BUGÜNDEN GELECEĞE PETROL STRATEJİMİZ NE OLMALIDIR Yurdal ÖZTAŞ 2014

BÖLGEMİZDE HİDROKARBON ZONLARI ve OLASI DEVAMLARI 3 / 40 Snm Pln

BÖLGEMİZDE HİDROKARBON ZONLARI ve OLASI DEVAMLARI 3 / 40 Snm Pln

(Konvansiyonel olarak) (Ankonvansiyonel olarak) ÜLKEMİZ; PETROL TÜKETİMİ ve POTANSİYELİ (2013 Rakamları) Yıllık Petrol Tüketimimiz: bugün için 180.0 Milyon varil (% 9’u yerli kaynak) ve 2023 te Yıllık 300 Milyon varil olacak. Yıllık Gaz Tüketimimiz: 40.735 Milyar m3. (% 1.6’ sı yerli kaynak) Petrol ve Gaz ithalatına ödenen Toplam para: 34.4 Milyar $.(2 011 yılı) 2013 Toplam Enerji ithalatı 54 milyar $ aşmıştır. (Konvansiyonel olarak) Üretilebilir Toplam Petrol ve Gaz Rezervlerimiz. Üretilebilir Petrol Rezervlerimiz (Konvansiyonel olarak): 294.8 milyon varil. Üretilemeyip yerinde kalacak Petrol miktarımız: 5.76 milyar varil. Türkiye’nin 20 yıllık ihtiyacı (Ağır petrol ve düşük kurtarım nedeniyle çoğu kalıyor.). Üretilebilir Gaz Rezervlerimiz (Konvansiyonel olarak): 6.8 Milyar m3. (Ankonvansiyonel olarak) KAYA PETROLÜ Olarak Üretilebilir Petrol ve Gaz Rezervlerimiz: Üretilebilir Petrol eşdeğeri rezervlerimizin ¼ ü: 5.8 Milyar varil petroldür.

Dünya Petrol Potansiyeli (Konvansiyonel olarak) DÜNYA ve BÖLGEMİZDE PETROL ve GAZ (2013 Rakamları) (Konvansiyonel Olarak) Dünya Petrol Potansiyeli Dünyada kalan üretilebilir Toplam Petrol: 1. 5 Trilyon varil dolayında. Bugüne dek üretilen miktar da yaklaşık buna eşit. Toplam 3 Trilyon V. Üçte iki petrol yerinde kalıyor desek, bunun miktarı=6 Trilyon V’dir. (Konvansiyonel olarak) Bölgemizin Petrol Potansiyeli=Dünya rezervinin %70’i. Buna göre; Bölgemizdeki Toplam Üretilebilir Petrol Rezervi: 1.5 x 0.7= 1.05 Trilyon Varil. Yine Bölgemizde, Yerinde kalıp kurtarılmayacak miktar ise; Kurtarılamayacak Toplam Dünya Rezervi’nin % 70 i. Yani 6 x 0.7=4.2 Trilyon Varil. NOT: Kaya gazı/petrolü tabir edilen; İleri teknoloji ve Know-How gerektiren "Bölge potansiyeli" şimdilik göz ardı edilecektir.

Ankonvansiyonel olarak SUNULAN BİLGİLER IŞIĞINDA; GERÇEKLER ve STRATEJİLER Dünyada KLASİK ARAMACILIK cazibesini kaybetti. Zira; Dünya’da ümitli olup ta el değmemiş arama alanları yok gibi. Her ülke; kendi petrolünü çıkaracak kapasitede ve paylaşmak istemiyor. Ancak Zahmetli ve riskli kara veya deniz sahaları için cazip anlaşma mümkün. Veya "Paylaşım" değil «Servis Anlaşması" ile sabit minimum karla çalışmak mümkün.Ya da;. Ülkemiz şartlarından edindiğimiz tecrübe üzerine kendi metot ve geliştireceğimiz teknolojilerle bölgede etkin bir oyuncu olabiliriz.. Ülkemizdeki bilinen Paleozoyik ve Akdeniz ofshore alanları hala bakirdir.(EK:1, 2) Ankonvansiyonel olarak KAYA PETROLÜ Olarak Üretilebilir Petrol ve Gaz Rezervlerimiz: Üretilebilir Petrol Rezervlerimiz Minimum: 5.8 Milyar varil petrol eşdeğeri. (Saha:11 000 km2 x kilometrekare verimi: 2.1 milyon v.=23.1 milyar v. petrol eşdeğerinin ¼ ünü aldık) (Ek:3, 3A)

TÜRKİYE HANGİ KAYNAKLARINI KULLANABİLİR A- DAHİLDEKİ, ÖZ KAYNAKLARINI MEVCUTLARIYLA HAREKETE GEÇİRMEK: Bunlar: Güneydoğudaki Paleozoyik kumtaşlarını üretime alabilir. Trakya gaz sahalarının üretken ama kesif kumtaşlarında çatlatma yaparak. Köseler gibi Nap altı sahalarını ustaca sondajlayarak üretime almakla. Gereken tek şey; optimum sondaj ve kuyu tamamlama programı yanında, detay lokasyon üreten arama stratejisinin işbirliği.. B- YURT İÇİ KAYNAKLARINI ORTAKLIK, HİZMET veya TEKNOLOJİ SATIN ALARAK EKONOMİYE KAZANDIRMA. Bunlar: Karadeniz, Akdeniz ve Ege’de Riskli offshore aramaları yapmak. Devasa yapı sunan Beydağları Antiklinali ve benzeri ümitli kara alanlarını gereğinde 9 km. lik kuyularla test etmek (bugün 12.5 km de aranıyor).(Ek:1-2) GD Anadolu başta olmak üzere uygun alanlarda Şeyl (Kaya) gaz ve petrolünü çıkarmak (Ek:3, 3A).

HANGİ İLERİ ÜRETİM METODLARI KULLANILABİLİR REZERVUAR KAYAÇTA ÜRETİLEMEYEN PETROLÜ ÇIKARMAK İÇİN BİLİNEN YANINDA "AR-GE" de YAPMAK. Burada da. Kimyasal metodlar uygulamak (Kısmen uygulamaktayız. CO2 ve benzeri gaz basmak (Batı Raman’da halen uygulanıyor). Buhar basmak (Batı Raman’da halen deneniyor). *Micro dalga ısısı ile üretimi arttırma çalışmalarını sürdürmek. Halen sürdürülen bir AR-GE mevcuttur. *RADİAL DRİLLİNG Tekniğiyle istenilen derinliklerde 100 m. öteye erişen yatay delikler açarak üretimi arttırmak. Vs. (* Yeterince bilinmeyen veya gelişime açık metodlar)

İLERİ ÜRETİM METODLARINDA ÖNCELİK NE OLMALI ? TÜRKİYE’NİN BÖLGESİNDE ETKİN OLMASI İÇİN 2 METOD DA YOĞUNLAŞMASI KAÇINILMAZ. Bunlar (Burada 2 metod önemlidir):: Micro Dalga Teknolojisi: Bu henüz tüm dünyada AR-GE safhasında ve biz de bunu TPAO-Üniversite-TÜBİTAK İşbirliğiyle hızla hayata geçirebiliriz. RADİAL DRİLLİNG Teknolojisi: Ender olarak uygulanmakla beraber inanılmaz istikbal vaat eden bir teknolojidir. Zira: -Yatay delme hızı rahatlıkla 1500 m./s (25 m/dk) olabilmektedir. -Bu delme hızı bizim 2.5-3 m/s olan ortalama sondaj hızımızın 500- 600 katıdır. -Şu an için sorun çapının 3-4 cm. oluşudur Fakat: Bu Ar-Ge ile aşılıp çap 8-10 cm. çıkarılırsa bu aramacılıkta DEVRİM olur. -İçine özel tool indirilebilecek 3 km. varan kuyuları 3-4 günde delme gibi bir rakip kabul etmeyen MARKAMIZ oluşur.

ÖNERİLER TÜRKİYE İYİ BİR ORGANİZASYONLA BU İKİ TEKNOLOJİYİ 1.5-2 YILDA HAYATA GEÇİREBİLECEK GÜÇTEDİR. GELİŞTİRİLMİŞ RADİAL DRİLLİNG TEKNOLOJİSİ İLE MİCRO DALGA ISITMA SİSTEMİNİ KOMBİNE KULLANMAMIZ HALİNDE; Herhangi Bir Sahayı Birkaç ayda düşey ve yatay kuyularla delip Micro dalga ile ısıtıp gerekirse ilave metod uygulayan TPAO Rakipsiz olur. ve: - Bu %30 ilave kurtarım sağlarsa dahildeki rezervuarda kalacak 5.7 Milyar varilin, 1.7 Milyar varilini kazanmış oluruz. Eğer %20 ilave kurtarım sağlarsa Dahildeki rezervuarda kalacak 5.7 Milyar varilin, 1.15 Milyar varilini kazanmış oluruz. Yine; Bölgemizdeki ülkelerin 4.2 Trilyon çıkarılamayan petrollerine talip olup, iyi koşullardaki anlaşmalarla; Ülkemizin Petrol ihtiyacını sağlama yanında fazlalıkta elde edebiliriz.

SONUÇ TÜRKİYE’NİN 2023 HEDEFLERİ İÇİN, PETROLE YÖNELİK ENERJİ DARBOĞAZINA GİRMEMESİ İÇİN: -İyi planlanmış klasik sondajlarla üretimimiz 150 000 v/gün’e çıkarılabilir. -Petrolü ispatlanmış, dünya boyutu ölçeğinde ama derin Beydağları yapısının ortaklık yaparak 9 km.lik kuyularla test edilmesi (Günümüzde 12.3 km. kazılabiliyor). Arabistan’ın Gavar yapısı benzeri olabilir. -Öncelikle Akdeniz’deki, ikincil olarak ta Karadeniz’de Aramalarımızı mümkünse ortaklarımızla sürdürmeli, ama çok beklentiye girmemeliyiz. -Yine Şeyl (Kaya) petrol ve gaz aramalarına ortaklarımızla ve de münferiden (Servis ekibi satın alarak) ama daha disiplinli sürdürmeliyiz. Zira ¼ ü 20 yılımızı karşılayacak potansiyelimiz mevcut. -GELİŞTİRİLMİŞ RADİAL DRİLLİNG TEKNOLOJİSİ İLE MİCRO DALGA ISITMA SİSTEMİNİ KOMBİNE Kullanarak, herhangi bir sahayı birkaç ayda hallaç pamuğuna çevirip üretime alabilen bir TPAO Rakipsiz olur. TÜM BU ADIMLAR 2023 TÜRKİYE’Sİ İÇİN ENERJİ SİGORTASI OLACAKTIR.

TEŞEKKÜR EDERİM Yurdal ÖZTAŞ – TPAO