HALK SAĞLIĞI LABORATUVARLARI Araştırma ve Geliştirme Birimi DAİRE BAŞKANLIĞI Recep UZUN Ziraat Mühendisi Araştırma ve Geliştirme Birimi

Yüzme Havuzu Analizlerinde Yetkilendirme ve Yetkilendirilen Laboratuvarların İzlenmesi

YASAL DAYANAK 06/03/2011 tarihli ve 27866 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yüzme Havuzlarının Tabi Olacağı Sağlık Esasları Hakkında Yönetmeliğin 7. maddesi hükmü doğrultusunda özel laboratuvarlara numune alma ve analiz yapma yetkisi verilmektedir.

Laboratuvarların Yetkilendirilmesi Dosya bazında inceleme Laboratuvarın yerinde inceleme ve değerlendirilmesi

BAŞVURU DOSYASINDA İSTENEN EVRAKLAR Başvuru dilekçesi Laboratuvar bilgileri Deney ve kalibrasyon laboratuvarları akreditasyon belgesi (ISO/IEC 17025) Tüm parametrelerde yöntem akreditasyon belgeleri (Akreditasyon Kapsamı) Taahhütname (numunelerin güneş ışınlarından korunarak (5±3 0C) de ısıyı muhafaza edebilen taşıma kapları ile en fazla 12 saat içerisinde laboratuvara taşınacağı hakkında) Numune alma ve numune taşıma talimatı Analiz sonuçlarının rapor haline getirilmesi talimatı

Numune alma form örneği Analiz rapor form örneği Tüm parametrelere ait standart çalışma talimatları Tüm parametrelere ait validasyon raporları Laboratuvar yerleşim planı Çalışanların unvan ve pozisyonlarını gösteren liste, onaylı diploma fotokopileri, SGK kayıtları, belirsiz iş sözleşmeleri İş yeri açma ve çalışma ruhsatı Cihaz, ekipman ve sarf malzeme listesi Ticaret Sicil Gazetesi, Sicil Numarası ve Vergi Levhası

LABORATUVAR İNCELEME VE DEĞERLENDİRME FORMU (100 SORU)

NUMUNE ALMA VE ANALİZLERLE İLGİLİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

YETKİ VERİLEN LABORATUVARLARIN İL BAZINDA DAĞILIMLARI

YETKİ VERİLDİĞİ TARİH/NO AKREDİTASYON KURULUŞU YETKİ VERİLEN LABORATUVARLAR HSL Daire Başkanlığı İnternet adresi: http://hsl.thsk.saglik.gov.tr   İLİ İŞLETİCİ LABORATUVAR ADI YETKİ VERİLDİĞİ TARİH/NO TELEFON AKREDİTASYON KURULUŞU AKREDİTASYON NO YETKİLENDİRME DURUMU ADANA Ekosistem Analiz Proje Dan. Hizm. Peyzaj Müh. İnş. Çevre Lab. Taah. Tic. Ltd. Şti. Ekosistem Analiz Laboratuvarı 16.01.2014/2014-1 (322) 232 99 57-67 TÜRKAK AB-0144-T Aktif ANTALYA AÇEV (Alanya Çevre Lab. Müh. Tic. Ltd. Şti.) AÇEV 05.10.2011/2011-2 (242) 237 96 00 AB-0096-T Proses Gıda Hijyen Dan. Müh. Lab. Hiz.Tur. Teks.Oto Kir.Tic. Ltd. Şti Proses 02.04.2012/2012-1 (242) 340 58 88 AB-0323-T Antalya Kalibrasyon Mikrobiyoloji ve Gıda Lab. Hiz. Müh. Tic. Ltd. Şti. Antalya 02.04.2012/2012-2 (242) 229 84 06 AB-0476-T Ana Mikrobiyoloji, Gıda ve Çevre Laboratuvar Hiz. A.Ş Anadolu 16.04.2012/2012-3 (242) 349 38 70 AB-0245-T Su Dünyası Lab. Hiz. Kimya Tarım Çevre End. Analiz Denetim Danş. San.ve Tic. Ltd. Şti Su Dünyası 16.04.2012/2012-5 (242) 323 28 35 AB-0497-T Profesyonel Çevre Analiz Lab. Gıda Tarımsal ve Kalibrasyon Hiz.San. Ve Tic. Ltd. Şti. Profesyonel Çevre Analiz Lab. 23.12.2013/2013-9 (242) 339 12 22 İAS TL-577 Çevre&Kent Müh.Dan.Lab.Hiz.Mak.İnş. Tur.Taah.Özel Eğt.Elek. Har. İth.İhr.San. Tic.Ltd.Şti. Çevre&Kent Lab. 10.05.2013/2013-4 (242) 321 42 08 AB-0615-T Han Lab.Kalib.Havuz Tur. Dan. San. Tic. Ltd. Şti. Lab-Premium 05.06.2013/2013-7 (242) 321 00 11 AB-0689-T AYDIN Egetest Çevre Ölçüm Kalibrasyon ve Bilişim Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti. Kuşadası Laboratuvarı Egetest 08.04.2014/2014-3 (256) 614 11 33 TL-606

AEM Çevre Lab. Analiz Tic. A. Ş. AEM 16.04.2012/2012-4 (216) 459 61 10 İSTANBUL AEM Çevre Lab. Analiz Tic. A. Ş.   AEM 16.04.2012/2012-4 (216) 459 61 10 TÜRKAK AB-0183-T Aktif Artek Müh. Çevre Ölçüm ve Danışmanlık Hiz. Ltd. Şti. Artek 17.07.2012/2012-9 (216) 499 02 49 AB-0012-T Bıçakçılar Laboratuvar Medikal A.Ş Bıçakçılar Lab. 08.03.2013/2013-2 (212) 689 02 20 AB-0052 Bilim Sağlık ve Lab. Hiz. Ltd. Şti. Bilim Lab. 10.05.2013/2013-5 (212) 588 42 48 AB-0453 Çevre End. Analiz Lab. Hiz. Tic. A.Ş Çevre Analiz Lab. 11.06.2013/2013-8 (212) 321 09 00 AB-0363-T İZMİR Egetest Çevre Ölçüm ve Kalibrasyon Hiz. Tic. ve San. Ltd. Şti. Egetest 24.05.2012/2012-8 (232) 339 23 83 AB-0147-T MARDİN Martest Analiz Lab. San. Tic. Ltd. Şti. Martest 22.02.2013/2013-1 (482) 215 30 01 AB-0408-T MUĞLA Nova Lab. Hiz. İş Güv. Çev.Dan. ve Müh.Ltd.Şti. Nova Lab. 05.06.2013/2013-6 (252) 212 12 05 İAS TL-561 Akademi Analiz Laboratuvar ve Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. Akademi Analiz Laboratuvarı 13.03.2014/2014-2 (252) 313 20 06 AB-0593-T Egetest Çevre Ölçüm Kalibrasyon ve Bilişim Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti. Marmaris Laboratuvarı 15.04.2014/2014-4 (252) 412 56 40 TL-607 Profosyonel Çevre Analiz Lab. Gıda Tarımsal ve Kalibrasyon Hiz.San. Ve Tic. Ltd. Şti. Fethiye Labbratuvarı Profosyonel Çevre Analiz Lab. 15.04.2014/2014-5 (252) 635 79 09 TL-605

DENETİM MADDE 12 – (1) Yüzme havuzu, havuz suyu ve havuz kimyasalları her ay Müdürlük tarafından denetlenir. Bu denetimlerde;  a) Havuz suyu hazırlanmasında ve dezenfeksiyonunda kullanılan kimyasalların Bakanlıktan ruhsatlı olup olmadığı, b) Havuz suyu kimyasalları için bir depo ile yeterli kişisel koruyucu ekipman bulunup bulunmadığı, c) Analiz kayıt defterleri ve bu Yönetmelik eklerine göre yapılan veya yaptırılan analiz sonuçları kontrol edilir. Yasal boşluk ( Yönetmelikte uygunsuzluklar ve bu uygunsuzluklara uygulanacak yaptırımlar belirli değil )

(YÖNETMELİKTE ÖNGÖRÜLEN DÜZENLEME) Yetki verilen laboratuvarlar Kurum ve Müdürlük denetime tabidir. Laboratuvarlar Kurumca yılda bir, Müdürlükçe altı ayda bir tüm yönleriyle denetlenir. Müdürlük, gerektiğinde analiz yetkisi verilen laboratuvarları denetlemek amacıyla laboratuvarın yıllık numune kapasitesinin %10’una kadar olan kısmını Halk Sağlığı Laboratuvarı ile paralel çalıştırır.

(Mevzuatta öngörülen düzenleme) LABORATUVARIN DENETİMİNDE UYGULANACAK KRİTERLER VE YAPTIRIMLAR Mevzuat ile öngörülen düzenleme Eksikliğin giderilmesi için verilen süre 1. Denetimde uygulanacak yaptırım 2. Denetimde 1 Laboratuvarın yetki belgesinde belirtilenden farklı adreste faaliyet göstermesi - Yetki belgesi iptal edilir. 2 Laboratuvar isim değişikliğinin bildirilmemesi 3 Yönetmeliğe uygun olmayan nitelikte personel çalıştırılması 4 Yetkisi olmayan personelin analiz yapması 5 Gerçeğe aykırı rapor veya belge düzenlenmesi 6 Kurumca belirlenen analizlere ait fiyat tarifesinin altında ücret uygulanması 7 Askıya alma, faaliyeti durdurma ve düzeltildiğinin ispatlanması için geçen süre içinde faaliyet gösterilmesi 8 Kuruma ibraz edilen belgeler ve analiz sonuçlarında tahrifat yapıldığının tespit edilmesi 9 Mikrobiyolojik ve kimyasal analizleri aynı alanda yapması 10 Akreditasyon belgesinin askıya alınması Belgenin askıda kalma sürecinde askıya alınır.

11 Laboratuvar fiziki şartlarının yetkilendirmede belirtilen asgari ölçütleri karşılamayacak şekilde değişiklik yapıldığının tespit edilmesi - Düzeltildiği ispatlanana kadar askıya alınır. Yetki belgesi iptal edilir. 12   Laboratuvarın yetkilendirilmesinde belirtilen cihaz ve ekipman eksikliğinin tespit edilmesi 30 gün askıya alınır. 13 Laboratuvar sorumlusu değişikliklerinin bildirilmemesi 10 gün askıya alınır. 30 gün faaliyet durdurulur. 14 Analiz metot/standart değişikliğinin bildirilmemesi 30 gün faaliyet durdurulur 15 Suların analiz sonuçlarının Kurumun Su Kalitesi Sistemine girilmediğinin tespit edilmesi Süresiz faaliyet durdurulur. 16 Ofis alanının laboratuvarın teknik ve destek alanlarından ayrı olmaması 30 gün 15 gün faaliyeti durdurulur. 17 Teknik alanlarda veya koridorda bulunan acil basınçlı duş ve göz yıkama duşunun çalışmaması 10 gün 18 Yangın söndürücü düzeneklerinin çalışmaması 19 Cihaz ve ekipmanların bakım, onarım ve kalibrasyonlarının yapılmaması 20 Yönetmeliğe uygun olmayan rapor düzenlenmesi

21 Kantitatif analizlerde dış kalite kontrol sonuçlarının uygunsuz çıkması (z skorunun +- 3’ün üzerinde) 6 ay Düzeltildiği ispatlanana kadar askıya alınır. - 22 Yetkili laboratuvarların, halk sağlığı laboratuvarı ile %10 paralel çalışılan analizlerinin uygunsuz çıkması 3 ay   23 Numunenin mevzuatına uygun olmayan şartlarda taşınması 20 gün askıya alınır. 15 gün faaliyeti durdurulur. 25 Numune alma formuna ait kod numarası ile numune şişesinin üzerinde yazılı kod numarasının aynı olmaması. 20 gün faaliyeti durdurulur. 26 Kimyasal ve Mikrobiyolojik analizler için alınan numunenin Mevzuatta belirtilen şartlara uygun alınmaması Yetki belgesi iptal edilir. 27 Kimyasal ve Mikrobiyolojik analizler için alınan numunenin Mevzuatta belirtilen sürede taşınmaması 28 Analiz sonuçlarının raporlamanın yapıldığı gün içinde ilgili yerlere iletilmemesi 5 gün Düzeltildiği ispatına kadar askıya alınır.

2013 YILINDA YAPILAN DENETİMDE TESPİT EDİLEN UYGUNSUZLUK ÖRNEKLERİ

YÖNETMELİKTE ÖNGÖRÜLEN DÜZENLEME YAPILINCAYA KADAR 2014 YILINDA YAPILMASI GEREKENLER Sezon başlamadan önce; Çevre Sağlığı Şube Müdürlüğünün gözetiminde Halk Sağlığı Laboratuvar personeli ile birlikte yetki verilen laboratuvarlar tüm yönleriyle denetlenmelidir. (Personel, Cihaz ve Ekipman durumu, Besiyerleri, Kimyasal Madde ve Sarf malzemeleri, talimatlar, fatura girdi ve çıktıları, analiz raporları ve numune sayılarının girdilerle uyumları gibi.) Sezon içinde ise; Laboratuvarların her ay en az bir numuneyi Halk Sağlığı Laboratuvarı ile birlikte paralel çalışması sağlanmalıdır.

NUMUNE ALIMINDA İL SINIRLAMASI

TEŞEKKÜRLER

……… FİRMASININ GÖRÜŞLERİ Havuz suyu analizleri ve laboratuvar uygulamaları ile ilgili görüşlerimiz başlıklar halinde aşağıda sunulmaktadır.   FİYAT DÜŞÜKLÜĞÜ Özel laboratuvarların sayı olarak artması rekabet ortamını içinden çıkılmaz bir hale taşımaktadır. Bu durum fiyatların maliyet seviyelerinin altına düşmesine sebep olmakta ve dolayısıyla laboratuvar para kazanmak için farklı yollara yönelmektedir. Bu durum; Analiz yapmadan sonuç verme, Analizler için kullanılan ekipmanları düşük kalite kullanma Çalışan personelde kısıtlamaya gitme veya kalifiye eleman çalıştırmama

NUMUNELERİN ALINMASI VE TAŞINMASI Numune alan personellerin laboratuvar tarafından eğitilmiş olması ve laboratuvarı kendi personeli olması önemlidir. Daha önce de size ilettiğim gibi özellikle ………. firması Fethiye, Marmaris ve Bodrum da kimyasal satışı yapan firmaların personellerini kendi numune alma personeli gibi gösterip onlara numune aldırmakta ve bu numuneler otobüs ile Muğla’ ya gönderilmektedir. Numunelerin taşınması esnasında kullanılan sistemlerin dolap şeklinde olması, sıcaklığı hep istenen seviyede tutması ve kalibrasyonlu olması oldukça önemlidir. Bu kapsamda çalışan firmaların birçoğu buz içerisinde taşıdığını beyan etmektedir. Ancak bu taşıma şekli günde alınan numune sayısı göz önünde bulundurulduğunda doğru değildir. Bu tür taşıma kaplarının da buz konulmadan sıcaklığının kontrol altında tutulması mümkün değildir. Buz da fazla numune alma durumunda eriyecektir.

NUMUNE ALMA DEVİRLERİ ………… firmasıyla ilgili olarak da Bodrum’ da bulunan …….Kimya ile anlaştığı ve Bodrum sınırları içerisinde ki tüm yetkisini ……. Kimya’ ya devrettiği bilgisi gelmiştir. Bu devir ile Bodrum sınırları içerisinde ki tüm numune alma işlemlerini …….. Kimya takip edecek ve gerçekleştirecektir. Ayrıca kimyasal satışı yapan firmalardan topladığım kimyasallarla ilgili sıkıntıları da aşağıda gönderiyorum. 1)    Kullanılan kimyasalların etiketlerinde sağlık bakanlığı onaylı olmayışı 2)    Son kullanma tarihleri geçen kimyasal kullanılması 3)    Batch noları kontrol edilmeli 4)    Bidonların orijinal mühürlü kapak olması 5)    Açık ambalajlarla sevk edilecek  sıvı kimyasalların kullanımının engellenmesi  ( deterjan bidonlarında sıvı dökme klorlar) 6)    pH düşürücü olarak tuz ruhu HCl Kullanılması ve bunun taşıdığı sağlık riskleri 7)    Orijinal organik ph düşürücü kullanılmaması 8)    Oteller genelde cost anlaşması yaptıkları için dökme alakasız bidonların içinde gelen sıvı klorlar ve tuz ruhları kullanılıyor bunların engellenmesi gerekiyor

Kısacası kaçak kimyasallar kullanılıyor maliyetlerini aşağılara düşürmek için Sağlık Bakanlığı yada çevre sağlıkların kontrolü olmadığı için kullanılan kimyasallarında önemi bilinmiyor turizmciler tarafından   Gerekli bilgileri aktarmaya çalışsak da böyle bir denetimin olmadığını ve bundan dolayı da kimyasalların orijinal kimyasal olarak kullanımının öneminin olmadığı bilgilerini aktarıyorlar. Analiz sonuçları her ne kadar iyi çıksa da kullanılan kimyasalların sağlık riskleri nedeniyle kimyasalların denetlenip tutanak tutulması ve bunların takibinin yapılması gerekmektedir. Bu durum ayrıca tarafınızdan yılda en az bir defa alınan denetim numunelerinde kimyasalın içerik analizlerinin de yapılması ile kontrol edilebilir.