VEKALETNAME, YETKİ BELGESİ UYGULAMALAR YORUMU VE KAPSAMLARI Ahmet ÖZÇELİK Trabzon Bölge Müdürlüğü Şube Müdürü Aralık-2013

Vekaletname Tanımı:Şekli koşullara bağlı,karşılıklı güvene dayalı ,yapılacak işlemin niteliğini ve içeriğini açıkça tanımlamış,hukuki tasarrufları yerine getirme yetkisini içeren, duraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek şekilde tanzim edilen bir akittir. Bir başka ifadeyle, Vekaletname, bir kimseye vekil olma yetkisi veren noterce onaylanmış belge vekaletname düzenlemeye yetkili kurum ülkemizde noterler,yurtdışında Türk Elçilik ve Konsolosluklardır. Bunların dışında yabancı devletler tarafından kendi hukuklarına göre yetkili makamlarınca vekaletname verebilmektedirler. Ayrıca 1111 sayılı kanunun 61. maddesinde belirtilen mercilerce düzenlenen belgeler terhisten sonra 2 ay süreyle sınırlı olmak üzere vekaletname olarak kabul edilmektedir.

Vekaletnamelerde Aranacak Hususlar *Düzenleme şeklinde yapılmış olmalı. *Düzenleyen noterin veya konsolosun -Adı -İmza ve Mührü -Adresi -Düzenleme Yeri -Tarihi ve Yevmiye numarası yazılı bulunmalıdır. *Vekalet verenin kimliği,Nüfus hüviyet cüzdanı,Avukat ise Avukatlık kimlik belgesi veya pasaport’ a göre T.C kimlik numarasını da içerecek şekilde ve adresi de belirtilmek üzere tanzim edilmelidir.

*Vekalet verenin son halini belirtir biçimde,yeni çekilmiş ve kimlik teşhisine elverişli,vesikalık fotoğrafı yapıştırılarak mühürlenmiş olmalıdır. *Sadece tel zımba ile tutturulmuş fotoğraflar yapıştırılmamışsa kabul edilmemelidir. *Tüzel kişileri temsilen verilen vekaletnamelerde fotoğraf yapıştırılması zorunlu değildir.

*Vekaletnamelerde düzeltme ve çıkıntılar şeklinde yapılacak düzenlemeler,düzenleyen makam tarafından mühürle onanarak imzalanmalıdır. *Tevkilen verilen vekaletnamelerde asıl vekaletin tüm sayfaları sonradan verilen vekaletnameye okunacak şekilde çoğaltılarak eklenmeli.

*Vekaletnamelerde kullanılan mühürün 1984 tarih ve 18513 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan mühür yönetmeliğine göre tanzim edilmiş olmalı,plastik mühürlü vekaletnameler kabul edilmemelidir. *Herhangi bir Tapu veya Kadastro Müdürlüğü tarafından işleme esas kullanılan vekaletin sureti ilgili müdürlükçe tüm sayfalarının yetkili kişinin ismi,ünvanı, onay tarihi ve dosyalandığı parsel sayfası da belirtilmek suretiyle diğer müdürlüklerce kullanılabilmektedir.

Yabancı Ülkelerde Düzenlenecek Vekaletnamelerde Aranacak Özellikler *Kendi ulusal mevzuatlarına uygun olarak tanzim edilen vekaletnamelerin 5 Ekim 1961 tarihli Lahey Sözleşmesi gereğince Fransız’ca olarak <APOSTİLLE> (Convention de la Haye du Octobre 1961) yazısının bulunması durumunda bu tür vekaletname ve belgeler ayrıca o yerde bulunan Türk Konsolosluğunca onaya tabi olmadan kabul edilmelidir.

*Lahey Sözleşmesi ‘ne tabi olmayan yabancı ülke noterlerinin mevzuatlarına uygun olarak tanzim ettikleri vekaletnamelerdeki noterin imzasının bağlı bulunduğu makam tarafından bu merciin imza ve mührünün o yerdeki Türk Konsolosluğunca onaylanması durumunda kabul edilmelidir.

*Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti noterliklerince tanzim edilmiş bulunan vekaletnamelerin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ‘nde bulunan konsolosluğumuzca onaylanması aranmamalıdır. *Yabancı ülkelerde tanzim edilmiş olan vekaletnamelerde şekil şartları aranmaz.

*Gerek yurtdışında, gerek ülkemiz noterlerince düzenlenen vekaletnamelerin tanzim şekli , içeriği ,yetkililerin imza ve mührünün doğruluğu yönünden tereddüt edilecek bir hususun bulunması halinde ve kanaate varılmaması durumunda tanzim edilen yerden teknolojik tüm imkanlardan da faydalanarak tereddütü gidermeye yönelik teyidin alınması ve kanaat oluştuktan sonra hazine sorumluluğunun önlenmesi bakımından irdelenmesi kurumumuz açısından büyük önem taşımaktadır. Yeterli kanaat oluşmaması halinde işlem reddedilmelidir.

Vekaletnamede Yetkinin İrdelenmesi *Borçlar Kanunu’nun vekaletnameyi düzenleyen ilgili maddesinde vekalet konusu ana işlemin yapılabilmesi için ondan önce yapılması gereken İşlemler varsa bu işlemler için ayrı bir yetki aramadan yapılabileceği belirtilmektedir. * Bu durumda:vekaletnamede sahibi bulunduğum taşınmazlarımı dilediği bedel ve şartlarla dilediğine dilediği şekilde satmaya ibaresi yazılı bulunması halinde satıştan önce varsa isim ve soyisim yanlışlıkları, yazım hataları ve intikali vs gibi satışa esas altlık oluşturacak işlemleri de yapabilmektedir.

*Bunun gibi vekaletnamede satış,bağış ve ipotek gibi geniş yetkili vekaletnameler kadastral işlemleri de kapsamaktadır. *Vekaletnamelerde <sahibi bulunduğum taşınmaz malları satmaya >diye başlayan bir yetkide müvekkilin vekalet verdiği tarih itibariyle adına kayıtlı olan tüm taşınmazları vekil satabilmektedir. *Vekalet veriliş tarihinde tescilsiz edinilmiş taşınmaz varsa yukarıdaki yetki tescilsiz iktisapları da kapsar.

*Yine vekaletnamede <adıma kayıtlı olan taşınmazları satmaya> ibaresi mevcut ise vekaletin veriliş tarihinden sonra edinilen taşınmazları kapsamaz. *Uygulayıcı vekaletnamedeki yetkiyle taşınmazın edinim tarihi arasındaki ilişkiyi ve ilişkilendirmeyi irdelemelidir.Mutlaka evveliyatıyla irtibatlandırılmalıdır. *Vekaletnamelerdeki yetki sarih,net ve anlaşılır olmalıdır.Müvekkil vekalet verdiği vekilinin teminata yönelik yapacağı ipotek işlemlerinde kendisi için alacağı borç için düzenlenmişse bunun dışında bir rehne konu edilmesi düşünülemez.Üçüncü bir kişinin borcuna teminat olmak üzere yapılacak bir işlem için ayrıca yetki aranmalıdır.

Avukatların Dava Vekaletnameleriyle İşlem Yaptırmaları *Avukatlar hükmün infazına ilişkin kesinleşmiş kararlarının Tapu veya Kadastro Müdürlüklerinde tescil talepleri ,özel yetki ve fotoğraflı vekaletname aranmadan dava vekaletnameleriyle yapabilmektedir. *Avukatlar Türkiye Barolar Birliği tarafından bastırılan pulun yapıştırılmış olması durumunda Avukatlık Kanunu ‘nun 56. maddesi gereği avukatın onayladığı vekaletname örneğin ile akit ve tescil işlemi yapabilmektedir.

VELAYET-VESAYET-TUTUKLULUK HALLERİNDE VERİLEN VEKALETNAMELER *Medeni kanunun 336. maddesine göre evlilik devam ettiği sürece ana ve baba velayeti birlikte kullanarak vekalet verebilmektedir.Farklı noterliklerden verilmiş olması sonucu değiştirmez. *Vasinin vesayeten verdiği vekaletname azledilmediği sürece geçerlidir.Kısıtlıya yeni vasi tayin edilmesi vekaleti sonlandırmaz.Ancak bu durumda yeni vasinin eski vasiyi azletmesi gerekir.

*Kısıtlının kısıtlık hali son bulursa vasinin verdiği vekaletname kendiliğinden son bulur. *Vekaletnamede müvekkilin hükümlü olduğu belirtilir ya da bu yönde müdürlüğe ihbarda bulunulursa M.kanunun 407. mad. Gereği cumhuriyet savcılıklarından ilgilinin 1 yıl ve daha fazla süreli özgürlüğü kısıtlayıcı ceza alıp almadığı ve kesinleşip kesinleşmediği yazılı olarak sorulur.Bir yıldan fazla süreli özgürlüğü bağlayıcı ceza almışsa kendisine vasi tayin edilerek temsil ettirilir.Dolayısıyla 1 yıldan az hüküm almışsa talebi karşılanır.

VEKALETNAMENİN SONA ERMESİ VE AZİL -Vekalet Akdinin Sona Erme Nedenleri; *Taraflardan birinin ölümü, *Fiil ehliyetinin kaybedilmesi, *Gaiplik hükmünün ilanı, *İflas, *İstifa, *Azil, *Süreyle sınırlandırılmışsa süre sonunda, -Vekalet ilişkisinde taraflarca ölümden sonrada vekaletnamenin geçerliliği kararlaştırılmışsa ve buna ilişkin bir dava açılmamışsa vekaletname geçerli kabul edilmelidir.

*Yukarıda sayılan vekaletnameyi sona erdiren hususların dışında vekaletnamenin uzun süre önce düzenlenmiş olması geçersiz olduğu anlamına gelmez.Bu tür vekaletnameler mensuplarımızca kabul edilmelidir.

VEKALETİN AZLi -Öncelikle vekaletin azlinin bir şekle tabi olmadığı, temsil yetkisinin sonlandırılması müvekkil için çeşitli vasıtalarla yapılabilmektedir.Bunlardan ; *Noterler vasıtasıyla azilname düzenlemek, *Dilekçe ile müraacat ederek, *Mektupla azil, *Belgegeçer ile azil yapılabildiği gibi uygulamada çok yer bulmasa dahi teyit edilmek kaydı ile telefonla azil müessesi işletilebilmektedir.

Vekaletnamelerde Kullanılan Mühürlerin Özellikleri *Bilindiği üzere Türkiye ‘deki bütün resmi mühürler darphane matbaasında basılır.Mühürler birkaç kez dizayn edilmekle en son 1985 yılında şekil değişikliğine gidilmiştir.1985 yılından önceki resmi mühürlerin ay-yıldızları sola bakar.1985 yılından sonra olanları ise sağa bakar. Resmi mühürlerde T.C. Harfleri yanında iki de nokta vardır.Ve yine bu harflerin yanında iki küçük yıldız bulunmaktadır.Mühür ortasında bir küçük ay yıldız olup mührün etrafı çift çizgilidir.

- T.C. İbaresi aynı yazı karakteri ile yazılmıştır. -’’T’’ harfinin uçlarında çıkıntılar vardır. -Mühür çapı tümünde aynı büyüklükdedir. -Resmi mühürlerin hepsi tam daire oluşturur.Elips şeklinde olanlar sahtedir. -T.C.’nin kuruluş tarihi olan 1923 tarihinin rakamlarının mühürde bulunması gerekir.

YETKİ BELGESİ -Tapu Kanunu’nun 2. maddesi gereği gayrimenkul tasarrufuna izinli olduklarına dair hükmi şahısların ticaret sicil memurluğundan alacakları belgeye yetki belgesi denir. -Ticaret sicil tüzüğünün 104. maddesi gereği yetki belgesinde; *Ticaret ünvanı, *Merkezin adresi,şube tescillerinde şubenin adresiyle beraber merkezin adresi de yazılır, *Meşgale *İşletme sahibinin hüvviyeti *Belgenin düzenlendiği tarihte işletmeyi temsile yetkili olanlar *Sicil memurluğunun adı,imza ve mührü,memurun sicil numarası ve belgenin verildiği tarih yazılı bulunmalıdır

*Müdürlüklerimize ibraz edilen yetki belgesi işlem yapılan yıla ait ise konuya ilişkin herhangi bir sorgulama yapılmadan kabul edilmelidir. *Veriliş tarihi itibariyle 1 yıllık geçerlilik süresini henüz doldurmamış,ancak verildiği tarihten sonraki yılda işlem yapılması talebi halinde yetki belgesinin verildiği tarihten sonra olağanüstü genel kurulun yapılmadığı yetki belgesinde yazılı yetki ve yetkili kişilerin değişmediği hususunun belgenin boş bir yerine yetkilinin kendi el yazısı ile yazarak imzalamasından sonra kabul edilmelidir

*Bir yıllık geçerlilik süresi dolan yetki belgesine <görülmüştür,değişiklik yoktur> veya<görülmüştür,değişiklilerle muteberdir.> sözü yazılarak sicil memurunca mühürlenmek,tarih atılıp imzalanmak suretiyle talepler karşılanmalıdır. *Yetki belgelerinde genel kurulca yetkililere süre tanınmışsa sürelere dikkat edilmelidir.

HİÇBİR YAĞMUR DAMLASI KENDİSİNİ SELDEN SORUMLU TUTMAZ.

HERKES İNSANLIĞI DEĞİŞTİRMEYİ DÜŞÜNÜR,AMA KİMSE KENDİNDEN BAŞLAMAZ.

TEŞEKKÜRLER