Psk.Mevlüt ÜLGEN İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi EKIP CALISMASI Psk.Mevlüt ÜLGEN İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hiçbirimiz, hepimiz kadar güçlü değiliz.
Ekip ? Ekip, kişisel ve örgüt hedeflerine ulaşmada birbirleriyle ilişkili ve bağımlı olarak çalışması gereken, ekip ruhuna sahip kişilerden oluşan bir gruptur.
İHTİYAÇLAR DİZİNİ (Maslow) Kendini gerçekleştirme Değerli olmak başarı, üretkenlik, Kabul edilme, ait olma ve saygı Güven ihtiyacı Fizyolojik ihtiyaçlar ( açlık, susuzluk, barınma vb. )
Varoluş Boyutları Umursanmak Kabul edilmek Değerli olmak Yeterli olmak, güçlü ve güven içinde olmak Sevilmek, layık olmak
Bir elin nesi var, iki elin sesi var. Ekip halinde çalışmak, yaratıcılık ve enerjiyi artırır. Aidiyetlik ve bağlılık duygusunu geliştirir. Sosyal desteği ve karşılıklı sorumluluğu geliştirir. Farklılıklara hoşgörü ile bakılır. Karşılıklı güven ve saygı gelişir.
Birlikten kuvvet doğar Çatışmalar etkili biçimde yönetilir. Açık ve dürüst bir iletişim sergilenir. Çalışanlara is daha anlamlı hale getir. Etkinlik ve verimlilik artışı sağlar. Çalışanlar arasında işbirliği gelişir. Sağlıklı bilgi akışı sağlanır.
ETKİLİ EKİPLER NASIL OLUR? (1) Amaçlar açık, belirlidir ve herkes tarafından bilinir ve paylaşılır Herkes birbirine güvenir ve işbirliğine hazırdır İyi çalışan bir iletişim/ haberleşme sistemi vardır Karar verme yöntemi hızlı, etkili ve herkesi kapsayan; herkesin içine sinen türdedir
ETKİLİ EKİPLER NASIL OLUR? (2) Dinleme, anlama ve destek olma odaklı iletişimler kurulur Çatışmadan korkulmaz; tersine sorunların hasır altı edilmesi sevilmez. Bütünleştirici çatışma çözümleme yöntemleri uygulanır İşbölümü ve rol paylaşımı, üstlenilen sorumluluklar belirgin olarak tanımlanmıştır Ekip üyelerinin bireysel ihtiyaçları gözetilir; bireylere uygun yöntem ve zamanda geribildirimler verilir
ETKİLİ EKİPLER NASIL OLUR? (3) Fikir ayrılıkları ve fikir çatışmaları normal karşılanır ve tolerans gösterilir. Eleştiriler “yıkıcı” değil, “yapıcı” özellikte olur. Ekibin görevini yerine getirebilmesi için gerekli kaynaklar sağlanır. Diğer ekiplerle yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda ilişkiler kurulur ve işbirliği sağlanır. Ekibin ortaya koyduğu performans belli aralıklarla değerlendirilir; bu değerlendirme için analiz yöntemleri geliştirilir.
Etkin ekip kriterleri nedir ? Kalite ve sonuç olarak ekip, hedeflediklerinin ne kadarını basardı? Ekibin potansiyeli ne kadar arttı? Bireysel olarak, ekip üyesinin potansiyeli ne kadar arttı? Ekibin basarili olması için tüm ekip üyeleri, ortak amaçlarına uyuyor mu?
Ekip çalışmasında başarıya ulaşabilmek için gerekli ilkeler (1) Ortak amaç/hedef, Ulaşılabilir, uygulanabilir, özgün, akıllıca belirlenmiş hedefler. İşbirliği ve uzmanlaşma, Açık görev tanımı, ilgi, yetenek ve isteğe uygun görev paylaşımı Karşılıklı güven, Açık iletişim, Toplam katılım, İyi tanımlanmış karar sureci,
Ekip çalışmasında başarıya ulaşabilmek için gerekli ilkeler (2) Dinleme saygısı, Yaratıcılık, Konsensüs, Sonuçları birlikte izleme ve değerlendirme, Geri bildirim, Etkin grup liderliği. Müzakere ve tartışma,
GRUP KISA SÜREDE ETKİLİ HALE GELMEZ (Tuckman) OLUŞMA: Belirsizlik, kargaşa; hedefler, yapı, görevler, liderlik konularından kimse emin değil FIRTINA: Çatışma, yüzleşmeler; roller ve görevler konusunda fikir ayrılıkları; duygusal ton yüksek NORMLAŞMA: İşbirliği, elele verme, ‘BİZ’ duygusu, gruba yüksek bağlılık, grup kimliği, yoldaşlık İŞ ÇIKARMA: Bir önceki dönemde, üzerinde karara varılan görevleri etkili biçimde tamamlamaya adanmışlık SONLANMA: Kısa süreli proje, görev grupları için geçerli
GRUP ETKİLİLİĞİNİ NE BELİRLER GÖREVLERİN BİRBİRİNE BAĞIMLI OLMASI (grup üyeleri birbirleriyle ne kadar yakınca çalıştıkları) ÇIKTILARIN BİRBİRİNE BAĞIMLI OLMASI (grup performansının nasıl ödüllendirildiği) POTANSiYEL (üyelerin, grubun etkili olacağına dair inançları)
Gruba Bağlılığı Arttıran/Düşüren Etkenler (Szilagyi) Arttıranlar Grup hedefleri konusunda görüş birliği Etkileşim sıklığı Kişisel çekicilik Gruplar arası rekabet Olumlu değerlendirilme Düşürenler Hedeflere ilişkin fikir ayrılığı Grubun büyük olması Nahoş deneyimler Grup içi rekabet Bir veya birkaç üyenin egemen olması
Ekiplerin Olgunlaşma Haritası 1. Aşama Duygular, zaaflar, hatalar örtülmeye çalışılır Çalışanlar, kurumun belirlenmiş çizgisiyle uyum içinde olmaya gayret eder Diğerlerinin görüşlerine çok az değer verilir Ne yapılması gerektiği konusunda anlayış birliği yoktur Bürokrasi ve yazışma trafiği yoğundur Herkes kendini iş tanımlarıyla sınırlandırır Amir kesin biçimde kuralları koyar; kimse karşı çıkamaz
Ekiplerin Olgunlaşma Haritası 2. Aşama Çok daha riskli ve kişisel konular ortaya koyulur Ekip, yapılmakta olanı değerlendirmek için kendi içine bakmaya daha fazla yönelir Ekip üyelerinin problemlerine ve görüşlerine daha fazla ilgi gösterilir
Ekiplerin Olgunlaşma Haritası 3. Aşama Belirleyici özellik esnekliktir Esneklik yönetim anlayışında da gözlenir. Protokol ve resmi hiyerarşi büyük ölçüde arka plandadır Ekip, sadece kendini değil bir parçası olduğu kurumun bütününü kavrar; sosyal ve ahlaki sorumluluklarının farkında olur Güven, açıklık, işbirliği ve sorunlarla yüzleşme hazırlığı söz konusudur Ekibin atmosferi herkese mutluluk verir
Kültürümüzün ekip çalışmasını kolaylaştıran özellikleri: % 75 ekipçi ve girişimcilik özellikleri ustun. İmece geleneğine dayalı dayanışma kültürü. Duygularımızı beden dili ile ifade etme. Yakın aile bağlarından kaynaklanan ‘biz’ duygusu.
Kültürümüzün ekip çalışmasını zorlaştıran özellikleri: Profesyonellik anlayışında farklılık veya yoksunluk. Uzlaşmayı, tavizle eşdeğer görmek. Eleştirmek ama çözüm önermemek. Bazı değer sistemi farklılıkları. Belirsizliğe karsı direnç gösterememe, yılma, vazgeçme.
Sorun mu var? Kararsızlık
EKİPLERDE SIK GÖRÜLEN DAVRANIŞ TARZLARI Sert, mütecaviz, incitici tarz Çekingen tarz Güvenli tarz
SERT, MÜTECAVİZ, İNCİTİCİ TARZ Konuşma ve tutumlarında kendini yüceltme; diğerlerini suçlama ve küçümseme Tepkicilik Kolayca tehdide yönelme; karşıdakinin duygularını hesaba katmama Sonuçları Kısa vadede amacına ulaşır Benzer tarzla mukabele görürse gerginlik doğar Kimse bu tarzda davranan kişileri çevresinde istemediğinden genellikle itilirler
ÇEKİNGEN TARZ Sonuçlar Kendini ortaya koymama İnsan ilişkilerinde kaygı, rahatsızlık Diğerlerinin istediği gibi davranma İtiraz etmediğinden sömürülme Kendisini sömürenlere ve buna izin verdiği için kendine öfke, kin biriktirme Sonuçlar Başkaları onun üzerinden kazanır Çoğu kez amaçlarına ulaşamaz Zaman zaman patlamalar yaşar
GÜVENLİ TARZ Kendini ve gerçek duygularını, düşüncelerini açıkça ortaya koyma; sömürülmeye izin vermeme Suçlayıcı, yargılayıcı, tehdit edici olmayan ifadeler kullanma; diğerlerinin duygularını gözetme Kendi amaçlarına yönelik tercihler yapma Kimseye bir şey ispat etme gereği duymama Öncelikle genel kalıplara uygun olmaktan çok, öncelikle kişiye ve duruma uygun davranma
GÜVENLİ TARZIN ÇIKTILARI Birlikte olduğu kişiler kendilerini onun yanında iyi hissederler; aranan kişi olur Birlikte çalıştığı kişilerin potansiyelleri ortaya çıkar Ciddiye alınır;bir çok konuda lider olabilir Eleştirileri olumlu gelişmelere yönlendirebilir Diğerlerini zorlamadan, kendisi zorlanmadan, çatışmaya sürüklenmeden haklarını korur, amacına ulaşır
Ekip Rolleri Lider: Grubu organize eder Teşvikçi: Moralleri yüksek tutar, görevlerin yürümesini sağlar Fikir üretici: Orijinal fikirler bulur Yenilikçi: Başkalarının fikirlerini uyarlar Yönetici: İnsanları yönetir Teşkilatçı: Görevleri yönetir Değerlendirmeci: Fikirlerdeki kusurları tespit eder İş bitirici: İşlerin başkası karışmadan bitirilmesini sağlar
Ekip Lideri: Harekete geçirir. Değişimi canlı tutar. İz bırakır. Birleştirir. Harekete geçirir. Değişimi canlı tutar. İz bırakır. İnisiyatif kullanır. Başlatır. Sürdürür. Sonuçlandırır. Etki oluşturur, sonucu değiştirir. İyimserdir. Yüksek enerji sahibidir. Yapıcıdır, olumlu yaklaşımlar sergiler.
Ekip lideri; basarili bir ekip stratejisi için; Ekibe bilgi sağlamalıdır, Rolleri netleştirmelidir, Normları oluşturmalıdır, Planları tasarlamalıdır, Soru sormayı cesaretlendirmelidir, Bilgileri paylaşmalıdır, Katilimi sağlamalıdır, Başarıları kutlamalıdır, Ekip etkinliğini değerlendirmelidir.
Göç eden yaban kazlarının havada süzülürken "V" seklinde bir formasyonla uçtuklarını görmüşsünüzdür.Bilim adamları kazların neden bu şekilde uçtuklarını araştırmışlar ve; "V" seklinde uçulduğunda, uçan her kus, kanat çırptığında arkasındaki kus için, onu kaldıran bir hava akımı yapıyormuş. Böylece "V" şeklinde bir formasyonda uçan kaz grubu, birbirlerinin kanat çırpışları sonucu ortaya çıkan hava akımını kullanarak uçuş menzillerini % 70 oranında uzatıyorlarmış.Yani tek başına gidebilecekleri maksimum yolu grup halinde neredeyse ikiye katlıyorlarmış..
“ Biz hepimiz tek kanatlı melekleriz ancak birbirimize sarılarak uçabiliriz.” Luciano De Crescenzo
Teşekkür ederim. bana paylaşma ve öğrenme fırsatı verdiğiniz için Psk.Mevlüt ÜLGEN mevlutulgen@gmail.com İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi