİLİMSEL ARAŞTIRMALARIN YERİ PROF. DR. MUSTAFA AKAYDIN

Doçentlik Sınav Yönetmeliği 2000 Akdeniz Üniversitesi Akademik Kriterleri 2001

ÜNİVERSİTELERARASI KURUL’UN DOÇENTLİK ASGARİ KRİTERLERİ ÜAK’un Doçentlik için Uyguladığı Asgari Kriterler 12 Temel Alana yöneliktir. Bu alanlar: Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme Temel Alanı Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı Filoloji  Temel Alanı Güzel Sanatlar  Temel Alanı Hukuk Temel Alanı İlahiyat Temel Alanı Mesleki ve Teknik Eğitim Temel Alanı Mimarlık Temel Alanı Mühendislik Temel Alanı Sağlık Bilimleri Temel Alanı Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Temel Alanı Ziraat ve Ormancılık Temel Alanı

DOÇENTLİK ASGARİ KRİTERLERİ SCI SSCI AHCI ‘de orijinal makale (Güzel Sanatlar hariç)

Sağlık Bilimleri Temel Alanı Koşul No Başvuru Koşulları 101 Başvurulan doçentlik bilim alanı ile ilgili, SCI Expanded, SSCI veya AHCI kapsamındaki dergilerde, adayın yaptığı lisansüstü ve/veya uzmanlık tezlerinden (yan dal uzmanlık tezleri bu kapsam dışındadır) üretilmemiş, en az biri adayın birinci isim olduğu özgün araştırma makalesi niteliğinde olmak koşuluyla, doktora veya tıpta uzmanlık unvanı aldıktan sonra yaptığı çalışmalardan en az üç makale (editöre mektup, özet ve kitap kritiği hariç) yayımlamış olmak. Aday, Tablo 10’dan 1 (bir) bilim alanını başvuru formunda belirtmelidir. Aday, istediği takdirde Anahtar Sözcük tablolarından en fazla 2 (iki) anahtar sözcük belirtebilir.

TÜRKİYE ‘DE AKADEMİK KRİTER UYGULAMALARI 41 ÜNİVERSİTE ‘DE ÜAK KRİTERLERİNE İLAVE KRİTERLER (OBJEKTİF PERFORMANS KRİTERLERİ)

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ 2007-2008 AKADEMİK ATAMA VE YÜKSELTME KRİTERLERİ Kriterler 6 bölümde gruplandırılmıştır: 1.Bölüm : Araştırmaya Dayalı Yayın Faaliyetleri 2.Bölüm : Diğer Yayın Faaliyetleri 3.Bölüm : Diğer Bilimsel Faaliyetler 4.Bölüm : Eğitim-Öğretim 5.Bölüm : Toplumsal Katkı 6.Bölüm : İdari ve Akademik Görevler

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ 2007-2008 AKADEMİK ATAMA VE YÜKSELTME KRİTERLERİ 6 bölümde sınıflandırılmış olan kriterler 11 temel alanda uygulanmaktadır. Bu alanların oluşturduğu gruplar: Grup 1 : Sağlık Bilimleri Grup 2 : Ziraat ve Su Ürünleri Grup 3 : Fen Bilimleri Grup 4 : Matematik Grup 5 : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Grup 6 : Mühendislik Grup 7 : Eğitim Grup 8 : Hukuk Grup 9 : Filoloji Grup 10 : Spor Bilimleri Grup 11 : Güzel Sanatlar

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ KRİTERLERİ BELİRGİN ÖZELLİKLERİ PUAN ULUSLAR ARASI BİLİMSEL KURULUŞLARCA VERİLEN BİLİM – HİZMET ÖDÜLLERİ 100 ULUSLAR ARASI PATENT 75 SSCI – SCI – AHCI TARAFINDAN TARANAN DERGİ EDİTÖRLÜK – YAYIN KURULU ÜYELİĞİ ULUSAL PATENT 50 SSCI, SCI, AHCI TARAFINDAN TARANAN DERGİLERDE ÖZGÜN YAYIN 40 ULUSLAR ARASI ATIF 10/atıf

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ATAMA KRİTERLERİ 2008 Toplam puan 1. ve 2. Bölüm En az yayın* Prof 500 280 0.8 yayın /yıl ** Doç 310 190 0.6 yayın /yıl *** Yrd. Doç. 180 110 1 yayın**** *      Profesörlük için doçentlikten sonra, doçentlik için doktora/tıpta uzmanlık sonrası dönemde yayınlanmış eserler **    En az üçü a alt grubunda olmak üzere, 1.1 grubundaki yayınlar ***  1.1.a grubundaki yayınlar ****1.1.a ve 1.2.a grubundaki yayınlar

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2008 EK KRİTERLERİ Profesörlük a) Yayınlardan en az birinin en az 3 atıf alması b) Son 1 yıl içerisinde yayınlanmış yayınlar hariç olmak üzere yayın başına ortalama 1 atıf c) Doçentlik sonrası bir üniversitede ya da uluslar arası tanınırlığı olan bir kuruluşta en az 3 yıl eğitim ve araştırma deneyimi  Doçentlik a) Tıpta uzmanlık veya doktora sonrası bir üniversite de veya üniversiteye bağlı araştırma merkezi ile uluslar arası tanınırlığı olan bir kuruluşta en az 2 yıl eğitim veya araştırma deneyimi b) Doçent kadrosuna başvuruda bulunan kişinin Probleme Dayalı Öğrenim Kursu ve Eğitim Becerileri ve Eğitici Eğitimi kurslarına katılmış olması *

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2008 EK KRİTERLERİ Yardımcı Doçentlik a) 1.1.a kapsamında kabul edilmiş veya yayınlanmış en az 1 yayının bulunması b) Uzmanlığından sonra en az 2 (iki) yıl çalışmış olması c) Merkezi Sistemle yapılan sınavlardan alınmış yabancı dil belgesinin ve yayınlarının son beş yıla ait olması d) Belirlenecek jürinin önünde 45 dakikalık deneme dersini başarı ile tamamlamış olması e) Yardımcı Doçentliğe başvuruda bulunan kişinin Probleme Dayalı Öğrenim Kurslarına ve Eğitim

TÜRK ÜNİVERSİTELERİNİN YAYIN PERFORMANSLARI

YAYINLAR DÜNYA SIRALAMASINDA TÜRKİYE Kaynak: ISI CD-ROM        ISI Web of Science ( 1996-2005, 19 Ekim 2006  tarihi itibari ile)

TÜRKİYE’NİN YILLARA GÖRE YAYIN PERFORMANSI

2006 Yılında Türk Üniversitelerinin SCI+SSCI+AHCI’teki Yayın Sayılarına Göre Sıralaması

DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE UYGULANAN AKADEMİK KRİTERLER ARASINDAKİ FARKLAR

Türkiye-ABD Karşılaştırması Türkiye’de uygulanan akademik kriterler büyük oranda yapılan yayın faaliyetleri üzerinde yoğunlaşmakta iken; Amerika’da bilimsel yayınlara, araştırma, üniversiteye hizmet, topluma hizmet, toplumda tanınmışlık, ulusal veya uluslar arası sivil toplum kuruluşlarında çalışma, meslek örgütlerinde aktif görev gibi hizmet alanları da eklenmektedir. İlk bakışta Türkiye’deki bazı üniversitelerde bu alanların bir kısmı da Amerika’da olduğu gibi değerlendirmeye alınıyor gibi gözükse de bu ek konu başlıkları puanlamada nisbi olarak daha düşük puanlara sahip olmaktadır.

Türkiye-ABD Karşılaştırması Yayın sayısı ve kalitesi Türkiye’de doçentlik sonunda bir akademisyenin 100 adet, emekliliği gelen bir profesörün 500 adet yayını olmaktadır. Amerika Birleşik Devletlerinde en iyi profesörler, akademik kariyerleri boyunca ancak, 100-120 adet yayın yapmaktadırlar. ABD’de öğretim görevlilerinin senede iki veya üç yayın yapmaları, bunları Nature, Science, New England Journal of Medicine gibi prestijli dergilerde yayınlamaları beklenir. Türkiye’de sayı önemli olduğu için bir akademisyen tek bir konuya odaklanamamaktadır. Kendi branşı içinde üç dört farklı alanda yayın yapabilmektedir. Multidisipliner çalışmanın desteklenmesi Türkiye’deki sistem, multidisipliner çalışmayı da yeterince teşvik etmemektedir. Hatta yazar sayısı ne kadar fazla ise, o çalışmadan adayın aldığı akademik puan o kadar az olmaktadır. Tez aşamasında tez sahibi çalışmayı yürütmektedir. Bu gelenek üç dört asistanın beraber aynı konu üzerinde kapsamlı araştırma yapmasını engellemektedir. ABD’de tıp doktorlarının kariyerleri boyunca herhangi bir uzmanlık için tez yapması gerekmemektedir. Sadece “PhD” unvanı alacak temel bilim uzmanlarının, tıp doktoru olsun olmasın tez yapma zorunlulukları vardır.

Türkiye-ABD Karşılaştırması ABD’de öğretim üyelerinin performansı, her 2 yılda bir fakültenin kıdemli öğretim üyeleri tarafından oluşturulan ve başkanlığını dekanın yaptığı bir komite tarafından değerlendirilir. Başarılı bulunanların sözleşmesi yenilenir. Başarılı olmayanların sözleşmesi yenilenmez. Öğretim görevlisi çok önemli bir buluş yapmış ise 2 yılda profesör bile olabilir. En sık rastlanan durum akademik yükselmenin 6 yıl içinde gerçekleşmesidir. 8 yılda yani 4 değerlendirme sonucu aday, akademik olarak yükselemiyor ise örneğin, yardımcı doçent iken doçentliğe gelemiyor ise görevine son verilir. Adaylar, profesör olduktan sonra dahi değerlendirmeye tabi tutulurlar. Aldıkları araştırma fonları, yaptıkları yayınlar, yetiştirdikleri öğrenciler değerlendirmeye tabi tutulur. Türkiye ile en önemli fark, bu unvanların sadece üniversite için geçerli olmasıdır. Associate olan birisini, başka üniversite assistant professor unvanı ile işe alabilir veya professor olarak da işe alabilir; ama üniversite ile işi bittiğinde unvan da üniversitede kalır.

Türkiye’de ve Dünyada İnovasyon ve AR-GE Faaliyetleri

Türkiye’de İnovasyon ve AR-GE Faaliyetleri Dünya Ekonomik Formu (WEF) , 2006 yılı Rekabet Araştırmasında 12 basamak birden yükselen Türkiye’nin, 125 ülke içinde 59’uncu sıraya yerleştiği görülmektedir. Ancak Türkiye’nin Ar-Ge ve inovasyonla ilgili verilerine baktığımızda henüz yolun çok başında olduğumuzu ve önümüzde uzun bir yolun olduğunu söylemek de mümkündür.

Ar-Ge harcaması/GSYİH (‰) Yine de özellikle son yıllarda aldığımız yol azımsanmaması gereken bir gelişimdir. 1990 yılında Ar-Ge yatırımlarının Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) içindeki payı yüzde 0.32 iken, bu rakam yıllar içinde artarak 2004 yılında 0.67’ye (Grafik 1) yükselmiştir. Bu oranın ABD’de yüzde 2.72, AB’de yüzde 2.24 düzeylerinde gerçekleştiğini düşünürsek gitmemiz gereken yolun uzunluğu görülebilir. 6,7 6,1 3,2 7,2 4,5 3,8 3,6 4,4 4,9 5,3 5,0 6,3 6,4 2 4 6 8 10 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Ar-Ge harcaması/GSYİH (‰)

Türkiye’de Çalışan Kişi Başına Düşen AR-GE Personeli Sayısı

Dünyadaki Durum ve Türkiye’nin Hedefleri Avrupa Birliği 2010 yılında Ar-Ge harcamalarını GSMH’nin yüzde 3’üne çıkartmayı hedeflemektedir. Türkiye de benzer bir hedefi Başbakanlığa doğrudan bağlı olarak çalışan Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun aldığı kararla ulusal bilim ve teknoloji stratejisinde hedef olarak belirlemiştir. Buna göre; 2010 yılına kadar Ar-Ge’nin gayrı safi yurtiçi hasıla içindeki payının bugünkü yüzde 0,67 düzeyinden yüzde 2’lere çıkarılması, tam zamanlı Ar-Ge çalışan sayısının 2002’deki yaklaşık 29 bin olan rakamdan, yine 2010 yılında 40 bine çıkarılması somut hedefler arasında belirlenmiştir.

Akdeniz Üniversitesi’nde İnovasyon ve AR-GE Çalışmaları Antalya Teknokenti Bilimsel Araştırma Projeleri, Devlet Planlama Teşkilatı Projeleri, TUBİTAK Projeleri, Avrupa Birliği Proje Destekleri Akdeniz Üniversitesi Adresli Yayınlar Girişimcilik ve İnovasyon Kültürünün Üniversitede Yaygınlaştırılması Medikal ARGE Binası

ÖNERİLER Yabancı Dil Sınavı Doçentlik Aşaması önüne alınmalı Ulusal Yayın ve Bildiriler özendirilmeli Dekan – Rektör gibi idari atamalarda asgari koşul aranmalı Uluslar arası indekslere giren yayınlar ödüllendirilmeli Türkiye ‘de yayınlanan dergilerin uluslar arası indekslere girmesi özendirilmeli Kriterler, kademeli olarak ağırlaştırılmalı! Bilimsel proje ve fonlar ödüllendirilmeli