Öğretim yöntem ve teknikleri Proje tabanlı öğrenme İşbirliğine dayalı öğrenme (kubaşık) Kavram haritası Beyin fırtınası

Proje Tabanlı Öğrenme

Bilim ve teknolojinin hızla geliştiği günümüz dünyasında, bilgilerin hızla yenilendiği ve değiştiği bir gerçektir. Bu noktada eğitimin amacı; öğrencilere bilgi aktarmaktan çok onlara bilgiye ulaşma yollarını öğretmek olmalıdır. Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının okullarda kullanımı bu amaca hizmet etmeye uygun olabilir. Buradan hareketle Proje Tabanlı Öğrenme;

Tasarı geliştirmeye, hayal etmeye, planlamaya, kurgulamaya dayalı bir öğrenme anlayışı olup, öğrenciyi merkeze alan ve gerçek yaşam durumlarını sınıf ortamına taşıyarak onları projeler çerçevesinde çalıştıran, bunu yaparken de disiplinler arası ilişki kuran bir anlayıştır.

Proje tabanlı öğretim yönteminin yararları; Öğrencilerin, yaparak, yaşayarak öğrenmelerine olanak sağlar. Öğrencilere bağımsız düşünme ve eleştirel düşünme alışkanlığı kazandırır. Öğrencilerin problem çözme yeteneği kazanmalarını sağlar. Öğrencilerin öğrenme sürecine aktif olarak katılmalarını sağlar. Öğrencilerin kendi kendine ve grupla birlikte çalışmasına olanak verir.

Sınırlılıkları; Öğrencilerin bilimsel çalışma yöntemi hakkında ön bilgilerinin olması gerekir. Proje çalışmaları çok uzun zaman alabilir. Öğretmenin iyi bir planlama ve yönlendirme yapması gerekir. Bazı projeler pahalı araç-gereç ve materyal gerektirebilir.

Yöntemin uygulanmasında izlenecek aşamalar; Konuya uygun olarak proje konularının belirlenmesi, Öğrencilere bireysel yada grup olarak konuların dağıtılması, Proje hazırlarken izlenecek aşamaların belirtilmesi, Öğrencilerin proje çalışmasına başlaması, Yapılan çalışmalar ve karşılaşılan sorunlar konusunda öğretmenin yardımcı olması, gerekli olan araç-gereçleri sağlaması, Yapılan çalışmaların öğrencilerle birlikte değerlendirilmesi.

Yöntemin uygulanmasında dikkat edilecek hususlar; Öğretmen proje konusunu belirlerken kazanımlara uygun belirlemesi gerekir. Seçilen konu uygulanabilecek, maliyeti ucuz ve araç-gereç gereksinimi kolayca sağlanabilecek alanlardan seçilmelidir. Öğrencilerin yaptığı çalışmalar konusunda öğretmen sürekli olarak rehberlik görevini üstlenmelidir.

İşbirliğine Dayalı Öğrenme

Kubaşık öğrenme (işbirliğine dayalı öğrenme) öğrencilerin sınıf ortamında küçük karma kümeler oluşturarak (cinsiyet, başarı durumu, yaş, kişisel özellikler vb.) ortak amaç doğrultusunda, akademik bir konuda birbirlerinin öğrenmelerine yardımcı oldukları, genelde küme başarısının değişik yollarla ödüllendirildiği bir öğrenme yaklaşımıdır.

Özellikleri ; Diğer öğrencilerle birlikte hareket ederler Ortak çalışma ve sosyal öğrenme sürecini yaşarlar Öğrenciler iki ile beş kişilik değişen gruplar halinde ortak hareket ederler Öğrenciler arasında kaçınılmaz olarak etkileşim ve bağımlılık vardır. Sorumluluk duygusu gelişir

İlkeleri; Gruplar en az iki, en çok beş ya da altı kişiden oluşur Öğrenme küçük gruplar içinde gerçekleştirilir. Öğrencilerin grup içindeki etkileşimleri önemlidir Gruplar arasındaki yarışma daha önemlidir. Başarı ya da başarısızlık gruplara aittir. Öğrencileri bütünleştirir ve dostluk duygularını arttırır Bu öğrenme modeliyle bilişsel yönler değil, duyuşsal ve sosyal yönler de gelişir.

Bütün etkinliklerde amaç öğrencilerde küme birliğini oluşturmak, öğrencileri kaynaştırmak, BİZ ruhunu kazandırmak ve kümenin başarısı için çalışma anlayışını kazandırmaktır.

Kavram Haritası

Kavram haritaları, bilgiyi organize etmek ve sunmak için yapılmış grafiksel araçlardır. Bu araçlar daire ya da bir çeşit kutu içine yazılmış olan kavramları içerir. Kavram haritalarında iki kavram arasındaki ilişki, üzerine ilişkiyi belirleyen ifadelerin yazıldığı doğrularla gösterilir. İlişkiyi belirleyen bağlantı ifadeleri ile iki kavram tamamlanarak anlamlı bir cümle oluşturur

Kavram haritaları; Bir konunun öğretiminde, Öğrenmeyi kolaylaştırmada, Öğrenme sürecini kontrol etmede ve kavram yanılgılarını ortaya çıkarmada, Değerlendirme yapmada kullanılabilir.

Kavramlar, en fazla üç sözcükle temsil edilmelidir. Kavramların yerleşimi genelden özele doğru hiyerarşik olarak sıralanmalıdır. İki kavram arasındaki bağlantılar anlamlı olmalıdır. İlişkiyi doğru şekilde temsil etmelidir. En iyi haritalar, kavramlar arasındaki bağlantıları yeterli ölçüde gösterenlerdir. Bağlantılar, öğrencinin, birbirine bağlı çok sayıda düşünceyi bildiğini gösterir. Bağlantılar, yaratıcılığı ortaya çıkarır.

Kavram Haritalarının Oluşturulma Aşamaları; Önceden hazırlanmış bir örneği öğrencilerinize gösteriniz. Bu örnekte kavramların harita üzerinde nasıl birleştiğini sorunuz. Harita üzerindeki çapraz bağlantıların neyi ifade ettiğini gösteriniz. Öğrencilere yeni bir kavram haritası hazırlatmak için, onlardan en çok bildikleri kavramları ya da onlara kısa bir metin verip, metinden çıkardıkları kavramları listelemelerini isteyiniz(Gerekirse yardım ediniz.).

Sonra bu kavramları en genelden daha özele doğru sıralamalarını isteyiniz. Hangi kavramın konuyla en çok ilişkili olduğunu sorunuz ve bunu daire içine almalarını isteyiniz. Öğrencilerin konuyla ilgili en önemli kavramdan daha az önemli olana doğru kavram ilişkisini hazırlamasına fırsat veriniz. Kavram haritalarını oluşturmalarına yardımcı olunuz.  Öğrencilerinize, kendi kavram haritalarına dayanan kısa bir hikâye yazdırınız.

Beyin Fırtınası

Beyin fırtınası çözüm getirmek için orijinal ve yaratıcı fikirlerin üretildiği bir tekniktir. En az beş, en çok on kişiyle uygulanır. Bu teknikte doğru ve yanlış diye bir şey yoktur. Önemli olan konu üzerinde fikir üretmektir.Cevapları yargılamak söz konusu değildir. Beyin fırtınasında önemli olan çok miktarda fikir üretmektir. Başlarken güncel ve öğrencilerin sevdiği konuları seçmek oldukça yararlıdır.

Beyin Fırtınasının Uygulanması; Sekreter seçmek; beyin fırtınası sırasında konuşulan sözleri ve önerilen görüşlerin tutanağını yazmak için bir sekreter belirlenmelidir. Sekreter, öğrencilerden olabildiği gibi öğretmen de olabilir. Problem seçmek; problem her öğrenci tarafından akıl yürütebilecek bir konu üzerinde olmalıdır. Görüş üretmek; öğrencilere, mantıki ölçülere bağlanmadan problemle ilgili akıllarına gelen ne kadar ilkel olursa olsun her düşüncenin söylenmesi gerektiği şart koşulur.

Öğrenci katkısı; grupta bulunan her öğrenci konuyla ilgili düşünce üretmelidir. Grup liderinin görevleri arasında her öğrencinin katkısını temin etmektedir. Eleştiriler yasaklanmalı; öğrenciler görüş belirtirken, görüşleri ne kadar basit, garip olursa olsun herhangi bir eleştiriye yer verilmez. Bunun da amacı mümkün olduğu kadar değişik çözümler elde etmektir. Görüş tarama; tartışmanın sonunda yazılan düşünceler gözden geçirilir ve değerlendirmesi yapılır. Benzer görüşler aynı bölümde sınıflandırılır. Özet yapmak; son olarak beyin fırtınasında üretilen görüşlerin özeti yapılır. Eğer tartışılan konu için uygun bir çözüm varsa, en uygun çözüm de seçilir.

Beyin fırtınasının yararları; Yüksek seviyede düşünme yeteneği kazandırmak için uygun bir yöntemdir. Öğrencilere analiz, sentez ve değerlendirme yapma yeteneği kazandırmaktadır. Öğrenci merkezli bir yöntem olduğu için, her öğrenci katkıda bulunur ve öğrenme hakkında olumlu tutum geliştirir.

Öğretmenlik Meslek Bilgisi Dersleri Öğretmeni Teşekkür Ederim Kenan DALARDIÇ Öğretmenlik Meslek Bilgisi Dersleri Öğretmeni