AB’DE İŞÇİLERİN SERBEST DOLAŞIMI Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı AB’DE İŞÇİLERİN SERBEST DOLAŞIMI Celal POLAT Sosyal Güvenlik Kurumu Başmüfettişi AB Uzmanı (Hukuk) cpolat@csgb.gov.tr 01.09.2009

. SUNUŞ PLANI 1. BÖLÜM: AB’DE SERBEST DOLAŞIM I-MÜKTESEBAT AVRUPA TOPLULUĞUNU KURAN ANTLAŞMA (ATKA) İKİNCİL DÜZENLEMELER AVRUPA TOPLULUĞU ADALET DİVANI KARARLARI (ATAD) 2. BÖLÜM: TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNDE SERBEST DOLAŞIM ORTAKLIK İLİŞKİSİ TAM ÜYELİK İLİŞKİSİ 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 2

SERBEST DOLAŞIM MÜKTESEBATI BİRİNCİ BÖLÜM: SERBEST DOLAŞIM MÜKTESEBATI

HAREKETLİLİK-KİŞİLERİN SERBEST DOLAŞIMI . İç pazarın dayandığı dört temel özgürlükten biri Avrupa vatandaşı olmanın temel unsurlarından biri Avrupa istihdam piyasası yaratmanın aracı Daha esnek ve etkin bir işgücü piyasası yapılanması 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 4

. MÜKTESEBAT 1-Topluluğu kuran AT Antlaşması (Birincil Hukuk) 2-Serbest dolaşıma ilişkin tüzük ve direktifler (İkincil Hukuk) 3- ATAD İçtihatları 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 5

BİRİNCİL HUKUK

MİLLİYETE DAYALI AYRIMCILIK YASAĞI Üye Devletlerin işçileri arasında; istihdam, ücret ve diğer çalışma koşulları bakımından uyrukluk esasına dayalı her türlü ayrımcılık kaldırılmaktadır. (ATKA-Md. 39) Basic principle: Every citizen of the EU must have the right to work and live in another Member State without being discriminated against on grounds of nationality. Rights of EU migrant workers- Basics Are laid down in article 39 of the EC Treaty and entail: the right to look for a job in another Member State the right to work in another Member State the right to reside there for that purpose the right to remain there the right to equal treatment in respect of access to employment, working conditions and all other advantages which could help to facilitate the worker's integration in the host Member State the right to be joined by family members who will have derived rights The concept and implications of this freedom have been interpreted and developed by the case-law of the ECJ, including the concept of worker itself. The right to free movement of workers is complemented by a system for the co-ordination of social security schemes and by a system to ensure the mutual recognition of diplomas

Kapsam Sınır ötesi unsuru: Bir başka Üye Ülkede çalışmaya giden Üye Ülke vatandaşları (Göçmen işçi). İşçi unsuru: ATAD tanımına göre, işçi: Hakiki ve etkin bir işi yapan, Bir başkasının yönetiminde çalışan Ücret karşılığı çalışan kişi anlamına gelmektedir. Basic principle: Every citizen of the EU must have the right to work and live in another Member State without being discriminated against on grounds of nationality. Rights of EU migrant workers- Basics Are laid down in article 39 of the EC Treaty and entail: the right to look for a job in another Member State the right to work in another Member State the right to reside there for that purpose the right to remain there the right to equal treatment in respect of access to employment, working conditions and all other advantages which could help to facilitate the worker's integration in the host Member State the right to be joined by family members who will have derived rights The concept and implications of this freedom have been interpreted and developed by the case-law of the ECJ, including the concept of worker itself. The right to free movement of workers is complemented by a system for the co-ordination of social security schemes and by a system to ensure the mutual recognition of diplomas

Temel Haklar Bir başka Üye Ülkede; iş arama hakkı, çalışma hakkı, çalışmak için ikamet etme hakkı bulunma hakkı İstihdama giriş, çalışma koşulları ve işçinin ev sahibi Üye Ülkede entegrasyonunu kolaylaştıracak diğer tüm hususlarda eşit muamele görme hakkı Aile Üyelerinin hakları

İstisnalar ATKA 39. Md: Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı sebebi ile uygulanacak bazı sınırlamalar Ev sahibi Üye Ülkede kamu hizmetlerine erişime ilişkin getirilen bazı sınırlamalar Daha fazla bilgi için bkz. Celal POLAT, “ATAD’ın Ölçülülük İlkesi: İstisnalar için “İnce Ayar” mı?”, Çimento İşveren Dergisi, Mayıs 2006. Limitations to the exercise of this right limitations on public security, public policy and public health grounds The Treaty establishing the European Community states that free movement of persons can be restricted by considerations of public policy, security and health. This means that a citizen might be refused entry or residence in another Member State, or even be expelled from the Member State where he/she is established on these grounds. Though this may appear to be a broad and general proviso, EU legislation and the ECJ case-law have zoomed in on the essentials. The Court of Justice has stated that restrictions may only be imposed in individual cases where there is sufficient justification. In other words, Member States must specify on a case-by-case basis the exact reasons for imposing restrictions. Furthermore, measures taken on the grounds of public order or public security will be based exclusively on the personal conduct of the person and need to be motivated by a present and serious threat affecting one of the fundamental interests of society. For example, a Member State cannot impose restrictions to serve economic grounds or solely on the basis of a previous criminal conviction. some limitations as to employment in the public service of the host Member State. See below

Kamu sektöründe istihdam Dar yorum Kamu gücünün kullanıldığı görevler ve devletin genel çıkarlarını koruma sorumluluğuna ilişkin görevler, Ülkelerin sadece kendi vatandaşlarına açık olabilmektedir. Employment in the public sector According to Article 39(4) of the EC Treaty, free movement of workers does not apply to employment in the public sector. This means that access to the public service may be restricted to only nationals of the host Member State. However, this derogation has been interpreted in a very restrictive way by the ECJ and therefore, only those posts in which the exercise of public authority and the responsibility for safeguarding the general interest of the State is involved may be restricted to their own nationals. These criteria must be evaluated in a case-by-case approach in view of the nature of the tasks and responsibilities covered by the post in question. Recruitment competitions must be therefore open to EU citizens unless the posts accessible via that competition fulfil the criteria mentioned above. Equally, an EU citizen may not be treated differently to nationals as regards other aspects of access to the public sector and to working conditions, once he or she has been accepted into the public sector. One of the specific problems that migrant workers often face when acceding to the public sector is the recognition of their professional experience acquired in another Member State. As defined by the European Court of Justice, previous periods of comparable professional experience in another Member State must be taken into account for the purposes of access to the public service and for determining professional advantages such as remuneration or grade in the same way as applies to professional experience acquired in the system of the host Member State.

AB KONSEYİNİN SORUMLULUĞU AB Konseyi, Ekonomik ve Sosyal Komiteye danışarak, Tüzük ve direktifler çıkararak, İşçilerin serbest dolaşımı önündeki engelleri kaldırma ve serbest dolaşımı teşvik etmeye yönelik önlemleri almakla yükümlüdür. (ATKA-Md. 40)

GENÇ İŞÇİLERİN DEĞİŞİMİ Üye Devletler, Ortak bir program çerçevesinde Genç işçilerin değişimini teşvik etmekle yükümlüdürler.. (ATKA-Md. 41)

SOSYAL GÜVENLİK AB Birliği Konseyi işçilerin serbest dolaşımını sağlamak amacıyla işçiler ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler için sosyal güvenlik alanında gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Konsey; Sosyal yardıma hak kazanma ve yardım miktarının hesaplanması için farklı ülkelerin mevzuatındaki tüm sürelerin birleştirilmesine, Bir başka Üye Ülkenin sınırlarında ikamet eden kişilere ödemede bulunulmasına dair düzenlemeler yapmakla yükümlüdür. (ATKA-Md.42)

İKİNCİL HUKUK

1-SERBEST DOLAŞIMA DAİR DÜZENLEMELER: . Topluluk içinde işçilerin serbest dolaşım hakkında 1612/68 sayılı Konsey Tüzüğü AB Vatandaşlarının ve ailelerinin Topluluk sınırları içinde yer değiştirme ve ikamet etme haklarına ilişkin 2004/38/EC sayılı Direktifi 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 16

Temel Haklar Bir Başka Üye Ülkede iş arama hakkı Ev sahibi Üye Ülkenin vatandaşlarına iş arama konusunda yardımda bulunan Ulusal İstihdam Ofislerinin aynı yardımı sunma ihtiyacı The right to look for a job in another Member State Any national of an EU Member State must have the right to look for a job in another Member State. He or she must receive from the national employment offices the same assistance as nationals of the host Member State. According to the ECJ, the jobseeker may stay in the host Member state for a period "sufficient to enable him to appraise himself of offers of employment and to take the necessary steps to be engaged". After expiry of such period, he cannot be expelled if he proofs that he is continuing to seek employment and that he has genuine chances of being engaged.

Temel Haklar-2 İş arama süresince, ev sahibi Üye Ülkede belirli şartlar altında kalma hakkı: Bir başka Üye Ülkede çalışma hakkını takip eden bir haktır. İkamet izin sistemi yoktur, fakat ev sahibi Üye Ülke, basit kayıt sistemleri kullanabilmektedir. Uyum sağlanmadığı durumlarda: sadece ölçülü ve ayrımcı olmayan yaptırımlar uygulanır. Formalitelerin tamamlanmasından sonra bağımsız olarak çalışmaya başlanması hakkı The right of residence The right of residence goes hand in hand with the right to work in another Member State. Based on the new Directive on residence rights for EU citizens (Directive 2004/38/EC), EU migrant workers will no longer need to obtain a residence permit in the Member State of employment: simple registration with the competent authorities will suffice, and even this will only be required if it is deemed necessary by the host Member State. The formalities that workers must complete depend on the length of employment: If it is expected to last less than three months, no residence formalities are required. However, national authorities may request the migrant worker to report his presence on their territory; If the employment is expected to last more than three months, the host Member State may require the migrant worker to register with the competent authority. The deadline for registration may not be less than three months from the date of arrival. In this case, a registration certificate should be issued immediately upon production of a valid identity card or passport and a confirmation of engagement from the employer or a certificate of employment. No other documents (payslips, electricity bills, tax statements, etc.) may be required for that purpose. If the migrant worker fails to comply with these formalities, he/she may be held liable to proportionate and non-discriminatory sanctions. It is important to note that EU migrant workers must be allowed to start working even before having completed administrative formalities.

Temel Haklar-3 Daimi İkamet Hakkı: Beş yıl kesintisiz ikamet etmiş olmak İşçi, Ülkeyi birbirini izleyen iki yıldan fazla süre ile terk ederse, sürekli ikamet hakkı kaybolabilir. Ayrıca,Emeklilik, Sürekli olarak iş göremez duruma düşmek ve Sınır işçilerinin özel durumlarında hak kaybı söz konusu olabilir. The right of permanent residence If a migrant worker has resided for a continuous period of five years in the host Member State, he/she will acquire a right of permanent residence in that country. Upon request, the national authorities should issue a document certifying permanent residence. Once acquired, the right of permanent residence may be lost only if worker leaves the country for a period of more than two consecutive years. In some specific circumstances permanent residence can be acquired earlier: A migrant worker stopped working because he/she reached the retirement age (or took early retirement), provided he/she had been working in the host Member State for at least the preceding twelve months and has resided there continuously for more than three years; A migrant worker stopped working as a result of permanent incapacity to work provided he/she resided in the host Member State for more than two years. If such incapacity is the result of an accident at work or an occupational disease, no condition of length of residence applies; If after three years of continuous employment and residence in the host Member State, the migrant worker takes up work in another Member State, while retaining residence in the host Member State, to which he/she returns, as a rule, every day or at least once a week (frontier worker).

Temel Haklar-4 Eşit Muamale Hakkı a) İstihdama Giriş Özgürlüğü b) Çalışma Koşulları c) Sosyal avantajlar ve vergi avantajları d) Sendikal haklar Equal treatment a) Free Access to employment Any EU citizen has the right to take up an activity in another EU Member State under the same conditions as the latter applies to its own nationals. No work permit may be required. The recruitment of Community nationals may not be restricted in number or percentage (e.g., quotas) nor depend on criteria which are directly or indirectly discriminatory by comparison with those applied to nationals. An exception applies for linguistic knowledge: a certain level of language may be required for a job, provided that it is reasonable and necessary for the job in question. While employers (whether private or public) can require a job applicant to have a certain level of linguistic ability, they cannot demand only a specific qualification as proof. Also, the Commission's position is that employers may not subject recruitment of candidates to a 'mother tongue' requirement. b) Working conditions An EU national working in another Member State must be treated in exactly the same way as his colleagues who are nationals of that State as regards working conditions (for example, pay, dismissal and reinstatement). He or she will also benefit from equal treatment in access to training. c) Social and tax advantages An EU migrant worker has the right to the same social and tax advantages as national workers. Social advantages have been defined by the ECJ as covering all the advantages which, whether or not linked to a contract, are generally granted to national workers primarily because of their objective status as workers or by virtue of the mere fact of their residence on the national territory and whose extension to workers who are nationals of other Member States seems likely to facilitate the mobility of such workers and the integration in the host Member state (for instance, public transport fare reductions for large families, child raising allowances, minimum subsistence payments).

Temel Haklar-5 Aile Üyelerinin hakları: - Üçüncü Ülkelerden gelenler de dahildir. - Eş/partner tanımı - Çocuklar - Benzer ikamet hakları - İş gücü piyasasına giriş için çalışma izni istenmemesi - Sosyal/vergi avantajları, eğitim vb. hususlarda eşit erişim... Family members including from non-EU Member States The following family members, whatever their nationality, have the right to reside with the migrant worker in the host Member State: His/her spouse; the partner with whom the migrant worker has contracted a registered partnership in a Member State, but only if the legislation of the host Member State treats registered partnerships as equivalent to marriage and in accordance with the conditions laid down by the host Member State; the migrant worker's descendants and those of the spouse or registered partner who are under the age of 21 or are dependants; the migrant worker's dependent relatives in the ascending line and those of the spouse or registered partner. Member States must also facilitate the entry and residence of: other family members who are dependants or members of the migrant worker's household or who require his/her personal care due to serious health grounds, and the partner with whom the migrant has a durable relationship, duly attested. If the family members are EU citizens, they may be required to register with the competent authority, in which case they will be issued with a registration certificate. If they are third-country nationals, they will be issued a residence card, valid for five years or for the envisaged period of residence of the worker if this period is less than five years. An entry visa may also be required to enter the territory of the host Member State. Only the following documents may be required for issuing the registration certificate or the residence card: a valid identity card or passport; if the family members are third-country nationals, they must produce a valid passport; proof of the family relationship or of the registered partnership; the registration certificate of the worker or, in the absence of a registration system, any other proof of residence in the host Member state; in the case of dependant relatives, other family members or durable partnerships, proof that they fall into these categories. Family members also qualify for the right of permanent residence after a continuous period of residence of five years in the host Member State. If they are EU nationals, they will be issued, upon application, with a document certifying permanent residence. If they are third-country nationals, they will be issued with a permanent residence card renewable every ten years. They may retain, under certain specific conditions, the right of residence in case of divorce, annulment of marriage, termination of registered partnership, death or departure of the worker. Members of the family who have the right of residence in the host Member State have the right to freely access the labour market and take up work in the host Member State whatever their nationality. If they are third country nationals, this means that no work permit will be required. They have the right to equal treatment, including the award of social advantages. The children of the worker, whatever their nationality, have the right to education in the host Member State on the same terms as its nationals. This includes, for instance, a right to equal treatment in relation to study grants.

. 2-SOSYAL GÜVENLİĞE İLİŞKİN DÜZENLEMELER: Topluluk içinde yer değiştiren işçiler ve ailelerine sosyal güvenlik sistemlerinin uygulaması hakkında 1408/71 sayılı Tüzük Uygulanma prosedürüne ilişkin 574/72 sayılı Tüzük Tüzüklerin Üçüncü Ülke Vatandaşlarına uygulanması hakkında 859/2003 sayılı Tüzük 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 22

SOSYAL GÜVENLİK HAKKI . Avrupa sosyal koruma standardı veya tek bir modeli mevcut değil. Her üye ülke tarihi sosyo ekonomik özellikleri doğrultusunda sosyal korumasına yön verecektir. Sosyal güvenlik sistemlerinin koordinasyonu, işçilerin serbest dolaşımını sağlamanın ön koşuludur. 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 23

. 3- EURES (Avrupa İstihdam Hizmetleri Ağı) Avrupa İstihdam stratejisi çerçevesinde serbest dolaşım,işgücü piyasası uyumunu sağlayan bir araçtır. EURES: Avrupa Ekonomik Alanında işgücü arzı ile işgücü talebini birbirine yaklaştırmak amacıyla oluşturulan bir bilgi ağı Başka bir üye ülkeden bir kişiyi istihdam etmek isteyen bir işverene danışmanlık yapar Sınır bölgelerinde işçi-işverene danışmanlık ve rehberlik yapar 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 24

ATAD KARARLARI

. ATAD KARARLARI DOĞRUDAN ETKİ: Uygulamada karşılaşılan sorunlara ATAD kararlarıyla açıklık getirilmiş ve bu hak genişletilmiştir. Kurucu Antlaşmanın ve ikincil düzenlemelerin bazı hükümleri bütün üye ülkeler üzerinde “doğrudan etki” sahibidir. Üye Ülke vatandaşları bu hükümlere dayanarak ulusal mahkemelerinde dava açabilirler. Üye ülkeler kendi mevzuatlarını bu hükümlere uyarlamak durumundadırlar. DAR YORUM KURALI: Bu istisnaların kapsamı için ATAD yorumuna bakmak gerekmektedir. 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 26

TÜRKİYE AB İLİŞKİLERİNDE SERBEST DOLAŞIM İKİNCİ BÖLÜM: TÜRKİYE AB İLİŞKİLERİNDE SERBEST DOLAŞIM

. SUNUŞ PLANI Tartışma: Başka bir ilişki modeli mi? ORTAKLIK İLİŞKİSİ - Kısa Tarihçe - Temel Referans Belgeleri -Ankara Anlaşması Katma Protokol -Ortaklık Konseyi Kararları TAM ÜYELİK İLİŞKİSİ Temel Referans Belgeleri -Katılım Ortaklığı Belgesi -Ulusal Plan - İlerleme Raporu -Müzakere Çerçeve Belgesi -Müzakere Süreci Tartışma: Başka bir ilişki modeli mi? 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 28

BİRİNCİ BÖLÜM: ORTAKLIK İLİŞKİSİ

. ORTAKLIK İLİŞKİSİ (1963-DEVAM) ANKARA ANTLAŞMASI: Kademeli ve Karşılıklı serbest dolaşım: Türkiye ile Topluluk arasında işçilerin serbest dolaşımı kademeli şekilde gerçekleştirilecek ve bu konuda akit taraflar Topluluğu kuran Roma Antlaşmasından esinleneceklerdir. (12. Madde) . 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 30

. KATMA PROTOKOL: Takvim: İşçilerin serbest dolaşımı, Anlaşma'nın yürürlüğe girişinden sonraki 12. yılın sonu ile 22. yılın sonu arasında kademeli olarak gerçekleştirilecektir.Ortaklık Konseyi bu konuda gerekli usulleri kararlaştıracaktır (36. Madde) Eşit Muamele: Üye devletler, Toplulukta çalışan Türk işçilerini ücret ve çalışma koşulları bakımından Topluluk vatandaşlarıyla eşit muameleye tabi tutacaklardır. (37. madde) Sosyal Güvenlik Hakkı: Üye ülkelerin istihdam piyasasına giren Türk işçilerinin sosyal güvenlik koordinasyonlarının sağlanacaktır.( 39. madde) 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 31

ORTAKLIK KONSEYİ KARARLARI (OKK) . Ortaklık Konseyi, işçilerin serbest dolaşımı hakkında şimdiye kadar 3 somut karar almıştır. Bunlar 2/76, 1/80 ve 3/80 sayılı Kararlardır. Dönem 1: 1 Aralık 1976-1980 (2/76 OKK) Dönem 2: 1980-1987 (1/80 OKK) Dönem 3: 1987’den sonra (düzenlenmedi.) 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 32

ORTAKLIK KONSEYİ KARARLARI-2 . 3-80 sayılı OKK: Birden fazla üye ülkede yasal çalışması ve ikameti bulunan Türk işçilerinin ve aile bireylerinin bu ülkelerdeki sosyal güvenlik haklarının koordinasyonunu sağlamayı hedef almaktadır. Konsey uygulama tüzüğü çıkarılmamıştır. 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 33

DAVALAR Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerin beklendiği şekilde gelişmemesi ve 1/80 ve 3/80 sayılı Kararların üye ülkeler mevzuatlarına ve uygulamalarına yansıtılmaması, Türk vatandaşlarını ATAD nezdinde hak aramaya yöneltmiştir. 1987 yılında Divana intikal eden ilk davada “Türkiye-AT ortaklık hukukunun AB müktesebatının bir parçası olduğu ve buna dayanarak Türk işçilerinin Divan’a dava intikal ettirebilecekleri” teyid edilmiştir. Günümüze dek 20’yi aşkın davalar sonunda 1/80 sayılı Kararın hükümleri ayrıntılı bir biçimde yorumlanmış ve Türk vatandaşları önemli hukuki kazanımlar sağlamışlardır. Daha fazla bilgi için bkz. Celal POLAT, “Türk İşçilerinin Hakları: İçtihat Hukukunun Gelişiminin Değerlendirilmesi”, Çimento İşveren Dergisi, Temmuz 2005. . 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 34

İKİNCİ BÖLÜM: TAM ÜYELİK İLİŞKİSİ

. TAM ÜYELİK İLİŞKİSİ (1987-DEVAM) 1987- tam üyelik için resmen başvuru 1999 Helsinki Zirvesi’nde Türkiye’ye adaylık perspektifi verilmesi: İlişkiler bu kez Topluluk müktesebatının üstelenilmesi yönünde gelişmiştir. Aralık 2004: Müzakerelerin açılması kararı Ekim 2005: "Candidate country" (aday ülke) olarak nitelendirilen Türkiye, şimdi "exceeding country" (müzakere sürecinde ilerleyen ülke) olarak anılmaktadır Referans Belgeler: Katılım Ortaklığı Belgesi, Ulusal Programı ve Müzakere Çerçeve Belgesi 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 36

Helsinki Zirvesi Sonrası KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİ ULUSAL PROGRAM İLERLEME RAPORU MÜZAKERE ÇERÇEVE BELGESİ AB YOL HARİTASI Türkiye ULUSAL TAAHHÜT BELGESİ (İHTİYAÇLARI DA İÇERİYOR)

. KOB 2007 Fasıl 2 İşçilerin Serbest Dolaşımı (Orta Vade) Kamu İstihdam Hizmetlerine yeterli kapasitenin sağlanarak, EURES (Avrupa İstihdam Hizmetleri) ağına katılımının güvence altına alınması. Başta sosyal güvenlik hizmetlerinin koordinasyonu olmak üzere, idari yapıların güçlendirilmesine devam edilmesi. 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 38

. ULUSAL PLAN ÖNCELİK LİSTESİ Öncelik 2.1. İş Piyasasına Erişim Yabancıların Çalışma İzinleri Mevzuatında Değişiklik Ek Emeklilik ile ilgili yasal düzenleme Öncelik 2.2. EURES’e Katılım Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü’nün İdari Kapasitesinin Güçlendirilmesi Öncelik 2. 3. Sosyal Güvenlik Sisteminin Koordinasyonu - Sosyal Güvenlik Reformuyla ilgili birincil ve ikincil düzenlemeler - Avrupa Sağlık Kartına dair düzenleme 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 39

. 2008 İLERLEME RAPORU OLUMLU TESPİTLER Özellikle kadınlar, gençler ve özürlüler için iş fırsatlarının desteklenmesi konularına odaklanmak suretiyle işsizliğin azaltılmasını amaçlayan İstihdam Paketinin Mayıs 2008 tarihinde kabul edilmesi; IPA İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi bileşeninin uygulanması yoluyla Avrupa Sosyal Fonu hazırlıkları konusunda Bakanlığımızın Operasyonel Programın yönetilmesi için gerekli iç yapılanmalarını kurması, personelin atanmasını ve personelin eğitimini sağlaması; Sosyal Sigorta ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmesi; Mesleki Yeterlilik Kurumu’nun daha işlevsel olma yönünde personel alımı, personel ve çalışma yöntemlerine ilişkin düzenlemelerin kabulü 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 40

. 2008 İLERLEME RAPORU OLUMSUZ TESPİTLER - Yabancıların çalışma izinlerine ilişkin işlemleri kolaylaştıran ve ulusal-uluslar arası projelerde çalışma dâhil bazı meslek gruplarının çalışma izni alma zorunluluğunu kaldıran mevzuatın çıkarılmaması; - Sendika ve Toplu Görüşme, Grev ve Lokavt Kanunlarının ILO ve AB standartları ile uyumlu hale getirilmesini amaçlayan yasa tasarısının hala beklemede bulunması; - JAP ve JIM belgelerinin bitirilmesi konusunda ve özel ihtimam gösterilmesi gereken kişilerin sosyal açıdan topluma dâhil edilmeleri ile ilgili meselelerinin nasıl çözüleceğine ilişkin bir anlaşmaya varılamaması; - Avrupa Sosyal Fonu’na hazırlık olmak üzere IPA’nın yönetimi, uygulanması, izlenmesi, denetimi ve kontrolü amacıyla yeterli kurumsal kapasitenin kurulması için idari yapıların ve yasaların çıkarılmaması 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 41

. TARAMA ÇALIŞMALARI Serbest Dolaşım Faslının Koordinasyonu ÇSGB. Tanıtıcı Tarama Toplantısı: 19.07.2006, Brüksel 17’si Bakanlığımızdan olmak üzere, ülkemizden toplam 53 kişi katılmıştır. Ayrıntılı Tarama Toplantısı: 18.09.2006, Brüksel Müsteşarımız başkanlığında, 18’si Bakanlığımızdan olmak üzere, ülkemizden toplam 49 kişi katılmıştır. İş Piyasasına Erişim (Ek Emeklilik Sistemi dahil), Eures, Sosyal Güvenlik Sisteminin Koordinasyonu: ve Avrupa Sağlık kartı konularında sunumlar ve Sualnamelere cavaplar 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 42

BAŞKA BİR İLİŞKİ MODELİ Mİ? (MÜZAKEREDE ACI GERÇEKLER) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: BAŞKA BİR İLİŞKİ MODELİ Mİ? (MÜZAKEREDE ACI GERÇEKLER)

AB Konsey Başkanlığın’ın Sonuç Belgesi 17 Aralık 2004 Türk vatandaşlarının serbest dolaşımları Tarım ve yapısal fonlarda - zaman ve kapsam açısından sınırlı olmayan kısıtlamaları - Türkiye ile yapılacak üyelik müzakerelerin bir parametresi olacaktır. (AB Konseyi sonuç belgesinin 23. paragrafı)

Nota 23 Aralık 2004 Türk vatandaşlarının serbest dolaşımı ile ilgili olarak, zamanı sınırlanmamış ve amacı geçici düzenleme niteliği taşımayan, herhangi bir önleyici kısıtlama, şekli ne olursa olsun, yani “derogasyon,sürekli kısıtlama veya sürekli olarak kısıtlama imkanını elde bulundurma olanağı”, AB’nin temellerine aykırı olacaktır.

MÜZAKERE ÇERÇEVE BELGESİ (Madde 12) Gerekli olması halinde, Türkiye’nin farklılıkları dikkate alınarak özel düzenlemeler yapılabilir. Uzun geçiş dönemleri, istisnalar, özel düzenlemeler ya da kalıcı koruma önlemleri Komisyon, uygun gördüğü hallerde, kişilerin serbest dolaşımı, alanında söz konusu önlemlere yer verecektir. Kişilerin serbest dolaşımını nihai olarak tesis eden karar alma sürecinde, üye ülkelere azami rol verilmelidir. Geçiş düzenlemeleri ya da koruma önlemleri, rekabete ve Tek Pazarın işleyine etkileri bağlamında gözden geçirilmelidir. 

Ferdinando Riccardi- 13.11.2008 (Agence Europe’ın basyazarı) DÜRÜST AÇIKLAMALAR! . Ferdinando Riccardi- 13.11.2008 (Agence Europe’ın basyazarı) Türkiye’nin üyeliği gerek nüfusu gerekse coğrafi konumu sebebiyle AB’nin yapısını bozacaktır. Özel bir ilişki iki tarafın da yararına olacaktır. Üyelik hedefi olmasa da müzakereler devam etmelidir. OLLI REHN-21.11.2008 Türkiye için kişilerin serbest dolaşımı alanında geçiş dönemleri ve kalıcı derogasyonlar öngörülebilir. AB kamuoylarının hassasiyetini gözeten ve isgücü piyasası ve serbest dolasım konusundaki yerleşmiş korku ve endişeleri yatıştırmayı hedefleyen bir yaklaşım mı? 14 November 2005 (Arial 12 Bold) The Republic of TURKEY 47

TUTUMUMUZ Türkiye AB ile gümrük birliğini gerçeklestirmis ve katılma müzakerelerini sürdüren bir ülkedir Türkiye için üyelik dışında bir alternatif kabul edilemez.Üyelik hedefi olmadan müzakerelerin devam etmesi de anlamsız olacaktır. Türkiye’nin dinamik nüfusu bir tehdit olarak değil katkı olarak algılanması gerekir. Türkiye’ye yönelik olarak Ankara Anlaşması’ndan başlayarak üyelik konusunda açık taahhütler bulunmakta, coğrafi konumunun da AB’nin Kafkaslar ve Ortadoğu gibi bölgelerdeki etkisini artıracaktır. Tam üyelik tarihinden itibaren geçiş dönemleri öngörülebilir. Ancak bu alanda kalıcı kısıtlamalar olsa olsa tam üyeliğin dısında bir formüle uygun olabilir

TUTUMUMUZ kisilerin serbest dolaşımı AB’nin temelini oluşturan dört temel özgürlükten biridir. Ekonomik ve parasal birliğe ulaşmış derin bir ekonomik entegrasyonu içeren AB’de üretim faktörlerinin dolaşımında tamamen serbestlik olmalıdır. Aksi takdirde sadece malların ve sermayenin serbest dolaşacağı ama kişilerin veya hizmetlerin serbestçe dolaşamayacağı bir bütünleşme eksik ve adil olmayan bir bütünleşme olacaktır

AB KONUSUNDA BİLGİ ALINACAK YERLER Avrupa Birliği Genel Sekreterliği (285 77 20) www.abgs.gov.tr Avrupa Birliği Türkiye Temsilciliği (446 55 11) www.deltur.cec.eu.int Avrupa Birliği Komisyonu (Brüksel) www.europa.eu.int Eurolex  Legislation in Force Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı AB Koordinasyon Dairesi Başkanlığı (212 56 12) http://ab.calisma.gov.tr

TEŞEKKÜRLER