VETERİNER HEKİMLİK MESLEĞİNİN DOĞUŞU VE ADLANDIRILMASI.

... konulu sunumlar: "VETERİNER HEKİMLİK MESLEĞİNİN DOĞUŞU VE ADLANDIRILMASI."— Sunum transkripti:

1 VETERİNER HEKİMLİK MESLEĞİNİN DOĞUŞU VE ADLANDIRILMASI

2 rastgele öldürme yerine hayvanları çeşitli nedenlerle evcilleştirme
evcilleştirme ile hayvanların ürünlerinden ve gücünden yararlanma ve hastalıklarla da ilgilenme insan hekimliği + hayvanların tedavi sanatının doğup gelişmesi

3 KLİNİK UYGULAMALARIN TARİHÇESİ
EVCİLLEŞTİRME VE İLKÇAĞ  Köpek, koyun-keçi, kümes hayvanları, sığır, AT ORTAÇAĞ  At, koyun-keçi YENİÇAĞ  At, sığır ( yüzyıllar) YÜZYIL  At ve sığıra ek olarak koyun, keçi, domuz ve kümes hayvanlarına artan bir ilgi 20. YÜZYIL  Motor gücünün artmasıyla birlikte atın önemini yitirişi 1930’LAR  Atın spor alanında önem kazanmasıyla birlikte spor atı kliniğine artan bir ilgi II. DÜNYA SAVAŞI SONU  Hayvancılık sanayiindeki gelişime paralel olarak çiftlik hayvanlarının bireysel kliniğinden sürü sağlığına yöneliş 1960’LAR  Sosyal ve rekreaktif nedenlerle hayvan-insan arkadaşlığı kedi, köpek, tavşan, gelincik, kuşlar, egzotik hayvan bakımı ve bu yönden pet kliniğine artan ilgi. SON 10 YIL  Deney hayvanları

4 Memphis Mabedi MÖ 3000 veteriner hekimliğe ilişkin uygulamalar
usta-çırak ilişkili eğitim hastalıkların tedavisi için yetiştirilen elemanlar Mabed kalıntılarında kümes hayvanlarının hastalıkları ile ilgilenenlere "tavuk doktoru"

5 Eski Hindistan evcil ve yaban hayvanı ayrımı yok
balık – kuş – fil – inek her türlü hayvanın tedavi edilebildiği hayvan hastaneleri fil hastalıklarını tedavi edenler “Palakapya” at sağlığı ile ilgilenenIer “Salihotriya” Günümüzde Hindistan’ın birçok yerinde veteriner hekim = “Salutri”

6 Sümerler insan hekimi "A –su” hayvan hekimi "Monai-su”

7 Babiller Hammurabi Kanunları 224. ve 225. Maddeler "öküz doktoru" ve
"eşek doktoru"

8 at doktoru = hippiatroi
Antik Yunan at doktoru = hippiatroi Bizans hipiater Roma mulo-medicus medicus veterinarius medicus jumentarus equarius medicus

9 tek tımaklı hayvanların hekimliği veterinarius medicus
Roma İmparatorluğu ilk dönemler katır hekimliği mula medicus sonra tek tımaklı hayvanların hekimliği veterinarius medicus

10 Romalılar bir savaşta zafer sonrası veya her beş yılda bir
"suovetarulia“ törenleri bu törenlerde kurban edilecek hayvanlar (1 domuz, 1 koyun, 1 boğa) "suovetaurinarium“ larda bu hayvanlarla ilgilenenlere de suo-vetaurinarii sus (domuz) ovis (koyun) taurus (boğa)

11 Romalılar Veterinarius hayvan hekimi medicus veterinarius
hayvan hekimliği ars veterinaria Veterinarius M.S. 1. yüzyıl eserlerinde görülüyor hayvan hastalıklarını tedavi etme işi anlamında ilk olarak M.S. 5. yüzyılda kullanılıyor

12 art veterinarius venterina Latince"ars" veya "artis“
artist = hekim veya cerrah veterinarius Latince yük hayvanı = veterina ad vecturam idonea Eski etimologlar venterina hayvana yük bağlanan bel ve karın bölgesi hayvan hekimliği anlamında da kullanılmıştır

13 "marescalcus" ve "marescalk”
Orta Çağ Almanca at seyisi "marescalcus" ve "marescalk” İngilizce ferrer - ferrier farrier

14 Baytar İslam Uygarlığı 9. ve 15. Yüzyıllar
at yetiştiriciliği ve hayvan hastalıkları veteriner hekimliği el yazmaları Baytarname yazarlara hayvanların beslenmesi, bakımı ve sağlıkları ile ilgilenenlere de baytar

15 baytar Türkçe çok yörede hayvanların barınaklarına
ağar veya ahır veya tar hayvanların sağlıkları ile ilgilenenlere baytar Pek çok eserde bu sözcüğün tarbayı diğer anlamıyla ahır beyi = imrahor

16 Eski Yunanca Hippiatros
Süryanice Pyatra Arapça Biyatr Baytar

17 baytar - veteriner hekim
tartışmalar Türkiye Büyük Millet Meclisi ilk kez 1934 Yasa Taslağı veteriner terimi yerine hayvan hekimi önerilmiş tartışmalar sonu baytar terimi

18 Veteriner ilk kez 1937 "Ziraat Vekaleti Vazife ve Teşkilat Kanunu“
"Veteriner İşleri Umum Müdürlüğü" başlıklı madde ile ilk kez kullanılmış

19 Veteriner hekim 1954 6343 sayılı Kanunun birinci maddesinde
" … Veteriner Fakültelerinden … diploma almış olanlara (veteriner hekim) denir." ifadesi ile ilk kez kullanılmıştır.