ILO Çokuluslu Şirketler ve Sosyal Politikaya ilişkin İlkeler Üçlü Bildirgesi

ILO Çokuluslu Şirketler ve Sosyal Politikaya ilişkin İlkeler Üçlü Bildirgesi Nedir? ILO Çokuluslu Şirketler Bildirgesi devletlere, işçi ve işveren kuruluşlarına istihdam, Çokuluslu şirketler ve diğer yerel şirketlere eğitim, çalışma ve yaşam koşulları ve işçi-işveren ilişkileri gibi alanlarda yol göstermektedir. ILO Çokuluslu Şirketler Bildirgesi devletler ile işçi ve işveren kuruluşları tarafından müzakere ve kabul edilmiş olduğu için geniş bir mutabakat temelinde hayata geçirilmiştir. 2

OECD Çokuluslu Şirketler Rehberi’nin aksine, ILO Çokuluslu Şirketler Bildirgesi bütün ülkelerin devlet ve şirketlerine yönelik olarak tasarlanmıştır ve devletler ile sosyal ortaklar tarafından küresel çapta desteklenmektedir. OECD Çokuluslu Şirketler Rehberi’nin aksine, Bildirge yalnızca sosyal politika konularını kapsamaktadır.

ILO Çokuluslu Şirketler Bildirgesi çok bilinen bir bildirge değildir. Ancak ILO Üçlü Çokuluslu Şirketler Bildirgesi’nin (bazı) hükümlerine OECD Rehberi ve ISO Standardı’nda da yer verildiği bilinmelidir. Bu nedenle, Bildirge ilk bakışta görülen düşük sayıdan beklenenin çok üstünde bir etki yapma potansiyeline sahiptir. AB Komisyonu 2011 KSS “Avrupa merkezli tüm çokuluslu şirketleri 2014’e kadar ILO Çokuluslu Şirketler ve Sosyal Politikaya ilişkin İlkeler Üçlü Bildirgesi’ne uygun hareket etmeye davet etmektedir”. 4

ILO Çokuluslu Şirketler Bildirgesi’nin İçeriği Bildirge aşağıda gösterilen alanlarda bir dizi ilke öngörmektedir: –İstihdam ve istihdama ilişkin olanakların artırılması ve standartların yükseltilmesi istihdam kapsamında fırsat eşitliğinin ve eşit muamelenin teşvik edilmesi 5

ILO Çokuluslu Şirketler Bildirgesi’nin İçeriği –Eğitim ve ilgili ülkedeki işverenlere yönelik uygun eğitimin verilmesi uygun alanlarda (Örn: sınai ilişkiler) tecrübelerini artırmalarını sağlamak için çalışanlara gerekli olanakların sağlanması.

–Çalışma ve yaşam koşulları ve ücretler, haklar ve çalışma koşullarının, ilgili ülkede eş konumdaki işverenlerin sağladıklarından daha geri düzeyde olmaması. Ücretlerin, çalışanların ve ailelerinin temel ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde olması çocuk işçiliğinin etkili şekilde ortadan kaldırılması yeni ürünler ve üretim süreçleriyle ilgili özel tehlikeler ile bunlara karşı alınacak önlemlerin ilgili kişilere bildirilmesi 7

–Sınai ilişkiler ve: çalışanlara sendika kurma ve örgütlenme özgürlüğü tanınması çalışanların herhangi bir kayba uğramaksızın şikâyette bulunabilme hakkının olması.

ILO Çokuluslu Şirketler Bildirgesi’nin Üslubundan Kaynaklanan Güçlükler ILO Çokuluslu Şirketler Bildirgesi çokuluslu şirketlerin sunduğu ücret, hak ve çalışma koşullarının, “ilgili ülkede eş konumdaki işverenlerin” sağladıklarından “daha geri düzeyde olmaması” gerektiğine işaret etmektedir. Eş konumda başka herhangi bir işverenin bulunmaması halinde “şirketler devlet politikaları çerçevesinde mümkün olan en iyi ücretler, haklar ve çalışma koşullarını sağlamalıdır. Bunlar şirketin ekonomik konumuna göre belirlenmeli, ancak her durumda çalışanların ve ailelerinin temel gereksinimlerini karşılayacak düzeyde olmalıdır.” OECD Çokuluslu Şirketler Rehberi’nin adresi - NCP Riski! 9

ILO Çokuluslu Şirketler Bildirgesi’ne ilişkin Yeni Gelişmeler ILO Yönetim Kurulu Mart 2014’te ILO Çokuluslu Şirketler Bildirgesi’nin teşvik edilmesine yönelik stratejiyi ve buna ilişkin bir Takip Anketi’ni onaylamıştır: –ILO ulusal ve bölgesel ILO Ofislerinde ILO Çokuluslu Şirketler Bildirgesi’ne yönelik irtibat noktaları belirleyecektir. –ILO’nun internet sitesinden erişilebilecek bir E-Eğitim Aracı geliştirilmiştir. –Dört yılda bir düzenlenecek ILO bölge toplantıları çerçevesinde devletler ve sosyal ortaklara ILO Çokuluslu Şirketler Bildirgesi’nin uygulanmasına ilişkin kısa bir anket uygulanacaktır. 10

Uluslararası Çalışma Standartlarına ilişkin ILO İşletme Yardım Masası ILO Yardım Masası, faaliyetlerini uluslararası çalışma standartlarına uygun hale getirmelerinde şirketlere yardımcı olmayı amaçlayan ücretsiz bir hizmet olup bilgileri üçüncü taraflarla paylaşmaz. İletişim: veya