SGK İNŞAAT İŞLEMLERİ SUNUMU ŞUBAT/2013 Levent DEĞİRMENCİ SGK Merkez Müdür Yardımcısı

İLİŞİKSİZ BELGESİ İhale konusu işler ve özel bina inşaatı işyerleri ile ilgili olarak yapılan inceleme sonucunda işverenin Kuruma borcunun bulunmaması kaydıyla ilgili makama verilmek üzere Ünitece düzenlenen soğuk damgalı belgeyi, ifade eder.

ASGARİ İŞÇİLİK Asgari işçilik uygulaması temelde; işverenin Kuruma bildirdiği prime esas kazançlar toplamının, ihaleli işlerde istihkak bedeline ve özel bina inşaatlarında da yaklaşık maliyet bedeline uygulanacak işçilik oranları sonucunda hesaplanan işçilik tutarlarının karşılaştırılmasına dayanır.

ÖZEL BİNA İNŞAATLARINDA ASGARİ İŞÇİLİK UYGULAMALARI Asgari işçilik uygulaması 01.01.1994 tarihi baz alınarak uygulanır. İnşaatın yasa kapsamına alınış tarihi (İnşaatta ilk defa sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarih) İnşaatın bitiş tarihi İnşaatın sınıf ve grubu İnşaatın toplam alanı Yapının tamamlanma alanı ve oranı Uygulanacak birim fiyatı Uygulanacak işçilik oranı’ dır.

Ek 11 Tablosu Sıra No İŞLER ORANLAR III- BODRUMSUZ, ZEMİN, BİR VE İKİNCİ KATI HAİZ BİNALAR: A) Temel Hafriyatı, Grobeton ve Taş Duvar, (Subasmana Kadar) 6% B) Zemin Katın İkmalinde, 15% C) Birinci Katın İkmalinde, 12% D) İkinci Katın İkmalinde, E) Çatının İkmalinde, 7% F) Doğramaların İkmalinde, 13% G) İç Sıvaların İkmalinde, 5% H) Tesisat ve Teçhizatın İkmalinde, 14% İ) Şap, Mozaik ve Yağlı Boyaların İkmalinde, 8% J) Badana, Merdiven, Dış Sıva, Harici Kapı, Fosseptik ve Bakiye Bütün İşler Tamamlandığında,   100%

ÖN DEĞERLENDİRME (ARAŞTIRMA) ÜNİTECE (DOSYA MEMURUNCA) YAPILAN İŞLEMLER

SGK Merkez Müdürlüğü tarafından asgari işçilik uygulamasına esas ön değerlendirme işlemi yapılabilmesi için; İnşaat ile ilgili olarak işyeri dosyasının inşaata başlamadan önce tescil edilmiş olması,(en geç başlanıldığı gün) Tescil edilmiş olmakla birlikte yasal süre içinde Kurum’a bildirimde bulunulması gerekmektedir.

Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılan özel bina inşaatı işyerleri hakkında Ünitece yapılacak araştırma, bina maliyetine Kurumca yayımlanan tebliğ ile belirlenen asgari işçilik oranının %25 eksiği uygulanmak suretiyle yapılır. Bina inşaatı işyerlerinde, inşaatın bitirildiği tarihe kadar Kuruma bildirilmiş olan işçilik miktarı dikkate alınır.

Mülk edinmek veya satmak amacıyla yapılan ŞİRKETLER VE KOOPERATİFLER TARAFINDAN YAPILAN İNŞAATLARDA ASGARİ İŞÇİLİK HESAPLAMASI Mülk edinmek veya satmak amacıyla yapılan Anahtar teslimi

Örnek: A Anonim Şirketi, ruhsatta 2500 m² olan, 2004 yılında başlayıp 10 Mayıs 2009 tarihinde biten, III-A grubunda yer alan inşaatı için Sosyal Sigortalar Kurumu'na başvurmuştur. İnşaatın maliyeti şirketin yasal kayıtlarına göre 1.105.000,00 TL İnşaatın toplam maliyeti hesaplanırken; 2008 yılı birim maliyet bedeli esas alınır. (2008 yılı maliyet bedeli: 399,00 TL ) Maliyet : 399,00 x 2.500 = 997.500,00 TL Şirketin yasal kayıtlarındaki maliyet (1.105.000,00 TL), yaklaşık maliyet değerinden (997.500,00 TL ) daha fazla olduğundan hesaplamada defter maliyeti dikkate alınır.

A Anonim Şirketi'nin yukarıdaki inşaatı kendisinin değil, kaba işlerini C Limited Şirketi'ne, ince işlerini ise F Anonim Şirketi'ne yaptırdığını varsayarsak bu durumda dikkate alınacak maliyet yaklaşık maliyettir. A Anonim Şirketinin işi parça parça değil anahtar teslimi ile bütünüyle başka bir şirkete yaptırması sonucu değiştirmeyecektir.

KISMEN BİTEN İNŞAATLARDA İNCELEME Uygulamada inşaatlar çeşitli nedenlerden dolayı bazen tamamen bitirilememekte, kısmen bitirilmektedir. Biten kısımlar için yapı kullanma izin belgesi istenmesi söz konusu olduğunda, asgari işçilik uygulaması toplam inşaat alanı için değil inşaatın kısmen biten bölümü için yapılır

Örnek 1: 01.05.2006 tarihinde başlanılan 3-A sınıfı bir binanın zemin katı 30.08.2007 tarihinde bitirilmiştir. İnşaat ruhsatına göre yapılacak inşaat kalorifersiz olup zemin ve 1. kattan oluşmaktadır. Zeminin ve 1. katın alanı eşit olmak üzere toplam inşaat alanı 280 m² ’dir. Biten kısım için Kuruma toplam 50.00,00 TL'si işçilik bildirilmiştir İnşaatın biten kısmının toplam inşaatın ne kadarı olduğu yapı kısmi değerlendirme cetvelini kullanarak bulacağız. Buna göre Biten Kısımlar Toplam Alana Oranı % Temel hafriyatı, grabeton ve taş duvar 7 Zemin katın ikmali 15 Doğramaların Yarısının ikmali Zemin katın iç sıvalarının ikmali 3 Zemin katın tesisatının ikmali 7.5 Zemin katın şap, mozaik ve yağlı boyalarının ikmali 4.5 Zemin Katın badana, dış sıva ve harici boruların ikmali TOPLAM 48.5

Biten kısmın alanı : 280 X % 48.5 = 135.8 m² Yapılan değerlendirme neticesinde inşaatın % 48.5’ inin bitmiş olduğu bulunur. 2006 yılı birim fiyatı : 334,00. -TL Biten kısmın alanı : 280 X % 48.5 = 135.8 m² Bildirilmesi gereken işçilik : 334,00 X 135.8 x % 6.75 = 44.303,44 TL İşveren toplam 50.000,00 TL işçilik bildirmiş olduğundan biten kısım için ilişiksizlik belgesi alır.  

MÜFETTİŞ İNCELEMESİ Asgari işçilik uygulamasına konu olan işin bazı kısımlarının fatura karşılığı başka işverenlere yaptırılması söz konusu ise, bu durumda belirtilen malzemeli ve salt işçilik faturaları değerlendirmede dikkate alınmaktadır. Fakat bu durumda asgari işçilik oranından %25 eksiltme yapılmamaktadır.

ALT İŞVEREN Kanunda belirtilen tarife göre bir kimseye alt işveren denilebilmesi iki şartın varlığına bağlıdır. İşin tamamının yapımını üstlenen ve sigortalı çalıştıran (adına tescilli dosya bulunan) işveren bulunması gerekmektedir. İşverenden, işin bölüm veya eklentilerinde iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran kişinin bulunması gerekmektedir.

ALT İŞVEREN BİLDİRİMİ Alt işveren, asıl işverenin işyerinde çalıştırdığı sigortalıları, işverenle aralarında yaptıkları sözleşmenin ibrazı kaydıyla, Kurumdan alacağı özel bir numara ile asıl işverenin kayıtlı olduğu dosyadan bildirir.

İNŞAAT, TAMİRAT, TADİLAT ve TESİSAT İŞLERİNDE İŞVERENLİK Mülkiyet sahipleri tarafından sigortalı çalıştırılmak suretiyle Mülkiyet sahipleri tarafından üçüncü kişiye yaptırılan Özel Olarak Yaptırma

Örnekler: Arsa sahibi (A) şahsı, arsası üzerine yaptıracağı dükkan inşaatını sigortalı çalıştırmak suretiyle tamamlaması halinde, işveren (A) şahsının kendisi olacaktır. 1- Arsa sahibi (A) şahsı, arsası üzerine yaptıracağı inşaatının tamamını (B) şahsına verdiği takdirde, işveren olarak (B) şahsının kabulu gerekir. 2- Yapımını taahhüt ettiği tadilat işlerinden dolayı işveren kabul edilen (C) şahsı, tadilat işlerinin bir kısmını (D) ve (E) şahıslarına yaptırması durumunda, (D) ve (E) şahısları alt işveren olarak kabul edilecektir. 3- Şahsına ait arsa üzerine yaptıracağı işhanı inşaatının değişik kısımlarını (B), (C) ve (D) şahıslarına kendisi hariçten işçi çalıştırmadan yaptıran (A) şahsı ile (B), (C) ve (D) şahıslarının konularının ne olacağı sorusuna; 4- İnşaatın yapımının tamamı bir şahsa verilmediğinden arsa sahibi (A) şahsını işveren kabul etmek, İnşaatın kısımlarından iş alan (B), (C) ve (D)- şahısları ile işveren (A şahsı) arasında istisna akdi bulunacağından, (B), (C) ve (D) şahıslarının, alt işveren olarak kabulü, gerekir.

ÖZEL BİNA İNŞAATI VE TAMİRATLARININ DEVAMLI İŞYERİ İŞÇİLERİ İLE YAPILMASI Özel bina İnşaatı, tamirat, tesisat ve benzeri işler ve ihale konusu işler için ayrı bir işyeri tescil ettirmeksizin, söz konusu işleri devamlı işyeri işçileri ile yaptıklarını ileri süren işverenlerin, bu işleri devamlı işyeri işçileriyle yapmalarının olanaklı olup olmadığını saptanabilmesi aşağıdaki hususların tespiti ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Yapılan iş-işler ile devamlı işyerinin iş kolu kodunun uygunluğu Devamlı işyerinde, özel bina inşaatı, tamirat, tesisat ve benzeri işlerin veya yüklenim konusu işin başlamasından önce işçi çalıştırılıp çalıştırılmadığı Devamlı işyerinde çalıştırılan işçilerin sözü edilen işleri yapabilecek sayı ve nitelikte olup olmadığı, Aynı dönemde birden fazla söz konusu işlerin alınıp alınmadığı, alınmış ise devamlı işyerinde çalıştırılan işçilerin bu işleri yapmaya yetecek sayı ve nitelikte olup olmadıkları Devamlı işyerinin teknolojisi ve kapasitesiyle anılan işlerin yapılıp yapılmayacağı

5510 sayılı SOSYAL SİGORTA VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNDA İDARİ PARA CEZALARI

Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık asgari ücret İŞYERİ BİLDİRGESİ İşveren, örneği Kurumca hazırlanacak işyeri bildirgesini en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte, Kuruma vermekle yükümlüdür. İşyeri bildirgesini, Kurumca belirlenen şekle ve usûle uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, anılan ortamda göndermeyenler veya bu Kanunda belirtilen süre içinde Kuruma vermeyenlere; Kamu idareleri ile bilânço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin üç katı tutarında Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin iki katı tutarında Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.

102 / a 1 102 /a 2 102 / a 3 SİGORTALI İŞE GİRİŞ BİLDİRGESİ İşverenler, 4/a bendi kapsamında sigortalı sayılanları, çalışmaya başladıkları tarihten önce sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma e-sigorta yoluyla bildirmekle yükümlüdür. Sigortalı işe giriş bildirgesi dışında, başka biçimlerde yapılan bildirimler geçerli sayılmaz. 102 / a 1 102 /a 2 102 / a 3

idari para cezası uygulanır. Aylık prim ve hizmet belgesini, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için; Ek belgenin 86 ncı maddenin beşinci fıkrasına istinaden Kurumca re’sen düzenlenmesi durumunda, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin yarısı tutarında Belgenin ek olması halinde, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında Belgenin asıl olması halinde aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin beşte biri tutarında idari para cezası uygulanır.

ASGARİ İŞÇİLİK SONUCU ORTAYA ÇIKAN EKSİK İŞÇİLİĞİN MAL EDİLDİĞİ AY Kurumun defter ve belge incelemeye yetkili denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurları tarafından veya 59 uncu maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirlerce düzenlenen raporlara istinaden, Kuruma bildirilmediği tespit edilen eksik işçilik tutarının mal edildiği her bir ay için, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır

İDARİ PARA CEZALARINA İTİRAZ Tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde Kuruma ya da Kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir.

TEŞEKKÜRLER