KORE VE ÇİN’DEKİ EN SON TEKNOLOJİK ÖNGÖRÜ ÇALIŞMALARININ KIYASLANMASI ELİF ÇAVDAR ÖZLEM ERSÖZ İKRA KASAP

İÇİNDEKİLER Giriş Teknolojik Öngörünün Teorik Özellikleri Çin Hükümetinin S&P Politikası Kore’nin Bilim ve Teknoloji Evreleri Kore ve Çin’deki Son Teknolojik Öngörü Çalışmaları Temel Sonuçlar Hükümetlerin Sonuçları Değerlendirmesi Değerlendirme Sonuçları Türkiye İçin Çıkarımlar

Giriş Teknolojik değişim ve çoğalma dünya çapındadır. Bu gelişim en çok Kore ve Çin’de etkili olmuştur. Günümüzün hızla değişen ortamında teknolojik rekabet değişim için önemli bir parametre haline geldi. Bu nedenle dünyada yapılan teknoloji çalışmalarındaki artış şaşırtıcı değildir. Bu çalışmalar, politikacılar için gelişimin farklı aşamalarında toplumların gelecekteki hangi ihtiyaçlarını karşılayacaklarına temel teşkil eder.

Giriş Teknoloji öngörüsü, bir ülkenin uzun dönemli hedefleri doğrultusunda en büyük ekonomik, toplumsal ve çevresel faydayı yaratabilecek stratejik teknolojilerin belirlenmesine yönelik bir süreçtir. 2005’te mevcut olan nihai raporlar ve Çin,Kore tarafından yayınlanan teknoloji öngörü çalışmaları türünde ilktir.Her iki çalışmada da Delphi metodu olmasına rağmen iki ülkede de teknoloji öngörü ile geçmiş tecrübelerin üzerine kurulmuştur. Birincil 1993,ikincil 1998 ve sonuncusu 2005’te olmak üzere Delphi metodu içeren Kore milli teknolojik öngörü çalışmaları yapılmıştır.

Giriş Teknoloji politikası yapımında en önemli sorun her zaman doğru projelerin yapısal reformları ilerletmek olanlarıdır ve bunların daha dinamik bir özel sektöre katkıda seçimi olmuştur. Bu teknoloji politikası gelecek toplumsal ihtiyaçları tahmin ve geniş hedefleri ile uyumludur. Öngörü bu amaçlara ulaşmak için uygun bir araçtır.

Teknolojik Öngörünün Teorik Özellikleri Teknolojik öngörü çalışmaları 1970lerin başında Japonya da uygulanmış, gelişmiş ülkelere yayılmış ve gelişmekte olan ülkeler için teşvik edici olmuştur. Öngörü çalışmaları çoğunlukla Avrupa ülkeleri ve 5 uluslararası organizasyon tarafından en az 34 ülkede yapılmıştır.

Teknolojik Öngörünün Teorik Özellikleri Martin ve Irvine tarafından klasik tanımıyla başlayan teknolojik öngörü üzerinde mevcut literatür kanununun tanımlarını ve açıklamalarını içerir. Solo Ve Chuls teknolojik öngörüyü aşağıdaki şekilde tanımlamışlardır: Sürdürülebilir bilim ve teknoloji politikalarının şekillenmesine destek Toplumsal ihtiyaçlar, Ar-Ge çalışmaları İşbirlikçi Ar-Ge aktivitesini yoğunlaştırmak Ulusal inovasyon sisteminin sistematik, uzun vadede gelişimine katkıda bulunmak

Teknolojik Öngörünün Teorik Özellikleri Bu süreç basit gibi gelebilir. Kritik başarı faktörleri arasında ilgili bakanlık tarafından güçlü destek vardır ve uzman soruların doğru hazırlanması için doğru seviyeleri, milli özellikleri dikkate alır. Öngörü 1950’lerde ve 1960’larda tahmini doğrusal modeller için nitelikleri farklı olmasına rağmen önemli olmuştur. Kısaca teknolojik öngörü gelecek olarak yorumlanabilir.

Planlama ve gelecekleri ağ ile birleştirme özellikleri açısından temel öngörü mantığını göstermektedir.Bu üç boyutlu bakış açısı politika yapma,teknolojik öngörü kullanımının önünü açmaktadır.

Çin Hükümetinin S&P Politikası Teknolojinin ticaretleştirilmesini hızlandır ve bilim ve teknolojiyi ekonomiyle bütünleştir. İnsanların yaşam ve sağlık standartlarını geliştirir, teknolojiyi kırsal alanlara yayarak çiftçilerin hayat koşullarını iyileştir ve endüstriyel kümelenmeleri geliştir. Sürdürülebilir gelişimi destekle.Su ve elektriğin etkili/verimli tüketimini teşvik et.Ekosistemi muhafaza et ve çevre dostu teknolojiyi geliştir. Ulusal güvenliği himaye et/koru. Yenilikçi kapasiteyi yükselt ve bilim insanlarının yenileşmeye karşı olan tutkularını güçlendir. Uluslararası S&P ortaklığını genişlet Bilim ve teknoloji ve fikri mülkiyet hakları ile ilgili yasamalı ve düzenleyici konulara ince ayarlama yap.

Çin Ulusal İnovasyon Sistemi başlıca 100 büyük üniversiteye ,hemen hemen ülkenin her yerine dağılmış 100 e yakın araştırma merkeziyle oluşturduğu araştırma gücüne ve Çin bilimsel akademi reformuna dayanmaktadır.Genellikle,sanayideki inovasyon yeteneklerinin Çin Ulusal İnovasyon Sisteminin zayıf halkası olduğu söylenir.

Kore’nin Bilim ve Teknoloji Evreleri Son 40 yılda Kore bilim ve teknoloji politikasında farklı evreler yaşamaktadır; Bu evreler 1967 de Bilim ve Teknoloji Bakanlığı’nın ve Bilim ve Teknoloji Teşvik Kanunu’nun oluşmasına rehberlik etmiştir. Bu altyapı ile beraber 1970’lerde,büyük ve teknolojik olarak yoğun sektörlere odaklanarak ,kaliteli bilim adamı ve mühendis eğitimlerinin üzerinde durularak Kore teknoloji ve biliminin büyüme evresi çözümlenmiş oldu. 1982’de ulusal ar-ge programı yerli ar-ge yeteneklerinin önemini vurgulamış ve ‘’seç ve yoğunlaş’’ mantığı sergilemiştir.

Kore’nin Bilim ve Teknoloji Evreleri 1990’lara gelindiğinde devletlerin ve özel sevilerin bilim ve teknoloji faaliyetleri oldukça artmıştır.Kore’nin ar-ge gelirlerinin %75 inin bunun için tahsis ettiği gerçeği bunu kanıtlamaktadır.Ancak günümüzde ar-ge gelirlerinin %75 özel, %25 devlet kaynaklıdır. Toplam ar-ge gelirlerindeki kamu fonunun yüzdesindeki düşüş eğilimi devleti yeni teknolojik yeteneklerin geliştirilmesi için önceliklerini belirlemeye ve Kore’nin geleneksel güçlerinin(mobil iletişim,otomobil,gemi inşa..) ötesinde dünya seviyesinde rekabete katkıda bulunacak yeni ileri teknoloji endüstrilerinin başlaması için yollar bulmaya zorlamıştır. Kore hükümeti teknoloji yol haritasıyla birlikte bir öngörü çalışması yapmıştır.

Kore ve Çin’deki Son Teknoloji Öngörü Çalışmaları Başlıca Amaçlar; 2030 yılına kadar sanayi sektöründe geniş bir yelpazede bilim ve teknolojide zayıf ve güçlü yönleri tanımlamak ve uluslar arası kıyaslama için temel oluşturmak.Çin çalışmaları özellikle Çin’in sosyal ve ekonomik açıdan gelişiminde büyük öneme sahip olduğuna inanılan altı alandaki kritik teknolojileri tespit etmeyi amaçlamıştır. Gelecekteki ihtiyaçları uygun kelimelerle tanımlamak,bu ihtiyaçları yerine getirecek uygun özel teknolojilerle eşleştirmek.

Kore ve Çin’deki Son Teknoloji Öngörü Çalışmaları Gelecek teknolojilerin özelliklerini belirlemek,diğer ülkelerle teknoloji seviyelerini karşılaştırmak, politikacılardan dolayı oluşabilecek olası engelleri aşmak. Ulusal ar-ge projelerine öncelik ayarı için bir temel oluşturacak ileri görüşlü senaryolar oluşturmak ve ar-ge kararları için özel sektörlere rehberlik sağlamak. Kamuda bilim ve teknolojiyi çekici kılmanın yolları ile ilgili tartışmaya teşvik etmek ve uzmanlar,politikacılar,iş temsilcileri ve sivil toplumla gelecek hakkında konuşulacak bir forum oluşturmak.

Kore ve Çin’deki Son Teknoloji Öngörü Çalışmaları Her iki çalışmada da küçük sektörlerle sınırlı kalınmamıştır.Her iki çalışmada da iki aşamalı delphi anketi, ürün raporlarıyla daha iyisini yapma, özel bilim ve teknoloji politikasında farklı bağlamlardaki sonuçların yayılmasıyla sosyoekonomik ihtiyaçların analizini yapan benzer bir model organizasyonu takip edilmektedir. Çin teknolojik öngörü çalışması Temmuz 2002’den Mart 2004’e ve Haziran 2004’ten Mayıs 2005’e bilgi, biyoteknoloji, yeni malzeme, enerji, kaynaklar, çevre ve gelişmiş üretim konularıyla ilgili 483 konu içeren iki parçalı bir anket şeklinde yapılmıştır.

Kore ve Çin’deki Son Teknoloji Öngörü Çalışmaları Kore teknolojik öngörü çalışması ise Temmuz 2003 ile Aralık 2004 tarihleri arasında yapılmış Mayıs 2005’te yayımlanmıştır. Önceki iki çalışmanın uzantısı şeklinde olup uzay ve dünya, malzeme ve üretim, bilgi ve bilinç, beslenme ve biyokaynak, yaşam ve sağlık, enerji ve çevre, konfor ve güvenlik, sosyal altyapı konuları üzerinde durulmuştur.

Temel Sonuçlar Çin açısından bakıldığında 483 konudan yalnız 21’i incelenmiş ve bu incelenen konularda Çin dünya liderleri arasında ya da en azından gelişmiş ülkelerle aynı seviyededir. Çin özellikle gelişmiş üretim ve yeni malzeme alanlarında önemli ölçüde geri kalmıştır. Genel olarak, Çin Ar-Ge düzeyi Beş yıldır dünya liderleri düzeyinin gerisindedir. Çinli uzmanlar öngörü çalışmalarında bahsedilen teknoloji konuların üçte birinden fazlası için teknoloji transferine ve yabancı desteğe ihtiyaç duyulacağını düşünmüşlerdir.

Temel Sonuçlar Oysaki hükümetin özel bir teknoloji geliştirip benimsemesi için neler yapması gerektiği hala bir sorudur.Çinli uzmanların %83’ü Ar-Ge yatırımlarının arttırılması gerektiğini düşünmektedir.%67’si yetenekleri geliştirmenin önemli olduğundan bahsetmektedir. Ayrıca bilgi ve biyoteknolojide yeteneklerin geliştirilmesinin Ar-Ge fonlarının arttırılmasından önce geldiği kabul edilmektedir.

Temel Sonuçlar Kore açısından bakıldığında uzmanlara göre Kore’nin güncel teknolojisi dünya liderleri ile karşılaştırıldığında %41-%60 seviyesindedir. Kore % 5.8 gibi bir oranla dünyanın en iyi teknoloji sağlayıcısı olarak bilinmektedir. Koreli uzmanların hiçbiri insan gücünün potansiyel bir engel olacağını düşünmemiştir,oysaki Çinlilerin tahminlerinde bu durum farklılık göstermektedir. Kore ve Çin öngörü çalışmaları iki konuda yoğunlaşmıştır.Bunlar bilgi teknolojisi ve biyoteknolojidir.Kore şimdilik bilgi teknolojisi ve biyoteknolojide Çin’in önünde görülüyor.

Hükümetlerin Sonuçları Değerlendirmesi Hükümetlerin sonuçları değerlendirme süreci iki şekilde ayrılabilir: 1)Endirekt:Öngörü sonuçları incelendikten sonra yetkililerin yeni bilgi ve bakış açısı kazanmaları 2)Direkt:Değişikliklerin normal program ve plan dahilinde yapılması.Pratik nedenlerden dolayı bu makale sadece doğrudan sonuçları ile ilgilenmektedir.

Hükümetlerin Sonuçları Değerlendirmesi 1.nesil öngörü çalışmaları;bilim teknoloji uzmanları tarafından sınırlandırılmış yenilik doğrusal modeline dayanan makul bir ekonomik planlamayı ortaya koydu. 2.nesil öngörü çalışmaları;teknoloji ve pazarlar yani iç ve dış faktörler arasında kavramsal bir bağlantı sağladı. 3.nesil öngörü çalışmaları;politika doğrudan daha güçlü ve görünür hale geldi. Teknolojik öngörü sonuçlarıyla desteklenen Kore hükümeti ulusal düzeyde ortaya çıkan jenerik teknolojileri tanımlamak için 2005 yılında yeni bir proje başlattı.Kore’de ‘Stratejik Gelecek Teknolojileri’ başlıklı bir program öngörü çalışmalarının hükümetçe direkt işlenmesinin ilk örneğidir.

Hükümetlerin Sonuçları Değerlendirmesi Kore inovasyon sisteminin zayıf bölümünün sanayi işbirliği olduğu belirlenmiştir.Kore’de teknolojik öngörü çalışması özel işletmeler tarafından tekrarlandı ve hükümet bakanlarınca politika ayarını yönlendirecek bir araç olarak benimsendi. Çin teknolojik öngörüde şimdiye kadar yeni önerileri takip etmedi ve sonuçlara yönelik harekete geçmedi.Çin’de öngörü esas teknolojileri hedefler ve sadece uzman topluluklarını kapsar. Ayrıca Çin’de sivil toplum temsilcileri ile istişare eksikliği problemdir.

Sonuçlar İnteraktif olarak; Özellikle delphi çalışmaları şeklindeki ileriye dönük ve deneysel öngörü politikacılara güçlü ipuçları vermektedir. Çin’de benzer bir öngörü kültürü ortaya çıkması için zamana ihtiyaç vardır.Öngörü metotları yükseltilmeli, halka ve politikacılara anlaşılır bir biçimde bir daha sunulmalıdır.Tarafsızlığı sayesinde öngörü rant anlayışı ve rasyonellikle ilgili sorunların azaltılmasına katkıda bulunur.

Politika yapmak için en önemli zorluk zamanında,tarafsız,hedef odaklı ve verimli bir geri besleme sağlayan öngörü sisteminin nasıl oluşturulacağıdır.

Türkiye İçin Çıkarımlar

Türkiye İçin Çıkarımlar Teknolojik öngörünün Türkiye’de kısıtlı sayıda firma da uygulanmasının nedenleri; Maliyetinin yüksek olması Uzman eksikliği İşletmelerin gereksinimleri karşılayacak büyüklükte olmayışıdır.

Türkiye İçin Çıkarımlar Türkiye’de TÜBİTAK, TÜBA, TESİD gibi kamu ve özel sektör kuruluşları sektörel düzeyde teknolojik öngörü çalışmaları yapmaktadır. Sektörel düzeydeki teknolojik öngörülerdeki önemli eksiklik, Türkiye'nin sosyo-ekonomik ve siyasi hedeflerine işaret eden bir vizyonun olmamasıdır. Bu eksiklik nedeniyle, öngörülen sektörel özellikler arasında sistematik bütünlüğün sağlanabildiği söylenemez. Geçerli olan öngörüler bile siyasi otoritenin benimsediği kararlar haline gelmemiştir.

Türkiye İçin Çıkarımlar Bilim ve teknolojide yetkinleşmeyi göze alamayan, bunun yol ve yordamını bulamayan Türkiye için gelecek bir belirsizlikten ibarettir. En önemlisi de, teknolojik öngörü çalışmalarına politikacıların sahip çıkmasıdır. Politikacıları harekete geçirecek olanlarsa, sanayicilikte direnen kesimler başta olmak üzere, gelişmelere katkı sağlayacak toplum katmanlarıdır. Bu yönde güçlü bir talep yaratılmadıkça, işletmeler ve hükümet Ar-Ge fonlarına yeteri kadar bütçe ayırmadıkça en gelişmiş yöntemler kullanılarak hazırlanacak teknolojik öngörü çalışmasının sonu uygulanmadan rafa kaldırılmak olacaktır.

BİZİ DİNLEĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER.