ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI 2017-2018 ÖĞRETİM YILI PEDAGOJİK FORMASYON EĞİTİMİ SERTİFİKA PROGRAMI Yrd. Doç. Dr. M. Bahadır Aktan mbaktan@hacettepe.edu.tr Şubat 2018

Yapılandırmacı Kavram Yapılandırmacı Felsefe ve Program Geliştirme Yapılandırmacı Kavram Önceden var olan bilgi ve yaşantılar üzerine yapılandırılan, mevcut durum ile daha önce var olan zihinsel oluşumların ilişkilendirilmesidir. Bilgi öğrenciler tarafından oluşturulur. Öğrenen, farklı kaynaklardan bilgi edinir ve anlamak için yeniden inşa eder.

Yapılandırmacı Öğrenmenin Özellikleri Aktif öğrenme Genelde grupla öğrenme Araştırma-sorgulama yoluyla öğrenme Gözlem ve görüşme yoluyla öğrenme Gerçek ortamlarda öğrenme (otantik). Çok materyalli öğrenme. Kendi kendini değerlendirme yoluyla öğrenme

Program Geliştirme: Hedefler: Niçin? Özellikler İçerik: Ne? Kavramlar, ilkeler, olgular, problemle vb. Kapsam Öğrenme-Öğretme Süreci: Nasıl? Yöntemler, teknikler, materyaller, ipucu, pekiştirme, katılma, dönüt- düzeltme,.. vb. Değerlendirme: Ne kadar? Ölçme teknikleri, değerlendirme çeşitleri Dönüt: Hepsi uygun mu? Bütün yukarıdaki ögelerin kontrolü Bu ögeler arasındaki dinamik ilişkiler bütünüdür.

Etkinlik ve Değerlendirme Yolları Kavram haritaları, bulmacalar, yap- boz hazırlama Portfolyolar (Bir ders ya da ünite ile ilgili her türlü öğrenci çalışmasının yer aldığı dosyalar) Gözlem kayıtları Görüşmeler Araştırma ve Projeler Kompozisyonlar Deneyler, vb.

Öğretmen Yetiştirme ve Yapılandırmacılık Öğrenci yerine öğretmen adayı gözüyle bakma, Ezbere öğrenme yerine anlayarak öğrenme, Beyin temelli öğrenme, Yaparak ve yaşayarak öğrenme, Yaratıcılık ve eleştirel düşünme, Araştırma ve teknolojiyi kullanma, Çok yönlü materyal ve aktivite kullanma

Kullanılabilecek Değerlendirme Araçları Sözlü Sunum Gözlemler Görüşme (Mülakat) Gösteri Kavram Haritaları Araştırma Kağıtları Anektodlar Tartışma Deneyler Projeler Öz Değerlendirme Kısa Cevaplı Maddeler Çoktan Seçmeli Testler Eşleştirmeli Maddeler Uzun Cevaplı Maddeler Performans Değerlendirme Öğrenci Ürün Dosyası (Portfolyo) Sergileme Dereceleme Ölçekleri (Rubric) Tutum Ölçekleri Bulmacalar Kelime avları Eğitsel oyun kartları Çalışma yaprakları vb.

ÖĞRENENLERİN ANALİZİ Genel özellikleri için yaşına, işine, makamına, kültürüne ve eğitim seviyesine bakmak gerekir. Özgül giriş yeterliliğinde olması gereken şartlara bakılır, o eğitimi almak için yetenekleri var mı? O eğitimi alabilecek durumda mı?... Öğrenme çeşitleri farklı bir olaya psikolojik olarak nasıl bir tepki gösterecekler, kızgınlıklarını, sevinçlerini nasıl ifade ediyorlar vb. özellikleri ifade eder.

Genel Özellikler Eğitim verilecek kitlenin yüzeysel bir analizinin bile seçilecek eğitim metodunda, ortamında büyük yardımları olur. Örneğin standardın altında okuma bilmeyen öğrenciler, yazma gerektirmeyen bir ortamda daha verimli bir şekilde yetiştirilir.

Fiziksel özellikler Cinsiyet farkı, sağlık ve çevresel faktörler öğrenmeyi etkileyen etkenlerdir. Erkek ve kızlar çeşitli sınıf deneyimlerine farklı tepki verme eğilimindedirler. Örneğin erkekler kızlara göre daha yarışmacı, saldırgan ve sonuç olarak yarışmalarda daha başarılı olurlar. Açlık hastalık vb. öğrenmeyi etkiler, sıcaklık, gürültü ışık, günün hangi saati olduğu gibi etkenlerde dikkat ve öğrenme kabiliyetini etkiler.

Özgül Giriş Yeterlilikleri Öğrenen kitlesinin daha önce ne bildiği analiz edilerek uygun metot ve ortamlar seçilebilir. Ön bilgileri, yetenekleri, öğrencilerin eğitimden maksimum faydayı sağlamak için önceden ve süreç içersinde kontrol edilmeli, eksiklikler tamamlanmalıdır. Ayrıca, öğrencilerin bireysel tercihleri ve yetenekleri göz önünde bulundurulmalıdır.

YÖNTEM, ARAÇ VE MATERYALLERİN SEÇİMİ METODLAR başlıca: sonuç, gösteri, tartışma, alıştırma ve uygulama, özel öğretim, iş birlikçi öğrenim, oyun, benzetme (similasyon), keşif ve problem çözme Sonuç metodunda öğreticiler çeşitli kaynaklardan yararlanırlar. Öğreticiler sorunlarını çeşitli kaynakları karşılaştırarak verirler. Bu kaynaklar ders kitabı, ses bantı,video, teyp ve filmdir.

Gösterip yaptırma (Gösteri metodu): Bu öğretim metodunda öğrenciler gerçek yaşamdan örnekler, beceriler veya yöntemler öğrenirler. Öğrenici için fiziksel performans taklit edilebilir olmalıdır (mikroskopta görüntü bulmak gibi). Bu düzenlemede sorular sorulur, cevaplar alınır, hata varsa düzeltilir ve yapılarak çözülür.

Tartışma metodu Tartışma,öğrenicilerin ve öğreticinin fikir alış verişini yapmasını gerektirir. Tartışma yöntemi, öğrenicilere sunulan konuya hazırlanmalarında, meraklarının uyandırmada veya dikkatlerini önemli noktalara yönlendirmede kullanılabilir.

Alıştırma ve uygulama tekniği Alıştırma ve uygulama tekniğin de öğrenciler alıştırma ekzersizleri serisine yönlendirilir. Bu metodun kullanımında öğrenicilerin, uygulanan fikir, ilke ya da yöntem hakkında önceden bazı bilgilere ulaştığı (bildiği) farz edilir. Etkili olabilmesi için alıştırma ve uygulama, öğrencilerin tek başına yol alabilecekleri, hataların düzeltileceği, doğru cevapların güçlendirileceği bir geri bildirimi kapsamalıdır.

Özel öğretim metodu Öğretmen cevabı analiz eder, uygun geri bildirim sağlar. Öğrencide rekabet uyandıracak bir şekilde uygulamayı sağlar. Özel öğretim yöntemi genellikle birebir yapılır ve çoğunlukla aritmetik, okuma gibi temel kavramları öğretmek için yapılır.

İşbirlikçi öğrenme metodu Öğreniciler bir takım olarak projelerde çalıştırıldıklarında, birbirlerinden öğrenmede daha istekli olurlar. Birlikte öğrenme ve çalışmadaki becerilerinin geliştirilmesi ile bireyler, iş yaşantılarında, takım çalışması gibi konularda başarılı olurlar. Öğrenciler birlikte çalışarak sadece yazıları tartışarak medyayı takip ederek değil aynı zamanda medyayı üreterekte öğrenirler

Oyun metodu Oyun, öğrencilerin belirtilen kuralları izlediği amaca uygun eğlenceli bir ortam sağlar. Bu yöntem bilhassa sıkıcı ve tekrarlarla dolu içerikler için yüksek bir motivasyon tekniğidir.

Benzetme metodu Benzetme yöntemi, öğrencilere gerçek hayat durumlarını küçültülerek sunar. Bu gerçekçi uygulama masrafsız ve risksiz tecrübe olanağı sağlar. Bu yöntem, iştirakçi diyaloğlar, materyallerin ve donanımın kullanımı veya bilgisayarla etkileşim gibi durumları da içerir.

Keşfetme metodu Keşfetme metodu (tümevarım ya da öğrenmede araştırma yaklaşımı); mevcut problemleri deneme yanılma ile çözmede kullanılır. Öğrencinin, kitaplar yada bilgisayar hafızasında saklanmış bilgileri temel alarak veya önceki deneyimlerinden yola çıkararak keşfetmesi gerekir. Eğitsel medya, keşfetme ya da araştırmayı desteklemeye yardımcı olabilir.

Problem çözme metodu Güncel problemler, gerçek yaşam problemleri öğrenmede başlangıç noktası olabilirler, öğrenciler mezuniyet sonrası gerçek hayatta ihtiyaç duydukları bilgi ve becerileri elde edebilirler. Problem çözme, öğrencilerin gerçek hayatta yer alan gerçek bir problemle yüzleşmelerinde aktif rol oynamayı içermektedir. Öğrenciler probleme kısıtlı bir bilgiyle başlar, işbirliği ve dayanışma ile problem hakkında çözüm geliştirir, problemi açıklar ve savunur.

Öğrenenler, bu gerçek problemle karşılaşan kişinin yerine geçmişçesine daha fazla sorumluluk alırlar. Öğretici içeriği sunmaz. Öğretici grup çalışmasından yararlanıp, kişisel öğrenmeyi gözlemler. Sonuçlar; analiz, problem tanımlama, problem çözümleme ve eleştirel düşünce yeteneklerini içine alır. Öğreniciler işbirliği yaparlar ve grup yetenekleri gelişir.

METOD SEÇİMİ, MEDYA VE MATERYALLER (Yöntem, araç ve materyallerin seçimi) Medya ve teknolojiyi kullanmak için bir sistematik olarak önce metodun, medyanın ve materyallerin sistemli olarak seçilmesi gerekir.

Seçim üç aşamalı olarak yapılır: 1-Öğretilecek konu için en uygun metodun seçilmesine karar verilmesi 2-Metodu başarıyla devam ettirecek bir medya şeklinin (formatının) seçilmesi 3-Medya formatı içinde niteleyici ya da dizayn edilmiş özel materyallerin seçimi.

Metod Seçimi Tek bir metodun diğerlerine göre daha üstün olduğunu ve tüm öğrenme ihtiyaçlarını karşılayacağını düşünmek oldukça basit bir düşünme şeklidir. Örneğin dersin başında ilgiyi çekmek için taklit aktivitesi yapılabilir, sonrada yeni bilgiyi sunmak için bir gösteri kullanılabilir, ayrıca yeni konuda pratiklik sağlamak için bilgisayar destekli aktiviteler hazırlanabilir.

Medya Formatı Seçimi Medya formatı; içinde bir mesajın yer aldığı ve sergilendiği bir fiziki yapıdır. Medya formatları; yazılı metinleri, projeksiyon sunumlarını, video ve müziği, bilgisayar multimedyasını (grafikler, tekstler, bir monitörde hareket eden şekiller) içerebilir. Öğrenenlerin çeşitliliği ve hedeflerin farklılığına göre medya formatı seçmek zor bir iştir.

Özel Materyalleri Elde Etme Özel materyalleri elde etmek genellikle üç alternatiften birini içerir: 1-Hazır materyalleri elde etme 2- Varolan materyalleri revize etme 3-Yeni materyalleri dizayn etme

Eğer materyaller önceden hazırsa, onları kullanma zaman, para, iş tasarrufu açısından anlamlı ve faydalı olur. Mevcut materyaller öğrenciler için uygun değil ya da sizin hedefiniz ile tam olarak örtüşmediği zaman varolan materyaller yeniden düzenlenebilir. Eğer bu uygulanamazsa son alternatif kendi materyalinizi dizayn etmektir. Bu zaman olarak fazla ve pahalı olmasına rağmen hedeflerinizi tam olarak yerine getirmek için gereklidir.

Bilgi vermekte kullanacağınız materyal seçiminde bazı faktörler önemlidir: Müfredata uygun mu Genel ve doğru mu Kesin ve anlaşılır bir dil kullanılmış mı Motive edip ilgi uyandırıyor mu Katılımı sağlıyor mu Teknik kalitesi iyi mi Etkili olduğuna dair kanıt var mı Reklam ve önyargıdan uzak mı Farklı belgelerden yararlanılmış mı