İşbirliği Ağları Leyla Arsan, TAGES leyla.arsan@tages.biz 7 Eylül 2005 Çarşamba, 14:00-15:45 KONYA Salonu

“Önümüzdeki 10 yıl içinde, piyasanın hızlı değişen koşulları göz önüne alındığında, KOBİ’ler başta olmak üzere kurumların bir çoğu, sürdürülebilir işbirliği ağlarının birer parçası olarak, dinamik sanal organizasyonların oluşmasını besleyecek ortamların aktörleri olacaklardır” ECOLEAD Project, FP6

Gündem İşbirliği Ağı Nedir? Nasıl Oluşur? Dünyadaki İşbirliği Ağı Örnekleri Nelerdir? Deneyim ve Kazanımları Nelerdir? Türkiye’deki İşbirliği Ağı Örnekleri Nelerdir? VERITAS Projesi Türkiye Makina İmalatçıları İşbirliği Ağları

TAGES www.tages.biz Teknoloji Araştırma Geliştirme Endüstriyel Ürünler Bilişim Teknolojileri A.Ş. 1996 yılında kuruldu, 2002’den bu yana AB Fonları, Teknoloji ARGE Yönetimi AR-GE Projeleri Yönetimi, İşbirliği Ağları Yönetimi, Danışmanlık İmalat ve Bilişim Sektörü TÜBİTAK Alt yüklenici (teknoloji yetenek değerlendirme) Türkiye’den ilk büyük AB 6.Çerçeve Programı Projesi Sunanlardan VERITAS, EASIER, ISIS AB Çerçeve Projeleri

Pazar kurumun esnekleğini takip etmez! Pazarın talebi „yarın“ Pazarın talebi „dün“ Değişken hedefler Gerçek Gereksinim Planlanan Esneklik Planlanan Gereksinim Yatırım kararı „dün“ © Institut für Technologiemanagement Prof. Günther Schuh

Kısa dönemlerde hızlı talep oynamaları İmalat Sanayinin İkilemi VERİMLİLİK ESNEKLİK Sabit Fiyat Problemi Kısa dönemlerde hızlı talep oynamaları FR.- 5x 300 değişken Talep 200 1x sabit 100 Zaman İşçi Üretim Merkezi © Institut für Technologiemanagement Prof. Günther Schuh

Müşteri ilişkilerine odaklanma Düşük doğrudan müşteriye Yeni Ekonomi Geleneksel İş Modeli Sermaye odaklı E-iş Modeli Müşteri ve kalite odaklı Müşteri ilişkilerine odaklanma Müşteri kalitesi Düşük doğrudan müşteriye Düşük Müşteriye odak düşük Personele odak üretim Sermaye dönüşümü Yüksek stok, yarı bitmiş ürün katma değerli ortakların işbirliği ağı Makinalar için sermaye Yüksek (üretim makinaları) Source:

“Büyüklük değil, uzmanlık önemlidir “Büyüklük değil, uzmanlık önemlidir. Küçük şirketler zayıf ve çaresizse, işbirliği ağları onları güçlendirir. İşbirliği Ağları, büyüklükle sınırlı kalmayan, son derece basit, işbirlikçi çabalardır.” Richard Hatch, Corporation for Enterprise Development

İşbirliği Ağı Nedir? ORTAK HEDEF İşbirliği Platformu

“sanal” bir kurumdur. İşbirliği Ağı Nedir? Tek başına bir şirketin erişemeyeceği yeni pazarlara girebilmesini, Büyük müşterilere daha entegre tedarik organizasyonu, ürün/hizmet ağı ve süreçlerini sunmayı Ortak kapasite paylaşımıyla, verimliliği ve etkinliği Uzmanlık paylaşımıyla, düşük maliyetlerle daha kaliteli ürün ve hizmet sunmayı Yenilikçi ürünler üretmeyi ve en yeni teknolojiye sahip olmayı sağlayan, birden fazla şirketin bir araya gelerek oluşturdukları, “sanal” bir kurumdur.

İşbirliği Ağı Tipleri Ortak Pazarlama Kapasite Paylaşımı Uzmanlık Paylaşımı Ortak Üretim Ortak AR-GE Ortak Hizmet Ağı

Yeni İş Kapasite ve uzmanlıkların paylaşımı ile yeni iş fırsatları 15% İşbirliği Ağı Makina İmalatı İşleme Mühendislik Şirket 2 İşleme Şirket 2 Ürünleri 75% 85% 90% 25% Temel Çalışmalar 10% Şirket 1 Şirket 3 Ürünleri Makina İmalatı © Institut für Technologiemanagement Prof. Günther Schuh

Esneklikle En iyi Performans Elde Edilir Sanal Kurumlar (İşbirliği Ağları) Esnek Ağlar Kurumlararası Yaklaşım Stratejik İşbirlikleri Klasik İmalathaneler Kar Merkezleri Kurum İçi Yaklaşımı Monolitik Kurumlar Zaman

İşbirliği Ağı ile Ne Paylaşılır? Eğitim / personel paylaşımı Pazarlama / fuarda temsil Ürün geliştirme / uzmanlık paylaşımı İmalat / kapasite paylaşımı “know-how” paylaşımı Sahip olma Satın alma

İşbirliği Ağı Ne Kazandırır? Yeni müşteri Mevcut müşterileri koruma Daha kaliteli, yeni ürün Maliyette azalma (pazarlama, eğitim, techizat) Deneyimlerden öğrenme, bilgi paylaşımı

İşbirliği Ağı Ne Kazandırır? Ø Ciro Artışı Ø Kapasite Kullanımı Ø Verimlilik +3% +12% +25% 12% 12 % 15 % 15% 87% 87 % 89% 89 % 77T € 77T€ 86T € İşbirliği Yapan Şirketler İşbirliği yapan şirketlerin başarısı sektör geneline oranla belirgin olarak öne çıkıyor Sektör Geneli Kaynak : Fraunhofer ISI, 2002

Dünyadaki işbirliği Ağı Örnekleri İngiltere Finlandiya Hollanda Danimarka ABD Belçika İsviçre Almanya İspanya Avusturya Türkiye İtalya Tayvan Meksika Hong Kong Japonya Brezilya

Dünyadaki işbirliği Ağı Örnekleri Sektörler KOBİ İşbirliği Ağları Yaygınlık İmalat % 76,67 İnşaat % 3,33 Toptan Ticaret % 3,33 Enerji %3,33 Çevre Hizmetleri %3,33 Yazılım %3,33 Eğlence %6,67 VERITAS Projesi, Gruber / Koeszegi / Nöster

Dünyadaki işbirliği Ağı Örnekleri Esnek İmalatçı Ağları (80’lerin ortaları) Italya: Emilia Romagna Oregon Network Programme Danimarka: Strategy 92 Bilgi Teknolojileri’nin Gelişimi ile Ağlarda Uyanış (90’ların Ortası) Virtuelle Fabrik (Virtual Factory) İşbirliği ve yenilikçilik ağları

IMPRO www.impro-praezision.de Dünyadaki işbirliği Ağı Örnekleri IMPRO www.impro-praezision.de 2002 yılında kuruldu Almanya 18 Ortak Rakiplerden oluşan alt yüklenici Hassas makina, metal işleme Saat Sektörüne Hizmet

KFSNet www.kfsnet.de 2002 yılında kuruldu Almanya 18 Ortak Dünyadaki işbirliği Ağı Örnekleri KFSNet www.kfsnet.de 2002 yılında kuruldu Almanya 18 Ortak Rakiplerden oluşan bütünsel çözüm (mühendislik, imalat) Metal işleme, makina Otomotiv Sektörüne Hizmet

SMTNetwork www.swissmicrotech.ch Dünyadaki işbirliği Ağı Örnekleri SMTNetwork www.swissmicrotech.ch 2001 yılında kuruldu İsviçre 8 Ortak Farklı uzmanlıklardan oluşan bütünsel çözüm(mühendislik, imalat) Hassas mekanik Saat Sektörüne Hizmet

Dünyadaki işbirliği Ağı Örnekleri Agile Web www.agileweb.com 1993 yılında kuruldu ABD 19 Ortak Hibrid bütünsel çözüm sağlayıcı Metal işleme/plastik/elektronik Değişik Sektörlere Hizmet

Virtuelle Fabrik www.virtuelle-fabrik.ch Dünyadaki işbirliği Ağı Örnekleri Virtuelle Fabrik www.virtuelle-fabrik.ch 1997 yılında kuruldu İsviçre 37 Ortak Bütünsel çözüm sağlayıcı, kaynak, kapasite, know-how paylaşımı İmalat Değişik Sektörlere Hizmet

Euregio Bodensee www.vfeb.ch Dünyadaki işbirliği Ağı Örnekleri Euregio Bodensee www.vfeb.ch 1995 yılında kuruldu İsviçre, Almanya, Avusturya 20 Ortak Ortak makina imalatı, makina parkı ortak kullanımı Değişik Sektörlere Hizmet

MTO Network michel.pouly@epfl.ch Dünyadaki işbirliği Ağı Örnekleri MTO Network michel.pouly@epfl.ch 2005 yılında kuruldu İsviçre 7 Ortak AR-GE, teknoloji transferi, danışmanlık Değişik Sektörlere Hizmet

Platform 360 2004 yılında kuruldu Türkiye 8 Ortak Yazılım Türkiye’deki işbirliği Ağı Örnekleri Platform 360 2004 yılında kuruldu Türkiye 8 Ortak Yazılım Ortak üretim, AR-GE, pazarlama Değişik Sektörlere Hizmet

Başarı Öyküsü 2001’de 4 ortak ile kuruldu, şimdi 8 ortak var Bugün Çin de ağa ortak oldu Uluslararası Fuarlara birlikte katıldılar Ortak satın alma: 8 yıkama makinası %10 fiyat indirimi her bir ağ ortağı için ekipman paylaşımı ile, daha az makina alımı Ortak hammadde, araç, cihaz alımı - %10-15 indirim - büyük siparişler, hammadde fiyatlarını iyileştirdi Ortak sipariş ile dış kaynak kullanımı maliyetleri düştü Alınamayacak çok büyük birkaç sipariş alındı Sağlık sektöründe 2 yeni ürün üretimi 2 ortağın işbirliği ile gerçekleşti Ortakların cirolarının %10’u işbirliği ağından kaynaklanıyor

Başarı Öyküsü Müşteri, Proje 15kWh Işık ve Rüzgar Sistemi Aventa AG, Winterthur Mühendislik ve Satış Şirketi 15kWh Işık ve Rüzgar Sistemi İşbirliği Ağının Katkısı Tasarım, mühendislik ve imalat Prototip ve küçük seriler Avantaj Müşteriye tek yüz Bilgiye erişim ve farklı çeşitlerde teknikler

AB’deki İşbirliği Ağı AR-GE Projeleri                      ECOLEAD ECOLEAD – Avrupa İşbirliği Ağı Organizasyonları Liderlik İnisiyatifi   European Research in Enterprise Networking Kurumsal Ağlarda Avrupa Araştırma Çalışmaları LEGAL IST: LEGAL Issues for the Advancement of Information Society Technologies Bilgi Toplumu Teknolojileri İlerlemesi için Yasal Konular ROADCON Bilgi Yönlendirmeli Yapılanma için Stratejik Yol Haritası Satine Peer to Peer Ağlar Web Hizmetleri Platformu için Anlam Tabanlı Interoperabilite Altyapısı VE-Forum Project Sanal Kurum (Virtual Enterprise) Forum Portalı ve Topluluğu VOSTER Sanal Organizasyonlar Alanındaki Sonuçların ve Bilimsel Mükemmeliğin Elde Edilmesi  

Avrupa Komisyonu’ndaki Kümeler

VERITAS Projesi www.veritas-eu.net AB 6.Çerçeve Programı Projesi Bütünleşik Endüstriyel Çözümler için Sanal Kurumlar Türkiye, Avusturya, Belçika Makina İmalat Sektörleri’ne “İşbirliği Ağları” Kavramlarını Yaygınlaştırmak, Pilot İşbirliği Ağları Oluşturmak Ortaklar:

VERITAS Projesi www.veritas-eu.net Temmuz 2004, proje başladı Ocak 2005, sektöre çalıştay düzenlendi, bir başarı örneği tanıtımı yapıldı Mart-Mayıs 2005, İşbirliği ağı oluşturma toplantıları yapıldı Haziran 2005, 2 işbirliği ağı oluşturuldu Avrupa Komisyonu Türkiye’nin bu başarısı nedeniyle Türkiye’ye daha fazla kaynak ayrılmasını önerdi

Türkiye’deki işbirliği Ağı Örnekleri Hassas Mekanik işbirliği Ağı Araçüstü Ekipman Makina İmalatçıları İşbirliği Ağı Kompresörcüler işbirliği Ağı “Türkiye Makina İmalatçıları Küme”si

İmalatçıları İşbirliği Ağı Türkiye’deki işbirliği Ağı Örnekleri Araçüstü Makina İmalatçıları İşbirliği Ağı “Türkiye Makina İmalatçıları Küme”si

Araçüstü Makina İmalatçıları İşbirliği Ağı Yurtdışında Yeni Pazar Yaratma, Ortak Pazarlama

Yan Sanayi (Küçük Ölçekli İmalatçılar) Türkiye’deki işbirliği Ağı Örnekleri Kompresör İmalatçıları İşbirliği Ağı Yan Sanayi (Küçük Ölçekli İmalatçılar) “Türkiye Makina İmalatçıları Küme”si

Kompresör İmalatçıları İşbirliği Ağı Ortak Üretim, Kapasite ve Uzmanlık Paylaşımı, Teknoloji Transferi Güçlü bir kompresör yan sanayi oluşturmak  

Avrupa Teknoloji Platformları Sanayinin inisiyatifi ile oluşur Büyük sanayi kuruluşları, araştırma kurumları, üniversiteler üyedir Amaç: Bilim ve Teknoloji ve inovasyon konusunda stratejiler belirlemek, projeler üretmek üzere yol haritaları oluşturmak Önce ulusal-sektörel bazda, sonra Avrupa bazında Örnekler: Hidrojen ve Yakıt Pili Geleceğin İmalat Teknolojileri Mobil ve Kablosuz İletişim (eMobilite) Gömülü Sistemler Geleceğin Konfeksiyon ve Tekstili Avrupa Uzay Teknolojisi Platformları

İşbirliği Ağı İşbirliği Ağı Yapısı İşbirliği Ağı (sanal kurum) Sipariş/Proje bazında Müşteri/Proje Müşteri ile bağlantı Bir kişi İşbirliği Ağı

İşbirliği Ağları Nasıl Oluşur? Kaynak Ağ Sabit, işbirliği için güven ortamı Yetkinlik geliştirme Ortak işbirliği sistemleri, bilişim araçları İş Fırsatı Daha karmaşık ürünler Uluslararası/küresel erişim Genelde broker bazında Sanal Kurum Yetkinliklerin birleşimi İş gerçekleştirme Proje süresince Katzy, Technische Rundschau, 1996

Her iş fırsatı için projeler dinamik olarak oluşur Proje Rolleri: Proje Yöneticisi Proje yönetiminden sorumlu Müşterilerle iletişim kurar Sipariş takibi yapar İş Mimarı/Yetkinlik Yöneticisi Ortakların yetkinliklerini biraraya getirir İş modelini tasarlar Proje Takımı Farklı oyuncuların karışımı Projeyi gerçekleştirir Ağ Rolleri: Denetçi Finansal kontrol Denetim Broker Dış siparişleri alır Ağın yetkinliklerini pazarlar Arz talebi dengeler Lider Takım Stratejileri belirler Ortaklıkların kurulmasında öncülük eder Ağ Yöneticisi (Koç) Taahhütlerin yerine getirilmesi ve güvenin sağlanması için ortam oluşturur Ortakları yönlendirir Organizasyonel altyapıyı oluşturur İç/Dış Kaynak Yöneticisi Ağ ve şirketler arasında arayüzdür Ortaklarla iletişimi sağlar Katzy, Technische Rundschau, 1996

Ağ Etkinlikleri

Bir İşbirliği Ağı Üyesi Nasıl Olmalıdır? Finansal olarak sağlam Sağlam Pazar payı, sabit müşteri portföyü Kendine güvenen Şirketi ile ağ stratejileri çakışan Taahhüt etmeye hazır: Genel yönetim Zaman Finansal Şeffaf iş yapabilme gücü ve güvenilir İletişimi güçlü

Başarılı Bir İşbirliği Ağı İçin Neler Gereklidir? Faktör Başarı Başarısızlık Strateji İyi tanımlanmış, ortak kabul edilmiş Şirketlerle uyumsuz, tanımsız İşbirliği Becerileri Anlaşılmış ve test edilmiş Kişilikler göz ardı edilmiş Ağ Yönetimi Kişisel ve gerçekler dengesi, iyi yönetici Fazla kurumsal, kural yok, yönetici sevilmiyor Güven Sürekli ve aktif gelişim Gizlilik, anti şeffaflık İş Fırsatları Tüm ortakların aktif iş araması Sadece ağ yöneticisinden bekleme

Son Söz “Biraraya gelmek başlangıçtır, birarada tutmak gelişmedir, birlikte çalışmak başarıdır” Henry Ford 1863-1947

Teşekkürler... leyla.arsan@tages.biz www.tages.biz