ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Öğretim Yöntemleri

Öğretim Yöntemleri

Öğretim Yöntemlerinin Seçimini Etkileyen Faktörler Öğretim yöntem ve tekniklerini belirleyen birçok faktör vardır. Her öğretim yöntemi her derse, her konuya, her öğrenci grubuna, her öğretim düzeyine uygun olmayabilir. Değişik durumlarda değişik metotların kullanılması gerekir. Tüm dersler ve tüm konular için sihirli değnek işlevi olacak bir yöntem veya teknik yoktur. Bu yöntem ve tekniklerin seçiminde çeşitli kriterler etkili olur. Öğretim Yöntemleri

Öğretmenin yönteme yatkınlığı: Öğretmenlerin tecrübeleri doğrultusunda edindikleri davranışlar öğretim yöntemi seçimini etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Bu durum yenilikçi öğretim yöntem ve tekniklerinin uygulanmasında mesleki kıdemi fazla olan öğretmenlerin direnç göstermesi olarak da karşımıza çıkabilmektedir. Öğretim Yöntemleri

Öğrencilerin özellikleri: Öğrencilerin motivasyonları, ailelerin sosyo-ekonomik ve kültürel özellikleri, öğrencilerin içinde yetiştikleri çevre, yaş, yetenek, cinsiyet ve ilgileri metot seçiminde etkilidir. Etkili bir öğretmen, sınıftaki öğrencilerin özelliklerine göre, gerektiğinde değişik metotları uygulayabilmelidir. Farklı yaşlarda farklı yöntem ve teknikler kullanılabilir. Öğretim Yöntemleri

Öğretmenin kişiliği (özellikleri): Ders metodunu öğretmen seçtiği için, bu seçimde onun özelliklerinin de etkili olacağı son derece açıktır. Öğretmenin yaşı, cinsiyeti, mezun olduğu okul, kıdemi, o günkü motivasyonu ve psikolojik durumu da öğretim metodu seçimini etkilemektedir. Öğretim Yöntemleri

Öğrenci grubunun büyüklüğü: Sınıf ortamındaki öğrenci sayısı da yöntem seçiminde etkilidir. Bir sınıftaki öğrenci sayısının fazlalığı öğrenci katılımını sağlayan aktif öğrenme ortamını zorlaştırırken, düz anlatım gibi yöntemlerin kullanımını zorunlu hale getirmektedir. Öğretim Yöntemleri

Dersin içeriği: Dersin içeriği öğrencinin seviyesine uygunluğu, uygulanabilir olması, güncelliği, açık ve net oluşu, işlevselliği yönüyle yöntem seçiminde etkilidir. Ayrıca, dersin içindeki konuların içeriği, genelde öğretim metodunun en kuvvetli belirleyicisidir. Bilgisayar-Biyoloji gibi derslerdeki bazı konular doğrudan laboratuvar çalışması gerektirebilir. Tarih dersinde bazı edebi eserlerin okunup ev ödevi şeklinde hazırlanması veya bazen eski metinlerin okunup açıklanması gereklidir. Konu, hangi yöntemle en iyi şekilde öğretilebilecekse, o yöntem kullanılmalıdır. Öğretim Yöntemleri

Maliyet: Yöntem teknik seçimindeki önemli ögelerden biride ekonomiklik/maliyet ilkesidir. Örneğin soru-cevap yada tartışma yöntemi ekonomik bir yöntemdir; gezi-gözlem ise maliyetli bir yöntemdir. Öğretim Yöntemleri

Öğretim araç-gereçleri: Öğretim kurumlarındaki mevcut öğretim materyalleri yöntem seçiminde etkilidir. Okullarda kurulacak olan tarih laboratuvarları genellikle düz anlatımı tercih eden tarih öğretmenlerini yöntem ve materyal kullanımı konusunda çeşitliliğe itecektir. Öğretim Yöntemleri

Zaman ve fiziksel olanaklar: Yukarıda bahsedilen yöntem seçimini etkileyen faktörlere ilave olarak dersin süresi, bina, sınıf, ışık, sıcaklık gibi faktörler de yöntem seçiminde etkilidir. Öğretim Yöntemleri

ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Öğretim Yöntemleri

ANLATIM YÖNTEMİ (TAKRİR) Anlatım yöntemi en eski ve en çok kullanılan yöntemlerden birisidir. Öğretmen bir konuyu, bir düzen içinde öğretme amacıyla karşısındakilere anlatır. Bu yöntemde öğretmen anlatır, öğrenciler dinler. Öğretmen aktif, öğrenciler ise pasif konumdadır. Anlatım yönteminde öğretmenin iletişim becerileri, görünümü, ses tonu, jest ve mimikleri yöntemin başarısını etkilemektedir. Öğretim Yöntemleri

Anlatım Yönteminin Temel Özellikleri Öğretmen merkezli bir yöntemdir, öğrenci pasif konumdadır. En sık kullanılan öğretim yöntemidir, geleneksel yöntem olarak da değerlendirilebilir. Bilgi düzeyindeki hedeflerin kazandırılmasında etkilidir. Sözel iletişim ön plandadır. Anlatım yöntemi daha çok yorumlayıcı, açıklayıcı, belirtici ve aydınlatıcı işlevlere sahiptir. İletişim tek yönlüdür. Sunuş yoluyla öğretim stratejisinde kullanılır. Öğretim Yöntemleri

Anlatım Yönteminin Kullanıldığı Durumlar Yeni konu ve bilgiler öğretilirken Dersi özetlenirken Fikir, ilke ve kavramlar açıklanırken Derslerin giriş ve özetleme bölümlerinde Sınıfın kalabalık olduğu ve sürenin kısıtlı olduğu durumlarda Öğretim Yöntemleri

Anlatım Yönteminin Avantajları Uygulaması kolaydır. Ekonomik bir yöntemdir. Kalabalık sınıflarda etkilidir. İşitsel yolla öğrenen öğrenciler için verimli bir yöntemdir. Az zamanda çok bilginin öğretilmesini sağlar. Öğrencilere etkin dinleme ve not alma becerileri kazandırır. Öğretim konularının belli bir sıra ve düzene göre öğrencilere verilmesini sağlar. Her türlü derste kullanılabilir. Öğretim Yöntemleri

Anlatım Yönteminin Sınırlılıkları Öğrenci pasiftir bundan dolayı öğrenilen bilgiler kalıcı olmayabilir. Öğretim süreci sıkıcı ve tekdüze olabilir. Öğrenciyi öğrenme sorumluluğundan uzaklaştırır. Yaratıcılığı ve problem çözme becerisini olumsuz etkiler. Anlatım yöntemi duyu organlarından yalnızca kulağa hitap etmektedir. Bilgi düzeyinin üzerindeki hedeflerle, duyuşsal ve psiko-motor hedeflerin gerçekleştirilmesinde yetersizdir. Ezberciliğe teşvik eder. Öğretim Yöntemleri

Anlatım Yönteminin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar Anlatma yönteminin etkili olabilmesi için kullanılan dilin öğrenci seviyesine uygun olması gerekir. Anlatımın tekdüze ve sıkıcı olmaması için soru-cevap, tartışma, deney gibi yöntem ve tekniklerle desteklenmesi gerekir. Ders sırasında iletişim becerileri etkili bir şekilde kullanılmalıdır. Anlatım resim, şekil, grafik, harita gibi görsel araç gereçlerle takviye edilmelidir. Konu bol örnekle desteklenmelidir. Öğrencileri pasiflikten uzaklaştırma adına soru sormalarına ve gerekli noktalarda fikirlerini belirtmelerine izin verilmelidir. Dersi sıkıcılıktan kurtarmak ve güdülenmeyi artırmak için mizahtan faydalanılmalıdır. Anlatım sırasında önemli noktalar tekrar edilmeli ve ders sonunda değerlendirme yapılmalıdır. Öğretim Yöntemleri

TARTIŞMA YÖNTEMİ Tartışma iki veya daha çok kişinin, bir yönetici eşliğinde bir konuyu açıklığa kavuşturmak için görüş ve fikirlerini karşılıklı olarak ortaya koymalarıdır. Bu yöntem öğrencilerin ilgisini çeken bir konu hakkında fikirlerin, olguların sözlü değişimini kapsar. Tartışma yönteminde, soru sınıfa sorulur; tartışma konusu hakkında öğretmen tarafından kısa bir bilgi verilir; bir anlamda konu öğrencilere tanıştırılır. Öğretmen bir lider gibi hareket eder ve öğrenciler tarafından üretilen bilgi ve düşünceleri ifade eder. Öğretim Yöntemleri

Tartışma Yönteminin Temel Özellikleri Öğrenci merkezli bir anlayışa dayanır. Öğretmen lider ve yönetici rolündedir. Öğretmen-öğrenci etkileşiminin yanında öğrenci-öğrenci etkileşimi de söz konusudur. Tartışma yöntemi, öğrencilerin görüşlerini düzenli ve anlaşılır bir biçimde açıklamalarına, konuları çok yönlü kavramalarına ve karşıt görüşleri çürütmek için bilgilerden süratle yararlanmalarına yardım eder. Öğrencilerin bir konu üzerinde kendi düşüncelerini söylemesini ve yorum yapmasını sağlar. Sınıf içerisinde fikir alışverişi sağlar. Hem duyuşsal hem de bilişsel hedeflere yöneliktir. Öğretim Yöntemleri

Tartışma Yönteminin Kullanıldığı Durumlar Buluş yoluyla öğretim stratejisinde ve kavrama düzeyindeki hedeflerin kazandırılmasında Öğrencilerin sözel ikna ve ifade becerilerinin geliştirilmek istendiği durumlarda Diğer insanların fikir ve görüşlerine saygılı olma becerisi kazandırılmak istenilen durumlarda Demokratik değer ve tutumların kazandırılması hedeflenen durumlarda Eleştirel düşünme becerisinin kazandırılmak istendiği durumlarda Öğrencilerin bilgi düzeylerinin tespit edilmesinde Öğretim Yöntemleri

Öğrencilerde demokrasi kültürünün gelişmesine yardımcı olur. Tartışma Yöntemi Öğrencilerde demokrasi kültürünün gelişmesine yardımcı olur. Öğrencilerin iletişim becerilerini ve sözlü ifade becerilerini geliştirir. Eleştirel düşünme ve eleştirileri hoşgörü ile karşılama becerisi kazandırır. Öğrencilerin sosyalleşmesine kaktı sağlar. Öğrencilerin ikna etme becerisi kazanmalarına yardımcı olur. Analiz, sentez ve değerlendirme becerisi kazandırır. Öğrencilerin kendilerine güvenmelerine yardımcı olur. Öğrencilerin güdülenmesini artırır, sıkıcı sınıf ortamı havasından çıkılır. Öğrencilerde liderlik yeteneklerini geliştirir. Öğretim Yöntemleri

Tartışma Yönteminin Sınırlılıkları Zaman kaybına yol açabilir. Pasif ve çekingen öğrencilerin katılımı zordur. Kalabalık gruplarda hedeften sapmalar görülebilir. Tartışılacak konu ile ilgili olarak ön bilgiler yeterli değilse amaca ulaşılamaz. Kalabalık sınıflarda tartışmayı yönetmekte güçlük çekilebilir. Öğretim Yöntemleri

Tartışma Yönteminin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar Zamanın boşa harcanmasını önlemek ve beklenmeyen durumlardan etkilenmemek için tartışma iyi planlanmalıdır. Tartışmanın amacı dersin başında söylenmelidir. Tartışılacak konularla ilgili olarak öğrencilerin gelişim düzeyleri hesaba katılmalıdır. Özellikle ilköğretimin ilk sınıflarında etkili bir yöntem değildir. Tartışılacak konu ile ilgili öğrencilerini önkoşul niteliğindeki bilgileri kazanmış olmaları gerekir. Tartışma kuralları belirlenmeli ve öğrencilerin bunlara uymaları sağlanmalıdır. (Süre, söz hakkı almadan konuşmama, arkadaşına hakaret etmeme gibi.) Öğretim Yöntemleri

Tartışma Yönteminin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar Herkesin fikrini rahatça ifade edebileceği, demokratik ve özgür bir ortam sağlanmalıdır. Tartışmaya uygun bir sınıf oturma düzeni ayarlanmalıdır. En uygunu at nalı ya da çember şeklinde düzenlenen oturma planıdır. Sınıftaki tüm öğrencilerin tartışmaya katılımı sağlanmalıdır. Öğrencilerin birbirlerine hoşgörü ve saygı göstermelerine dikkat edilmelidir. Tartışma sürecinde önemli noktalar tahtaya yazılabilir. Tartışma sonucunda ulaşılan sonuçlar kısaca özetlenmelidir. Öğretim Yöntemleri

TARTIŞMA TEKNİKLERİ Büyük Grup Tartışması Televizyonlarda çok sayıda kişinin, öğretimde ise bütün sınıfın katıldığı tartışma gruplarına verilen addır. Bu tartışma çeşidinde öğretmen konuyu tüm sınıfın katıldığı bir tartışma ortamında işler. Özellikle sınıfların çok kalabalık olmadığı durumlarda kullanılabilir. Sınıf çok kalabalık ise küçük grup tartışma teknikleri (münazara, panel vb.) kullanılmalıdır. Öğretim Yöntemleri

Küçük Grup Tartışma Teknikleri Münazara İki tartışma grubunun bir konuyla ilgili iki zıt görüşü bir jüri önünde savunmalarıdır. Münazarada öğrenciler öncelikle yoğun bir araştırma ve bilgi toplama süreci yaşarlar. Ardından kendi düşüncelerini savunurken, karşı tarafın düşüncelerini de çürütmeye çalışırlar. Öğretim Yöntemleri

Münazarada amaç kendi görüşlerini doğru, karşı tarafın düşüncelerini ise yanlış göstermektir. Bundan dolayı gruplar kendi savundukları tezler kadar karşı tarafın tezlerini de iyi bilmelidirler. Münazara sonunda jüri kazanan grubu ilan eder. Öğrenciler inanmadığı bir fikri de savunabilirler. Öğretim Yöntemleri

Görüş Geliştirme (Serbest Kürsü) Bireyin kendi görüşünü savunması, karşı görüşlerden yararlanarak kendi görüşünü geliştirmesi veya değiştirmesini sağlayan bir tekniktir. Farklı görüşlere sahip gruplar vardır. Bireyler kendi görüşlerini en iyi şekilde savunurlar. Herhangi bir hakem veya jüri yoktur. Bireyler karşı görüşleri dinleyerek kendi görüşlerini değiştirebilirler. Kazanan kaybeden yoktur. Öğretmen tahtaya “katılıyorum, kararsızım, katılmıyorum, kesinlikle katılıyorum ve kesinlikle katılmıyorum” şeklinde ifadeler yazar. Öğretim Yöntemleri

Öğrencilerin katılma derecesinin altında toplanması sağlanır Öğrencilerin katılma derecesinin altında toplanması sağlanır. Herkes savunduğu fikrin altında toplanır. Her öğrenciye teker teker söz hakkı verilir. Öğrenciler neden bu görüşü savunduğunu açıklar. İsteyen öğrenciler başka görüşlere geçebilir. Bu teknikte öğrenciler farklı görüşlere saygılı olmayı öğrenir. Olaya farklı açılardan bakmayı öğrenir. Başkalarının görüşlerinin de doğru olabileceğini, sadece kendi doğrusu olmadığını öğrenir. Öğretim Yöntemleri

Sokrat Semineri Üst düzey bir metnin tartışılmasına dayalı bir tartışma modelidir. Seçilen bir metnin grup içinde anlaşılmasıdır da denilebilir. Katılımcılardan, incelenen metinde bulunan fikirleri, görüşleri, değerleri incelemeleri istenir. Lider, grubun analiz ederek görüşler çıkarabilmesi için eleştirel sorular sorar, grubu tartışmaya katmak üzere yüreklendirir, destekler. Konuşmayı lider başlatır ve yönlendirir. Başarılı bir Sokrat Semineri’nde anlam; her katılımcının katkıda bulunduğu yorum ve analiz ile dinleme ve katılım ile ortaya çıkar. Bu yöntemle bir yandan metinde bulunan içerik öğretilirken diğer yandan öğrencilerin eleştirel düşünme, tartışma yeterliliği gibi becerilerin gelişmesi sağlanır. Öğretim Yöntemleri

Panel 5-6 kişilik bir grubun, dinleyiciler önünde bir konuyu tartışmasıdır. Panelde amaç, bir konuyu çeşitli yönleri ile ortaya koymaktır. Panelde bir panel başkanı ve duruma göre sayısı değişen birkaç tane üye vardır. Panel başkanı tartışmayı açar ve her konuşmacıya 15-20 dakikalık konuşma süreleri tanır. Panel sonunda başkan belirtilen temel noktaları ve çelişkileri özetler. Panel sonunda dinleyiciler panelistlere soru sorabilir. Öğretim Yöntemleri

Zıt Panel Zıt panelde sınıf ikiye ayrılabilir. Bu gruplardan biri kaynak diğeri ise soru grubudur. Soru grubu kaynak gruba sorular yöneltir. Bu şekilde soru-cevap etkinliği ile tartışma devam eder. Gerekirse grupların görevleri değiştirilebilir. Başlangıçta soru soran grup ilerleyen süreçte kaynak grubuna dönüştürülebilir. Öğretim Yöntemleri

sorar ve fikirlerini söyleyebilirler. Forum Forum panele göre daha formal (resmi) bir tartışma türüdür. Forumda konusunda uzman konuşmacılar sırayla sunumlarını yaparlar. Panelden farklı olarak konuşmacılar arasında tartışma olmaz ve birbirlerine soru sormazlar. Dinleyiciler konuşmacılara sorular sorar ve fikirlerini söyleyebilirler. Öğretim Yöntemleri

Açık Oturum Farklı görüşlere sahip konuşmacıların bir dinleyici grubu önünde toplumsal, sanatsal, düşünsel vb. bir konuyu tartışmalarıdır. Açık oturum şekil itibariyle panele çok benzer. Ancak panelden farkı konuşmacıların tebliğ şeklinde bir sunumlarının olmaması ve konuşmacıların defalarca söz hakkı alarak görüşlerini ifade edebilmeleridir. Açık oturumu yöneten kişi konuşmacıların eşit sürelerle konuşabilmeleri için onlara söz hakkı verir ve gerekli yerlerde vurgulamalar yapar sorular sorar. Öğretim Yöntemleri

Sempozyum Bilimsel, sanatsal ya da düşünsel bir konu ile ilgili olarak, konunun değişik boyutlarının ele alındığı ve tartışıldığı bir tartışma türüdür. Katılımcılar 15-20 dakikalık sunumlar yapılır. Bu sunumlara “bildiri veya tebliğ” adı verilir. Öğretim Yöntemleri

Konferans Herhangi bir konuda bir uzmanın sahip olduğu birikimi bir gruba, kitleye aktarmasıdır. Konferansı veren kişinin özellikleri konferansın niteliğini etkiler. Konferansçının etkili konuşması, konuşmasını görsel ögelerle desteklemesi konferansın kalitesini artırır. Sunu süresi konuya göre esneklik gösterebilir. Konuşmanın tamamlanmasından sonra izleyiciler konuşmacıya sorular sorabilirler. Öğretim Yöntemleri

Brifing Bir konu hakkında üst makama kısa, öz ve doğru bilgiler vermek amacıyla kullanılan bir sözel anlatım tekniğidir. Bilgiler sunulurken görsel araç gereç desteği kullanılması önemlidir. Özel ya da kamu kurumlarında sıklıkla görülmektedir. Öğretim Yöntemleri

Fikir Taraması Belli bir konuda 4-9 kişilik gruplar oluşturarak grup üyeleri arasında bir fikir taraması yapmaktır. Dersin herhangi bir noktasında, sınıfa canlılık getirmek için ciddî veya mizahî konularda kısa süreli fikir taramaları yaptırabilirler. Öğretim Yöntemleri

Çember Genellikle 10-15 öğrencinin katıldığı, çember şeklinde oturarak lider yönetiminde kendilerine sorulan soruları cevapladıkları bir tartışma tekniğidir. Tartışmaya katılacak 10-15 öğrenci çember biçiminde oturur. Lider, tartışma konusu ile ilgili açış konuşmasını yaptıktan sonra, katılanlara sıra ile sorularını yöneltir. Her bir konuşmacıya 1-2 dk. konuşma süresi verilir. Konuşmalar sırasında hatalı cevaplar olursa liderin düzeltmesinde yarar vardır. Gerekli görülürse ikinci bir konuşma turu daha yapılabilir. Öğretim Yöntemleri

ÖRNEK OLAY YÖNTEMİ Örnek olay yöntemi gerçek hayatta karşılaşılan ya da karşılaşılması muhtemel problemlerin sınıf ortamında derinlemesine incelenmesidir. Bu yöntemle öğrencilere belirli yeterlilikler kazandırmak ve benzer durumlar karşısında etkin çözümler üretmelerine yardımcı olmak amaçlanır. Örnek olay yöntemi uzun zamandan beri tıp, hukuk, psikoloji gibi bilim dallarına yönelik eğitimlerde kullanılmaktadır. Öğrencileri gelecekte karşılaşacakları olay ve durumlara karşı hazırlıklı kılınmak istendiğinde ideal olan yöntemlerden biridir. Öğretim Yöntemleri

- Öğrenci merkezli bir yöntemdir. Örnek olay sınıfa söze olarak, yazılı olarak, resim ya da video gibi görsel şekillerde getirilebilir. Sınıf ortamına getirilen örnek olay nedenleri, nasıl olduğu ve sonuçları açısından irdelenir. - Öğrenci merkezli bir yöntemdir. - Örnek olay gerçek ya da hayali olabilir. Öğretim Yöntemleri

Örnek Olay Yönteminin Üstünlükleri Problem çözme ve analiz etme yeteneği kazandırır. Öğrenilen teorik bilgileri uygulama olanağı sağlar. Öğrenci merkezli bir yöntemdir. Öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini yüksek tutar. Öğrencilerin anlama, analiz etme ve yorumlama becerilerini geliştirir. Öğrenilen çözüm yolunu gerçek yaşama uygulama olanağı sağlar. Kalıcı öğrenmeler sağlar. Sosyalleşmeye olumlu katkıda bulunur. Öğretim Yöntemleri

Örnek Olay Yönteminin Sınırlılıkları Uzun zaman alır. Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur. Her zaman konuya uygun örnek olay bulmak ya da yazmak mümkün olmayabilir. Öğretim Yöntemleri

GÖSTERİP YAPTIRMA YÖNTEMİ Gösterip yaptırma yöntemi, herhangi bir işin uygulanmasını, gösterip açıklama; sonra da öğrenciye uygulama yaptırarak öğretme yoludur. Gösterip Yaptırma Yönteminin Temel Özellikleri Gösterip yaptırma önce yönerge verilen sonra öğrenciye uygulama tekniklerinin yaptırıldığı bir yöntemdir. Hem öğretmen hem de öğrenci merkezli bir yöntemdir. Öğretmen gösterir, uygulama boyutunda ise öğrenci vardır. Model alarak öğrenme olarak da ifade edilebilir. Öğretim Yöntemleri

Psikomotor (devinissel) davranışların öğretilmesinde (ameliyat, müzik aleti çalma, otomobil kullanma, yemek pişirme vb.) etkili olur. Uygulama düzeyindeki hedeflerin gerçekleşmesinde etkin bir yöntemdir. Beceri kazandırır. Öğretim Yöntemleri

Öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini canlı tutar. Temel Özellikleri Yaparak yaşayarak öğrenme imkanı sağladığı için kalıcı öğrenmeler sağlar. Öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini canlı tutar. Öğretim sürecinde anında dönüt ve düzeltme imkanı sağlar. Birden çok duyu organına hitap ettiği için etkili bir yöntemdir. Bilişsel ve duyuşsal öğrenmelerde etkisizdir. Kalabalık sınıflarda uygulama aşamasında zorluklar yaşanabilir. Öğretim Yöntemleri

Gösterip Yaptırma Yönteminin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar Gösteri için planlar öğretmen tarafından önceden yapılmalıdır. Gösterici tarafından amaç belirlenmeli ve paylaşılmalıdır. Gerekli güvenlik ve araç gereç temin edilmelidir. Beceriler sırasıyla aşamalı olarak öğretilmelidir. Yaptırılacak becerilerin öğrencilerin gelişim düzeylerine uygun olmasına dikkat edilmelidir. Öğretim Yöntemleri

PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ Problem çözme yöntemi, bir problemden yola çıkarak çözüm yolunda öğrenmeyi sağlamaktır. Bu yöntem John Dewey’in problem çözme aşamalarına dayanmaktadır. Birçok eğitimciye göre eğitimin temel amacı, öğrencilere gerek dersleriyle ilgili, gerekse tüm yaşamında karşılaşabileceği problemleri çözmeyi öğretmek olmalıdır. Öğretim Yöntemleri

Problem Çözme Yönteminin Aşamaları Problemin farkına varma Problemin çözümüyle ilgili hipotezler (denence) ortaya koyma Problemle ilgili veriler toplama ve analiz etme Denenceleri test etme (kabul etme ya da reddetme) Sonuçlara ulaşma ve önerilerde bulunma Öğretim Yöntemleri

Problem Çözme Yönteminin Üstünlükleri Öğrenci merkezlidir, aktif katılımı sağlar. Kalıcı öğrenmeler sağlar. Problem çözme becerisi kazandırır. Öğrencilerin gerçek yaşamda karşılaşacakları problemleri nasıl çözümleyebileceklerine yönelik kazanımlar sağlar. Öğrenmeye karşı ilgi ve istek uyandırır. Bilimsel yöntemi kullanmayı öğretir. Öğrencilerin ders kitabı dışındaki kaynak ve materyallerden de faydalanmasına olanak sağlar. Öğretim Yöntemleri

Problem Çözme Yönteminin Sınırlılıkları Planlama, uygulama ve değerlendirme aşamaları çok uzun zaman alır. Bütün disiplinlere uygulanması zordur. Problemin çözümü için gerekli kaynaklara ve araç-gerece her zaman ulaşmak kolay olmayabilir. Öğrenmenin değerlendirilmesi güçtür. Öğretim Yöntemleri

Problem Çözme Yönteminin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar Çözülmesi istenilen problemlerin belirlenmesinde öğrencilerin gelişim düzeyleri göz önünde bulundurulmalıdır. Problem gerçek hayattan seçilmelidir. Öğrencilere iyi bir şekilde rehberlik yapılmalıdır. Öğrencilerin kullanacağı araç-gereç ve materyal sağlanmalıdır. Problem konusuyla ilgili olarak öğrenciler ön bilgilere sahip olmalıdır. Uygulamadan önce problem çözme aşamaları uygun bir şekilde öğrencilere açıklanmalı ve öğretilmelidir. Öğretim Yöntemleri

PROJE TABANLI ÖĞRENME Proje Tabanlı Öğrenme, öğrencinin aktif katılımını teşvik eden, üst düzey bilişsel aktiviteleri destekleyen, çok çeşitli araç ve kaynak kullanımını gerektiren; akademik sosyal ve hayat becerilerini birlikte ele alan ve teknoloji kullanımını vurgulayan bir öğretim modelidir. Öğretim Yöntemleri

Yöntemin Uygulanmasında İzlenecek Aşamalar Konuya uygun olarak proje konularının belirlenmesi, Öğrencilere bireysel yada grup olarak konuların dağıtılması, Proje hazırlarken izlenecek aşamaların belirtilmesi, Öğrencilerin proje çalışmasına başlaması, Yapılan çalışmalar ve karşılaşılan sorunlar konusunda öğretmenin yardımcı olması, gerekli olan araç-gereçleri sağlaması, Yapılan çalışmaların öğrencilerle birlikte değerlendirilmesi. Öğretim Yöntemleri

Yöntemin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar Öğretmen proje konusunu belirlerken kazanımlara uygun belirlemesi gerekir. Seçilen konu uygulanabilecek, maliyeti ucuz ve araç-gereç gereksinimi kolayca sağlanabilecek alanlardan seçilmelidir. Öğrencilerin yaptığı çalışmalar konusunda öğretmen sürekli olarak rehberlik görevini üstlenmelidir. Öğretim Yöntemleri

PROJE TABANLI ÖĞRETİM YÖNTEMİNİN YARARLARI Öğrencilerin, yaparak, yaşayarak öğrenmelerine olanak sağlar. Öğrencilere bağımsız düşünme ve eleştirel düşünme alışkanlığı kazandırır. Öğrencilerin problem çözme yeteneği kazanmalarını sağlar. Öğrencilerin öğrenme sürecine aktif olarak katılmalarını sağlar. Öğrencilerin kendi kendine ve grupla birlikte çalışmasına olanak sağlar. Öğretim Yöntemleri

Proje çalışmaları çok uzun zaman alabilir. SINIRLILIKLARI Öğrencilerin bilimsel çalışma yöntemi hakkında ön bilgilerinin olması gerekir. Proje çalışmaları çok uzun zaman alabilir. Öğretmenin iyi bir planlama ve yönlendirme yapması gerekir. Bazı projeler pahalı araç-gereç ve materyal gerektirebilir. Öğretim Yöntemleri

BİREYSEL ÇALIŞMA YÖNTEMİ Bireysel çalışma, bir öğrencinin bir konuyu yaparak, yaşayarak kendi kendine öğrenme yoludur. Bu yöntemde öğrenci konuyu kendi başına çalışarak öğrenir. Öğretim Yöntemleri

Bireysel Çalışma Yönteminin Temel Özellikleri Öğrenci merkezlidir. Öğrenci yaparak, yaşayarak öğrenir. Her öğrenci öğrenme durumunu kendine göre ayarlar. Öğretimde öğrencinin ilgi, yetenek ve ihtiyaçlarına uygun öğretim yapılır. Bu yöntem öğrencilerin bireysel farklılıklarına uygun davranma temeline dayanır. Sınıftaki üstün zekalı ve öğrenme güçlüğü çeken öğrencilerin eğitiminde kullanılır. Öğretim Yöntemleri

Yaparak yaşayarak öğrenme gerçekleştiği için öğrenmeler kalıcıdır. Öğrencilerin bireysel ilgi ve yeteneklerinin geliştirilmek istendiği durumlarda kullanılır. Yaparak yaşayarak öğrenme gerçekleştiği için öğrenmeler kalıcıdır. Öğrenci öğrenmelerinden kendisi sorumlu olur. Öğrenci öğrenme hızını kendisi ayarlar. Sosyalleşmeyi olumsuz etkiler. Sınıf ortamında uygulanması zordur. Ekonomik bir yöntem değildir. Sorumluluk duygusu gelişmemiş öğrencilerde etkili olamaz. Öğretim Yöntemleri

Bireysel Çalışma Yönteminin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar Çalışma programı belirli aralıklarla kontrol edilmelidir aksi takdirde öğrenci bunu son çalışma gününe bırakabilir. Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve beklentileri doğru olarak tespit edilmelidir. Öğrenciye bireysel çalışmayı yürütmesi konusunda rehberlik yapılmalıdır. Konunun özelliğine göre (zor-kolay, uzun-kısa) zaman tanınmalıdır. Öğretim Yöntemleri

EKİPLE ÖĞRETİM ABD’de L. Trump tarafından “geleceği düşünme” adlı eserle ortaya çıkmıştır. Ekiple öğretim, iki ya da daha fazla sayıda öğretmen ve diğer ilgililerin öğretim etkinliklerini planlama, sunma ve değerlendirmede anlamlı ve metodolojik işbirliğidir. Birkaç uzman ve öğretmenin birlikte çalışarak planlama, sunma ve değerlendirmede çalışmasıdır. Örneğin öğretmen bir dersi sunarken bir bilgisayar uzmanının bilgisayarda hazırladığı animasyonla ona destek vermesi ve devamında da bir drama liderinin bu hedeflerle ilgili bir etkinliği gerçekleştirmesi ve sonucu birlikte değerlendirmeleri bir ekiple öğretimdir. Öğretim Yöntemleri

Yöntemin Özellikleri Ekiple öğretim bir düzenleme biçimidir. Etkinliklerde bulunmaya öğretmen karar verir. Kaynakların birleştirilmesini gerektirir. Öğrencilerin ihtiyaçlarını merkeze alır. Okulun imkânlarıyla bağlantılıdır. Öğretim Yöntemleri

Ekiple Öğretimin Olumlu Yönleri İyi düzenlenmiş bir ekip, üyelerinin uzmanlık alanlarını en iyi biçimde kullanmaya fırsat vermektedir. Bu durum ekiple öğretimin en önemli faydasıdır. Ekiple Öğretimin Olumsuz Yönleri–Sınırlılıkları Öğretim yeri için özel bir düzenleme gerektirir. Kaynak sağlama pek çok okulun bütçesini zorlayabilir. İyi planlanmazsa programların iç içe girmesine neden olur. Öğretim Yöntemleri

İŞBAŞINDA EĞİTİM Özellikle beceri gerektiren işlerde çalışacak ya da çalışmakta olan personeli işin gerektirdiği nitelikte yetiştirmek amacıyla en yaygın bir biçimde kullanılan yöntemdir. Bu yöntem deneyerek, yanlış yapa yapa öğrenmeden, bir programa göre öğreticinin denetiminde öğrenmeye kadar değişik biçimlerde uygulanabilmektedir. Bu yöntemde öğrenci çalışma ortamında, ofiste, atölyede, makine başında eğitilerek sonuçta işi ile baş başa kaldığında yüz yüze geleceği pek çok soruna çözüm bulmaktadır. Eğitimi sırasında gelişmelerinden dolayı ödüllendirilmekte, yanlışlar alışkanlığa dönüşmeden düzeltilmektedir. Öğretim Yöntemleri

İşbaşında Eğitimin Olumlu Yönleri Öğrenciler işte ve işyerinde deneyim kazanırlar. Öğrenciler yaparak yaşayarak öğrenme imkânına kavuşurlar. Bilgi ve beceriyi birlikte kullanma imkânına sahip olurlar. Anında ve doğrudan başarı ve başarısızlık kontrolüne imkân sağlar. Öğretim Yöntemleri

İşbaşında Eğitimin Olumsuz Yönleri-Sınırlılıkları Öğrenciler çoğu kez işi tecrübeli işçiler kadar hızlı yapabilmek için iş güvenliğine gerektiği kadar önem vermemektedir. Eğer işi belli bir düzenleme ya da düşünmeyi gerektirmiyorsa o işi gelişigüzel öğrenebilmekte ve bu davranışını alışkanlık şekline dönüştürmektedir. Öğretimden çok üretim üzerinde durulabilir. Büyük gruplar için uygun değildir. Öğretim Yöntemleri

MODÜLER ÖĞRETİM Bilginin etkili biçimde öğrenilmek üzere düzenlenmesi anlamında program düzenleme yaklaşımlarından birisidir. Modüler programlama öğrenme ve öğretme etkinliklerinin kendi kendine öğrenme sağlayacak şekilde kendi içinde bütünlüğü olan ve birbirini işlevsel olarak tamamlayacak olan bağımsız öğrenme elemanları şeklinde düzenlenmesidir. Teknolojik gelişmelerle daha karmaşık bir nitelik kazanan eğitim uygulamalarının daha etkili ve verimli biçimde düzenlenmesi ihtiyacından doğmuştur. Öğretim Yöntemleri

Bireysel çalışma, ihtiyaca dönüklük, yaparak-yaşayarak öğrenme gibi özellikleri öne çıkaran bu uygulamada gerçek ya da benzetişim ortamında etkinlikler gerçekleştirilir. Birey kendi ihtiyaç ve isteğine göre istediği alanda kendisine uygun olan modülden başlayarak öğrenme etkinliğini başlatır ve modül başarıyla tamamlanınca diğerine geçer. Öğrenme materyalleri kendi içerisinde bütünlük oluşturan modüller olarak önceden hazırlanır. Bir modül şu bölümlerden oluşur: giriş, davranışsal amaçlar, araç-gereçler, açıklamalar ve şekiller, öğretim etkinlikleri, ölçme araçları. Öğretim Yöntemleri

DENEY (LABORATUAR) YÖNTEMİ Yeni bir prensip ortaya koymak ya da bilinen bir prensibi deneme için yapılan işlemdir. Öğretimde yapılan deneyler genel olarak iki çeşittir: Öğretmen deneyleri ve öğrenci deneyleri Öğretmen deneyleri, kullanılacak malzemenin kısıtlı ve pahalı olduğu durumlarda ya da deneyin çok güç ve tehlikeli olduğu durumlarda öğretmen tarafından gerçekleştirilen deneylerdir. Bir nevi “gösteri” olarak da değerlendirilebilir. Öğrenci deneyleri ise öğrencinin deneyde aktif rol üstlendiği, yaparak yaşayarak öğrenme imkanı sağlayan deney türüdür. Öğretim Yöntemleri

Deney Yönteminin Kullanıldığı Durumlar Öğrenciye ilk elden deneyimler kazandırılmak istenilen durumlarda Öğrencilerde bilimsel düşünceyi geliştirmeye yönelik etkinliklerde Teorik bilgilerin uygulamaya konulması istenilen durumlarda Öğretim Yöntemleri

Deney Yönteminin Üstünlükleri Öğretim sürecinde aynı anda bir çok duyu organına hitap eder. Öğrencilere ilk elden somut bilgi ve yaşantılar sağlar. Öğrencilerde bilimsel düşünceyi geliştirir. Öğrencilerde ilgi ve dikkati canlı tutar. Kalıcı öğrenmeler sağlar. Yaparak yaşayarak öğrenme imkanı sağlar. Öğrencilerde araştırma ve inceleme becerisini geliştirir. Öğrenciyi yeni buluşlar ve deneyler için güdüler. Öğretim Yöntemleri

Deney Yönteminin Sınırlılıkları Sınıfın çok kalabalık olduğu durumlarda uygulanması güçtür. Uzun zaman alır. Deney için gerekli araç gereç maliyeti yükseltir. Öğretim Yöntemleri

Deney Yönteminin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar Deneyden önce plan yapılmalı buna göre deneyin amacı, konusu, süresi ve gerekli araç gereçler belirlenmelidir. Hedefler en az uygulama düzeyinde olmalıdır. Deneyin aşamaları öğrencilere açıklanmalıdır. Öğretmen gerekirse önce deneyi yapıp göstermeli sonra öğrencilere uygulatmalıdır. Deneyle ilgili gerekli güvenlik ve sağlık önlemleri alınmalıdır. Deneyde ulaşılan sonuç öğrencilerle birlikte değerlendirilmeli ve raporlaştırılmalıdır. Öğretim Yöntemleri