TÜRK SİGORTA SEKTÖRÜ & SORUNLARI
SİGORTA Sigorta kelimesi Latin kökenli olup İtalyanca “Sigurta” dan dilimize aktarılmıştır. Kelime anlamı ise “emniyet ve güven” anlamına gelmektedir. Sigorta sözleşmesi, sigortacının bir prim karşılığında, kişinin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi hâlinde bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birkaç kişinin hayat süreleri sebebiyle ya da hayatlarında gerçekleşen bazı olaylar dolayısıyla bir para ödemeyi veya diğer edimlerde bulunmayı yükümlendiği sözleşmedir (TTK madde 1401). 2018 tarihi itibariyle toplam 64 sigorta ve 3 reasürans şirketi faaliyette bulunmaktadır. 64 sigorta şirketinden 23’ü hayat/emeklilik, 41’i hayat-dışı şirket aktif olarak hizmet vermektedir. Kaynak: KUŞCU Sinan, REVANOĞLU Galip Afşin, INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 2011 ,138-141 https://www.tsb.org.tr
Türk Sigorta Sektöründe Bulunan Kurum ve Kuruluşlar Düzenleyici ve Denetleyici Kuruluşlar Sigortacılık Genel Müdürlüğü Sigorta Denetleme Kurulu Sigortacılık Sektöründe Bulunan Kurumlar Sigorta Şirketleri Sigorta Aracıları Sigorta Eksperleri Aktüerler Bağımsız Denetim Kuruluşları Özellikli Kurumlar Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi (TRAMER) Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) Güvence Hesabı Yeşil Kart Sistemi ve Türkiye Motorlu Taşıtlar Bürosu (TMTB) Türkiye Yeşil Kart Reasürans Pool’ü Türk Sigorta Entitüsü Vakfı (TSEV) Türkiye Loydu Vakfı Sigortacılık Eğitim Merkezi (SEGEM)
Türk Sigorta Sektöründe Bulunan Kurum ve Kuruluşlar (DEVAMI) Mesleki Kuruluşlar Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği Sigorta Acenteleri İcra Komitesi Sigorta Eksperleri İcra Komitesi Sigorta Sektörü Sivil Toplum Kuruluşları Sigorta Brokerları Derneği Genç Sigortacılar Derneği (GESİD) Sigorta Eksperleri Derneği Sigorta Hukuku Türk Derneği
SİGORTA SaTIŞ VERİLERİ Sigorta sektörünü satış rakamları incelendiği zaman aşağıdaki grafiğe ulaşmaktayız. Kaynak: Https://www.tsb.org.tr/resmi-istatistikler.aspx?pageID=909
SİGORTA SaTIŞ VERİLERİ 2017 yılı prim üretim verileri incelendiği zaman kara taşıtları için yapışan sigortaların büyük paya sahip olduğunu görmekteyiz. Bunu sağlık ve genel zarar sigortaları takip etmektedir. Sigorta satış kanalları bazlı üretim oranlarını incelediğimizde acentelerin %59 gibi büyük bir orana sahip olduğunu görmekteyiz. Onu daha sonra bankalar %24 ile takip etmektedir. Brokerlar %10 gibi bir orana sahip olup merkezin payı %7 olarak hesaplanmıştır.
Ülkelerin Toplam Prim Üretimi (2010) Kaynak: Ülkelerin Toplam Prim Üretimi http://www.hazine.gov.tr KAMİLÇELEBİ Hatime, TÜRKİYE’DE SİGORTA SEKTÖRÜNÜN SWOT ANALİZİ VE BİR ARAŞTIRMA, EKONOMİ BİLİMLERİ DERGİSİ, Cilt 4, No 1, 2012 ISSN: 1309-8020,S45,53 KAMİLÇELEBİ Hatime, TÜRKİYE’DE SİGORTA SEKTÖRÜNÜN SWOT ANALİZİ VE BİR ARAŞTIRMA, EKONOMİ BİLİMLERİ DERGİSİ, Cilt 4, No 1, 2012 ISSN: 1309-8020,S45,53
Ülkelerin Prim Üretiminin Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya (GSYİH) Oranı (2010) Kaynak: Ülkelerin Prim Üretiminin Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya Oranı http://www.hazine.gov.tr KAMİLÇELEBİ Hatime, TÜRKİYE’DE SİGORTA SEKTÖRÜNÜN SWOT ANALİZİ VE BİR ARAŞTIRMA, EKONOMİ BİLİMLERİ DERGİSİ, Cilt 4, No 1, 2012 ISSN: 1309-8020,S45,53 KAMİLÇELEBİ Hatime, TÜRKİYE’DE SİGORTA SEKTÖRÜNÜN SWOT ANALİZİ VE BİR ARAŞTIRMA, EKONOMİ BİLİMLERİ DERGİSİ, Cilt 4, No 1, 2012 ISSN: 1309-8020,S45,53
Sigorta Branşları Kaza Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Ferdi Kaza Sigortası Hastalık / Sağlık Sağlık Sigortası Seyahat Sağlık Sigortası Kara Araçları Kasko Sigortası Su Araçları Tekne – Deniz Araçları Sigortası Nakliyat Emtea Nakliyat Sigortası Kıymet Sigortası Yangın ve Doğal Afetler Yangın Sigortası Zorunlu Deprem Sigortası Genel Zararlar Cam Kırılması Sigortası Hırsızlık Sigortası Makine Kırılması Sigortası Makine Montaj Sigortası İnşaat Sigortası Elektronik Cihaz Sigortası Dolu Sera Sigortası Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası Devlet Destekli Hayvan Hayat Sigortası Devlet Destekli Kümes Hayvan Hayat Sigortası Devlet Destekli Sera Sigortası Devlet Destekli Su Ürünleri Sigortası Hayvan Hayat Sigortası Kümes Hayvanları Hayat Sigortası Kara Araçları Sorumluluk Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Sorumluluk İşveren Mali Sorumluluk Sigortası Üçüncü Şahıslara Karşı Mali Sorumluluk Sigortası Asansör Kazalarında Üçüncü Şahıslara Karşı Mali Sorumluluk Sigortası Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası Zorunlu Sertifika Mali Sorumluluk Sigortası
SİGORTACILIĞIN İÇİNDE BULUNDUĞU SORUNLAR Sigortacılık sisteminin önemli sorunlarından birisi sigorta suistimalleridir. Sigorta şirketinden para almak için çeşitli yollar ile haksız olarak alınan paralar sistemin içindeki herkesi doğrudan yada dolaylı etkilemektedir. Şimdi bu etkileri inceleyelim: Sigorta şirketinin kar kaybına uğramasına, Sigorta pirimlerinin yükselmesine ve bazı şirketlerin bilançolarında bozulmalara, Likidite sorununa, Sigorta şirketlerinin kredilerinin derecelendirme kuruluşları tarafından notunun düşürülmesine yol açmaktadır. Aydın Satıcı Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi Genel Müdürü tarafından paylaşılan verileri şunlardır: Yıllık hasar dosyası toplamı 2.5 milyondur. Her yıl 16 milyon trafik, 5 milyon kasko poliçesi üretilmektedir. Temmuz 2016 itibariyle yaklaşık 135 milyon TL’lik suistimalin tespit edildiğini ve bu tutarın8.5 milyon TL’lik kısmının kesinleştiğini vurgulamaktadır. YILDIRIM İsmail, Türk Sigortacılık Sektörünün Yumuşak Karnı: Sigorta Suistimalleri Sorunu, Sosyal ve Beşeri bilimler Dergisi,Cilt 5, No 1, 2013 ISSN: 1309-8012 ,S:331-340 https://www.sas.com/tr_tr/customers/sigorta-bilgi-merkezi.html
Sigorta Şirketleri Bildirimlerinde Suistimal Yöntemleri Verisi Kaynak: Https://sbm.org.tr/tr/Sayfalar/HasarTakipMerkezi.aspx Yukarıdaki grafikte de görüldüğü gibi 2017 yılındaki bir yıllık verilerde yaşanan suistimal yöntemleri ve oranları durumun boyutlarını göstermektedir.
Bİreysel Emeklİlİk Sİsİtemİ Bireysel emeklilik sistemi SGK sistemine ek olarak gönüllü olarak ve çalışanlar için zorunlu olarak katılımı bulunmaktadır. En az 10yıl sistemde kalmak ve 56 yaşını beklemek şartıyla emeklilik imkanı sunmaktadır.Yatırılan primler seçilen fonlarda yatırımcı tercihleri ve risk algılarına göre değerlendirilmektedir. Ayrıca devlet tarafından teşvik amacıyla yatırılan her tutara karşılık %25 katkı sağlamaktadır.Katılımcılar şartları sağladıkları zaman ister toplu isterse 3,6 veya yıllık maaş olarak alma hakkı bulunmaktadır.
Kaynak: Ludens İleri Finansal Hizmetler ve Danışmanlık, Emeklilik Yatırım Fonları Performans Raporu Mart 2017 Yukarıdaki grafikte 2013 yılından itibaren devlet katkısının BES girişlerinde katkısı görülmektedir. Devletin katkı sağlaması sonrası hızlı bir yükselme trendine giren tasarrufları arttırıcı ve daha fazla katılımcıya ulaşılmasını sağlamıştır.
Türkiye Sigorta Sektörü SWOT Analizi Kaynak: Ernst&Young Analizi Ernst&Young Analizi ,http://www.vergidegundem.com/tr/c/document_library/get_file?uuid=1fe3382a-94dc-4d27-96ad-538b87c498f1&groupId=10156
Ülkemiz sigorta bilincinde yeterli olmaması, gönüllü bireysel emeklilikte talep düzeyinin düşük kalması, kişi başına düşen milli gelirin yeterli düzeyde olmaması, sosyal güvenlik sisteminin varlığı, yaşanan finansal krizlerin sisteme güvenin önündeki en büyük engeldir. Sigorta sektöründe ağırlıklı olarak yabancı firmaların hizmet verdiği birleşmelerin yaşandığı bir yapı olmasına karşın çalışan sayısı istenilen ölçüde degildir. Halkın sigorta hakkında bilinçlendirilmesi ve ekonomik olarak gelirdeki artışlar sonucu sigortacılık daha da etkin bir hal alacaktır. Sektörde sigortacılık eğitimi almış kişilerin görev alması ve insanları doğru bir şekilde bilinçlendirmesi sektörün gelişmesi açısından önem arz etmektedir. Ürün ve çeşitleri hakkında bilgi paylaşılması sağlanmalıdır. Sigortanın gereklilikleri konusunda bilgiler ve reklamlar ile sisteme katılım arttırılarak pazar payı genişletilebilir. Acentelerin, müşteri sadakati ve bağlılığı yaratmak için daha hassas davranması gerekmektedir.
Kaynak: ÇİFTÇİ Hakkı, TÜRK SİGORTA SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI; DEA ANALİZİ İLE TÜRK SİGORTA ŞİRKETLERİNİN ETKİNLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ S:121-149
ŞİRKETLERİN PAZAR PAY VE TOPLAM PRİM DEĞİŞİMLERİ(2017)
Kaynak: Https://www.tsb.org.tr/resmi-istatistikler.aspx?pageID=909
Beni Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederim Hazırlayan Ve Sunan: Özgür YAMAN