(Non Formal Education) YAYGIN EĞİTİM (Non Formal Education) & GENÇLİK PROGRAMI Mustafa ERDOĞAN http://trainers.salto-youth.net/mustafaerdogan

AB GENÇLİK PROGRAMI Bilindiği üzere, AB Gençlik Programı (Youth in Action) AB Eğitim ve Gençlik Programlarının bir alt programıdır. AB Eğitim ve Gençlik Programı ikiye ayrılır.

AB EĞİTİM & GENÇLİK PROGRAMI Yaşam Boyu Öğrenme Programı Gençlik Programı (Youth in Action) Gençlik Değişimleri, Eğitim Kursları Vb. YAYGIN EĞİTİM ÖRGÜN EĞİTİM Comenius Erasmus Vb.

ÖĞRENME TÜRLERİ İnsan hayatında 3 çeşit öğrenme türü vardır. Örgün Öğrenme (Formal Learning) İnformal Öğrenme (Informal Learning) Yaygın Öğrenme (Non Formal Learning)

ÖĞRENME TÜRLERİ Örgün Öğrenme Okullarda Aldığımız Eğitimdir. Belirli bir müfredatı vardır. Öğreten Merkezlidir. İnformal Öğrenme Yaşam boyu, rastgele öğrendiğimiz şeylerdir. (Örneğin, filmlerden, kitaplardan vb..) Müfredat yoktur. Birey kendini merkeze alır. Yaygın Öğrenme Örgün ve İnformal Eğitim’in karışımına benzer. Müfredat vardır fakat mutlak bilgiler içermez. Öğrenen merkezlidir.

YAYGIN EĞİTİM’İN ÖZELLİKLERİ Amaçları, planları ve belli bir programı vardır. Katılımcı ve öğrenen merkezlidir. Öğrenim sürecinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve çözümlemesi katılımcılarla birlikte yapılır Grup çalışmasına, tecrübe ve bilgi paylaşımına ağırlık verilir Süreç içinde grupla çalıştıkları için iletişim becerileri, anlayış, hoşgörüyü yaşayarak içselleştirmeleri sağlanır. Bireyin empati kurması, problemin farkına varıp analiz etmesi sağlanır Gönüllü katılım ile gerçekleşir, mecburi değildir.

YAYGIN EĞİTİM’İN ÖZELLİKLERİ Gerçek hayat sorunlarına yakındır, yaşamsal deneyimlere / gözlemlere dayanır, yaparak öğrenmeye yöneliktir, öğrenme araçları olarak kültürlerarası alışveriş ve karşılaştırmaları kullanır. Öğrenmenin pratik, duygusal ve anlama / kavramaya ilişkin boyutları arasındaki etkileşim ve bunların dengeli bir şekilde birlikte var oluşudur. Bireysel ve sosyal öğrenmenin birleştirilmesi, ortaklığa yönelik dayanışma ve dengeli öğretme/öğrenme ilişkileri vardır. Bireylerin çevrelerini tanıyıp rahatlamalarını sağlayacak etkinlikler içerir. Bireylere tematik konular veya özel vakalar sunularak deneyimlemeleri sağlanır.. Bu süreçte eleştirel düşünme, yaratıcılık ve özerklik becerilerini kullanarak kendilerinin farkına varmaları ve geliştirmeleri amaçlanır..

YAYGIN EĞİTİM’İN SAVUNDUĞU DEĞERLER (KİŞİSEL GELİŞİM) Özerklik Eleştirel davranış/düşünce Açıklık ve merak Yaratıcılık

YAYGIN EĞİTİM’İN SAVUNDUĞU DEĞERLER (SOSYAL GELİŞİM) İletişim kapasitesi Katılım ve demokratik vatandaşlık Dayanışma ve sosyal adalet Sorumluluk Çatışma çözümlemesi

YAYGIN EĞİTİM’İN SAVUNDUĞU DEĞERLER (ETİK & İNSANİ DEĞERLER) Hoşgörü ve diğerlerine saygı İnsan hakları Kültürlerarası öğrenme ve anlayış Barışçı/şiddete başvurmayan eğitim Cinsiyet eşitliği Kültürlerarası diyalog

YAYGIN EĞİTİMİN “ÖĞRENME YAKLAŞIMLARI” Yaygın eğitim çerçevesinde uygulanan çeşitli “öğrenme yaklaşımları vardır. Bunlardan en başta gelenleri ise şöyle; ÖZYÖNETİMSEL ÖĞRENME YAPILANDIRMACI ÖĞRENME DENEYİMSEL ÖĞRENME

ÖZYÖNETİMSEL ÖĞRENME (SELF DIRECTED LEARNİNG) Katılımcının hiçbir öğrenme çerçevesine tabi tutulmadığı eğitim yaklaşımıdır. Öğrenilecek konu ile ilgili tüm öğrenme fırsatları (kütüphane, rehberlik vb..) katılımcının etrafına yerleştirilir ve katılımcı tamamen serbest bırakılır. Bu eğitim alanı içerisinde katılımcı neyi ne kadar öğreneceğine kendisi karar veriri. Öğrenmenin tüm sorumluluğu öğrenene aittir. Çok sık kullanılmayan bir öğrenme yaklaşımıdır. Gençlik Programı Projeleri için bu konuda uzman bir eğitmen olmaksızın kullanılması tavsiye edilmez.

YAPILANDIRMACI ÖĞRENME (CONSTRUCTIVE LEARNING) Konu kapsamında üzerinde çalışmalar yapılacak olan başlıklar, tıpkı bir bina inşaa eder gibi, eğitim programının içine sırayla yerleştirilir. Önce katılımcının konu hakkında duygusal deneyimsel edinmesi sağlanır. Ardından katılımcı konu hakkında bilgi edinir ve katılımcıya pratik uygulamalar yaptırılır. Konu kapsamında çalışma yapılacak alt başlıklar da, öncelik sırasına göre programa yerleştirilir. (Örneğin; KültürlerarasıÖğrenme konusunda bir eğitim veriliyorsa önce “Kimlik” ardından “Kültür Nedir?” ardından “Çeşitlilik” ardından “Kültürlerarası Öğrenme” konusunun işleneceği gibi)

DENEYİMSEL ÖĞRENME (EXPERIENTIAL LEARNING) Deneyimsel Öğrenme, John Dewey ve Jean Piaget gibi önemli eğitim bilimcilere kadar uzanan bir eğitim yaklaşımıdır. Son olarak Amerikalı Eğitimci David Kolb tarafından genel bir çerçeveye oturtulmuştur. Bir konunun öğrenilebilmesi için önce deneyim edilmesi gerektiği düşüncesine dayanır. Yaygın Eğitim alanında en sık kullanılan öğrenme yaklaşımıdır. Simülasyonlar, oyunlar gibi araçlar kullanılır. Deneyimsel Eğitim’in dört aşaması vardır.

DENEYİMSEL EĞİTİMİN 4 AŞAMASI Analiz Genelleme Uygulama Deneyimsel Öğrenme Döngüsü içerisinde 4 temel aşama vardır. Katılımcı önce konu hakkında yapay veya gerçeğe çok yakın bir deneyim yaşar. Ardından bu deneyim tüm grup tarafından analiz edilir ve duygusal karşılıkları yansıtılır. Daha sonra elde edilen bu çıkarımlar gerçek hayata genellenir. Gerçek durum ve olaylarla eşleştirilir. Gerçekle ilişkilendirilen deneyimin verdiği bilgi ve farkındalık daha sonra gerçek bir durumda uygulanır ve yeni bir deneyim elde edilmiş olur.

YAYGIN EĞİTİM KAPSAMINDA KULLANILABİLECEK ARAÇLAR Yaygın eğitim çerçevesinde çok çeşitli araç ve yöntemler kullanılabilir. Bunların en başta gelenleri şöyledir. HAREKETLENDİRİCİLER (ENERGIZERS) TANIŞMA , İSİM & BUZ KIRICI OYUNLAR TARTIŞMA GRUPLARI SİMÜLASYONLAR

HAREKETLENDİRİCİLER (ENERGIZERS) Hareketlendiriciler, genelde kısa süren, eğlenmeye yönelik grup halinde oynanan oyunlardır. Katılımcıların kaynaşmaları için etkilidir. Yoğun oturumlarda dikkati toparlamaya yardımcı olur. Her sabah katılımcıların oturuma odaklanmalarına yardımcı olur. Hareketlendiriciler katılmcıların profiline göre seçilmelidir.

TANIŞMA , İSİM & BUZ KIRICI OYUNLAR İlk kez bir araya gelmiş (özellikle farkı ülkeleden) gruplarda her bir katılımcının rahat bölgelerinden (confort zone) çıkması zaman alır. Yaygın eğitim kapsamında düzenlenen projelede “grup öğrenme süreci” önemli olduğundan ve grup öğrenmesi için kişilerin grup içinde duygularını ve edinimlerini rahatlıkla paylaşabilmeleri için rahat bölgelerinden çıkmaları gerekir. Rahat bölgelerden çıkılabilmesi için insanların birbirlerini yakından tanımaları ve birbirlerine dokunmaları çok önemlidir. İsim ve tanışma oyunlarıyla birbirini yakından tanıyacak olan katılımcılar, buz kırıcı oyunlarla daha yoğun bir kaynaşma yaşayarak, birbirine karşı çekingen duran bir gruptan, birlikte öğrenmeye be paylaşmaya hazır bir takım haline dönüşürler.

TARTIŞMA GRUPLARI Katılımcıların alt gruplara ayrılarak her hangi bir konu üzerinde fikir paylaşımı yaptıkları aktivitelerdir. Her katılımcı büyük grup içinde rahatlıkla konuşamaz. Bu nedenle özellikle projenin ilk zamanları konular hakkında konuşulurken küçük katılımcıları küçük gruplara ayırmak daha sonra her grubun içinde yapılan paylaşımın tüm gruba sunulacak şekilde sunumlar hazırlatmak tavsiye edilir.

SİMÜLASYONLAR Simülasyon, gerçeğer çok yakın yapay bir deneyim anlamına gelir. Özellikle Deneyimsel Eğitim’in temel aracıdır. Katılımcılar işlenecek konu hakkında yapay bir simülasyona tabi tutulur. Örneğin, Çatışma Yönetimi konusu işleniyorsa katılımcılar yapay bir çatışma simülasyonu içine sokulur. Simülasyonun ardından katılımcılar edindikleri yapay deneyim üzerinde konuşur ve gerçek hayattaki karşılıklarını bulmaya çalışırlar. Similasyonlar, katılımcıların işlenen konu hakkında maksimum farkındalık edinmelerine yardımcı olurlar.

GENÇLİK PROJESİ YAPANLAR İÇİN BAZI ANAHTARLAR  Eğer projeniz bir eğitim kursu ise, kesinlikle yaygın eğitim alanında uzman eğitmenlerle çalışınız. Eylem 4.3’ün diğer başlıkları tematik açıdan bir eğitim kursu kadar yoğun olmadığından bu tür projelerde eğitmen bulundurmanız çok elzem değildir. Ancak Yagın Eğitim Eğitmenlerinden en azından programınız ve faaliyetleriniz ile ilgili fikir alınız. Yaygın Eğitim kapsamında kullanılan araç ve yöntemlere çok çeştli kaynaklardan (T-KIT’ler, SALTO Web Sayfası vb..) ulaşabilirsiniz; ancak eğer deneyiminiz yoksa orada detaylı açıklanan simülasyonları “okuyup uygularım” diyerek projelerinizde kullanmayınız. Deneyim gerektiren simülasyon ve egzersizler dışında kalan tanışma oyunları ve hareketlendiricileri siz de uygulayabilirsiniz.

GENÇLİK PROJESİ YAPANLAR İÇİN BAZI ANAHTARLAR  Projelerinizin ilk gününü, en azından ilk öğleden öncesini, tanışma ve buz kırıcı oyunlara ayırınız. Her oyunun her katılımcıya oynatılmayacağını asla ututmayınız. Yaygın Eğitim üzerine internette ve kütüphanelerde çok sayıda kaynağa ulaşabilirsiniz.