Neden Hıristiyanlar İsa Mesih’in carmıha gerilmesine inanıyorlar Neden Hıristiyanlar İsa Mesih’in carmıha gerilmesine inanıyorlar? – Kur’ân’a ve İncil’e göre İsa Mesih çarmıhta öldürüldü mü? Frankfurt Türkçe Konuşan Hıristiyan Topluluğu Sorular ve Cevaplar Kahve ve Çay Ücretsiz Tevrat, Zebur ve İncil

Isa Mesih'in çarmıhtaki fiziksel ölümü kabul edilir mi Isa Mesih'in çarmıhtaki fiziksel ölümü kabul edilir mi? Kitab-i Mukaddes'e göre: Evet – Hayır Kur'an-i Kerim'e göre: Evet – Hayır Size göre: Evet – Hayır

Kulaktan dolma şeylere inanmayın? Araştırın!

Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Musa Peygamber Havari Matta Kuran Yeşaya Peygamber Havari Yuhanna Davut Peygamber Havari Petrus Daniel Peygamber Tarihçiler Zekeriya Peygamber Mara Bar.Serapıon

Hz. İsa'nın ölümünü hem kabul hem de redd eden kaynak Kur‘an Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul eden ayetler Allah buyurmuştu ki: Ey İsa! Seni vefat ettireceğim, seni nezdime yükselteceğim, … (Kur'an 3 İmran Sûresi 55)

Hz. İsa'nın ölümünü hem kabul hem de redd eden kaynak Kur‘an Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul eden ayetler … İçlerinde bulunduğum müddetçe onlar üzerine kontrolcü idim. Beni vefat ettirince artık onlar üzerine gözetleyici yalnız sen oldun... (Kur'an 5 Maida Sûresi 117)

Hz. İsa'nın ölümünü hem kabul hem de redd eden kaynak Kur‘an Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul eden ayetler "Doğduğum gün, öleceğim gün ve diri olarak kabirden kaldırılacağım gün esenlik banadır.„ (Kur'an 19 Meryem Sûresi 33)

Hz. İsa'nın ölümünü hem kabul hem de redd eden kaynak Kur‘an Hz. İsa'nın, Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü redd eden ayetler … Halbuki onu ne öldürdüler, ne de astılar, fakat (öldürdükleri) onlara İsa gibi gösterildi. … ve kesin olarak onu öldürmediler. Bilâkis Allah onu (İsa'yı) kendi nezdine kaldırmıştır. … (Kur'an 4 Nisa Sûresi 157-158)

Kur‘an İsa’nın ölümü hakkında çelişkide Çözüm? İsa çarmıha gerilmedi mi? Başka biri öldürüldü mü? İsa çarmıha gerildi, fakat ölmedi mi? İsa çarmıhta bağıldı, fakat mezarlığın serinliğinde iyileşti mi? İsa çarmıhta öldürüldü, fakat Yahudilerin eliyle değil? Allah İsa’yı göğe çekti, fakat sonra başka bir zaman öldü mü?

Tevrat Şahit: Musa Peygamber Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Tevrat Şahit: Musa Peygamber … Seninle kadını, onun soyuyla (= sırf kadından, yani bakireden doğan Hz. İsa) senin soyunu birbirinize düşman edeceğim. Onun soyu senin başını ezecek, sen onun topuğuna saldıracaksın." (= Hz. İsa'nın ölümü) (Tevrat, Yaratılış 3:14-15; parantez içindekiler Kutsal Kitap metnine ait değildir)

Tevrat 2. Şahit: Yeşaya Peygamber Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Tevrat 2. Şahit: Yeşaya Peygamber … Acımasızca yargılanıp ölüme götürüldü. Halkımın isyanı ve hak ettiği ceza yüzünden yaşayanlar diyarından atıldı. Onun kuşağından bunu düşünen oldu mu? Şiddete başvurmadığı, ağzından hileli söz çıkmadığı halde, ona kötülerin yanında bir mezar verildi, ama öldüğünde zenginin yanındaydı.... ve günlerini uzayacak… (Tevrat, Yeşaya 53: 4-10)

Tevrat 3. Şahit: Daniel Peygamber Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Tevrat 3. Şahit: Daniel Peygamber "Bu altmış iki hafta sonunda meshedilmiş olan öldürülecek ve onu destekleyen olmayacak." (Tevrat, Daniel 9:26)

Tevrat 4. Şahit: Zekeriya Peygamber Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Tevrat 4. Şahit: Zekeriya Peygamber "...RAB şöyle diyor:" "... Bana, yani deştiklerine bakacaklar; biricik oğlu için yas tutan biri gibi yas tutacak, ilk oğlu için acı çeken biri gibi acı çekecekler.« (Tevrat, Zekeriya 12:1. 10)

Zebur 5. Şahit: Davut Peygamber Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Zebur 5. Şahit: Davut Peygamber … Su gibi dökülüyorum, bütün kemiklerim oynaklarından çıkıyor. Yüreğimin balmumu gibi içimde eriyor. Gücüm çömlek parçası gibi kurudu, Dilim damağına yapışıyor. Beni ölüm toprağına yatırdın. Köpekler kuşatıyor beni, Kötüler sürüsü çevremi sarıyor, ellerimi ayaklarımı deliyorlar. Bütün kemiklerimi sayar oldum. Gözlerini dikmiş, bana bakıyorlar. Giysilerimi aralarında paylaşıyor, Elbisem için kura çekiyorlar.« (Zebur, Mezmur 22:6-8 ve 12-18)

İncil 6. Şahit: Havari Matta Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar İncil 6. Şahit: Havari Matta … "Askerler O'nu çarmıha gerdikten sonra kura çekerek giysilerini aralarında paylaştılar..." "...İsa, yüksek sesle bir kez daha bağırdı ve ruhunu teslim etti...« (Matta 27:26-56)

İncil 7. Şahit: Havari Yuhanna Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar İncil 7. Şahit: Havari Yuhanna … „Orada O'nu çarmıha gerdiler...« "Tamamlandı!" dedi ve başını eğerek ruhunu teslim etti..." "...Ama İsa'ya gelince O'nun ölmüş olduğunu gördüler. Onun için bacaklarını kırmadılar. Bununla birlikte, askerlerden biri O'nun böğrünü mızrakla deldi. Böğründen hemen kan ve su aktı…« (Yuhanna 19:16-35)

İncil 8. Şahit; Havari Petrus Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar İncil 8. Şahit; Havari Petrus … elinze teslim edilen bu adımı, yasa tanımaz kişilerin eliyle çarmıha çivileyip öldürdünüz....Tanrı, İsa'yı ölümden diriltti ve biz hepimiz bunun tanıklarıyız.« (Elçilerin İşleri 2:22-31)

Yahudi-Romalı Tarihçi Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Yahudi-Romalı Tarihçi 9. Şahit: Flavius Yosefus (doğ.M.s. 37) … Pilatus halkımızın yetkililerine uyarak onu çarmıhtaki ölüme mahkum ettiği halde taraftarları ona sadık kaldılar. Çünkü, Tanrı tarafından vahiy alan peygamberler ona ilişkin birçok sözü daha önceden söyledikleri gibi Mesih üçüncü gün onlara sağ olarak göründü. …„ (Asarıatika XVIII 3,3)

Romalı Tarihçi ve Senatör Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Romalı Tarihçi ve Senatör 10. Şahit: Gaius Cornelius Tacitus (M.s. 52-54) "Mesih, Vali Pontius Pilatus tarafından idam edildiğinde ...„ (Tarihler XV. 44)

Süryani retorikçi, hiciv Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Süryani retorikçi, hiciv 11. Şahit: Samsatlı Lukianos (M.s. 125-180) "Filistinde çarmıha gerilerek idam edilmiş Mesih ...„ (Peregrinus‘un yaşam sonu, Cilt 2/9)

Suriyeli Filozof 12. Şahit: Mara Bar-Serapion Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Suriyeli Filozof 12. Şahit: Mara Bar-Serapion „…Hikmetli kralını idam etmek Yahudilere ne fayda getirdi?... (Mara Bar-Serapion‘un Mektubu M.s. 73)

Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Musa Peygamber Havari Matta Kuran Yeşaya Peygamber Havari Yuhanna Davut Peygamber Havari Petrus Daniel Peygamber Tarihçiler Zekeriya Peygamber Mara Bar.Serapıon

Hz. İsa'nın ölümünü hem kabul hem de redd eden kaynak Kur‘an Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul eden ayetler Allah buyurmuştu ki: Ey İsa! Seni vefat ettireceğim, seni nezdime yükselteceğim, seni inkâr edenlerden arındıracağım ve sana uyanları kıyamete kadar kâfirlerden üstün kılacağım. Sonra dönüşünüz bana olacak. İşte o zaman ayrılığa düştüğünüz şeyler hakkında aranızda ben hükmedeceğim. (Kur'an 3 İmran Sûresi 55)

Hz. İsa'nın ölümünü hem kabul hem de redd eden kaynak Kur‘an Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul eden ayetler Ben onlara (havârîlere), ancak bana emrettiğini söyledim: Benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah'a kulluk edin, dedim. İçlerinde bulunduğum müddetçe onlar üzerine kontrolcü idim. Beni vefat ettirince artık onlar üzerine gözetleyici yalnız sen oldun. Sen her şeyi hakkıyle görensin. (Kur'an 5 Maida Sûresi 117)

Hz. İsa'nın ölümünü hem kabul hem de redd eden kaynak Kur‘an Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul eden ayetler 33. "Doğduğum gün, öleceğim gün ve diri olarak kabirden kaldırılacağım gün esenlik banadır." 34. İşte, hakkında şüphe ettikleri Meryem oğlu İsa - hak söz olarak budur. (Kur'an 19 Meryem Sûresi 33-34)

Hz. İsa'nın ölümünü hem kabul hem de redd eden kaynak Kur‘an Hz. İsa'nın, Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü redd eden ayetler Ve "Allah elçisi Meryem oğlu İsa'yı öldürdük" demeleri yüzünden (onları lânetledik). Halbuki onu ne öldürdüler, ne de astılar, fakat (öldürdükleri) onlara İsa gibi gösterildi. Onun hakkında ihtilâfa düşenler bundan dolayı tam bir kararsızlık içindedirler. bu hususta zanna uymak dışında hiçbir (sağlam) bilgileri yoktur ve kesin olarak onu öldürmediler. Bilâkis Allah onu (İsa'yı) kendi nezdine kaldırmıştır. Allah izzet ve hikmet sahibidir. (Kur'an 4 Nisa Sûresi 157-158)

Tevrat 1. Şahit: Musa Peygamber Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Tevrat 1. Şahit: Musa Peygamber "Bunun üzerine RAB Tanrı yılana (yılana bürünmüş Şeytan'a), "Bu yaptığından ötürü bütün evcil ve yabanıl hayavanların en lanetli sen olacaksın" dedi, "Karnının üzerinde sürünecek, yaşamın boyunca toprak yiyeceksin. Seninle kadını, onun soyuyla (= sırf kadından, yani bakireden doğan Hz. İsa) senin soyunu birbirinize düşman edeceğim. Onun soyu senin başını ezecek, sen onun topuğuna saldıracaksın." (= Hz. İsa'nın ölümü) (Tevrat, Yaratılış 3:14-15; parantez içindekiler Kutsal Kitap metnine ait değildir)

Tevrat 2. Şahit: Yeşaya Peygamber Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Tevrat 2. Şahit: Yeşaya Peygamber "Aslında hastalıklarımızı o üstlendi, acılarımızı o yüklendi. Bizse Tanrı tarafından cezalandırıldığını, vurulup ezildiğini sandık. Oysa, bizim isyanlarımız yüzünden onun bedeni deşildi, bizim suçlarımız yüzünden o eziyet çekti. Esenliğimiz için gerekli olan ceza ona verildi. Bizler onun yaralarıyla şifa bulduk. Hepmiz koyunlar gibi yoldan sapmıştık, her birimiz kendi yoluna döndü. Yine de RAB hepimizin cezası ona yükledi. Kesime götürülen kuzu gibi, kırkıcıların önünde sessizce duran koyun gibi açmadı ağzını. Acımasızca yargılanıp ölüme götürüldü. Halkımın isyanı ve hak ettiği ceza yüzünden yaşayanlar diyarından atıldı. Onun kuşağından bunu düşünen oldu mu? Şiddete başvurmadığı, ağzından hileli söz çıkmadığı halde, ona kötülerin yanında bir mezar verildi, ama öldüğünde zenginin yanındaydı.... Canını suç sunusu olarak sunarsa soyundan gelenleri görecek ve günlerini uzayacak. RAB'bin istemi onun aracılığıyla gerçekleşecek. (Tevrat, Yeşaya 53: 4-10)

Tevrat 3. Şahit: Daniel Peygamber Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Tevrat 3. Şahit: Daniel Peygamber "Bu altmış iki hafta sonunda meshedilmiş olan öldürülecek ve onu destekleyen olmayacak." (Tevrat, Daniel 9:26)

Tevrat 4. Şahit: Zekeriya Peygamber Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Tevrat 4. Şahit: Zekeriya Peygamber "...RAB şöyle diyor:" "...Davut soyuyla Yeruşalim'de oturanların üzerine lütuf ve yakarış ruhunu dökeceğim. Bana, yani deştiklerine bakacaklar; biricik oğlu için yas tutan biri gibi yas tutacak, ilk oğlu için acı çeken biri gibi acı çekecekler.« (Tevrat, Zekeriya 12:1. 10)

Zebur 5. Şahit: Davut Peygamber Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Zebur 5. Şahit: Davut Peygamber Ama ben insan değil, toprak kurduyum, insanlar beni küçümsüyor, halk hor görüyor. Beni gören herkes alay ediyor, Sırıtıp baş sallayarak diyorlar ki, "Sırtını Rab'be dayadı, kurtarsın bakalım onu, Madem onu seviyor, yardım etsin!"..."Boğalar kuşatıyor beni, azgın Başan boğaları sarıyor çevremi. Kükreyerek avını parçalayan aslanlar gibi ağızlarını açıyorlar bana. Su gibi dökülüyorum, bütün kemiklerim oynaklarından çıkıyor. Yüreğimin balmumu gibi içimde eriyor. Gücüm çömlek parçası gibi kurudu, Dilim damağına yapışıyor. Beni ölüm toprağına yatırdın. Köpekler kuşatıyor beni, Kötüler sürüsü çevremi sarıyor, ellerimi ayaklarımı deliyorlar. Bütün kemiklerimi sayar oldum. Gözlerini dikmiş, bana bakıyorlar. Giysilerimi aralarında paylaşıyor, Elbisem için kura çekiyorlar.« (Zebur, Mezmur 22:6-8 ve 12-18)

İncil 6. Şahit: Havari Matta Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar İncil 6. Şahit: Havari Matta Barabba'yı salıverdi. İsa'yı ise kamçılattıktan sonra çarmıha gerilmek üzere askerlere teslim etti...« "Askerler O'nu çarmıha gerdikten sonra kura çekerek giysilerini aralarında paylaştılar..." "...Başının üzerine, 'BU, YAHUDİLERİN KRALI İsa'dir' diye yazan bir suç yaftası astılar..." "...İsa, yüksek sesle bir kez daha bağırdı ve ruhunu teslim etti...« "...Orada, olup bitenleri uzaktan izleyen birçok kadın vardı. Bunlar, Celile'den İsa'nın peşinden gelip O'na hizmet etmişlerdi. Aralarında Mecdelli Meryem, Yakup ile Yusuf'un annesi Meryem ve Zebedi oğullarının annesi de vardı." (Matta 27:26-56)

İncil 7. Şahit: Havari Yuhanna Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar İncil 7. Şahit: Havari Yuhanna "Bunun üzerine Pilatus İsa'yı, çarmıha gerilmek üzere onlara teslim etti. Askerler İsa'yı alıp götürdüler. İsa çarmıhını kendisi taşıyıp Kafatası - İbranice'de Golgota - denilen yere çıktı. Orada O'nu çarmıha gerdiler...« "...İsa'nın çarmıhının yanında ise annesi, teyzesi, Klopa' nın karısı Meryem ve Mecdelli Meryem duruyordu. İsa, annesiyle sevdiği öğrencinin yakınında durduğunu görünce annesine, "Anne, işte oğlun!" dedi. Sonra öğrenciye, "İşte, annen!" dedi. O andan itibaren bu öğrenci İsa'nın annesini kendi evine aldı. Daha sonra İsa, her şeyin tamamlandığını bilerek Kutsal Yazı yerine gelsin diye, "Susadım!" dedi. Orada ekşi şarap dolu bir kap vardı. Şaraba batırılmış bir süngeri mercanköşk dalına takarak O'nun ağzına uzattılar. İsa şarabı tadınca, "Tamamlandı!" dedi ve başını eğerek ruhunu teslim etti..." "...Ama İsa'ya gelince O'nun ölmüş olduğunu gördüler. Onun için bacaklarını kırmadılar. Bununla birlikte, askerlerden biri O'nun böğrünü mızrakla deldi. Böğründen hemen kan ve su aktı. Bunu gören adam tanıklık etmiştir ve tanıklığı doğrudur...« (Yuhanna 19:16-35)

İncil 8. Şahit; Havari Petrus Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar İncil 8. Şahit; Havari Petrus "Ey İsrailliler, şu sözleri dinleyin: Bildiğiniz gibi Nasıralı İsa, Tanrı'nın, kendisi aracılığıyla aranızda yaptığı mucizeler, harikalar ve belirtilerle kimliği kanıtlanmış bir kişidir. Tanrı'nın belirlenmiş amacı ve öngörüsü uyarınca elinze teslim edilen bu adımı, yasa tanımaz kişilerin eliyle çarmıha çivileyip öldürdünüz....Tanrı, İsa'yı ölümden diriltti ve biz hepimiz bunun tanıklarıyız.« (Elçilerin İşleri 2:22-31)

Yahudi ve Romalı Tarihçiler Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Yahudi ve Romalı Tarihçiler 9. Şahit: TarihçiYosefus (doğ.M.s. 37) "O zamanda hikmetli bir insan yaşadı, eğer ona sadece insan demek uygunsa. Çünkü o inanılmaz işler yapıp gerçeği kabul eden tüm insanların öğretmeniydi. Böylece hem Yahudilerden hem de putperestlerden birçoğunu kendine çekti. O Mesih‘ti. Pilatus halkımızın yetkililerine uyarak onu çarmıhtaki ölüme mahkum ettiği halde taraftarları ona sadık kaldılar. Çünkü, Tanrı tarafından vahiy alan peygamberler ona ilişkin birçok sözü daha önceden söyledikleri gibi Mesih üçüncü gün onlara sağ olarak göründü. Onun adını taşıyan Mesihîler bugüne dek yaşıyorlar.„ (Asarıatika XVIII 3,3)

Yahudi ve Romalı Tarihçiler Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Yahudi ve Romalı Tarihçiler 10. Şahit: Tarihçi Tacitus (M.s. 52-54) "Mesih, Vali Pontius Pilatus tarafından idam edildiğinde bu çürük boş inanç kısa süre durduruldu. Fakat sonra sadece Yahudiye‘de değil, Başkent‘te de yeniden ortaya çıktı, o yerde zaten her türlü zarar verici iğrençlikler bir araya gelip ilgilenenleri bulur.„ (Tarihler XV. 44)

Yahudi ve Romalı Tarihçiler Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Yahudi ve Romalı Tarihçiler 11. Şahit: Tarihçi Lucian "Filistinde çarmıha gerilerek idam edilmiş Mesih bu yeni mistisizmi dünyaya getirdi. Bunun gibi de onlara bu ilk yasayı veren şunu da öğretti: Putlarından vazgeçip o haçlanmış sofiste tapar ve kurallarına göre yaşarlarsa birbirine kardeş olacaklardır.„ (Peregrinus‘un yaşam sonu, Cilt 2/9)

Yahudi ve Romalı Tarihçiler Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Yahudi ve Romalı Tarihçiler 12. Şahit: Mara Bar-Serapion "Sokrates‘i öldürmek Atina‘lılara ne fayda getirdi? Kıtlık ve salgın cezası onlara çarptı. Samos‘takiler Pitagoras‘ ı yakmaktan ne fayda çıkardılar? Fazla zaman geçmeyince ülkeleri kum altına gömüldü. Hikmetli kralını idam etmek Yahudilere ne fayda getirdi? Daha sonra krallığı tamamen yıkıldı. Tanrı bu üç hikmetli adamın öçünü aldı. Atina‘lılar açlıktan öldüler, Samos‘u fırtına bastı ve Yahudiler, mahvolmuş ve ülkesinden kovulmuş olarak her yere dağıldılar. Fakat Sokrates ölü değildir çünkü Plato‘nun öğretisinde yaşıyor. Pitagoras da ölü değildir çünkü Hera‘nın heykelinde devam ediyor, ve hikmetli kral da ölü değildir çünkü getirdiği öğretisinde yaşıyor". (Mara Bar-Serapion‘un Mektubu M.s. 73)

Hz. İsa'nın Allah'ın huzuruna çıkmadan önceki ölümünü kabul edip kanıtlayan kaynaklar Musa Peygamber Havari Matta Kuran Yeşaya Peygamber Havari Yuhanna Davut Peygamber Havari Petrus Daniel Peygamber Tarihçiler Zekeriya Peygamber Mara Bar.Serapıon