Siyaset Bilimi II 9. Hafta: milliyetçilik

Millet kavramına yaklaşımlar İlkçi/kökenci (primordialist) yaklaşım: Millet tarih öncesi kökenlere sahip bir gerçekliktir – ortak bir geçmiş, tarih, din, dil, kültür birliği ve gelecek isteğine sahiptir Tarihselci yaklaşım – Millet birkaç yüzyıllık bir tarihi olan toplumsal bir kurgudur – modern dönemin ürünüdür

Milliyetçiliğe iki temel yaklaşım Ana varsayım Siyasi tez Temel dayanak Etki alanı Kökenci yaklaşım Millet tarih öncesine dayanan doğal bir gerçektir En önce millet vardır – devlet ve aydınları önceler Millet olgusunun bireyler üstünde düşünceyle anlaşılamayacak bir etkisi vardır Günlük siyasi tartışmalarda, egemen medya dilinde ve eğitim kurumlarında yaygındır Tarihselci yaklaşım Millet birkaç yüzyıllık tarihi olan toplumsal ve siyasal bir kurgudur Milliyetçi aydınlar olmadan millet yoktur – devlet milleti önceler Toplumların sosyolojik ve tarihsel araştırılması millet kavramının yeniliğini ve milliyetçiliğin kendi mantığını gösterir Milliyetçilik üzerine yapılan bilimsel araştırma ve kuramlarda yaygındır

Milliyetçilik bir ideoloji mi? Milliyetçilik liberalizm, sosyalizm, faşizm gibi ideolojilerden farklıdır – düşünsel bütünlüğü ve temeli zayıftır ancak bu ideolojilerden daha etkili olabilmiştir Benedict Anderson – hayal edilmiş bir siyasal topluluk olarak millet Egemenlik ve sınırlılık – Belli bir toprak üzerinde egemen ve diğer uluslardan ayrı Modernite öncesi akrabalık bağına dayalı cemaatlerdeki dayanışma duygusuna benzer bağlılık ve aidiyet Hayali bir tanışıklık – nasıl ve neden kuruldu?

Modernite ve kapitalizm Feodalizmden kapitalizme geçiş sürecinde köylülerin topraktan kopması ve işçileşmesi Emeğini satacak olan işçilerin serbest dolaşımının koşullarının oluşması Piyasaların belirli yönetsel sınırlar içinde işlemesi Büyük bir pazarın denetiminin sağlanması ve emek gücünün artması için ulus biçiminde örgütlenme

Ortak dil, eğitim ve medya «Doğru dil» – herkesin medya ve eğitim kurumları aracılığıyla öğrenmesi gereken ortak bir dil ve lehçe Yazılı basının ortaya çıkışı ve rolü Ortak olguları ulus sınırları içinde yaşayan herkesin aynı anda öğrenmesini ve aynı duyarlılıkları geliştirmesini sağlayacak bir ideolojik araç Ortak zaman deneyimi yaratma

Toplumsal bellek ve milli tarih Milliyetçiliğin duygusal ve irrasyonel karakteri Geleneğin icadı – yeni simge ve ürünlerin ulusun ezeli özellikleriymiş gibi sunulması Toplumsal bellek – belirli olay ve tahayyüllerin seçilip belli bir anlatım sırası içinde sunulması Ritüeller - milli bayramlar, törenler, müzeler, bayraklar, haritalar

Efsane ve kökenler Köken mitleri ve anlatıları Felaket ve bunalım anlarında bir rahatlama aracı – belirsizliğe karşı bir çözüm Milletin kökenine dair kurguların inşası Belirli toplumsal ilişkilerin meşrulaştırılması

Siyasi ideolojiler Liberalizm – bireycilik ve milletin kolektif yapısı arasında gerilim / ulusun üyeleri arasındaki eşitsizliklerin örtülmesinin aracı olarak milliyetçilik Muhafazakârlık – burjuvazinin egemenliğindeki toplum düzeninin muhafazası için kullanılan bir araç olarak milliyetçilik Marksizm – sınıf savaşını yok sayan ve işçi sınıfını bölen bir ideoloji / emperyalizme karşı bağımsızlık mücadelesini destekleyen bir araç Faşizm – emperyalist bir milliyetçilik anlayışına dayanan saldırgan bir ideoloji

Günümüzde milliyetçilik Küreselleşme sürecinde milliyetçilik Avrupa’da milliyetçiliğin yükselişi