T.C. YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Fen Bilimleri Enstitüsü Yapılandırmacı Yaklaşım* ve Teknoloji (Eğitim Teknolojisinin Temelleri ve Gelişimi ) Hazırlayan Ali ÇİMEN Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Yüksek Lisans Öğrencisi * (Jean PIAGET, Lev VYGOTSKY)

Yapılandırmacılık Nedir? Günümüzde bireylerden, bilgi tüketmekten çok bilgi üretmeleri beklenmektedir. Çağdaş dünyanın kabul ettiği birey, kendisine aktarılan bilgileri aynen kabul eden, yönlendirilmeyi ve biçimlendirilmeyi bekleyen değil, bilgiyi yorumlayarak anlamın yaratılması sürecine etkin olarak katılanlardır (Yıldırım ve Şimşek, 1999: 9).

Yapılandırmacı öğrenme, var olanlarla yeni olan öğrenmeler arasında bağ kurma ve her yeni bilgiyi var olanlarla bütünleştirme sürecidir.

Yapılandırmacılık Nedir? Yapılandırmacılıkta bilginin tekrarı değil, bilginin transferi ve yeniden yapılandırılması söz konusudur.(Perkins, 1999:8).

Yapılandırmacılık Nedir? Alışılmış yöntemde öğretmen bilgiyi verebilir ya da öğrenenler bilgiyi kitaplardan veya başka kaynaklardan edinebilirler.Ama bilgiyi algılamak, bilgiyi yapılandırmak ile eş anlamlı değildir. Öğrenen, yeni bir bilgi ile karşılaştığında, dünyayı tanımlamak ve açıklamak için önceden oluşturduğu kurallarını kullanır veya algıladığı bilgiyi açıklamak için yeni kurallar oluşturur (Brooks ve Brooks, 1993: 9).

Yapılandırmacılık Nedir? Yapılandırmacı eğitimin en önemli özelliği,öğrenenin bilgiyi Yapılandırmasına Oluşturmasına Yorumlamasına Geliştirmesine fırsat vermesidir.

Yapılandırmacılıkta hedef Yapılandırmacı eğitim ortamında hedef, öğrenenin bilgiyi temelden kurmasıdır. Öğrenenler sınıfa yaşantılarıyla gelirler ve öğrenmeye etkin katılarak bilgiyi zihinsel olarak yapılandırırlar. Öğrenenler kendi düşünce ve yorumlarını geliştirirler. Öğrenme aktarılan belirli bir bilgi kümesini almayı değil, öğrenenlerin etkili düşünme, usa vurma, sorun çözme ve öğrenme becerilerini kazanmasını içerir (Alkan ve diğerleri, 1995: 57).

Yapılandırmacılıkta hedef Yapılandırmacı öğrenmeyi temele alan program tasarımcıları “bireylere ne öğretilmeli sorusu yerine öğrenen nasıl öğrenir?” sorusuyla ilgilenirler. Yapılandırmacı tasarımcılar, program geliştirmeye bireylenin var olan bilgilerini ortaya çıkarmalarına yardımcı olacak bir çalışma ile başlarlar (Selley, 1999: 16).

Yapılandırmacılıkta hedef Yapılandırmacı öğrenmede amaç; öğrenenlerin önceden belli bir hiyerarşiye göre belirlenmiş hedeflere ulaşmalarına yardımcı olmak değil, öğrenenlerin bilgiyi zihinsel olarak anlamlandırmaları için öğrenme fırsatları sağlamaktır (Wilson, 1996: 208).

Öğrenme Yaşantıları Yapılandırmacı yaklaşımda eğitim programında içerik olup olmamasından çok öğrenenin süreç içinde içerik ile etkileşimde bulunma ve onu anlamlandırabilmesi önemlidir. Öğrenme yaşantıları; konuların ya da alanların önceden belirlenmiş şekline göre değil, bireyin içinde bulunduğu bağlama göre düzenlenir (Erdem, 2001: 41).

Öğrenme Yaşantıları Yapılandırmacı öğrenmede, kullanılan stratejiler şunlardır: Drama Proje çalışmaları, Tasarımlayarak öğrenme, Öğreterek öğrenme, İşbirlikli öğrenme (Wilson, 1997: 8).

Öğrenme Yaşantıları Yapılandırmacı yaklaşımda eğitim ortamı; bilgilerin aktarıldığı bir yer değildir. Öğrenmenin; öğrencinin entelektüel etkinlikleriyle sağlandığı, sorgulamaların ve araştırmalarının yapıldığı, düşünme, uslamlama, sorun çözme ve öğrenme becerilerinin geliştirildiği bir yerdir.(Şaşan, 2002)

Öğrenme Yaşantıları Etkinlik, hedef davranışlara ulaşma amacıyla öğrenme öğretme sürecini zenginleştiren ve öğrenmelerin kalıcılığını artıran sınıf içi-dışı faaliyetlerdir (Şahan, 2000: 4 ) Öğrenenler, bilgiyi yapılandırmada her konuya, alana ya da öğrenene göre düzenlenmiş olan farklı etkinliklerde yer alırlar.

Öğrenme Yaşantıları Yapılandırmacılık yaklaşımında amaç, öğrenenlerin ne yapacaklarını önceden belirlemek değil, bireylere araçlar ve öğrenme materyalleri ile öğrenmeye kendi istekleri doğrultusunda yön vermeleri için fırsat vermektir (Erdem, 2001: 58).

Değerlendirme Yapılandırmacı değerlendirmede ,değerlendirme yapılsa da öğrenme devam eder. Geleneksel değerlendirme araçları yerine, önceki öğrenmelerin yeni durumlara uygulanması değerlendirilir. (Brooks ve Brooks, 1993: 96-97).

Değerlendirme Yapılandırmacı değerlendirmede ürün değil süreç değerlendirilir. Yapılandırmacı değerlendirme, öğrenenleri birbirleri ile karşılaştırmak yerine onlara öğrenmelerini paylaşmaları ve daha fazla öğrenmeleri için fırsat verir.

Öğretmenin Rolü Öğretmenler, problemi öğrenenler için çözmek yerine öğrencinin çözümlemesi için ortam hazırlarlar (Brooks ve Brooks, 1999: 23).

Öğretmenin Rolü Öğretmen düşündürücü sorular sorarak öğrenenleri araştırmaya ve problem çözmeye teşvik eder. Öğretmen, öğrenene soru sorar ama neyi ya da nasıl düşüneceğini söylemez. Yapılandırmacı öğretmen kutup yıldızı gibidir, öğrencinin nereye gideceğini söylemez fakat yolunu bulmasına yardımcı olur. (Brooks ve Brooks, 1999: 23).

Öğrenenin Rolü Yapılandırıcı öğrenme ortamlarında sorumluluğunu yerine getiren bireylerin girişimci olma, kendini ifade etme, iletişim kurma, eleştirel gözle bakma, plan yapma, öğrendiklerini yaşamda kullanma gibi özelliklere sahip olması beklenir (Marlowe ve Page, 1998: 32).

Teknolojinin Yapılandırmacı Yaklaşımdaki Rolü Yapılandırmacılıkta teknoloji Etkin öğrenme, Amaçlı öğrenme, Özgün öğrenme ve İşbirlikli öğrenme Amacıyla kullanılır (Jonassen, Peck and Wilsom, 1999: 218).

Teknolojinin Yapılandırmacı Yaklaşımdaki Rolü Yapılandırmacılıkta öğrenenlerin bilgiyi anlamlı ve kullanışlı yapabildikleri yapılandırmacı öğrenme ortamları teknoloji temellidir. Bu ortamlar; gerçekçi, etkili, işbirlikli ve gönüllü çalışmaları gerektirir. (Erdem,2001;49).

Teknolojinin Yapılandırmacı Yaklaşımdaki Rolü Öğrenmenin gerçekleştiği teknoloji destekli ortamlarda ayrıca bilgisayar, televizyon gibi araçlarla, dil, matematik, çizim gibi göstergeler yer almaktadır. Geleneksel yöntemde teknoloji, bilgiyi öğrenenlere sunmada çoğunlukla “öğretim aracı” olarak kabul edilmiştir. Yapılandırmacı görüşe göre teknoloji öğretmen için değil, öğrenen için araçtır.(Duffy ve Cunningham 1996:187).

Teknolojinin Yapılandırmacı Yaklaşımdaki Rolü Etkileşimli Teknolojiler Teknoloji destekli öğrenmede, süreç içerisinde bireyler, öğretmen-öğrenen, öğrenen-öğrenen bilgi alışverişinin yanı sıra çeşitli bilgi kaynaklarından yararlanırlar. (Erdem,2002:50)

Teknolojinin Yapılandırmacı Yaklaşımdaki Rolü Teknoloji yapılandırmacı yaklaşımla tasarlanmış bir öğretim ortamında; Sürecin yönlendirilmesi, Destek materyallerinin öğrenenlere sunulması Değerlendirme araçları Öğrenilenlerin paylaşımı Öğrenen grubunun kendi aralarında bilgi alışverişi ve tartışma ortamları Bilginin araştırılması Öğrenenlerin projelerinde sunum, broşür, internet sitesi vb. ürünler ortaya çıkarmaları ve bunları sunmaları amacıyla kullanılabilir.

Sürecinin Yönlendirilmesi Öğrencilerin ünite boyunca yapacakları çalışmaların, belli bir senaryo oluşturularak sürecin kurgulandığı, öğrencilere sunulduğu ve sürecin yönlendirildiği alanlardır. Çalışma yöneticileri, çalışmayı düzenler, çalışmaya rehberlik eder ve dönüt sağlar. Yapılandırmacı ortamda ise öğrenen, öğretmenle ortak çalışma yöneticisidir. Wilson (1996:6) (Akt. Erdem, 2003:55-56) Öğrenenler ünite boyunca sürece bu alanlardan dahil olurlar.

Destek Meteryalleri Öğrencilerin ünite boyunca ihtiyaç duyacakları kaynakların bulundurulduğu sanal kütüphanelerdir. Ders boyunca kullanılacak bir Wiki’nin oluşturulması öğrenenlerin destek meteryallerine istedikleri her anda ulaşmalarını sağlar.

Değerlendirme Araçları Yapılandırmacı yaklaşıma göre değerlendirme sürece yayıldığından; Denetim listeleri ve Akran Geri Bildirimleri gibi değerlendirme araçları Internet ortamında elektronik olarak oluşturulup öğrenenlerin her an ulaşabilmesi sağlanabilir.

Öğrenilenlerin Paylaşımı Öğrenenler Bloglarında ya da ders Blog’unda ünite ile ilgili öğrendikleri bilgileri paylaşabilir. Bu paylaşımlar bilgiye farklı bakış açılarından yaklaşılmasını sağlar.

Tartışma Ortamları Sosyal paylaşım ortamlarında yapılacak bilgi paylaşımları öğrenenler arasındaki zaman-mekan sınırlığını ortadan kaldırır. Öğrenenler istediği yerden ve istediği anda birbirleriyle etkileşimde olabilir. Ders amacıyla oluşturulan Facebook Grupları bu konuya örnek olabilir.

Bilginin araştırılması Arama motorları ve bilgi bankaları öğrencilerin araştırma yapmaları ve bilgiyi edinmeleri için önemli kaynaklardır.

Öğrenme Ürünleri Projeler sonunda ortaya çıkarılacak ürünler Teknolojiden yararlanılarak oluşturulabilir ve sunulabilir. PP Sunuları, Broşürler, Posterler, Internet Siteleri, Video Filmler gibi ürünler teknolojiden yararlanılarak ortaya çıkarılabilecek ürünlerden birkaçıdır.

Kaynak: http://c4lpt.co.uk/

Katılımınız için teşekkür ederim.

Kaynaklar *Duffy, T. M., & Cunningham, D. J. (1996). Constructivism: Implications for the design and delivery of instruction. In D. H. Jonassen (Ed.), Educational communications and technology (pp. 170-199). New York: Simon & Schuster Macmillan. *Yıldırım,A. ve H. Şimşek. (1999), Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınevi, Ankara, *Alkan, C., D. Deryakulu ve N. Şimşek. Eğitim Teknolojisine Giriş. Ankara: 1995. *Brooks G. and M G. Books. “The Courage ta be Constructivist.” Educational Leadership, Novemher, 1999 18-24. Brooks 1. G. and M. G. Books. The Case for Constructivist Classrooms, Virginia, ASCD Alexandria, 1 993. *Erdem, Eda. Program Geliştirmede Yapılandırmacılık Yaklaşımı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi Hacettepe Üniversitesi SBE Ankara: 2001. *Jonassen D H., K. L Peck and B G. Wilson. Learning With Technology: A. Constructivisit Perspective New Jersey, Prentice Hall, 1999. *Marlowe, B and M. L Page. Creating and Sustaining the Constructivist Classrom, USA, Corwin Press 1998. *Perkins David N “The Many Faces of Constructivısm.” Educational Leadership, Novenber1,1999:6-11 *Selley, Nıck. The Art of Constructivist Teaching in The Primary School, London, David Fulton Publishers, 1999. *Şahan, Hasan Hüseyin. Sosyal Bilgiler Dersinin Bilimsel Davranışları Kazandırma Yönünden Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesır Üniversitesi SBE Balıkesir. 2000. *Wilson, Brent G Reflections on Constructivism and lnstructional Design, Denver, Englewood Cliiffs NJ. Educational Technology Publications, 1997. *Şaşan, H.Hasan. “Yapılandırmacı Öğrenme”, Yaşadıkça Eğitim. 2002. 49-52. http://c4lpt.co.uk/, 12.11.2011 http://egitimbilimleri.net/blog/ogretim-yontemleri/yapilandirmacilik-kuraminin-ayrintili-incelemesi/8-egitimbilimleri.html 12.11.2011