Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Lenfoid Neoplaziler LENFOMA ve Diğerleri Prof. Dr. Muhit Özcan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı

1832, Thomas Hodgkin “On Some Morbid Appearances of the Absorbent Glands and Spleen “

Medico- Chirurgical Transactions, The Journal of the Medical and Chirurgical Society in London.

Wilks ve Non Wilks Lenfoma?? 1856, Samuel Wilks "Cases of Lardaceous Disease and Some Allied Affections with Remarks"  1865 Wilks hastalığı yeniden tanımlar ve Hodgkin’i hastalığın adı olarak kullanır.

Lenfatik Sistem

Lenf Nodunun Yapısı

Lenfoma nedir? Bağışıklık sisteminin ana elemanları olan lenfatik sistemin temel hücresi (B, T ve NK) lenfositlerin kanseri

B Büyümüş Lenf Bezleri Sebepsiz Ateş Gece terlemesi Kilo kaybı Klinik Özellikler Büyümüş Lenf Bezleri Sebepsiz Ateş Gece terlemesi Kilo kaybı B semptomları

Yılda Kaç Hasta? Amerika! 2014 yılında 80.000 yeni lenfoma HDL; genellikle ileri yaşta ama her yaşta HL; 16-34 arası ve 55 yaş üstü Yıllık görülme oranı 20 / 100.000

Neden Lenfoma Oluruz? Yaşlanmak; yaşlılık, ileri yaş (dikkat) Enfeksiyonlar: HIV, EBV, H. pylori, HCV, HTLV Otoimmun hastalıklar Organ nakli olanlar Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullananlar Benzen, saç boyaları Ailesel yatkınlık Sigara Obezite? Cep telefonları???

Tanı Nasıl Konulur? total eksizyonel biyopsi yapılmalıdır Biyopsi ile; ama ince iğne biyopsisi ile değil, total eksizyonel biyopsi yapılmalıdır Gerekirse göğüse veya karın boşluğuna girilir (mediastinoskopi-mediastinotomi veya laparotomi-laparoskopi)

Denizde balık, lenfomada alt tip! Çok iyi patologla çalışıyor olmalısınız Lenfoma patologu=Hematopatolog Doğrudan mikroskopik muayene İmmunhistokimyasal inceleme: hücre yüzeyindeki ve içindeki belirteçleri tanımlamaya yarayan özel boyalar Moleküler testler: PCR, FISH

WHO=DSÖ 2001 Lenfoma Sınıflaması Ana Gruplar 1- Prekürsor B ve T hücreli Lenfoma-Lösemi 2- Matür B hücreli Lenfomalar 3- Matür T-NK Hücreli Lenfomalar 4- Hodgkin Lenfoma 5- İmmunyetmezlikle ilişkili Lenfoproliferatif Hastalıklar 6- Histiyositik Dendritik Hücreli Neoplaziler

Olgun B Hücreli Lenfomalar WHO 2001 Küçük lenfositik lenfoma / Kronik Lenfositik Lösemi (SLL/CLL). (ICQ=SLL: 9670/3 – CLL: 9823/3) Mantle Hücreli Lenfoma ( MCL) (ICQ= 9673/3) Lenfoplazmasitik Lenfoma / Waldenström Makroglobulinemisi (LPL) ( ICQ= 96/3) Folliküler Lenfoma (FL) (ICQ= 9690/3) Grade I (FL 1) (ICQ= 9691/3) Grade II (FL 2) (ICQ= 9695/3) Grade III (FL 3) (ICQ= 9698/3 Marginal Zon Lenfomalar: *Splenik Marginal Zon Lenfoma (Sp-MZL) (ICQ= 9689/3) *Ekstranodal Marginal Zon Lenfoma (E-MZL) (ICQ= 9699/3) *Nodal Marginal Zon Lenfoma (N-MZL) (ICQ= 9699/3 Plazma Hücreli Myeloma Hairy Cell Lösemi (HCL) (ICQ= 9940/3) Diffüz Büyük B Hücreli Lenfomalar (DLBCL) (ICQ= 9680/3) Mediastinal-Timik Büyük B Hücreli lenfoma (ICQ= 9679/3) İntravasküler Büyük B Hücreli lenfoma (ICQ= 9680/3) Primer Effüzyon Lenfoması (ICQ= 9678/3) Burkitt Lenfoma (ICQ= 9687/31) Lösemi (ICQ= 9687/32) 16

Olgun T/NK Hücreli Lenfomalar (WHO 2001) Lösemik Dissemine T Prolenfositik Lösemi T Large Granüler Lenfositik Lösemi Agressif NK Hücreli Lösemi Erişkin T Hücreli Lösemi-Lenfoma Ekstranodal Nazal T/NK Hücreli Lenfoma Enteropati tipi T Hücreli Lenfoma Hepatosplenik T hücreli Lenfoma Subkutanöz Pannikülit Benzeri L. Nodal Periferik T Hücreli Lenfoma Anjiyoimmunoblastik Tip T Hücreli L Anaplastik Büyük Hücreli Lenfoma (ALCL) Deri Blastik NK Hücreli lenfoma Mycosis Fungoides /Sezary Sendromu Primer Deri Anaplastik Büyük Hücreli Lenfoma

DSÖ (WHO) Sınıflaması 2008 yılında elden geçirilmiş ve düzeltmeler yapılmıştır (Revizyon)

Tanı tamam; ya Evresi? Ann Arbor Evreleme Sistemi Evre I: Tek bir lenf nodu bölgesi Evre II: Diyafragmanın bir yanında birden fazla bölgenin tutulumu Evre III: Diyafragmanın iki tarafında tutulum Evre IV: Ekstranodal organların yaygın tutulumu Semptom yoksa: A Semptom varsa: B

PET Nasıl evreleriz? Göğüs (toraks) bilgisayarlı tomografisi Karın (abdomen) bilgisayarlı tomografisi Kemik İliği Biyopsisi Kuşku varsa Endoskopi: Mide, Barsak, Bronşlar PET

Tanıyı Koyalım: Hastada Lenfositoz + Splenomegali Var Lökosit 118.000; %88 Lenfosit Dalak: Kosta altında 9 cm Lenfadenopati: Çok sayıda

KLL

KLL Rai Evreleme Sistemi Evre I Evre II Evre III Evre IV Lenfositoz LAP HSM Anemi Trombositopeni 17 P delesyonu P53 mutasyonu En kötü prognoz

77 yaşında erkek hasta, dalak inguinale kadar büyümüş Lökosit 2000, nötrofil 100 Trombosit 90.000 / ml Hb 9.9 g/dl

HCL

SMZL

Prognozu herkes merak eder! DBBHL’de prognoz Yaş > 60 Kanda LDH yüksek Evre III veya IV Ekstranodal tutulum sayısı > 1 Performansı kötü (yani 0-1 değil) Uzun Dönem Başarı %20 -70

Gelelim Lenfoma Doktorunun Yapması Gerekenlere: Tedavi… Modern kemoterapi II. Dünya savaşında, İtalya’da hardal gazına maruz kalan işçilerde lenf sisteminin ve kemik iliğinin baskılandığının anlaşılması ile filizlendi.

Tedavi: Hodgkin Dışı Lenfoma Altın standart R-CHOP x 6, ardından R x 2 Her 21 günde bir hastaneye yatırılmaya gerek olmaksızın

Hodgkin Lenfoma: Tedavi Erken Evrede: (I-II A) 2 - 4 X ABVD + Işın Tedavisi hastalığın olduğu bölgelere ışın tedavisi (tutulmuş alan=involved field), 2000-3000 cGy İleri Evrede: (III-IV) 6-8 X ABVD kür veya Almanların sert BEACOPP şeması

Lenfoid Neoplazilerde Tedavi 2 Lenfoma Tedavisi: 2 Folliküler Lenfoma Tedavisiz izlenebilir R-CHOP Burkitt Lenfoma Derhal intensif kemoterapi KLL Altın standart R-FC veya R-Klorambusil HCL Splenektomi ± Kladribin

Tekrarlarsa veya yanıt alınamazsa? Nüks hastalık Gecikmeden ikinci sıra kurtarma tedavisi örneğin DHAP veya GDP, ardından kök hücrelerin toplanıp saklanması, ardından çok yüksek doz kemoradyoterapi ile kişinin kendinden alınan kök hücrelerin nakli (otolog kemik iliği=kök hücre transplantasyonu) Otolog sonrası nüks ederse: allojeneik kök hücre transplantasyonu

Hodgkin Lenfomada Yeni İlaç Var: Brentuximab Vedotin AntiCD30 + Antimitotik monomethyl auristatin Otolog nakil sonrası hastalığı tekrar edenlerde

Yenilikler var mı? Çok sayıda yürüyen erken aşamada çalışma var. Moleküler bilgilerin artması pek çok yeni molekülün keşfine yol açtı. Hastalıklı hücre iyice tanındıkça sadece hastalıklı hücreyi hedefleyen (hedefe yönelik=targeted) tedaviler giderek artacak İbrutinib aklınızda bulunsun.

Lenfomalar şifa bulan hastalıklardır; Ama… Doğru Tanı Doğru Evreleme Doğru İlaçlar Doğru İlaç Dışı Destekler Doğru İzleme Yöntemleri VARSA