ÇAYIROVA İNSANA HİZMET DERNEĞİ DERS 1 «Niçin Tefsir Dersi Yapmalıyız?» sorusuna Kur’an’ın verdiği cevaplar 24 Eylül 2014, Çarşamba
DERSTE GEÇEN ÖNEMLİ KAVRAMLAR
İKRA: OKU! İnen ilk Vahiy Kıraat
Tilavet, Kıraat, Tertil kavramları Tertil: Ağır ağır, sindirerek, anlayarak, hissederek vahiyle bütünleşerek okuma Kıraat: aklı kullanarak yapılan okuma ve anlama Tilavet: Kitabın gösterdiği yolda yürümek, takip etmek, izini sürüp peşinden gitmek
Huruf-u Mukattaa: Mukattaa harfleri Bakara: «Elif, Lam, Mim» «Manası bilinemez» demek doğru değil. Kalem suresi ilk ayet: «Nun» örneği
Yemin Vavı (Vav-ı Kasem) Vallahi = ve+ Allahi Allah’a yemin olsun Allah şahit olsun Velkalemi = ve + elkalemi Yemin etmek = Şahit tutmak
Müteşabih & Muhkem Al-i İmran-7 Muhkem: Hüküm bildiren, anlamı açık «Kitabın temeli olan bir kısım ayetler muhkem'dir; diğerleri ise müteşabihtir. Kalplerinde bir kayma olanlar, fitne çıkarmak ve olmadık yorumlarını yapmak için ondan müteşabih olanına uyarlar.» Muhkem: Hüküm bildiren, anlamı açık Müteşabih “Anlamı yok, manası bilinemeyen” değil ! “Manası tükenmeyen, manasını anlamak için başka ayetlere ihtiyaç olan” demek!
MEHCUR Hicret: (Bir yeri) Terketmek, Göç etmek Muhacir: (Bir yeri) Terk eden, Göç eden kişi Mehcur: Terk edilmiş Ve elçi (mahşer gününde) dedi ki: "Rabbim gerçekten benim kavmim, bu Kur'an'ı (elinde olduğu halde) terkedilmiş/mehcur (bir kitap) olarak bıraktılar." (Furkan:30)
KUR’AN’A GÖRE AMAÇLARIMIZ
Yaratan Rabbinin adıyla oku! (Alak:1) Kur’an’ın Alak:1’deki “ikra” emrine icabet etmek. Ahirette “Okudun mu?” sorusuna “evet” cevabı verebilmek. Yaratan Rabbinin adıyla oku! (Alak:1)
2. Müzemmil:4’teki “Kur’an’ı tertil et” emrine icabet etmek. Kur’an’da okumak ile ilgili üç kavram var: (1) Tertil, (2) Tilavet, (3) Kıraat Tertil: “Ağır ağır, sindirerek, anlayarak, vahiyle bütünleşerek oku” Kur’an’ı tertil üzere oku. Gerçek şu ki, biz senin üzerine ağır bir söz bırakacağız. (Müzemmil:4-5)
3. Yazdığımız satırlarımızı (bilgimizi) mahşerde şahidimiz kılmak Nun’a (hokkaya), kalem’e, ve satır satır yazdıklarına yemin olsun. (Kalem:1) Yemin etmek = Şahit tutmak
4. Kur’an’daki yaratılış gayemize uygun hareket etmek. (i) kulluk etmek, (ii) imtihan olunmak, (iii) dua etmek, (iv) rahmet edilmek (1) Kulluk Etmek Ve ben, cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım. (Zariyat:56) Kulluğumuz anlamayla başlar, anlamadan kulluk olmaz.
Allah’tan Kur’an ışığında yardım/dua talebi (2) İmtihan Olunmak O, amel (davranış ve eylem) bakımından hanginizin daha iyi (ve güzel) olacağını imtihan etmek/denemek için ölümü ve hayatı yarattı. (Mülk: 2) Bu imtihanı vahiyle meşguliyetle daha iyi başarabiliriz (3) Dua Etmek De ki: "Sizin duanız olmasaydı Rabbim size değer verir miydi?(Furkan:77) Allah’tan Kur’an ışığında yardım/dua talebi
Allah onları (insanları) rahmet etmek için yarattı. (Hud:119) (4) Rahmet Edilmek Allah onları (insanları) rahmet etmek için yarattı. (Hud:119) O’nun vahyini iyi anlayarak rabbimizin rahmetine, merhametine buluşma müjdesine mazhar olabiliriz. Ey insanlar, size Rabbinizden bir öğüt, gönüllere bir uyarı, ruhlara bir şifa, mü’minlere bir hidayet rehberi ve rahmet, Kur’ân gelmiştir. ( Yunus: 57)
5. Peygamberin, peygamber olduğuna imanımızla şahit olmak/şahitlik etmek Peygamber, anıların konusu değil, anın konusudur Kitabın bilgisini edinerek Peygamberimize şahitlik edebiliriz "Benimle sizin aranızda şahid olarak Allah ve yanlarında kitabın ilmi bulunanlar yeter” (Rad:43)
Kur’an’ı mehcur bırakmaktır. 6. Mahşer günü peygamberin şikayetine muhatab olmamak Okumamak da, Okuyup anlamamak da, Anlayıp yaşamamak da Kur’an’ı mehcur bırakmaktır. Ve elçi (mahşer gününde) dedi ki: "Rabbim gerçekten benim kavmim, bu Kur'an'ı terkedilmiş/mechur (bir kitap) olarak bıraktılar." (Furkan:30)
Hadislere dayanarak Tefsir Derslerindeki amacımız: Sizin en hayırlınız Kur’an’ı(n anlamını) öğrenen ve öğreteninizdir (Hadis) Ümmetimin en şereflileri, Kur’an’ı (hayata) taşıyanlardır / (içindeki anlamı) yüklenenlerdir (Hadis) Allah’ın kelamının diğer sözlere üstünlüğü, Allah’ın diğer varlıklara olan üstünlüğü gibidir. (Hadis)