TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı

ÇEVRE SAĞLIĞI DAİRE BAŞKANLIĞI Şube Müdürlükleri İçme ve kullanma suları ve kaplıcalar şube müdürlüğü Su güvenliği şube müdürlüğü Piyasa gözetimi, denetimi ve temizlik ürünleri şube müdürlüğü Çevresel etkileri değerlendirme şube müdürlüğü Pestisid ve vektör kontrol şube müdürlüğü Çalışanların sağlığı şube müdürlüğü

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Kür ve tedavi amacı ile belirli bir zaman için yer değiştiren insanlar, gittikleri yerlerde konaklama, beslenme, kür ve tedavi uygulaması, dinlenme ve eğlenme gereksinmelerini karşılayacak alt-üst yapı tesislerine ihtiyaç duyarlar. Ekonominin arz ve talep kuralları içerisinde işlerlik kazanan bu olay “sağlık turizmi” olarak adlandırılmaktadır.

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Sağlık Turizmi; Tedavi olmak, Sağlığın korunması ve geliştirilmesi, Eğlenme ve dinlenme, Tatil, amaçlı yapılabilmektedir.

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Bu kapsamında; TERMAL TESİSLER (KAPLICA TURİZMİ ) Tedavi, Sağlığı koruma ve geliştirme, Eğlence, dinlenme ve tatil amacıyla, TEDAVİ ve REHABİLİTASYON MERKEZLERİ Tedavi ve Sağlığı koruma amacıyla kullanılmaktadır.

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Mineralize termal sular, Çamurlar, İklim ve deniz gibi, doğal etkenlerin İnsan sağlığına olumlu katkı sağlamak üzere Uzman doktor denetimi ve programında, Fizik tedavi ve rehabilitasyon, Egzersiz, Psikoterapi, Diyet gibi, destek tedavilerle eş güdümlü olarak Kür şeklinde uygulamalar için yapılan turizm hareketidir.

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Termal Turizm Potansiyeli Ülkemiz, jeotermal kaynaklar bakımından Dünyanın ilk 7 ülkesi arasındadır. AB ülkeleri içerisinde ise 1nci sıradadır. İklim çeşitliliği Doğal ortam çeşitliliği Zengin kültür ve tarih çeşitliliği, diğer ülkelere göre önemli ayrıcalıklarımızdır.

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Ülkemizdeki Termal Tesis Türleri Yeni Yapılanmalar Talassoterapi Merkezleri Wellness Merkezleri SPA Merkezleri Ülkemizde Termal Tesisler Kaplıca Kür Merkezleri Kaplıca- Termal Oteller Apart Oteller Devre mülkler Pansiyonlar şeklinde yapılanmıştır.

Sağlık Bakanlığı Termal Turizm Çalışmaları SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Sağlık Bakanlığı Termal Turizm Çalışmaları Ülkemizdeki termal potansiyelin yararlı ve verimli şekilde kullanımını sağlamak için çeşitli düzenlemeler ve çalışmalar yapılmıştır.

Sağlık Bakanlığı Termal Turizm Çalışmaları SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Sağlık Bakanlığı Termal Turizm Çalışmaları Mevzuat 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu Kaplıcalar Yönetmeliği (R.G.24.7.2001-24472) Peloidlerin Üretimi ve Satışı Hakkında Tebliğ (21.04.2005-25793)

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Yetki Ve Sorumluluklar UHK-200-210. Maddelerine dayanılarak çıkarılan Kaplıcalar Yönetmeliği çerçevesinde; Kaplıca Sularının Endikasyonlarının belirlenmesi Kaplıcalara Tesis ve İşletme İzni verilmesi Kaplıcaların denetlenmesi Peloidlere (Tıbbi Çamur) Üretim ve Satış İzni verilmesi Peloid üretim yerlerinin denetlenmesi

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Yönetmelik ile; Hizmetin daha verimli yürütülmesi, Teknolojik gelişmelere uygunluk, Kaplıca tesislerinin sağlıklı bir şekilde kullanılabilir olması, Halk sağlığının korunması Kaplıca tesislerinin uluslararası standartları ve nitelikleri sağlaması amaçlanmıştır.

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Bu doğrultuda; Kullanıma sunulan kaplıca sularının niteliklerinin ve şifalı özelliklerinin tespit edilmesi, Kullanıma sunulan tedavi ortamlarındaki birimlere standart getirilmesi, Bu ortamların hijyenik ve sağlığa uygun koşullarda yapılandırılması, uzman doktor, fizyoterapist veya yardımcı sağlık personeli bulundurulması zorunluluğu Tedavilerin uzman kişiler tarafından kontrolünün sağlanması hedeflenmiştir.

Termal Turizm Potansiyeli SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Termal Turizm Potansiyeli Ülkemizde tespit edilen 390 kaplıca tesisi bulunmaktadır. Bu güne kadar 216 kaplıca tesisi Bakanlığımız tarafından incelenmiştir. Mineral oranları 200 – 20600Mg arasında değişmektedir.

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Termal Turizm Potansiyeli Ruhsatlı Kaplıcalar – Thalassoterapi – Peloid Tesisleri Yönetmelik öncesi İşletme İzni Alan Kaplıca Sayısı : 31 Yönetmelik sonrası İşletme İzni Alan Kaplıca Sayısı : 111 28 Şubat 2009 itibariyle Toplam : 142 Peloid (çamur) tesisi : 5 Talassoterapi tesisi : 10

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Yönetmelikten sonra özellikle 2004 yılından itibaren izin verilen kaplıca tesisi sayısında önemli bir artış kaydedilmiştir. Yıl Sayısı 2002 3 2003 7 2004 24 2005 31 2006 29 2007 32 2008 16 Toplam 142

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM RUHSATLI KAPLICALAR – THALASSOTERAPİ – PELOİD TESİSLERİ TESİS TÜRÜ KAPLICA TESİSİ PELOİD ÜRETİM TESİSİ TALASSOTERAPİ TESİSİ TESİS SAYISI 142 5 10

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Bakanlığımız tarafından işletme izni verilen kaplıca tesisleri her yıl Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bütçe Uygulama Talimatnamesi kapsamında Resmi Gazete’de ilan edilmektedir. Bu tesislerde kaplıca tedavisi gören ve sosyal güvencesi olan kişilerin tedavi giderleri bütçe uygulama talimatnamesine göre karşılanabilmektedir.

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM 2003 yılından sonraki dönemde izinli kaplıca sayısında görülen artışın nedenleri; Bakanlık ve sektör arasında sağlanan koordinasyon Bakanlıkça yapılan bilgilendirme ve denetimler Kaplıcalar Yönetmeliğinde yapılan revizyon çalışmaları Sektördeki geleceğe dönük beklentiler sayılabilir.

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Termal Turizm Potansiyeli Akrotermal sular 29 Miks sular 23 Florürlü sular 23 Bikarbonatlı sular 9 Termomineralli sular 7 Sülfatlı sular 3 Kükürtlü sular 2 Tuzlu sular 2 Karbondioksitli sular 1

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Genel Endikasyonlar Kaplıcalar; Noninflamatuvar eklem hastalıkları; Osteoartrit, Romatiod artrit, Spor yaralanmaları, Ankilozan spondilit başta olmak üzere, kronik dönemlerinde kronik bel ağrısı, Yumuşak doku hastalıkları; Miyozit, tendinit, travma, fibromiyalji, Ortopedik operasyonlar, beyin ve sinir cerrahisi sonrası gibi uzun süreli hareketsiz kalma durumlarında (mobilizasyon çalışmaları), Kronik dönemdeki cerebral palsy gibi seçilmiş nörolojik rahatsızlıklarda, Stres bozukluğu, nörovejetatif distoniler gibi hastalıklarda tamamlayıcı tedavi unsuru olarak kullanılabilmektedir.

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Denetim Tesis izni aşamasında İşletme izni aşamasında İşletme izni sonrası

Eğitim Ve Sektörler Arası İşbirliği Çalışmaları SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Eğitim Ve Sektörler Arası İşbirliği Çalışmaları 4 Haziran 2005 - “Kaplıca Tıbbı Semineri” 5 Haziran 2005 – “Kaplıcalar Yönetmeliğinin Uygulanmasına Yönelik Sorunlar ve Çözüm Önerileri Atölye Çalışması” (İl Sağlık Müdürlükleri) 16-17 Kasım 2005- “Kaplıca İşletmeciliği, Termal Turizm ve Sektör Sorunları” toplantısı (Kaplıca sektörü ilgili Kamu kurum ve kuruluşları ile Üniversiteler) 19 Aralık 2005 “Kaplıca İşletmeciliği, Termal Turizm ve Sektör Sorunları” toplantısı sonuç bildirgesinin ilgili kurum ve kuruluşların katılımıyla değerlendirilmesi,

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM 20-21 Aralık 2005 Haymana’da, Üniversiteler, ilgili kamu kurumları ve sektörlerin katılımıyla yapılan toplantıda sonuç bildirgesinde alınan kararlar doğrultusunda Kaplıcalar Yönetmeliği Revizyonu ön çalışması 4-6 Nisan 2006-Afyon Kaplıca sektörüne yönelik“Kaplıca Tıbbı ve Kaplıca Uygulamaları” semineri (Sağlık Bakanlığı-İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi işbirliğinde) 24-25 Nisan 2007 tarihinde Afyonkarahisar İlinde Kaplıca sektör temsilcileri ile Yönetmelikte revizyon çalışmaları

Sağlık Turizminin Geliştirilmesi SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Sağlık Turizminin Geliştirilmesi Kaplıca turizmine yönelik yoğun iç ve dış turizm potansiyeli bulunmakta bu potansiyel sürekli artmaktadır. Ülkemizdeki potansiyeli değerlendirmek üzere turizm sektörü, kaplıca tesislerinde farklı yapılanmalara gidebilmeli, Bu doğrultuda kaplıca turizmi anlayışı klasik hamam kullanımı anlayışından sıyrılarak, tıbbi yaklaşımlarla desteklenen ve modern açılımları içine alan bir anlayışla geliştirilmeli, Talebin artırılması ve artan talebin değerlendirilebilmesi için, tesis alt yapısı, tıbbi donanım ve personel altyapısı standartları geliştirilmelidir.

Sağlık Turizminin Geliştirilmesi SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Sağlık Turizminin Geliştirilmesi Kaplıca yörelerinde gerekirse ortak kür merkezleri oluşturmalı ve yöredeki kaplıca tesislerinin bu merkezlerden yararlanmaları sağlanmalı, Kaplıca tesislerine yapılacak yatırımların verimli ve doğru kullanımını sağlamak için kaplıca suyunun niteliğine ve suyun kullanımına uygun düzenlemeler yapılmalı, Bu noktada sektör, Üniversiteler ile ilgili kurum-kuruluşların görüşleri alınmalı ve koordinasyon içerisinde çözümler üretilmelidir.

Sağlık turizminin geliştirilmesi SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM Sağlık turizminin geliştirilmesi Turizm çeşitlendirilmesinde sağlık turizminin bir ulusal ürün olarak sunumu ve tanıtımı ile ulusal ve uluslar- arası talebin arttırılmasına çalışılmalı, Uluslar arası işbirliği olanakları araştırılmalı, Yasal düzenleme (ikili protokoller) Bilgilendirme ve tanıtım toplantıları Türkiye’de Sağlık Turizmi sunan tesislerin standartları belirlenmeli ve daha da iyileştirilmelidir.

SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM TEŞEKKÜRLER DR. H. HÜSEYİN ULUDAĞ Çevre Sağlığı Daire Başkanı