Bilgi İşlem Sistem Odasında Yaşanan Problemler ve Optimum Kurulum Standartları; Hitit Üniversitesi Örneği Mustafa Coşar İsmail Arık

Özet İlk sistem odası 2007 İkinci sistem odası Üçüncü sistem odası Son sistem odası Sistem odası tasarımında dikkat edilmesi gereken unsurlar 2007 2010 2012 2013

İlk sistem odası İlk Sistem Odası

İkinci sistem odası İkinci Sistem Odası

Üçüncü sistem odası

Son Sistem odasının hazırlık aşaması

Son sistem odasında alt yapı ve kablolama işlemlerinin tamamlanması

Tasarım Özellikleri 1- Yer Seçimi Sistem odasının konumlandırılacağı yer seçilirken ortamın fiziksel değişikliklerden minimum etkileneceği bir bölge tercih edilmelidir. Binanın; Nem ve ısı oluşturacak ısıtma, soğutma tesisat ve cihazlarından, kalorifer boru ve peteklerinden uzak Mevsimsel değişikliklerden etkilenmeyecek Manyetik alan oluşturabilecek enerji ve elektrik hatlarından izole olan bir yer seçilmelidir.

2- Isı Kontrolü Yedekli klima sistemi ile ortam sıcaklığının, cihazların teknik özellikleriyle de uygun bir çalışma derecesinde tutulması gerekmektedir. Genel olarak (10º ve 25º arası kabul edilir). Bu durumun kontrolü için sistem odasının birkaç noktasına, e-posta, sms ya da telefon çağrısı aracılığıyla bilgilendirme yapan ısı sensörleri konumlandırılmalıdır. Isı kontrolü ile ilgili olarak sistem odası içerisindeki hava dağılımını doğru sağlamak için sunucuların ön yüzleri birbirine bakacak şekilde konumlandırılmalıdır. Sunucular soğuk havayı önden çeker ve sıcak havayı arkadan dışarıya iterler.

3- Nem Kontrolü Nem sadece sunucular ve bilgisayar sistemleri için değil üzerinde elektronik devre elemanları bulunduran tüm cihazlar için bir risk oluşturur. Ortamdaki nem oranının eşik değerlerinin altına (%20) düşmesi elektronik devre elemanlarının statik elektrikle yüklenmesine, üstüne çıkması (%50) ise sıvı oluşumlarına neden olur ki bu da cihazlarınızın kullanabileceğinden fazla elektrik taşıması ya da kısa devre nedeniyle bozulmasına sebep olacaktır. Bu nedenle sistem odasının e-posta, sms ya da telefon çağrısı aracılığıyla bilgilendirme yapan nem sensörleri ile izlenmesi ve uygun koşullarda tutulması gerekmektedir.

4- Toz Kontrolü Toz parçacıkları sunucular, elektronik devreler ve fanlar için bir risk oluşturmaktadır. Bu nedenle sistem odasını toza karşı korumak için, girişlerde ayakkabılardaki tozları tutacak günümüzde daha çok sağlık sektöründe kullanılan, protectamat isimli zemin kaplaması kullanılmalı, havalandırma sistemleri kurulurken toz filtreli ürünler tercih edilmeli, ürün ambalajları mümkün olduğunca sistem odası dışında bırakılmalı, sistem odasında yapılacak çalışmalarda ortaya çıkacak kablo ve metal parçalarına karşı belirli periyodlarda temizlemelidir.

5- Doğal afetlere karşı önlemler A- Yangın: Oda içinde çıkabilecek yangınlara karşı duman dedektörleri kullanılarak oda sürekli kontrol altında tutulmalı,  olası bir yangında cihazlara zarar vermeyecek temiz gaz diye adlandırılan FM200 veya Novec 1230 söndürme sistemleri kurulmalıdır. 

B- Su baskını: Oda içerisinde su tesisatı veya sızıntı yapabilecek boşluklar olmamalıdır. Ayrıca su baskınlarına karşı alınabilecek önlemler için yükseltilmiş zemin ve su dedektörleri kullanılmalıdır. C- Deprem: Sistem odasındaki kabinlerin ve rafların depreme karşı güvenliğini sağlamak için bağlı bulundukları zeminlere sabitlemek gerekir. Sabitleme, herhangi bir sallanma durumunda sunucularınızın kabinlerden çıkmasını ve düşmesini engelleyebilir.

6- Enerji kontrolü Enerji altyapısında dikkat edilmesi gereken bazı konular şu şekilde sıralanabilir; Enerjinin sürekliliği Enerjinin yedekliliği Enerjinin iletimi Enerjinin izlenmesi Topraklama

7- Kabinlerin Konumu Isı kontrolü başlığında bahsettiğimiz gibi, sunuculardaki fanlar havayı önden çekip arkadan dışarı itecek şekilde dizayn edilmelidir. Bu nedenle kabin düzeni oluşturulurken sunucuların ön yüzleri birbirine bakacak şekilde kabin düzeni oluşturulmalı, doğru ve etkili soğutma için soğuk hava sunuculara önden ulaştırılmalıdır. Kabinlere cihazları yerleştirirken yerel ağ ve internete hizmet eden sunucuları ve switchlerini, ayrı konumlandırmak, veri depolama, yedekleme, ağ bağlantısı ve güvenlik cihazlarını merkezi, kolay erişimi sağlayacaktır. 

8- Kabin içi kablolama Herhangi bir problem durumunda en kısa zamanda problem olan sunucuya ulaşmak ve hizmet kesintisi süresini en aza indirmek bilişim personelinin işini kolaylaştıracaktır. Bu nedenle kabin içi kablolamanın mümkün olan en düzgün şekilde yapılması, sunucuların kablo toplayıcı aparatlarının takılması, network kablolarının etiketlenmesi hem kaliteli ve düzenli bir görünüm sağlayacak hem de problemi anında aradığınızı kolayca bulmanızı sağlayacaktır. 

9- Düzenli belgelendirme Eğer  ortalamanın   üzerinde   büyüklükte   bir   yapınız  varsa sunucularınızın ve diğer cihazlarınızın hangi kabinde olduğunu aklınızda tutmak imkansızdır. Bu nedenle yapınızı oluşturmaya başladığınız ilk günden itibaren kabinlerinizi numaralandırmalı, hangi cihazın hangi kabinde olduğunu bir veritabanında benzersiz bir kayıt numarasıyla kayıt altına almanız gerekir. Kalite standartları gereği, yapılan işlemlerin bir kaydını tutarak bu düzenlemeyi yapabilirsiniz.

10- Güvenlik İzleme Sistem odanız için kendiliğinden oluşan fiziksel ve teknik problemler dışında bilinçli yapılmış sabote girişimleri de ciddi sonuçlar doğurabilir. İşten çıkarılan bir çalışan, öfkeyle sisteme bilinçli olarak zarar verebilir. Bu sebeple sistem odasının girişi mutlaka kilitli, kontrollü olmalı, odaya girişler yalnızca yetkilendirilen kişiler tarafından yapılmalı, giriş çıkışlar saat ve isim bilgisi ile istenildiğinde raporlanabilmeli ve son olarak herhangi bir adli vaka durumunda kullanılmak üzere tüm hareketlerin gözlemlenebileceği açılarda kamera yerleştirilmeli ve hareketler kayıt altına alınmalıdır.

TEŞEKKÜRLER

kaynak [1] İnternet Adresi: http://www.mshowto.org/sistem-odasi-nasil-olmalidir-sistem-odasi-kurulumunda-ve-sonrasinda-dikkat-edilmesi-gerekenler.html### Erişim tarihi: 12 Aralık 2013 [2] Tufan Bilge, http://www.bilisimnews.com/sistem-odasi-datacenter-nasil-olmali/. Erişim Tarihi: 25 Ocak 2014. [3] ASHRAE Environmental Guidelines for Datacom Equipment, 2008. [4] İnternet Adresi: www.mshowto.org Erişim tarihi: 15 Aralık 2013. [5] http://normteknik.com.tr/tr/sistemler?m=43&menu=48. Erişim tarihi: 15 Aralık 2013.