TEHLİKELİ MAL VE KOMBİNE TAŞIMACILIK DÜZENLEME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Kadir ERKAN Daire Başkanı TEHLİKELİ MAL VE KOMBİNE TAŞIMACILIK DÜZENLEME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜN KURULUŞU TEHLİKELİ MAL VE KOMBİNE TAŞIMACILIK DÜZENLEME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 01 Kasım 2011 tarih ve 28102 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan, 655 Sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bakanlığımızın ana hizmet birimlerinden biri olarak kurulmuştur. Karayolu, denizyolu, demiryolu ve havayoluyla yapılan tehlikeli mal taşımacılığının ilgili uluslararası sözleşme ve standartlara uygun olarak ve modlar arası uyumu sağlayacak şekilde; ekonomik, seri, güvenli çevreye kötü etkisi en az, serbest, adil ve sürdürülebilir bir rekabet ortamında yapılmasını ve bu işlemlerin tek bir Genel Müdürlük uhdesinde yürütülmesini sağlamak amacıyla Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Genel Müdürlük, 14 Haziran 2012 tarihi itibariyle fiilen faaliyetlerine başlamıştır. Bakanlık Ek Hizmet Binası 7. Katta, 42 kişilik ekiple hizmet verilmektedir.

TEŞKİLAT ŞEMASI Genel Müdür Karayolu ve Demiryoluyla Tehlikeli Yük Taşımaları Dairesi Başkanlığı Karayoluyla Taşımacılık Şube Müdürlüğü Demiryoluyla Taşımacılık Şube Müdürlüğü Denizyolu, İçsuyolu ve Havayoluyla Tehlikeli Yük Taşımaları Dairesi Başkanlığı Deniz ve İçsuyoluyla Taşımacılık Şube Müdürlüğü Havayoluyla Taşımacılık Şube Müdürlüğü Teknik Muayene, Belgelendirme ve Denetim Dairesi Başkanlığı Onay, Sertifikasyon ve Teknik Muayene Şube Müdürlüğü Denetim ve Kontrol Şube Müdürlüğü Mesleki Eğitim ve Belgelendirme Şube Müdürlüğü Kombine Taşımacılık Dairesi Başkanlığı Kombine Taşımacılık Faaliyetleri Şube Müdürlüğü Altyapı Geliştirme Şube Müdürlüğü Personel, İdari ve Mali İşler Şube Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Genel Müdürlüğümüze toplam 103 kişilik bir kadro tahsis edilmiştir. Şu an 42 kişilik bir ekiple çalışmalar yürütülmektedir. Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat, Görev, Yetki ve Sorumluluk Yönergesi yayımlanmıştır. Genel Müdürlüğümüzün web Sitesi oluşturulmuştur.

TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞI Tehlikeli yüklerin karayolu, denizyolu, demiryolu, havayolu ve içsuyoluyla uluslararası taşınması beş farklı uluslararası sözleşme ile düzenlenmiştir. Ülkemiz bunlardan 4 tanesine taraftır. Daha önce ayrı Genel Müdürlükler uhdesinde yürütülen; tehlikeli maddelerin karayolu, denizyolu, demiryolu ve havayoluyla taşınmasına ilişkin düzenleme ve denetimler, Genel Müdürlüğümüzün kurulmasıyla tek bir çatı altında toplanmıştır.

ULUSLARARASI TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞI MEVZUATI Yasal Düzenleme Denizyolu Demiryolu Havayolu Karayolu Taşıma Türü BM/AEK IMO OTIF IATA/ICAO Düzenleyici Kuruluş Uluslararası sözleşmelere taraf olma süreçlerimiz tamamlanmıştır.

ULUSAL TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞI MEVZUATI (1) Tehlikeli Madde Taşımacılığına İlişkin Bakanlığımızca Yayımlanan İkincil Mevzuat Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik - Karayoluyla Tehlikeli Madde Taşıyan Araç Şoförlerine Yönelik Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yönergesi - Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında - Tehlikeli Madde Taşımacılığında Yol Kenarı Denetimi Genelgesi - Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Hakkında Tebliğ Denizyoluyla Taşınan Tehlikeli Yüklere İlişkin Uluslararası Kod Kapsamında Eğitim Ve Yetkilendirme Yönetmeliği ve IMDG Kod Eğitim Genelgesi Havayoluyla Tehlikeli Maddelerin Taşınması Eğitim Yönergesi Radyoaktif Madde İçeren Paketlerin Havaalanlarında Geçici Depolanmasına Dair Yönerge Tehlikeli Maddelerin Denizyoluyla Güvenli Taşınmasına Yönelik Uygulama Talimatı (36 Adet IMO Uygulama Talimatı)

ULUSAL TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞI MEVZUATI (2) Çalışmaları sürdürülen Taslak Mevzuat Tehlikeli Maddelerin Denizyoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik, Tehlikeli Maddelerin Havayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik, Tehlikeli Maddelerin Demiryoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik, Tehlikeli Madde Taşıyan Araçların Periyodik Muayeneleri Hakkında Yönetmelik, Tehlikeli Madde Taşımacılığında Kullanılan Terminal, Depolama Tesisi ve Benzeri Yapıların Asgari Şartlarının Belirlenmesine Dair Tebliğ,

ADR Eğitimleri-Karayolu (1) Eğitim Merkezlerinde; sürücülere yönelik Temel Eğitim, Tanker Eğitimi, Sınıf 1 (Patlayıcılar) ve Sınıf 7 (Radyoaktif madde) Eğitimleri verilmektedir. Yetkilendirilen Eğitim Merkezi Sayısı Yıllar Eğitim Merkezi Sayısı 2010 3 2011 4 2012 5 2013 29 2014 15 TOPLAM 56

ADR Eğitimleri-Karayolu (2) Eğitim Merkezlerinin Bölgelere Göre Dağılımı Marmara Bölgesinde: 18 Eğitim Kuruluşu Ege Bölgesinde: 7 Eğitim Kuruluşu Akdeniz Bölgesinde: 8 Eğitim Kuruluşu İç Anadolu Bölgesinde: 9 Eğitim Kuruluşu Karadeniz Bölgesinde: 5 Eğitim Kuruluşu Güneydoğu Anadolu Bölgesinde: 1 Eğitim Kuruluşu Doğu Anadolu Bölgesinde: 1 Eğitim Kuruluşlu Eğitimleri Türkiye geneline yaygınlaştırma çalışmamız devam etmektedir.

ADR Eğitimleri-Karayolu (3) Eğiticilerin Eğitimi Şoförlere SRC 5 Eğitimi verecek eğiticileri belgelendirmek için; 2013 yılında, iki adet Eğiticilerin Eğitimi Programı düzenlenmiştir. Bu programlarda 84 kişi eğitime katılmıştır. Bu güne kadar , yurtdışında eğitim alanlarla birlikte, 91 kişiye Eğitici Belgesi düzenlenmiştir. Böylece, hem mevcut Eğitim Merkezlerinin eğitici ihtiyacı karşılanmış, hem de yeni Eğitim Merkezlerinin açılmasına imkan sağlanmıştır. Sınıf 1 (Patlayıcılar) ve Sınıf 7 (Radyoaktif) madde taşımacılığı için bir adet Eğiticilerin Eğitimi Programı düzenlenmiştir. Bu programda 40 kişi eğitici olarak eğitilmiştir.

ADR Eğitimleri-Karayolu (4) Eğitim Merkezlerinde sürücülere yönelik eğitimler verilmektedir. 2014 Mayıs başı itibariyle, yetkilendirilen 56 eğitim merkezinde; 34.388 kişi eğitim almıştır. 12.367 kişi sınava katılmıştır. 8.907 kişiye Tehlikeli Madde Taşımacılığı Sürücü Eğitim Belgesi (SRC5 Belgesi) verilmiştir. Yılda 6 kez merkezi sınav yapılmaktadır.

IMDG Kod Eğitimleri-Denizyolu Denizyoluyla Taşınan Tehlikeli Yüklere İlişkin Uluslararası Kod Kapsamında Eğitim ve Yetkilendirme Yönetmeliği çerçevesinde; 5 Eğitim Merkezi, Genel Eğitim vermek üzere yetkilendirilmiştir. 11 Liman İşletici Kuruluş, kendi personeline eğitim vermek üzere yetkilendirilmiştir. Limanlarımızda tehlikeli yük elleçleyen yaklaşık 13.280 kişiye eğitim verilmiştir. Eğiticilerin Eğitimi Üç ayrı dönemde düzenlenen Eğiticilerin Eğitimi Seminerlerinde başarılı olan 115 kişiye Eğitici Belgesi düzenlenmiştir. Ayrıca, 2014 yılı Mart ayı içerisinde, Hollanda ile birlikte Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Eğiticilerinin Eğitimi Programı düzenlenmiş ve bu kapsamda 25 kişi eğitilmiştir.

DGR Eğitimleri-Havayolu IATA-DGR mevzuatı kapsamında; Tehlikeli maddelerin havayoluyla taşımacılığına yönelik eğitim vermek üzere, 5 eğitim kuruluşu yetkilendirilmiştir. 12 Sivil Havacılık İşletmesi, kendi personeline eğitim vermek üzere yetkilendirilmiştir. Bu güne kadar, havacılık sektöründe faaliyet gösteren 24.393 kişiye eğitim verilmiştir.

RID Eğitimleri-Demiryolu Demiryolu Taşımacılığı Eğitimleri Demiryoluyla tehlikeli madde taşımacılığında görev yapan personele hizmet içi eğitim kapsamında TCDD İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından; Genel Bilgilendirme Eğitimi Göreve Özgü Eğitim Güvenlik Eğitimi olmak üzere üç farklı eğitim verilmektedir. Bu güne kadar toplam 2.912 personele eğitim verilmiştir.

Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmeliğin Getirdikleri Tehlikeli maddelerin karayolu ile taşınmasında; ADR Bölüm 6’da tarif edildiği şekilde yetkilendirilmiş kuruluş tarafından test edilip UN Numarası verilerek sertifikalandırılmış olan ambalajların kullanılması zorunludur. İlgili taraflar 1 Eylül 2014 tarihinden itibaren Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı istihdam edecekler veya danışmanlık hizmeti alacaklar. Taşıtlar, kendileri için belirlenmiş yol güzergâhı, tüneller, park yerleri ve depoları kullanacaktır. Tehlikeli Madde Taşımacılık Zincirinde rol alan kişiler eğitim alacaklardır. Karayoluyla Tehlikeli madde taşımacılığında ADR’de tanımlanan etiket, işaret ve turuncu plakaların kullanılması zorunludur.

Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmeliğin Getirdikleri   Bu Yönetmelik kapsamında taşımacılık yapacak gerçek veya tüzel kişiler; Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre C1, C2, K1, K2, L1, L2, R1, R2 yetki belgelerinden herhangi birine sahip olmak zorundadırlar. Bu Yönetmelik kapsamında ve ADR’ye göre tehlikeli maddelerin karayoluyla taşımacılığı faaliyetinde yer alan ; dolduran, paketleyen, yükleyen, gönderen, alıcı, boşaltan ve tank-konteyner/taşınabilir tank işletmecileri, bu faaliyet alanlarından biri veya birden fazlası için Bakanlığa başvurarak “Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi” almaları zorunludur. Bu konudaki Yönerge, 10 Nisan 2014 tarihinde yayımlanmış olup, müracaatlar Bölge Müdürlüklerimiz tarafından alınmaya başlanmıştır. Bu Yönetmelik kapsamında, ADR Bölüm 3.2 Tablo A’da yer alan bir kısım tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanılacak EX/II, EX/III, FL, OX, AT ve MEMU tipli taşıtlar; ADR Bölüm 9’da belirtilen hükümlere uygun olması gerekmekte olup, söz konusu taşıtların, ülkemizdeki ilk muayenesinde, Bakanlık veya Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluşça verilmiş Taşıt Uygunluk Belgesi/ADR Uygunluk Belgesi almaları zorundadırlar.

Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmeliğin Getirdikleri   Bu Yönetmelik ve ADR hükümlerine uygun olarak ulusal ve uluslararası karayollarında tehlikeli yük taşımacılığı yapacak şoförlerin, Tehlikeli Mal Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5)/ADR Şoför Eğitim Sertifikasına sahip olmaları zorunludur.    

Tehlikeli Madde Taşıyan Araçlarda Bulunması Gerekli Belgeler Yol Kenarı Yol Kenarı Denetimlerinde Bakılan Hususlar  Taşıma evrakı, Tehlikeli Madde Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5), Araçta görevli her personel için resimli kimlik belgesi (nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya  pasaport), Taşımacı tarafından sürücüye verilmek üzere hazırlanan yazılı talimat, Birden fazla modla taşınan yükler için “Çok Modlu Tehlikeli Mal Taşıma Formu”, Taşıtlar için geçerli ADR Uygunluk Belgesi / Taşıt Uygunluk Belgesi, ADR’de tanımlanan Sınıf 1, Sınıf 6 ve Sınıf 7 tehlikeli yüklerin taşınmasında, ilgili mercilerden alınmış taşıma izin belgesinin fotokopisi (yıllık izne çevrildi) “Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası” poliçesi.

Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin 3 üncü fıkrasında: Bu Yönetmelik ve ADR’ye göre tehlikeli maddelerin karayoluyla taşımacılığı alanında faaliyet gösteren; dolduran, paketleyen, yükleyen, gönderen, alıcı, boşaltan ve tank-konteyner/taşınabilir tank işletmecileri, bu faaliyet alanlarından biri veya birden fazlası için Bakanlığa başvurarak Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almaları zorunludur. Faaliyet Belgesinin düzenlenmesine ilişkin hususlar Bakanlıkça belirlenir denilmektedir. Söz konusu işletmeler 1 Eylül 2014 tarihine kadar en yakın Bakanlığımız Bölge Müdürlüğüne başvurarak Tehlikeli Madde Faaliyet Belgelerini almaları gerekmektedir.

Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge Aynı ticari unvan altında faaliyet gösteren işletmelere ait temsilcilikler, adreslerinin bulunduğu Bölge Müdürlüklerinden her bir temsilcilik için Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almaları gerekir. Söz konusu belge 5 yıl geçerliliği bulunmakta olup, ücreti 500 TL dir. Başvurular aşağıdaki belgelerle yapılır: Başvuru Dilekçesi, Ticaret Sicil Gazetesi, Ticaret Odası Faaliyet Belgesi, İmza sirküleri, Adli sicil belgesi

Araçlar, Ambalaj ve Tanklar (1) Tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanılan Araçlar ile Tank, Ambalaj ve Kapların; test, muayene ve belgelendirme işlemleri 1 Temmuz 2013 tarihinden itibaren artık Türkiye’de yapılmaktadır. Bu Kapsamda; Bakanlığımız ile Türk Standartları Enstitüsü (TSE) arasında Yetkilendirme Protokolü imzalanmıştır (Mart 2013). Ayrıca, konteyner ve taşınabilir basınçlı kapların test, muayene ve belgelendirilmesi hususunda Türk Loydu Vakfı İktisadi İşletmesi yetkilendirilmiştir (Aralık 2013). Üretici firmalarımız, test, onay ve sertifikalandırma işlemlerini yaptırmak için yurt dışındaki onay kuruluşlarına yüksek ücret ödemekten kurtulmuşlardır.

Araçlar, Ambalaj ve Tanklar (2) Araçların ADR normlarına uygun olarak üretilmesi ve ADR/Taşıt Uygunluk Belgesine sahip olması gerekir. Bugün, ADR normlarına göre üretilmeyip de piyasada ticari faaliyet gösteren çok sayıda tanker ve araç bulunmaktadır. Bunların ADR’ ye uygunluğunun yeniden değerlendirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Mevcut araçlarla daha güvenli taşımacılık yapmak için bu araçlardan istenecek asgari kriterler konusunda çalışmalar devam etmektedir.

Araçlar, Ambalaj ve Tanklar (3) Tehlikeli maddelerin yurt içinde taşınmasında kullanılan ve ADR Uygunluk Belgesi olmadan faaliyette bulunan eski taşıtların dört yıllık bir süre içerisinde; 2006-2013 model taşıtlar 31/12/2014 tarihine kadar, 1996-2005 model ve taşıtlar 31/12/2015 tarihine kadar, 1986-1995 model taşıtlar 31/12/2016 tarihine kadar, 1985 model ve öncesi taşıtlar 31/12/2017 tarihine kadar, Bakanlığın belirleyeceği usul ve esaslara göre taşıt uygunluk belgesi almaları sağlanacaktır.

DENETİMLER Tehlikeli madde taşıyan taşıtların denetimlerinin, Bakanlığımızca kurulan yol kenarı denetim istasyonlarında yapılması için gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Denetim faaliyetinde yer alacak olan; Bakanlığımızın ilgili personeli ile Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın sınır kapılarındaki birimleri, Belediyelerin denetim birimlerinde görev yapan personelin, tehlikeli madde taşımacılığının denetlenmesi konusunda eğitim almalarını sağlamak üzere AB fonlarından bir proje başlatılmıştır.     Projenin açılış toplantısı 19.06.2014 tarihinde yapılmıştır. Eşleştirme projesini Polonya ve Litvanya konsorsiyumu yapmaktadır.

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Hakkında Tebliğ Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmeliğin 33 üncü maddesi kapsamında 22.05.2014 tarih ve 29007 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tebliğ; Tehlikeli madde taşımacılığı sürecinde yer alan ve bir takvim yılı içerisinde elli ton ve üstü miktarlarda işlem yapan; taşıyan, gönderen, paketleyen, yükleyen, dolduran ve boşaltan işletmelerin yaptıkları işlemleri, insan sağlığına, diğer canlı varlıklara ve çevreye zarar vermeden, güvenli bir şekilde taraf olduğumuz uluslararası anlaşmalar ve ilgili mevzuat hükümleri kapsamında yapmaları için işletmelere yardımcı olmak amacıyla istihdam edilecek veya hizmet alınacak Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlarıyla ilgili hususları ihtiva etmektedir.  

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Hakkında Tebliğ Tebliğ aşağıda tadat edilen konuları ihtiva etmektedir;   Tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimi verecek eğitim kuruluşlarının yetkilendirilmesini ve bu eğitim kuruluşlarının sorumluklarını, Tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğiticisi olmayla ilgili hükümleri, Tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimlerini, Tehlikeli madde güvenlik danışmanlarının yetkilendirilmeleri ve sorumluluklarını, Tehlikeli madde güvenlik danışmanı istihdam edecek veya danışmanlık hizmeti alan firmaların sorumluluklarını. Geçici Muafiyetler; Perakende satış yapan akaryakıt, LPG, CNG ve LNG istasyon işletmeleri ile LPG, CNG tüp satışı yapan işletmeler Liman tesisleri ile hava yolu kargo terminalleri, Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre K1, K2, C1, C2, L1, L2, R1, R2 Yetki belgesi sahipleri Kamu kurum ve kuruluşları, TMGD istihdam etmek veya TMGD’ den hizmet alma zorunluluğu 1/1/2018 tarihine kadar aranmaz.

Kadir ERKAN Daire Başkanı Teşekkür ederim