BASKETBOL OYUN KURALLARI HAZIRLAYANLAR CEM ASLAN SERDAL KAYNAK MEHMET SAYDAM
İÇİNDEKİLER SAHA DONANIM TAKIMLAR OYUN DÜZENİ FAULLER İHLALLER Önüne geçmeliyim SAHA DONANIM TAKIMLAR OYUN DÜZENİ FAULLER İHLALLER Ben seni geçerim
SAHA Oyun sahası Oyun sahası engel bulunmayacak şekilde düz sert yüzeyli, sınır çizgilerinin iç tarafından ölçüldüğünde yirmi sekiz (28) m uzunluğunda, on beş (15) m genişliğinde olmalıdır.
SAHA Çizgiler Tüm çizgiler beyaz renkte, beş (5) cm genişliğinde ve net şekilde görülebilir olmalıdır. Sınır çizgileri Oyun sahası dip çizgiler (kısa taraflar) ve kenar çizgilerle (uzun taraflar) sınırlandırılmıştır. Bu çizgiler oyun sahasına dahil değildir. Oyun sahası, takım sırasında oturanlar da dahil, her türlü engelden en az iki (2) m uzaklıkta olacaktır.
SAHA Orta çizgi, orta daire ve yarım daireler Orta çizgi, kenar çizgilerin orta noktalarından, dip çizgiye paralel çizilecek ve kenar çizgilerden on beş (15) cm dışarı taşacaktır. Orta daire, sahanın ortasına çizilecek ve yarıçapı, dairenin dış kenarından ölçüldüğünde 1.80 m olacaktır. Orta dairenin içi boyanmışsa, kısıtlamalı alanlarla aynı renkte olmalıdır. Yarım daireler her iki sahada çizilecek, yarıçapları dış kenarlarından ölçüldüğünde 1.80 m ve orta noktaları serbest atış çizgisinin orta noktası olacaktır.
SAHA
DONANIM Bir oyun için aşağıdaki donanım gereklidir: Pota ve pota aksamları: Arkalıklar Çember ve fileden oluşan (baskıya dayanıklı) sepetler Yastıklar da dahil, arkalık destekleri Toplar
DONANIM Mola süresinin tutulması için kronometre veya uygun (görülebilir) bir cihaz İki (2) ayrı, diğerlerinden tamamen farklı ve yüksek sesli işaret Sayı cetveli Oyuncu faul göstergeleri Takım faul göstergeleri Topa sahip olma sırasını gösteren ok
DONANIM Eşit ve yeterli düzeyde aydınlatma Oyun alanı Oyun saati Skorboard 24 saniye cihazı
TAKIMLAR Tanım Yaş sınırlaması ile ilgili kısıtlamalar da dahil olmak üzere, yönetmeliklerdeki düzenlemelere göre bir takımda oynama iznini alan kişi, bir takım üyesidir. Bir takım üyesi, oyunun başlamasından önce sayı cetvelinde yer almışsa, diskalifiye edilmediği ve beş (5) faul almadığı sürece, oynama hakkı olan oyuncudur.
TAKIMLAR Oyun sırasında bir takım üyesi aşağıdaki gibi tanımlanır: Sahada oynayan ve oynama hakkı bulunan, oyuncu. Sahada oynamayan ancak oynama hakkı bulunan, yedek. 5 faulünü dolduran ve oynama hakkı bulunmayan, oyun dışı kalmış oyuncu.
TAKIMLAR Kural Takımlar şu şekilde oluşur: Kaptan dahil, oynama hakkı bulunan maksimum 12 oyuncu. Bir antrenör ve eğer takım arzu ederse, bir antrenör yardımcısı. Takım sırasında oturan ve özel sorumlulukları olan maksimum 5 takım görevlisi. (menajer, doktor, fizyoterapist, istatistikçi, çevirmen, vb.)
TAKIMLAR Oyun sırasında her takımdan 5 oyuncu oyun sahasında bulunur, bunlar yedek oyuncularla değiştirilebilir. Aşağıdaki durumlarda bir yedek, oyuncu ve bir oyuncu, yedek konumuna geçer: Hakem, oyuna girmek isteyen yedek oyuncuyu oyun alanına çağırdığında. Mola veya oyun arasında, oyuna girmek isteyen oyuncu talebini sayı görevlisine ilettiğinde
TAKIMLAR Formalar Oyuncuların formaları şu şekilde olmalıdır: Önü ve arkası aynı renkte olmalıdır. Tüm oyuncular formalarını şortlarının içine sokmalıdır. ‘Tek parça’ formalara izin verilir. Şortların önü ve arkası aynı renkte olmalıdır, ancak formayla aynı renkte olması zorunlu değildir. Şortla aynı renkte olmak koşuluyla, şorttan daha uzun iç giyimler kullanılabilir.
TAKIMLAR Oyuncular: Sakatlık Oyuncu veya oyuncuların sakatlanması durumunda, hakemler oyunu durdurabilirler. Sakatlık meydana geldiğinde top canlıysa, hakemler topu kontrolünde bulunduran takım sayı için şut atana, topun kontrolünü kaybedene, topu yavaşlatana veya top ölene kadar düdük çalmayacaklardır. Bununla birlikte, sakatlanan oyuncuyu korumak için, hakemler oyunu gerektiğinde hemen durdurabilirler.
TAKIMLAR Sakatlanan oyuncu oynamaya devam edemiyorsa (yaklaşık 15 saniye içinde) veya eğer tedavi görmüşse, takımı sahada beş (5) oyuncudan daha az oyuncu ile kalmadıkça, değiştirmelidir. Antrenör, antrenör yardımcıları, yedekler, oyun dışı kalmış oyuncular ve takım görevlileri sakatlanan oyuncuyla ilgilenmek amacıyla, hakemden izin alarak sahaya girebilirler
OYUN DÜZENİ Oyun süresi, beraberlik ve uzatma periyotları Oyun, on (10) dakikalık, dört (4) periyottan oluşur. Birinci ile ikinci periyot (birinci devre), üçüncü ile dördüncü periyot (ikinci devre) ve her uzatma periyotundan önce iki (2) dakikalık ara verilir. Devre arasında on beş (15) dakikalık ara verilir. Oyunun programda gösterilen başlama saatinden önceki yirmi (20) dakikalık süresi, oyun arasıdır.
OYUN DÜZENİ Oyun arası şu durumlarda başlar: Oyunun programda gösterilen başlama saatinden yirmi (20) dakika önce. Oyun saati bir periyotun bittiğini belirten sesli işaret verdiğinde. Oyun arası şu durumlarda sona erer: Birinci periyotun başında, hava atışından sonra, sıçrayanlardan biri tarafından topa legal olarak temas edildiğinde,
OYUN DÜZENİ Diğer bütün periyotların başında, top dışarıdan oyuna sokulduktan sonra, top oyun sahasındaki bir oyuncuya temas ettiğinde veya oyun sahasındaki bir oyuncu legal olarak topa temas ettiğinde. Dördüncü periyotun sonunda skorda eşitlik varsa, oyun eşitlik bozulana kadar beş (5) dakikalık uzatma periyotlarıyla devam eder
OYUN DÜZENİ Herhangi bir periyotun sona erdiğini belirten sesli işaretle birlikte veya hemen öncesinde faul kararı verilmişse, serbest atış(lar) oyun süresinin sonunda kullandırılır. Bu serbest atış(lar)ın sonucunda uzatma periyotu oynanması gerekirse, oyun süresinin bitiminden sonra verilen fauller oyun arasında olmuş gibi değerlendirilir ve serbest atış(lar) uzatma periyotunun başlamasından önce kullandırılır.
OYUN DÜZENİ Topun statüsü Top canlı veya ölü olabilir. Top şu durumlarda canlanır: Hava atışında, sıçrayanlardan biri tarafından topa legal olarak temas edildiğinde. Serbest atışta, serbest atışı kullanacak oyuncu topu eline aldığına. Top dışardan oyuna sokulurken, topu oyuna sokacak oyuncu, topu eline aldığında.
OYUN DÜZENİ Top şu durumlarda ölür: Sahadan veya serbest atıştan sayı yapıldığında. Top canlıyken bir hakem düdük çaldığında. Serbest atışta topun sepetten geçmeyeceği belliyse ve atıştan sonra: Başka serbest atış(lar) varsa. Başka bir ceza (serbest atış(lar) ve/veya topu oyuna sokma hakkı) varsa.
OYUN DÜZENİ Bir periyotun sona erdiğini belirten sesli işaret gelirse. Top bir takımın kontrolündeyken yirmi dört saniye cihazı sesli işaret verirse. Sahadan yapılan bir atışta, top havadayken, herhangi bir takımın oyuncusu, aşağıdaki durumlardan sonra topa dokunursa: Bir hakem düdük çaldıktan sonra. Bir periyotun sona erdiğini belirten sesli işaret geldikten sonra. 24 saniye cihazı sesli işaret verdikten sonra.
OYUN DÜZENİ Hakemin ve oyuncunun yeri Bir oyuncunun yeri, temas ettiği zemine göre belirlenir. Oyuncu sıçradığında, en son temas ettiği zeminde olduğu kabul edilir. Sınır çizgileri, orta çizgi, üç-sayı çizgisi, serbest atış çizgisi ve kısıtlamalı alanı belirleyen çizgiler buna dahildir
OYUN DÜZENİ Hakemin sahadaki yeri de oyuncunun durumu gibidir. Top bir hakeme temas ettiğinde, hakemin bulunduğu zemine temas etmiş sayılır
OYUN DÜZENİ Hava atışı ve topa sahip olma sırası Tanım Hava atışı, hakemin, birinci periyotun başında oyunun başlaması için orta dairede herhangi iki rakip arasında topu havaya atmasıdır. Tutulmuş top, bir veya daha fazla rakip oyuncunun, bir veya iki elinin sıkıca, topun kontrolüne olanak vermeyecek şekilde, topun üzerinde olması ve hiçbir oyuncunun aşırı güç harcamadan topu kontrolüne alamamasıdır
OYUN DÜZENİ Atış halindeki oyuncu Şut, sahadan veya serbest atışta, topun oyuncunun el(ler)i tarafından tutulması ve sonra rakibin sepetine doğru havaya atılmasıdır. Tipleme, topun el(ler) ile rakibin sepetine doğru yönlendirilmesidir. Smaç, topun bir veya iki elle rakibin sepetinin içine, aşağıya doğru zorlanarak atılmasıdır. Tipleme ve smaç, sahadan yapılan atış kabul edilir.
OYUN DÜZENİ Sayı: Yapılması ve değeri Tanım Canlı bir top sepete üstten girer ve içinde kalır veya geçerse sayı olur. Topun küçük bir kısmı çemberin içinde ve çember seviyesinin altındaysa, top çemberden geçmiş kabul edilir
FAULLER Tanım Bir faul, rakiple kural dışı temas ve/veya sportmenlik dışı davranış konusunda, kuralların ihlal edilmesidir. Bir takım için herhangi bir sayıda faul verilebilir. Cezasına bakılmaksızın, verilen bütün fauller sayı cetveline kaydedilecek ve kurallara göre cezaları uygulanacaktır
FAULLER Temas: Genel Prensipler Silindir prensibi Silindir prensibi bir oyuncunun sahada etrafında hayali silindir ile işgal ettiği alan olarak tanımlanır. Bu tanım oyuncunun üzerindeki boşluğu da içerir.
FAULLER Dikeylik prensibi Oyun sırasında, oyun sahasında her oyuncu, bir rakip tarafından işgal edilmemiş her yeri (silindiri) kullanma hakkına sahiptir. Bu prensip, oyuncunun zeminde işgal ettiği alanı ve dik olarak sıçradığında bu alan üzerindeki boşluğu, korur.
FAULLER Oyuncu dikey pozisyonunu (silindirini) terk eder ve kendi dikey pozisyonu sağlamış olan (silindirinde) rakiple vücut teması meydana gelirse, bu temastan dikey pozisyonunu (silindirini) terk eden oyuncu sorumludur. Savunma oyuncusu yerden dikey olarak sıçradığı (kendi silindirinin içinde) veya ellerini ve kollarını kendi silindiri içinde yukarı kaldırdığı için cezalandırılmamalıdır
FAULLER Zeminde veya havada, hücum oyuncusu legal savunma pozisyonunu almış olan savunma oyuncusuna aşağıdakileri yapmak suretiyle temasa neden olamaz: Kendisine daha fazla yer açmak için kollarını kullanamaz. Sahadan atış yaparken, atış sırasında veya hemen sonrasında bacaklarını veya kollarını açamaz
FAULLER Legal savunma pozisyonu Bir savunma oyuncusu şu durumlarda, legal savunma pozisyonunu almıştır: Yüzü rakibe dönük, ve Her iki ayağı yerde.
FAULLER Perdeleme: Legal ve illegal Perdeleme, topu kontrolünde bulundurmayan rakibinin oyun sahasında istediği bir noktaya gitmesini geciktirmeye veya engellemeye dönük bir girişimdir.
FAULLER Bir oyuncu rakibine, aşağıdaki koşullara göre, perdeleme yaparsa, legaldir: Temas meydana geldiğinde (kendi silindiri içinde) hareketsizse. Temas meydana geldiğinde her iki ayağı zeminle temas halindeyse.
FAULLER Bir oyuncu rakibine, aşağıdaki koşullara göre, perdeleme yaparsa, illegaldir: Temas meydana geldiğinde hareketliyse. Hareketsiz duran rakibe, görüş alanı dışında, yeterli mesafe bırakmadan perdeleme yaparken, temas meydana gelirse. Hareket halindeki rakibine karşı zaman ve mesafe faktörlerini göz önünde bulundurmadan perdeleme yaparken, temas meydana gelirse
İHLALLER Tanım İhlal, kurallara aykırı hareketlerdir. Cezası Kurallarda aksi belirtilmedikçe,top,arkalığın doğrudan arkası hariç, ihlalin olduğu yere en yakın sınır çizgisi dışından oyuna sokması için rakip takıma verilir.
İHLALLER Saha dışı oyuncu ve saha dışı top Tanım Bir oyuncunun vücudunun herhangi bir kısmı, sınır çizgilerinin üstünde, yukarısında veya dışındaki zemine veya sahadaki başka bir oyuncu hariç, herhangi bir nesneye temas ediyorsa, o oyuncu, saha dışıdır
İHLALLER Top aşağıdakilere temas ederse saha dışıdır: Saha dışındaki bir oyuncuya veya başka bir kişiye. Sınır çizgisinin üstünde, yukarısında veya dışındaki zemine veya herhangi bir nesneye. Arkalık desteklerine, arkalığın arka yüzüne veya sahanın yukarısındaki herhangi bir nesneye
İHLALLER Dripling Tanım Bir oyuncunun oyun sahasında canlı bir topu kontrol ederek topu yere atması, tiplemesi, yuvarlaması, yerde sektirmesi veya bilerek topu arkalığa çarptırması ve başka bir oyuncuya temas etmeden önce topa tekrar temas etmesiyle dripling başlar
İHLALLER Dripling sırasında top havaya atılabilir, ancak zemine veya başka bir oyuncuya temas etmeden önce topu havaya atan oyuncu topa eliyle temas edemez. Top oyuncunun eline temas etmediği sürece, atacağı adım sayısı ile ilgili bir kısıtlama yoktur. Oyun sahasındaki canlı bir topu istem dışı kaybedip, yeniden kontrolüne alan oyuncu fumble yapmış sayılır.
İHLALLER Kural Bir oyuncu driplingini tamamladıktan sonra, iki dripling arasında, aşağıdaki nedenlerden dolayı oyun sahasında topun kontrolünü kaybetmedikçe, ikinci defa dripling yapamaz: Sayı amacıyla oyun sahasından atış yapılması. Rakibin topa temas etmesi. Bir pas verilmesi veya rakibin topa temas etmesi veya topun rakibe temas etmesinden sonra fumble yapılması
İHLALLER Üç saniye Kural Bir oyuncu, takımı ön sahada canlı bir topu kontrol ederken ve oyun saati çalışırken, rakibinin kısıtlamalı alanında birbirini izleyen üç (3) saniyeden fazla kalamaz.
İHLALLER 8 SANİYE Kural Bir oyuncu kendi geri sahasında, canlı bir topun kontrolünü elde ederse, takımı topu sekiz (8) saniye içinde ön sahaya geçirmelidir
İHLALLER Topu kontrol eden takım, aşağıdaki nedenlerden dolayı, topu kendi sahasından oyuna sokacaksa, sekiz (8) saniye kaldığı yerden devam eder: Topun saha dışına çıkması. Aynı takımdan bir oyuncunun sakatlanması. Hava atışı durumu doğması. Çift faul olması. Her iki takımın yaptığı faullerin birbirini götürmesi
İHLALLER 24 SANİYE Bir oyuncu oyun sahasında, canlı bir topun kontrolünü elde ederse, takımı yirmi dört (24) saniye içinde şut atmaya çalışmalıdır
İHLALLER Yirmi dört (24) saniye içinde sahadan bir atış pozisyonun oluşması için: Top atış yapan oyuncunun el(ler)ini, yirmi dört saniye cihazı sesli işaret vermeden önce terk etmiş olmalı.Top oyuncunun el(ler)ini terk ettikten sonra, çembere temas etmeli veya sepetten geçmelidir
İHLALLER Yirmi dört saniye Kural Bir oyuncu oyun sahasında, canlı bir topun kontrolünü elde ederse, takımı yirmi dört (24) saniye içinde şut atmaya çalışmalıdır. Yirmi dört (24) saniye içinde sahadan bir atış pozisyonun oluşması için: Top atış yapan oyuncunun el(ler)ini, yirmi dört saniye cihazı sesli işaret vermeden önce terk etmiş olmalı, ve Top oyuncunun el(ler)ini terk ettikten sonra, çembere temas etmeli veya sepetten geçmelidir
KAYNAKLAR http://www.tbf.org.tr/ http://www.bedenegitimi.gen.tr/ http://www.fenerbahce.org/ http://tr.wikipedia.org/wiki/Basketbol http://www.basketbolseverler.com/ http://www.megabasket.net/
TEŞEKKÜRLER