DERNEK İŞ VE İŞLEMLERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR DERNEK MEVZUATI SEMİNERİ DERNEK İŞ VE İŞLEMLERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Dernek Nedir? Kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi topluluklarına denir.

- Fiil ehliyetine sahip gerçek veya tüzel kişiler, önceden izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir. Ancak, Türk Silâhlı Kuvvetleri ve kolluk kuvvetleri mensupları ile kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri hakkında özel kanunlarında getirilen kısıtlamalar saklıdır. Onbeş yaşını bitiren ayırt etme gücüne sahip küçükler; toplumsal, ruhsal, ahlakî, bedensel ve zihinsel yetenekleri ile spor, eğitim ve öğretim haklarını, sosyal ve kültürel varlıklarını, aile yapısını ve özel yaşantılarını korumak ve geliştirmek amacıyla yasal temsilcilerinin yazılı izni ile çocuk dernekleri kurabilir veya kurulmuş çocuk derneklerine üye olabilirler.

Kuruluş bildirimi Madde 5 - Dernek kurucuları tarafından imzalanmış kuruluş bildirimi ve aşağıda belirtilen ekleri, derneğin kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir. a) Kurucular tarafından her sayfası imzalanmış iki adet dernek tüzüğü, b) Dernek kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluş belgesi ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın fotokopisi, c) Yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste. Şube kuruluşu Madde 7 - Tüzüklerinde şube açabileceği belirtilmiş dernekler, genel kurullarınca yetki verilen yönetim kurullarının yetkili kılacakları en az üç kişinin imzaladığı Kuruluş Bildirimini (EK- 2) ve aşağıda belirtilen eklerini şubenin açılacağı yerin mülki idare amirliğine verirler.

İlk genel kurul toplantısı Madde 12 - Kuruluş bildiriminde, tüzüğünde ve diğer belgelerinde Kanuna aykırılık veya noksanlığın bulunmaması ya da Kanuna aykırılık ve noksanlığın verilen süre içinde giderilmesi durumda, keyfiyetin derneğe yazılı olarak bildirilmesinden itibaren altı ay içinde derneğin ilk genel kurul toplantısını yapması ve organlarını oluşturması zorunludur. Genel kurul toplantıları Madde 13 - Genel kurul; a) Dernek tüzüğünde belli edilen zamanlarda olağan, b)Yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır. Olağan genel kurul toplantılarının en geç üç yılda bir yapılması zorunludur. Genel kurul toplantıya yönetim kurulunca çağrılır. Genel kurul toplantıları, tüzükte aksine hüküm olmadıkça, dernek merkezinin bulunduğu yerde yapılır. Genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hallerinde üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz. Genel kurul toplantısı, bir defadan fazla geri bırakılamaz

Genel Kurul Karar Örneği Derneğimiz …..tarih saat:… dernek merkezinde olağan/olağanüstü genel kurul toplantısı yapılmasına, çoğunluğun sağlanamaması durumunda ….tarih saat:… de dernek merkezinde yapılmasına karar verildi. Gündem Maddeleri 1-Açılış Yoklama Saygı Duruşu ve İstiklal Marşı 2-Divan Teşekkülü 3-Faaliyet ve Denetleme Raporu ve ibrazı 4-Yönetim ve Denetleme Kurulu Seçimi 5-Dilek Temenniler ve kapanış NOT: Gündem maddeleri yönetim kurulu tarafından gündeme göre belirlenir. Genel kurulda 1.ile 2. toplantı arası en az 7 gün en fazla 60 gün sonrasına belirlenebilir. Genel kurulda sadece gündem maddeleri görüşülür. Eğer ek gündem görüşülmesi gerekiyorsa genel kurula katılan üyelerin 1/10 imzasıyla divana verilir ve gündem oya sunulur.

Çağrı usulü Madde 14 - Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az onbeş gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi bir gazetede ilan edilmek veya  yazılı ya da elektronik posta ile bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz.  Toplantı usulü Madde 15 - Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler. Kimlik belgesini göstermeyenler, belirtilen listeyi imzalamayanlar ile genel kurula katılma hakkı bulunmayan üyeler toplantı yerine alınmaz. Bu kişiler ve dernek üyesi olmayanlar, ayrı bir bölümde genel kurul toplantısını izleyebilirler.

Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir  ve  toplantı  yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından  açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir. Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur. Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan heyetine kimliklerini göstermeleri ve hazırun listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamaları zorunludur. Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir. Genel kurul, gündemdeki konuların görüşülerek karara bağlanmasıyla sonuçlandırılır. Genel kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır. Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır.  Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur.

Şube genel kurul toplantıları Madde 16 - Şubeler, olağan genel kurul toplantılarını, merkez olağan genel kurulu toplantısından en az  iki ay önce tamamlamak ve genel kurul sonuç bildiriminin bir örneğini toplantının yapıldığı tarihi izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine ve genel merkezlerine bildirmek zorundadırlar. Genel kurul sonuç bildirimi Madde 17 - Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren Genel Kurul Sonuç Bildirimi (EK- 3) ve ekleri yönetim kurulu başkanı tarafından mülki idare amirliğine bildirilir: (30 gün içerisinde verilmese cezası 679 TL’dir.) a)   Divan başkanı, başkan yardımcıları ve yazman tarafından imzalanmış genel kurul toplantı tutanağı örneği, b)   Tüzük değişikliği yapılmışsa, tüzüğün değişen maddelerinin yeni ve eski şekli ile dernek tüzüğünün son şeklinin her sayfası yönetim kurulunca imzalanmış örneği. Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek üyeden az olmamak üzere dernek tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur. Denetim kurulu, üç asıl ve üç yedek üyeden az olmamak üzere dernek tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur. Denetim kurulu, denetleme görevini, dernek tüzüğünde belirtilen esas ve usullere göre yapar; denetleme sonuçlarını bir raporla yönetim kuruluna ve genel kurula sunar.

Defter ve kayıtlar Dernekler tarafından tutulması zorunlu defter ve kayıtlarla ilgili usul ve esaslar 5253 sayılı Dernekler Kanunu ile Dernekler Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir. (D.K Mad.11 ve Der.Yön. Mad.31-41)

Defter tutma esasları Dernekler, işletme hesabı esasına göre defter tutarlar. Ancak, yıllık brüt gelirleri 2011 yılı brüt gelirleri 782.113,00 Türk Lirasını aşan dernekler ise 2012 yılından itibaren) bilanço esasına göre defter tutarlar. Şubesi bulunan derneklerin bilânço esasına göre defter tutmaları halinde, birinci fıkrada belirtilen hadlere bakılmaksızın, bu derneklerin şubeleri de bilânço esasına göre defter tutarlar. Her halde dernekler ile şubelerinin aynı esasta defter tutmaları zorunludur. İşletme hesabı esasına göre defter tutan dernekler, yukarıda belirtilen hadde bağlı kalmaksızın yönetim kurulu kararı ile bilanço esasına göre defter tutabilirler. Bilanço esasına geçen dernekler, üst üste iki hesap döneminde yukarıda belirtilen haddin altına düşerlerse, takip eden yıldan itibaren işletme hesabı esasına dönebilirler. Ticari işletmesi bulunan dernekler, ticari işletmeleri için, ayrıca Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre defter tutarlar. (Der.Yön.m.31

Tutulacak defterler İşletme hesabı esasında tutulacak defterler; 1) Karar Defteri, 2) Üye Kayıt Defteri, 3) Evrak Kayıt Defteri,. 4) Demirbaş Defteri, 5) İşletme Hesabı Defteri, 6) Alındı Belgesi Kayıt Defteri,

Tutulacak defterler Bilanço esasında tutulacak defterler; 1) Karar Defteri, 2) Üye Kayıt Defteri, 3) Evrak Kayıt Defteri, 4) Alındı Belgesi Kayıt Defteri, 5) Yevmiye Defteri, 6) Büyük Defter, 7) Envanter Defteri, (Der.Yön.m.32)

Defterlerin tasdiki Derneklerce tutulması zorunlu olan defterlerin kullanılmaya başlanılmadan önce derneğin yerleşim yerinin bulunduğu il dernekler müdürlüğüne veya notere onaylattırılması gereklidir. Dernek defterlerinden, karar defteri, üye kayıt defteri, evrak kayıt defteri, demirbaş defteri, işletme hesabı defteri ve alındı belgesi kayıt defteri sayfaları bitene kadar kullanılmasına devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz. Ancak, bilanço esasına göre tutulan yevmiye defteri, büyük defter ve envanter defteri ile form veya sürekli form yapraklı defterlerin, kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda (Aralık ayında), her yıl yeniden tasdik ettirilmesi zorunludur.

Defterlerin tutulma usulü Dernekler tarafından tutulacak defter ve kayıtların Türkçe olması zorunludur. Defterler, mürekkepli veya tükenmez kalemle elle yazılabileceği gibi örneğine uygun olarak hazırlanmış ve tasdik ettirilmiş form veya sürekli form şeklindeki sayfalara bilgisayar aracılığıyla yazdırılarak ta tutulabilir. Defterlere kesinlikle bilgisayar çıktısı alınarak yapıştırma yapılmaz. Form ve sürekli formların yalnızca bir yüzüne sayfa numarası verilerek bu yüzü onaylandığından bu formların onaysız ve numarasız arka yüzlerine defter kayıtları yazdırılmaz. Onaylı sayfalar kullanıldıktan sonra defter haline getirilerek muhafaza edilir. Ciltli defterlerde, defter sayfaları ciltten koparılamaz. Tasdikli form veya sürekli form yapraklarının sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz. Her yıl yeniden defter tutulması veya zorunlu olarak defterin değiştirilmesi gibi hallerde, önceki defterlerin kullanılmayan boş sayfaları iptal edilir.

Her yılın ilk kararına (1)’den başlayarak numara verilir. Karar Defteri    Her yılın ilk kararına (1)’den başlayarak numara verilir. Yönetim kurulunca alınan kararların tarihi ve sıra numarası deftere yazılır. Karar defterinin “Toplantıya Katılan Üyelerin Adı ve Soyadı” kısmına yalnızca toplantıya katılan yönetim kurulu üyelerinin adı ve soyadları yazılır. Toplantıya katılmayan üyelerin isimlerine ise yer verilmez. Toplantıda alınan kararın konusu deftere yazılır. Ancak, alınan karar birden fazla konuyu içeriyorsa, konu kısmına genel nitelikte ibareler yazılabilir. Toplantıda alınan kararlar “Kararın Metni” kısmına yazılır. Kararların altı, toplantıya katılan üyeler tarafından adı soyadı ve yönetim kurulundaki görev unvanı belirtilerek imzalanır. Ancak, karara katılmayan üyeler, karara katılmadıklarını belirten ibareleri( muhalefet şerhi) yazarak kararın altına imza atarlar. Aynı toplantıda alınan kararların birden fazla sayfaya yazılması halinde, her sayfa paraf edilerek kararın bittiği sayfa imzalanır. Karar defterinin sayfa sonunda imza için bırakılan bölümü hariç defterlerin satırları, çizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz. Elektronik sistemler ve yazı makineleri aracılığıyla düz bir sayfaya yazdırılmış karar metinleri defterlere yapıştırılabilir. Ancak, defterlere yapıştırılan çıktı köşelerinin, deftere temas edecek şekilde ve yeni bir karar alınmadan önce notere tasdik ettirilmesi şarttır.

Evrak Kayıt Defteri Gelen ve giden evrak kayıt sıra numaraları, her yılın başında (1) sıra numarasıyla başlar. Gelen evrak bölümüne, gelen evrakın kayıt sıra numarası, evrakın geldiği kişi veya kurum, evrakın tarihi, sayısı, varsa eki, evrakın konusu ve muhafaza edildiği dosya numarası yazılır. Giden evrak bölümüne ise, giden evrakın kayıt sıra numarası, gönderildiği kişi veya kurum, tarihi, varsa eki, konusu ve muhafaza edildiği dosya numarası yazılır. Gelen evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları kaydedildikleri defterdeki kayıt sırasına uygun olarak numaralandırılır ve dosyalanarak saklanır. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar çıktısı alınmak suretiyle saklanır.

Demirbaş Defteri Demirbaş defterinin her bir satırına ve ilgili sütunun altına bir demirbaşa ait bilgiler yazılır. Parçaları ile bir bütün olan ve bu şekilde alınmış demirbaşlar bir satıra kaydedilir ve adedi sütununa takım ve benzeri ibareler yazılır. Diğer sütunlara yazılamayan, ancak yazılması gerekli görülen bilgiler açıklama sütununda belirtilir. Demirbaş defterine kayıt  yapılırken sıra numarası, demirbaş eşyanın cinsi ve vasfı, adedi, edinme şekli, edinme tarihi, kullanıldığı yer ve açıklama yazılır. Demirbaş eşya imha edilmiş, satılmış veya başka bir yere hibe edilmiş ise buna ilişkin kararın tarih ve sayısı ile verildiği yer bu deftere yazılarak kayıttan düşümü yapılır.

İşletme Hesabı Defteri Bu defterin sol tarafına giderler, sağ tarafına gelirler yazılır. Her yeni döneme ait kayıtlara (1)’den başlayarak sıra numarası verilir Dernek adına toplanan gelirler, gelir bölümüne; yapılan giderler ise, gider bölümüne olmak üzere, her bir satıra ve ilgili sütunun altına bir belgeye ait bilgiler açık ve düzenli olarak, tarih sırası ile yazılır. Gider kısmına: Kuruluş adına yapılan bütün giderler ve ödemeler ile borçlanmalar yazılır. Gelir kısmına: Önceki dönemden devredilen gelir fazlası ile dönem içerisinde tahsil edilen paralarla tahakkuk eden alacaklar ve elde edilen diğer bütün hâsılat kaydolunur. Bu defter, hesap dönemi sonunda “İşletme Hesabı Tablosu”nun yazılması ile kapatılır.

Alındı Belgesi Kayıt Defteri Alındı belgesi ciltlerinin bastırıldıktan sonra tamamı, numarası en küçük olan alındı belgesi cildinden başlamak üzere defterin yalnızca başlangıç no, bitiş no ve serisi sütunları doldurularak, her bir satırda bir alındı belgesi cildi gösterilecek şekilde alt alta yazılmak suretiyle kaydedilir. Defterin diğer sütunları, alındı belgesi ciltlerinin gelir tahsil edecek kişilere teslim edilmesi veya teslim edilen alındı belgesi cildinin iade edilmesi sırasında doldurulur. Boş alındı belgesi cildini teslim alan kişinin adı ve soyadı ile aldığı tarih yazılarak imzası alınır ve alındı belgesi bu şekilde zimmetle teslim edilmiş olunur. Kullanılmış alındı belgesi cildinin geri teslim alınması ile ilgili olarak ta geri alan kişinin (saymanın) adı ve soyadı ile aldığı tarih yazılarak teslim alan kişi tarafından imzalanır ve gerekli açıklama yazılır.

Üye Kayıt Defteri Dernek üyeliğine kabul edilen gerçek kişi üyenin; Adı ve soyadı, T.C. kimlik numarası, Tabiiyeti, Anne adı, Cinsiyeti, Üyeliğe giriş ve üyelikten çıkış tarihlerinin deftere yazılması zorunludur. Ayrıca, mesleği, yerleşim yeri ve e-mail adresi de deftere yazılabilir. Üyeler arasında yabancı kişilerin bulunması halinde T.C. kimlik numarası satırına, varsa kişinin tabiiyetinde bulunduğu ülkenin vatandaşlık numarası ve benzeri bilgiler yazılır.

Bilanço esasında tutulacak defterler Karar defteri, üye kayıt defteri, evrak kayıt defteri ve alındı belgesi kayıt defteri, işletme hesabında tutulan ve yukarıda belirtilen usule uygun olarak tutulur. Yevmiye defteri, büyük defter ve envanter defterinin tutulma usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri esaslarına göre yapılır.

İÇ DENETİM Derneklerde iç denetim esastır. Genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel kurul, yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.  Denetim kurulu; derneğin, tüzüğünde gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini, defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını, dernek tüzüğünde tespit edilen esas ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen aralıklarla denetler ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve toplandığında genel kurula sunar. Denetim kurulu üyelerinin istemi üzerine, her türlü bilgi, belge ve kayıtların, dernek yetkilileri tarafından gösterilmesi veya verilmesi, yönetim yerleri, müesseseler ve eklentilerine girme isteğinin yerine getirilmesi zorunludur.

Defter kayıtlarındaki düzeltmeler Yevmiye defteri maddelerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kurallarına göre düzeltilebilir. Diğer defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst veya yan tarafına veya ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabilir. Yanlış rakam ve yazının çizilmesi halinde, bu rakam ve yazıyı çizen tarafından paraflanır. Defterlere geçirilen bir kayıt; kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz hale getirilemez. Ciltli defterlerde, defter sayfaları ciltten koparılamaz. Tasdikli form veya sürekli form yapraklarının sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz.

Kayıt zamanı İşlemler, defterlere günlük olarak kaydedilir. Ancak, gelir ve gider kayıtları; a)İşlemlerin, işin hacmine ve gereklerine uygun olarak muhasebe düzeni ve güvenliğini bozmayacak bir süre içinde kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtlar on günden fazla geciktirilmez. b)Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan belgelere dayanarak tutan derneklerde, işlemlerin bunlara kaydedilmesi, deftere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu kayıtlar, işlemlerin esas defterlere kırkbeş günden daha geç intikal ettirilmesine imkân vermez. Dernek defterlerinin denetim amacıyla istenmesi halinde, kırkbeş günlük sürenin dolması beklenmeden kayıtların işlenmesi zorunludur.

Hesap dönemi Derneklerde hesap dönemi bir takvim yılıdır. Hesap dönemi 1 Ocakta başlar ve 31 Aralıkta sona erer. Yeni kurulan Derneklerde hesap dönemi kuruluş tarihinde başlar ve 31 Aralık’ta sona erer.

Defter ve belgelerin saklanma süresi Alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer belgeler, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.

Defter ve belgelerin kaybolması Tutulması zorunlu olan defterlerin, gerekli dikkat ve özen gösterilmiş olması şartıyla elde olmayan bir nedenle okunamayacak hâle gelmesi veya kaybolması hâlinde, öğrenme tarihinden itibaren onbeş gün içinde zayi belgesi almak için dernek merkezinin bulunduğu yerin yetkili mahkemesine(Sulh Hukuk Mahkemesi) başvurularak zayi belgesi alınması gereklidir. (D.K. M.32/k) Zayi belgesi almak için başvurmayan veya bu belgeyi denetim sırasında ibraz edemeyenler üç aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

GELİR VE GİDER İŞLEMLERİ

Gelir işlemleri Derneğin gelirleri aşağıdaki kalemlerden oluşur. Üye ödentisi, Malvarlığından elde edilen gelir, Bağış geliri, Yardım toplama geliri, Faaliyetleri sonucunda elde edilen gelir, Sair gelirler,

Gelir işlemleri Nakdi gelirler, “Alındı Belgesi” ile tahsil edilir. Nakdi gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise “Ayni Bağış Alındı Belgesi” ile kabul edilir.

Gelirlerin teslim edilmesi Dernek adına gelir tahsil etmekle yetkili olan kişiler, tahsil ettikleri paraları otuz gün içerisinde dernek saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına yatırırlar. Ancak, tahsilatı 2012 yılı için 1.722 TL’yi geçenler, 30 otuz günlük süreyi beklemeksizin tahsil ettikleri parayı en geç iki iş günü içinde dernek saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına yatırırlar. Dernek kasasında bulundurulabilecek para miktarı, ihtiyaçlar dikkate alınarak yönetim kurulunca belirlenir.

Alındı belgeleri Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak Alındı Belgeleri yönetim kurulu kararıyla bastırılır. Bastırılan alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları ile diğer baskı işlerinde kusur bulunup bulunmadığı, sayman üyece kontrol edilir. Kontrolde hatalı olduğu ortaya çıkan cilt veya formlar geri verilerek aynı miktarda yenisi bastırılır. Alındı belgeleri, matbaadan sayman üye tarafından bir tutanak ile teslim alınır. Alındı belgelerinin, eski ve yeni saymanlar arasında tutanakla devir teslimi yapılır.

Yetki belgesi Dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden ve Yetki Belgesi üç nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yetki belgelerinin birer sureti dernekler birimine verilir. Yetki belgelerinin süresi, yönetim kurullarının görev süresi ile sınırlıdır. Karar Örneği: Derneğimizin üye aidatı ve bağış almak üzere ……kişi veya kişiler adına ……tarihine kadar geçerli olmak üzere yetki belgesi çıkartılmasına karar verildi.

Gider işlemleri Derneğin harcamaları, tüzüğünde belirtilen amacın gerçekleştirilmesine ilişkin ve yönetim kurulu kararına dayalı olarak yapılması gerekir. Dernek, harcamalarına ilişkin tüm işlemlerini belgelendirmek zorundadır. Harcamalar, Fatura, Perakende Satış Fişi, Serbest Meslek Makbuzu, Gider pusulası, Gider Makbuzu gibi harcama belgeleri ile belgelendirilerek masraf kayıtlarına intikal ettirilir.

Gider makbuzu Dernek, Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesi kapsamında (Hizmet erbabına ödenen ücretler ile yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ucret niteliğindeki ödemelerden) olmayan ödemeleri için Dernekler Yönetmeliği EK- 13 örneği yer alan “Gider Makbuzu” düzenler. Gider Makbuzunun, derneklerce yapılan ve konusu itibariyle Gider Pusulası kapsamında olmayan (vergi tevkifatı gerektirmeyen ) mal veya hizmet alımları ile karşılıksız olarak yapılan burs, sosyal yardım vs. ödemeler için düzenleneceği anlaşılmaktadır. .  

Beyanname verme yükümlülüğü Dernek yönetim kurulu başkanları, her takvim yılının ilk dört ayı içinde bir önceki yıla ait Dernek Beyannamelerini (EK- 21), mülki idare amirliğine vermekle yükümlüdürler. Şubeler, mülki idare amirliğine verecekleri beyannamelerin birer örneğini bağlı bulundukları derneğe de vermekle yükümlüdürler.  Temsilcilikler için ayrıca beyanname verilmez ancak, temsilciliklere ilişkin her türlü bilgiler dernek beyannamesinde gösterilir.

Yurtdışından Yardım Alma Dernekler, mülki idare amirliğine önceden bildirimde bulunmak şartıyla yurt dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan ayni ve nakdi yardım alabilirler. Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve kullanılmadan önce bildirim şartının yerine getirilmesi zorunludur. Yurtdışından yardım alacak olan Dernekler EK- 4’te belirtilen Yurtdışından Yardım Alma Bildirimini iki nüsha olarak doldurup mülki idare amirliğine bildirimde bulunurlar. Bildirimin mülki idare amirliği tarafından onaylı bir örneği ilgili bankaya verilmek üzere başvuru sahibine verilir. Başvuru formu ekinde, yetkili organın karar örneği, varsa bu konuda düzenlenen protokol, sözleşme ve benzeri belgeler ile yardımın aktarıldığı hesaba ilişkin dekont, ekstre ve benzeri belgenin bir örneği de eklenir.

DEĞİŞİKLİKLERİN BİLDİRİLMESİ Dernekler, yerleşim yerlerinde meydana gelen değişiklikleri Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimini 30 gün içinde EK- 24; Genel kurul toplantıları dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikleri Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimini EK- 25 doldurmak suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine bildirmekle yükümlüdürler. Dernekler edindikleri taşınmazları tapuya tescilinden itibaren otuzgün içinde EK- 26’da gösterilen Taşınmaz Mal Bildirimini doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirmekle yükümlüdürler. Kamu kurum ve kuruluşları ile yürütülen ortak projelerde Proje yönetim grubu, yapılan protokol ve projenin örneğini EK- 23’de gösterilen Proje Bildirimine ekleyerek, protokol tarihini izleyen bir ay içinde projenin tarafı olan dernek merkezinin bulunduğu yerin valiliğine vermekle yükümlüdür. Dernek yönetim kurulu başkanları, her takvim yılının ilk dört ayı içinde bir önceki yıla ait Dernek Beyannamelerini (EK- 21), mülki idare amirliğine vermekle yükümlüdürler. Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren Genel Kurul Sonuç Bildirimi (EK- 3) ve ekleri yönetim kurulu başkanı tarafından mülki idare amirliğine bildirilir:

CEZAİ MÜEYYİDELER a)Dernek kurma hakkına sahip olmadıkları halde dernek kuranlar veya derneklere üye olmaları kanunlarla yasaklandığı halde dernek üyesi olanlar ile derneklere üye olması kanunlarla yasaklanmış kişileri bilerek dernek üyeliğine kabul eden veya kaydını silmeyen veya dernek üyesi iken derneklere üye olma hakkını kaybeden kişileri dernek üyeliğinden silmeyen dernek yöneticilerine 679 TL idarî para cezası verilir. b) Genel kurulu süresinde toplantıya çağırmayan, genel kurul toplantılarını kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak veya dernek merkezinin bulunduğu veya tüzüğünde belirtilen yer dışında yapan dernek yöneticilerine 679 TL idarî para cezası verilir. Mahkemece, kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak yapılan genel kurul toplantılarının iptaline de karar verilebilir. c) Yurt dışı yardımı bankalar aracılığıyla almayan dernek yöneticilerine, bu şekilde alınan paranın yüzde yirmi beşi oranında idarî para cezası verilir. Derneğe ait tutulması gereken defter veya kayıtları tutmayan veya tasdiksiz defter tutan dernek yöneticileri üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu defter ve kayıtların usulüne uygun tutulmaması halinde dernek yöneticilerine ve defterleri tutmakla sorumlu kişilere 679 TL idarî para cezası verilir. Adına yetki belgesi düzenlenmediği halde gelir toplayanlar ile bilerek bu şekilde gelir toplanmasına izin veren yönetim kurulu üyelerine 1.358 TL idarî para cezası verilir.

Genel kurul ve diğer dernek organlarında yapılan seçimler ve oylamalar ile oyların sayım ve dökümüne hile karıştıranlar ve defter veya kayıtları tahrif veya yok edenler veya gizleyenler, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde altı aydan iki yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır. f) Her ne suretle olursa olsun kendisine tevdi olunan derneğe ait para veya para hükmündeki evrak, senet veya sair malları kendisinin veya başkasının menfaatine olarak sarf veya istihlâk veya rehneden veya satan, gizleyen, imha, inkâr, tahrif veya tağyir eden yönetim kurulu başkanı ve üyeleri veya denetçiler ile derneğin diğer personeli Türk Ceza Kanununun güveni kötüye kullanma suçuna ilişkin hükümlerine göre cezalandırılır. Ayrıca, mahkeme yargılama sırasında sanıkların, organlardaki görevlerinden geçici olarak uzaklaştırılmasına da karar verebilir.  g) Yetkili mercilerin izni olmaksızın yabancı dernekler ve merkezi yurt dışında bulunan kâr amacı gütmeyen kuruluşların Türkiye’de temsilciliklerini veya şubelerini açanlar, faaliyetlerini yürütenler, bunlarla işbirliğinde bulunanlar veya bunları üye kabul edenlere 1.358 TL idarî para cezası verilir ve izinsiz açılan şube veya temsilciliğin de kapatılmasına karar verilir. h) Basımevleri, dernek gelirlerinin toplanmasında kullanılacak alındı belgelerini bastıktan sonra, bu belgelerin seri ve sıra numaralarını onbeş gün içinde mülkî idare amirliğine bildirmek zorundadır. Belirtilen bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen basımevi yöneticilerine 679 TL idarî para cezası verilir.

ı) Derneklerin iş ve işlemlerinde, bu Kanun ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ile bunlara dayanılarak çıkarılan yönetmeliklerin hükümlerine aykırılık tespit edilmesi halinde, konusu suç teşkil etmeyen hata ve noksanlıkların mülkî idare amirinin yazılı istemi üzerine, ilgili dernek tarafından otuz gün içerisinde giderilmesi zorunludur. Bu maddede yer alan zorunluluğa uymayanlara 134 TL idarî para cezası verilir. j) Dernek Beyannamesini bilerek gerçeğe aykırı olarak verenler yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır. k) 9 ve (((Denetim kurulu üyelerinin istemi üzerine, her türlü bilgi, belge ve kayıtların, dernek yetkilileri tarafından gösterilmesi veya verilmesi, yönetim yerleri, müesseseler ve eklentilerine girme isteğinin yerine getirilmesi zorunludur.))) 19 uncu(((Denetim sırasında görevli memurlar tarafından istenecek her türlü bilgi, belge ve kayıtların, dernek yetkilileri tarafından gösterilmesi veya verilmesi, yönetim yerleri, müesseseler ve eklentilerine girme isteğinin yerine getirilmesi zorunludur.))) maddelerin üçüncü fıkralarındaki zorunluluğa uymayanlar ile tutulması zorunlu olan defter ve belgelerin, gerekli dikkat ve özen gösterilmiş olması şartıyla elde olmayan bir nedenle okunamayacak hâle gelmesi veya kaybolması hâlinde, öğrenme tarihinden itibaren onbeş gün içinde dernek merkezinin bulunduğu yerin yetkili mahkemesine zayi belgesi almak için başvurmayan veya bu belgeyi denetim sırasında ibraz edemeyenler üç aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

21 inci maddedeki(((Dernekler mülkî idare amirliğine önceden bildirimde bulunmak şartıyla yurt dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan aynî ve nakdî yardım alabilirler. Nakdî yardımların bankalar aracılığıyla alınması zorunludur.))) yükümlülüklere aykırılık halinde de failler hakkında üç aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.  l) 22((Taşınmaz mal edinme)) 23 [[Dernekler, genel kurulu izleyen otuz gün içinde, yönetim kurulu ve denetim kurulu ile derneğin diğer organlarına seçilen asıl ve yedek üyeleri mülkî idare amirliğine bildirmekle yükümlüdür. Dernek organlarında ve yerleşim yerinde meydana gelen değişiklikler de aynı usule tâbidir ]] ve 24 üncü maddelerde[[[Dernekler, gerekli gördükleri yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek  amacıyla temsilcilik açabilirler. Temsilcilikler, şube veya dernek genel kurullarında temsil edilmezler. Şubeler temsilcilik açamazlar. Temsilciliğin adresi, yönetim kurulu kararıyla temsilci olarak görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından o yerin mülkî idare amirliğine yazılı olarak bildirilir. ]]] belirtilen bildirim yükümlülüğünü, 19 uncu maddede belirtilen beyanname verme yükümlülüğünü yerine getirmeyen dernek yöneticilerine ve 24 üncü maddede belirtilen temsilcilere 679 TL idarî para cezası verilir. m) 26 ncı maddede[[Derneklerin, tüzüklerinde gösterilen amaçları gerçekleştirmek üzere, eğitim ve öğretim faaliyetleri için yurt, pansiyon; üyeleri için lokal açmaları ve lokallerinde alkollü içki kullanılması ile bu tesislerin işletilmesi mülkî idare amirinden izin almalarına bağlıdır]] belirtilen tesisleri izinsiz açan dernek yöneticilerine 679 TL idarî para cezası verilir ve tesisin kapatılmasına da karar verilebilir.

n) 28 inci maddede[[Dernek adlarında; Türk, Türkiye, Milli, Cumhuriyet, Atatürk, Mustafa Kemal kelimeleri ile bunların baş ve sonlarına getirilen eklerle oluşturulan kelimeler İçişleri Bakanlığının izni ile kullanılabilir.]] belirtilen kelimeleri izinsiz kullanan veya 29 uncu maddede[[Derneklerin, mevcut veya mahkeme kararıyla kapatılmış veya feshedilmiş bir siyasî partinin, bir sendikanın veya üst kuruluşun, bir derneğin veya üst kuruluşun adını, amblemini, rumuzunu, rozetini ve benzeri işaretleri ya da başka bir ülkeye ve daha önce kurulmuş Türk devletlerine ait bayrak, amblem ve flamaları kullanmaları yasaktır.]] belirtilen yasaklara, yazılı olarak uyarılmalarına rağmen, aykırı hareket eden dernek yöneticileri, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde, yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır ve derneğin feshine de karar verilir. o) 30 uncu maddenin (a) bendinde[[Tüzüklerinde gösterilen amaç ve bu amacı gerçekleştirmek üzere sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları dışında faaliyette bulunamazlar]] belirtilen yasağa aykırı hareket eden dernek yöneticileri elli günden az olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır. Aynı maddenin (c) kendine [Askerliğe, millî savunma ve genel kolluk hizmetlerine hazırlayıcı öğretim ve eğitim faaliyetlerinde bulunamaz, bu amaçları gerçekleştirmek üzere kamp veya eğitim yerleri açamazlar. Üyeleri için özel kıyafet veya üniforma kullanamazlar ]]aykırı faaliyette bulunan dernek yöneticileri, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır ve tesisin kapatılmasına da karar verilir.

CEZALARIN UYGULANMASI p) 30 uncu maddenin (b) bendinde[[Anayasa ve kanunlarla açıkça yasaklanan amaçları veya konusu suç teşkil eden fiilleri gerçekleştirmek amacıyla kurulamaz.]] belirtilen kurulması yasak dernekleri kuranlar ile bu bende aykırı harekette bulunan dernek yöneticileri fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde bir yıldan üç yıla kadar hapis ve elli günden az olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır ve derneğin feshine de karar verilir. r) 31(((Dernekler, defterlerinde ve kayıtlarında ve Türkiye Cumhuriyetinin resmi kurumlarıyla yazışmalarında Türkçe kullanırlar)))) inci maddede öngörülen zorunluluğa uymayanlara 1.358 Türk Lirası idarî para cezası verilir. CEZALARIN UYGULANMASI Bu Kanunun 32 nci maddesinde geçen “dernek yöneticileri” ibareleri dernek yönetim kurulu başkanını ifade eder.

DENİZLİ İL DERNEKLER MÜDÜRLÜĞÜ HÜSEYİN PAKSU DENİZLİ İL DERNEKLER MÜDÜRLÜĞÜ 0 506 366 68 68