DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Ana Bilim Dalı Prof.Dr Binnur YEŞİLYAPRAK Hazırlayanlar : Mehmet TURAN – ALİ YILMAZ 110205 110216
DERS ÖDEVİ Bu çalışma RPD lisans programı “Meslek Danışmanlığı Kuram ve Teknikleri” dersinin gereği olarak 2013-2014 öğretim yılı güz döneminde ders kapsamında hazırlanmış ve sunulmuştur.
Kariyer gelişimini etkileyen faktörler SBKK’na göre analiz ve yorumlar SOSYAL BİLİŞSEL KARİYER KURAMINA GÖRE BARIŞ MANÇO’NUN YAŞAMININ İNCELENMESİ Kariyer gelişimini etkileyen faktörler SBKK’na göre analiz ve yorumlar
BARIŞ MANÇO’NUN KARİYER GELİŞİM SÜRECİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Psikolojik Faktörler ( zeka, yetenek, ilgi, kişilik özellikleri, öz değerler) Sosyolojik Faktörler Cinsiyet Ekonomik, Politik, Toplumsal Faktörler
PSİKOLOJİK FAKTÖRLER YETENEK VE ZEKA Çoklu zeka türleri açısından kişilerarası zeka ve müziksel ritmik zekası oldukça güçlü bir kişiydi. Küçük yaşlardan itibaren müziğe karşı annesinin ses sanatçısı olmasından dolayı bir yeteneği vardı.
Bu sayede birçok beste ve söz yazarlığı yapmıştır Bu sayede birçok beste ve söz yazarlığı yapmıştır. Bunu müziksel zekasına, 7’den 77’ye gibi programlardaki başarısını da kişilerarası zekasına borçludur. O yıllarda girmesi oldukça zor olan Galatasaray Lisesi’ni kazanmış ve daha sonra yüksek öğrenimini Belçika Kraliyet Akademisi’ni tamamlamıştır.
Lisede müzik grubu kurmasından dolayı liderlik özelliği vardır. Türkiye’de Anadolu Rock müziğinin kurucuları arasındadır. Birçok yapılmamış TV programlarını yapmış, (Ekvatordan Kutuplara) bu anlamda Türkiye’de ilkleri gerçekleştirmiştir.
Bu yüzden girişimcilik özelliğinin de kuvvetli olduğunu söyleyebiliriz. Dünyayı gezen Manço birçok dili konuşabilmekte ve böylelikle sözel dilsel zekasının da gelişmiş olduğunu söyleyebiliriz.
İLGİ Küçük yaşlardan itibaren müziğe karşı bir ilgisi vardı. Türkiye’de yeni arayışların olduğu bir dönemde farklı müzik türlerinin sentezi ile kendine özgü bir Anadolu Rock tarzı oluşturdu.
Kendine has oluşturduğu ve sonrasında da büyük beğeni kazanan bir giyim tarzı vardır. Yaratıcılık özelliği sayesinde insanların dikkatini çekmiş ve ortak değerler altında 7’den 77’ye herkesi birleştirmiştir.
KİŞİLİK Kişiler arası zekasından dolayı dışa dönük ve geniş kapsamlı bir kişilik yapısı vardır. Müzik, oyunculuk ve TV Programcılığı gibi sanatsal alanlarda başarılı olmasında bunun etkisi vardır. Kişiliğinin duygusal yönü daha güçlüdür. Kariyeri boyunca birçok müzik grubuyla başarılı bir şekilde çalışması uyumlu ve işbirlikçi bir yapısı olduğunu gösterir.
Hazırladığı Tv programı sayesinde Dünya’nın birçok ülkesine gitmiş ve bu yüzden ‘Barış Çelebi’ olarak adlandırılmıştır. İnsanları seven yardımsever ve alçakgönüllü birisiydi. Büyük küçük herkese kendini sevdirmiş ve kabul ettirebilmiş bir sanatçıdır.
ÖZ DEĞERLER Yaratıcılık Toplumsal Saygınlık Meslekte İlerleme Seyahat Takım Çalışması Yenilik Estetik Macera
SOSYOLOJİK FAKTÖRLER AİLE Devlet Konservatuarı klasik Türk Sanat Müziği Hocası, sanatçısı ve yazar Rikkat Uyanık ve Hakkı Manço çiftinin ikinci çocuğudur. Asıl adı Mehmet Barış Manço olan sanatçı 2 Ocak 1943 yılında Üsküdar’da doğmuştur. Savaş, Oktay ve İnci adında üç kardeşi daha vardır. Ailesinde sanatçı bulunmasından dolayı Manço’nun bu yeteneklerini geliştirici ortamlar hazırlanmış ve desteklenmiştir.
Konservatuardaki çalışması sırasında Zeki Müren’in de hocalığını yapan annesi Barış Manço’yla beraber televizyondaki programlara katılmış ve şarkı söylemiştir. Üç yaşındayken anne babasının ayrılığından sonra babasıyla yaşamaya başlamıştır. Babasıyla birlikte sık ev değiştirdiklerinden dolayı sürekli okul değiştirmek zorunda kalmıştır. Babasının ölümü üzerine Galatasaray Lisesi’nden ayrılarak, liseyi Şişli Terakki’de tamamlamıştır.
CİNSİYET Barış Manço, eğer kadın olarak dünyaya gelmiş olsaydı aile şartları her ne kadar sanatsal gelişimine uygun olsa da o dönemin şartlarında kariyerinde bu kadar ilerleyemeyebilirdi. O dönemin şartlarında girişimciliği ve yaratıcılığı kısıtlanabilirdi. Farklı giyim tarzı ve alışılmışın dışında aksesuarlarıyla insanların karşısına çıktı ve etkilemeyi başardı.
EKONOMİK, POLİTİK ve TOPLUMSAL FAKTÖRLER Yağ ve tüp kuyruklarının olduğu 70lerin siyaset tarihi Süleyman Demirel, Bülent Ecevit ve Erbakan isminin üzerine kuruludur. Uzun saç modasının estiği bu dönemde gençlere Cem Karaca ve Barış Manço örnek ve destek olmuştur. Barış Manço’nun Şubat 1973’te yayınlanmış olan Küheylan adlı şarkısındaki uzaktan çekilmiş peruklu fotoğrafı bulunduğu için isminin sağcıya çıkmasına neden olan ilk eserdir. Hey Koca Topçu plağında bir serhat türküsü olan Genç Osman türküsünün de olması Manço’nun ülkücü olarak eleştirilmesine neden olmuştur.
Yine aynı plağında Yeniçeri kıyafetleriyle çektiği video klibinden dolayı 70lerin ortasında Barış Manço sağın, Cem Karaca ise solun sembolü olarak görülüyordu. Ancak Barış Manço konserlerinde kendisine bozkurt işareti yapanlara biz sadece sizin için gelmedik buradaki herkes için geldik diyerek Hey Koca Topçuyu istek yapanları sol yumruğunu havaya kaldırarak protesto etmiştir. Manço, 1983 yılında yayınladığı Estağfurullah…Ne Haddimize! Albümünde ‘Halil İbrahim Sofrası’ ve ‘Kazma’ gibi şarkılarla ahlaki açıdan zorlu bir dönem yaşayan Türk halkının sözcüsü oldu.
Çocuk ve aileye yönelik eğitici ve eğlendirici bir dünya belgeseli olan ve yayına girdiği günden beri milyonlarca izleyicinin ilgisini çeken ve ekran başına toplayan ‘ Barış Manço ile 7’den 77’ye ’ programı 1988 yılında doğdu. 1990 yılında ‘ Türk-Japon dostluğu ’ etkinlikleri kapsamında Japonya’da ilk konserini verdi. 1994 yerel seçimlerinde Tansu Çiller başkanlığındaki Doğru Yol Partisi’nden Kadıköy Belediye Başkan adayı oldu, ancak rahatsızlığı üzerine seçimden önce adaylıktan çekildi.
KARİYER KURAMINA GÖRE İNCELEME SBKK’na göre gösterdiğimiz çabalarla kendi kariyerimizi yapılandırırız. Bu kuram; bireyin değişmeyen ya da kalıcı özelliklerinin kariyer davranışının açıklanmasında gerekli olduğunu ve kariyer danışmanlığında yararlı biçimde kullanıldığını düşünmektedir.
SBKK’da bireyin sorumluluğu vurgulanır. Ayrıca insanın çevreden etkilenmesinin yanı sıra, çevreyi etkileyebileceği de vurgulanıyor. Barış Manço da Türk Sanat Müziğine ilgi duyarak çevresinden etkilenmiş ve daha sonra da kendi yapıtlarıyla da çevresini ve milyonları etkilemiştir.
Yaşadığı çevrede birçok yeniliğe imza atıp çeşitli alanlarda başarılar sağlamıştır. SBKK: birey, davranış ve çevrenin karşılıklı olarak birbirini etkilediğini kabul ederek, Bandura’nın karşılıklı üçlü adını verdiği nedensellik modelinden yararlanır. Davranış Birey ve Çevre iç içedir.
Barış Manço’da da bunu rahatlıkla görebiliyoruz. Yaptığı çalışmalar Türk halkını ve kendisini sürekli değiştirip, geliştirmiştir. Barış Manço kariyer gelişimini başarılı bir şekilde inşa etmiştir. Kendini yetkin görme beklentisi düzeyi yüksek bir insandır, çünkü kariyerini daha önceki başarılarına göre şekillendirmiştir.
Kişisel hedefler açısından seçim hedefini henüz ortaokul yıllarında oluşturmuş ve müziğe atılım yaparak kendi grubunu oluşturmuştur. İlerleyen yıllarda performans hedefini de belirlemiş ve müzik alanında başarılı bir kişi olmak adına sürekli konserler vermiş, şarkılar bestelemiş ve ayrıca Fransız şair ve şarkıcılarla fikir alışverişinde bulunarak kendini geliştirmiştir.
Böylelikle ülkesine döndüğünde başarılı bir müzik adamı olmuştur. Çevrenin yarattığı kariyer engellerine bakacak olursak ünlü Fransız şarkıcı Henri Salvador, Manço’yu fazla kilosu ve dış görünüşü nedeniyle yetersiz bulmuş ve onunla çalışmamıştır.
Yani önemli bir kişinin onayını alamamıştır Barış Manço. Ancak kendisi bu konuda başetme yetkinliği göstermiş ve bu engellerin üstesinden gelmeyi başarmıştır. Çünkü ilerleyen yıllarda Henri Salvador, Barış Manço’nun bir konserine gelecek ve sahnedeki performansından dolayı çıkışta onun yanına gidip, kendisini tebrik edecektir.
Yaşadığı çevrenin objektif ve algınan özellikleri kendisi açısından gayet destekleyici ve yapıcı bir ortamdı. Annesinin ses sanatçısı olmasını mantıklı ve kendini geliştirici bir şekilde değerlendirmiştir. Aldığı başarılar sürekli kariyerini desteklemiş ve böylelikle kariyerinde bir ilerleme yaratmıştır.
Müziğe olan ilgisi hedeflerini, hedefleri de performansını etkilemiştir. Sonucunda kariyerine de olumlu yansımıştır. Kariyer hedefiyle ilgili hiçbir zaman olumsuz düşünmeyen Manço, her yaptığı işi severek yapmış ve böylelikle yetkinlik beklentisi hep üst düzey olmuştur.
Zaten aldığı ödüller, halk tarafından çok benimsenip sevilmesi de bu başarılarını desteklemiştir. Bu konuda yeterli desteği aldığı için ilgilerin hedeflere, hedeflerin de eylemlere dönüşmesi kolaylaşmıştır. Müzik alanında başarılı performans gösteren Manço, eğitimini de bu yönde tamamladı. SBKK’na uygun olarak kariyerinde kişinin kendisinin ne derecede ’’ etkin’’ olduğunu buradan da anlayabiliriz.
KAYNAKÇA Yeşilyaprak, B. (Ed.). (2012). Mesleki Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı Kuramdan Uygulamaya (3. baskı). Ankara: Pegem Akademi. http://tr.wikipedia.org/wiki/Bar%C4%B1%C5%9F_Man%C3%A7o#M.C3.BCzik.C3.A2l_miras.C4.B1 http://www.msxlabs.org/forum/turkce-rock/3961-baris-manco.html
BİZİ İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ…