PROJE TABANLI FEN ÖĞRETİMİ Fatih AKÇALI Kimya Öğretmeni

Neden proje Tabanlı Öğrenme ? Fen ve Fizik derslerinde öğrenci merkezli eğitim yapılmaması öğrencileri ezbere yönlendirmekte ve onların derslere karşı negatif tutum geliştirmelerine neden olmaktadır. Öğrencilerin ezberden uzaklaştırılması, etkili bir öğretim yapılması için öğretmenlerin derslerinde mümkün olduğu kadar çok metot ve teknik kullanması gerekir. Ancak bu şekilde öğrencilerde derslere karşı pozitif tutum geliştirilebilir ve anlamlı bir öğretim yapılabilir.

Proje Tabanlı Öğrenme Nedir? Proje çalışması bir problemin bireysel veya grupla çözülme sürecidir. Proje çalışması sırasında bir ürün ortaya çıkar. Bu ürünün hazırlanması sırasındaki süreç proje tabanlı öğretimdir. Proje yaklaşımı öğrencilerin araştırıcı yanlarını ortaya çıkararak onların problem çözme becerilerini arttırır. Proje çalışması çoklu zekâ kuramına da uygun bir çalışmadır.

Clarck(1968)’a göre proje tabanlı öğrenme sürecinde öğrenciler bir problemden yola çıkarak bu problemin çözüm yollarını ararlar. Bu çözüm yollarını arama ve bulma sürecinde ortaya çıkan ürün projedir. Probleme dayalı öğrenme, proje tabanlı öğrenim yaklaşımının ilkeleri ile örtüşür (Kınık, 2004, s:42).

Gega’ya (1986) göre proje tabanlı öğrenme yaklaşımı; öğrenmeyi öğrenme ve yaşam boyu öğrenme kavramlarını da beraberinde getirir. Çünkü kendi öğrenmesinde karar verme sürecine katılan, kendi öğrenmesini yönlendiren değerlendirebilen öğrenci, öğrenmeyi okul bittikten sonra da devam ettirir (Kınık, 2004).

Proje ile proje tabanlı öğretim arasında ne fark vardır? Proje Ürün Proje Tabanlı Öğretim Ürünün elde edilme sürecidir

PROJE HAZIRLAMADA ÖNEMLİ BOYUTLAR Proje konusunun seçimi, Zaman takviminin ve maliyet hesabının yapılması, İlgili kaynakların taranması, Yöntemin belirlenmesi, Elde edilen bulguların değerlendirilmesi ve tüm bunların ardından bir sonuca ulaşılması Rapor hazırlama

Proje konusunun seçimi problem

Zaman takviminin ve maliyet hesabının yapılması

İlgili kaynakların taranması

Yöntemin belirlenmesi

Elde edilen bulguların değerlendirilmesi

PROJE RAPORU YAZIMI Projenin yapılması kadar, yazımı ve sunumu da önemlidir.

PROJE YAZIM KURALLARI BAŞLIK SAYFASI ÖZET KISALTMALAR VE SEMBOLLER -Tablo listesi -Şekil listesi

I-GİRİŞ Problem Amaç Alt problemler Projenin Önemi Sayıltılar Sınırlılıklar

II-LİTERATÜR BİLGİLERİ

Testler (ölçme araçları) III-YÖNTEM Model Evren-Örneklem Testler (ölçme araçları)

IV-BULGULAR VE YORUM

V-SONUÇ ve ÖNERİLER Sonuç Öneriler

VI-Kaynaklar .

Kaynak gösterme-konu içinde Aynen alıntı “ …….” (soyadı,yılı,s). Alıntı Alıntı kendi cümleleri ile yazılır(soyadı ,yılı,s). - Gürdal’a ( 1998) göre …………….....................( soyadı,yılı,s).

Kaynak gösterme-konu içinde Alıntıdan alıntı -....................................................................... ( Bayram,2002,s;8,alıntı, Gardner,1983). - Gardner (1983)………. ……………...................( Bayram,2002,s.8)

Kaynak gösterme-konu içinde İnternetten alıntıda ….(www.kimyaokulu.com.tr)Tarih ve saat …………….(www.marmara.edu.tr) 12.06.2007 13.30

Kaynak gösterme TEZ Kurt,I. (2001) “Fen Eğitiminde İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Öğrencilerin Başarısına,Kavram Öğrenmesine ve Hatırlamasına Etkisi”, M.Ü.Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,124,İstanbul.

Kaynak gösterme KİTAP Gürdal,A.,Şahin,F.,Çağlar,A.(2003) “Fen Eğitimi 2,Etkinlikler”, Marmara Üniversitesi Yayın No:668,Atatürk Eğitim Fakültesi Yayın No:44, İstanbul.

Kaynak gösterme MAKALE Gürdal, A., Şahin, F., Bayram, H. (1999). “İlköğretim Öğretmen Adaylarının Enerji Konusunda Bütünlüğü Sağlama ve İlişki Kurma Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma” Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi.11.382-395.

Kaynak gösterme İNTERNET www.marmara.edu.tr, Erişim tarihi:25.05.2005, 20:30

Poster Hazırlama Panolar 100 x 70 cm boyutlarında hazırlanmalı. Bilgisayar sunumu yapılacaksa bu ölçüler yarısı kadar alınabilir Panolar istenilen şekilde hazırlanabilir Mantar panolar Karton panolar Başlık sayfası Özet Giriş Problem Amaç Hipotezler Yöntem Bulgular ve Yorumlar Sonuç ve Tartışma Öneriler Kaynaklar Ekler

Poster Hazırlama Projeyi hazırlayan öğrenciler projede geçen her kavramı tam olarak bilmelidir. Proje sunumu sırasında sorulan sorulara doğru cevaplar verilebilmelidir. Proje ekip olarak hazırlandıysa sunum eşit olarak paylaşılmalıdır. Her madde öğrencilerin ifadeleriyle yazılmalıdır. Öğretmenler proje yazımına ve poster hazırlamaya karışmamalı, rehber olmalı, yönlendirmelidir.

Poster Hazırlama Poster etkileyici bir başlıkla sunulmalı, renkler ve resimler kullanılarak görsel hale getirilmeli Yazı karakteri ve puntosu uygun olarak seçilmeli Görsel Sunum Okunabilir ve anlaşılır olmalı İçerik ve Tasarım Alana, öğrenci seviyesine uygun olmalı Özgün ve öğrencinin kendi fikri olmalı İçerik ve sonuçlar uyumlu olmalı Bilim etiğine uygun olmalı Konu açıkça tanımlanmalı

Poster Hazırlama Sözlü Sunum Öğrenci; Amacını ve çalışmasını net olarak ortaya koyabilmeli Sunumda kendinden emin olmalı Süreyi etkin kullanabilmeli Dili iyi kullanabilmeli İlgiyi canlı tutabilmeli

ÜRÜN ODAKLI PROJE DEĞERLENDİRME A) GÖRSEL SUNUM Yazılı materyallerin kolayca okunabilir ve anlaşılabilir olması(5p) Görsel materyallerin konuyla bağlantılı ve kolayca anlaşılır olması(5p)

B1) İÇERİK VE TASARIM Seçilen konunun Fen Bilimleri/Matematik v.b. alanına Uygunluğu(5P) Konunun/konuların açık bir şekilde tanımlanması (10P) Metot ve materyallerin öğrencinin düzeyine uygunluğu (5p) Proje içeriğinin ve sonuçlarının konuyla uyumlu olması(5p)

B2) İÇERİK VE TASARIM Sonuçların bilimsel gerçeklerle uyumlu olması (10P) Projenin Bilim etiğine uygunluğu (5P) Projenin öğrencinin kendi ürünü olması (10P) Projenin fikrinin ve formatının özgünlüğü (10P)

C) SÖZLÜ SUNUM Öğrencinin Projede neyi amaçladığını ve neler yaptığını açık bir şekilde ifade edebilmesi(10P) Projeyi anlatırken kendinden emin olması(5p) Proje dilini iyi kullanarak önemli noktaları anlatabilmesi (5p) Konuşurken jürinin ilgisini canlı tutabilmesi(5p) Kendisine tanınan sunum süresini etkili kullanabilmesi(5p)

A) GÖRSEL SUNUM 10p B) İÇERİK VE TASARIM 60p C) SÖZLÜ SUNUM 30p TOPLAM 100p

SÜREÇ ODAKLI PROJE DEĞERLENDİRMEDE Süreç odaklı proje değerlendirmede: Projenin ne ölçüde başarılı planlandığı, Ne kadar başarılı yürütüldüğü, Grubun işbirlikli öğrenme sürecindeki başarısı vb. değerlendirilir.

Bu amaçla Proje günlükleri (journals) Plan defterleri (idea books) kullanılabilir (Kaynak erişim: http://pblmm.k12.ca.us ).

Proje Günlüğü (Journals) Günlükler, Öğrencilerin proje ile ilgili düşüncelerini, Yorumlarını ve sorularını, İşbirlikli çalışma sürecini, Neler öğrendiklerini kaydettikleri yerlerdir.

Günlük hazırlama etkinliği, Öğretmen tarafından ortaya atılan özel sorular, Konu önerileri, Öğrenci düşünceleri, Ya da her üçüne yer verilerek başlatılabilir. (Kaynak erişim: http://fhs.fcps.org).

Günlüklerin Kullanımı

Günlük Soruları 2. Ne yaptım? 3.Ne öğrendim? 1.Bu konu hakkında önceden ne biliyordum? 2. Ne yaptım? 3.Ne öğrendim?   4.Ne tür güçlüklerle karşılaştım? 5.Ne sonuca ulaştım? 6.Neyi çözemedim? Hatalarım Neler? Bu konuda çalışma yapacaklara ne önerebilirim?

Plan Defterleri (Idea Books) Plan Defterleri her öğrencinin Fikirlerini, Planlarını, Organizasyonlarını, Problem ve çözümleri ile proje hakkındaki soruları kaydedeceği yerlerdir.

Rubrikler Rubrikler puanlamayı belirlemeye yardım eden alternatif değerlendirme araçlarıdır. Rubrikler bir değerlendirme türü değil; bir değerlendirmenin yapılmasında rol oynayan kriterlerdir. Değerlendirme hedeflerini ve beklentileri netleştirmeye yardımcı olurlar.

Rubrik geliştirmek için Hangi kavram, beceri ya da performanslar değerlendirilir, Bilişsel ve performansa dayalı unsurları yansıtacak kavramlar listelenir ve cümleler haline getirilir, Her bir görevin amacı dikkate alınarak puanlara karar verilir, Beklenen performansla başlanır, her bir görev ve performansın önemi göz önünde bulundurularak bunların her birinin hangi sayı ya da seviye olarak tanımlanacağına karar verilir.

Öğrenci çalışmasıyla rubrik karşılaştırılmalıdır Öğrenci çalışmasıyla rubrik karşılaştırılmalıdır. Öğrenci çalışmasında olan ancak sizin yer vermediğiniz performans unsurlarını dikkate alarak hazırlanan rubrik revize edilmelidir. Rubrikteki her bir puanlama ölçeğinin, öğrenci çalışmaları arasındaki farklarını göstermek konusunda yeterli olup olmadığı gözden geçirilmelidir (Kaynak erişim: http://www.cotf.edu).

BİLİMSEL METODUN KULLANILMASI Bilimsel yöntemi anlama   Bilimsel yöntemi anlama Veri toplama Sonuçları Yorumlama İleri Bilimsel metot ve basamaklara göre deney tasarlandı. Datalar etraflı bir şekilde toplandı ve değerlendirildi. Datalar doğru bir şekilde yorumlandı. Yetenekli Bütün basamaklar bilimsel metotlara göre kullanıldı ve uygun basamaklara müracaat edildi. Deneyde tanımlandığı şekilde datalar toplandı. Datalar deneyin gerektirdiği şekilde yorulandı. Kısmen yeterli Bilimsel metodun bazı basamaklarına doğru bir şekilde başvuruldu. Datalar deneyde belirtildiği şekliyle tam olarak toplanamadı. Dataların yorumlanması tamamlanmadı. Yetersiz Bilimsel metodun basamakları yerine getirlmedi. Az sayıda data toplandı ya da hiç toplanmadı. Datalar yorumlanmadı.

Plan defterleri öğrencilerin Ne öğrendiğine, Grup çalışma sürecine Proje hakkındaki genel düşüncelere daha çok odaklanır (Kaynak erişim: http://fhs.fcps.org).

Proje Hazırlayan Öğrencilerin Kazancı Ne Olacak? Bilimsel yöntemi kullanma becerisi artacak Konuşma ve yazma becerisi gelişecek Merak ettiği konuda bilgisi artacak Deneyim kazanacak Kendine güveni artacak O alana karşı pozitif tutum kazanacak Kendini küçük bir bilim adamı gibi hissedecek

Projenin Avantajları Hamurcu’ya (2000) göre proje çalışması öğrencilere: Yaşamsal beceriler Teknoloji kullanma becerisi Bilişsel beceriler Öz denetim becerileri Tutumlar Eğilimler (Öz denetim, başarı hissi), İnançlar (Öz yeterlik inancı) kazandırır.

Projenin Dezavantajları Çepni (2000) proje çalışmalarının bazı dezavantajlarını şöyle sıralamaktadır; Öğretmenin iş yükünü ve sorumluluklarını arttırır. Öğrenme için ayrılan süre artabilir. Araştırmanın sınırları iyi çizilmezse, konuda aşırı bir sapma ve dağılma gözlenebilir Maliyet sorunu çıkabilir. Grup çalışmalarında sorun çıkabilir. Velilerin yardım etmesinden dolayı öğrencilerin gerçek performansları gözlenemez (s:121).

Öğretmenlere Öneriler Geriye dönük planlama yapılmalıdır. Değerlendirme üç anahtar kavram üzerinde odaklanmalıdır (Kaynak erişim: http://www.techlearning.com)

Öğrencilerimizin neyi bilmelerini ve neyi yapmalarını istiyoruz (kazanımlar/standartlar) ? Bunu yapabileceklerinden nasıl emin olabiliriz (değerlendirme) ? Öğretmen olarak bunu nasıl yapabilirim (yüksek nitelikli öğretim) ?