Değer eğitimi ve Değer Boyutlandırma Prof. Dr. Hasan BACANLI
Değer canlı mıdır? Değer canlıdır. Doğar Yaşar Ölürler...
Doğan değerler Değişen şartlar Doğan değerler - Televizyon - Para - Telefon
Ölen değerler - Misafirperverlik - Bayramlaşma - Ev ziyaretleri
Yaşayan değerler - Başarı - Özgürlük - Yardımseverlik
Değer eğitimi nasıl bir şeydir?
Amaca yöneliktir Değer eğitimi bir eğitimdir ve diğer eğitimler gibi planı programı vardır. - Adalet duygusu için Esaretin Bedeli ni seyrettirmek ? - Düşmesen de inecektim fıkrası ? - Pasta değil, işbirliği yaptırmak ?
Değerlidir Tercih edilendir. - İşbirliği neye karşı tercih edilir? Zıddı olmayan tercih edilmiş olmaz.
Ortamlıdır. Değer bir ortamda ortaya çıkar. Ortamdan bağımsız özellikler öğretilemezler. Eğer değerin esnetilebildiği ortam varsa göstermelidir.
Sınırlıdır. Her değerin sınırı vardır. Ölecekseniz domuz eti yiyin. Karı – kocanın arasını düzeltmek için yalan söylenebilir.
Örüntüdür. Değer kendi başına bulunmaz, genellikle bir takım halindedir. - dürüstlük – saygı – iyilik Araç değerler amaç değerlere araçtırlar.
Örtüktür. Parmağım kör gözüne... Ergenlerin otoriteye başkaldırması Örtük program - Çay servisi
Tarihseldir. Yapılan davranışlar tercihlerini biçimlendirir. Kendini haklı çıkarma - Ben yalan söyledim – Ben iyi biriyim – demek ki iyi biri de yalan söyleyebilir. Guthrie: Tek ve son tekrarda öğrenme Son yaptığımızı yaparız.
Yapmak yapmamaktan daha kötüdür. Yapmazsanız yapmamış olursunuz, ama yapar ve kötü yaparsanız artık iyi yapma fırsatını kaçırmış olursunuz. Acaba uygun yapıyor muyuz, bu yüzden çok daha önemli.
Davranışsaldır. Değer davranışa dönüşmelidir. - Değer ağacı niye yapılır? - Bu ne dünya kardeşim? - Sandık başına giden öğrenciler
Değer nedir?
Değer nedir? Değer değendir. Değer eğitimi bilgiyi duygularla ilişkilendirmeyi ve ardından davranışla desteklemeyi öngörür.
Değer boyutlandırma
Sorunlar Net değil. Davranışla ilişkisi kurulmuyor. İdeal olarak benimsenmiyor (?). Kendisi ile başkaları için olanlar arasında ayrım yapılıyor.
Değer boyutlandırma boyutları İşlenmemişliğe karşı işlenmişlik: DEĞER ANALİZİ Kuramsallığa karşı pratiklik: DEĞER SORGULAMA Olgusallığa karşı ideallik: DEĞER KONUMLANDIRMA Başkalığa karşı kendilik: DEĞER ÖZNELEŞTİRME
UNICEF – Değer Listesi Yardımlaşma Özgürlük Mutluluk Dürüstlük Alçakgönüllülük Sevgi Barış / huzur Saygı Sorumluluk Sadelik Tolerans Birlik
Değer Analizi Değer böceği Değer dereceleme Değer karşılaştırma
Açıklama Amaç Araç Ortamı Nesnesi / kişisi Tanımı Kazancı / ödülü Davranışları
Değer dereceleme 5 li dereceleme üzerinde 12 değer kişilere dereceletilir
Değer karşılaştırma Değerler birbirleriyle karşılaştırılır. Değerler öznel, ilişkisel ve toplumsal olmak üzere üçe ayrılır. Öznel: özgürlük, mutluluk, alçakgönüllülük, sadelik İlişkisel: Dürüstlük, saygı, sevgi, sorumluluk Toplumsal: Yardımlaşma, barış, tolerans, birlik
Değer sorgulama Değer aynası - Kişi değerin davranışını oynar veya diğerleri canlandırır.
Değer konumlandırma Değer metresi Değerler ikilidir. İki uç arasında nerede yer aldığı sorulur. - tutumluluk – cimrilik - tutumluluk – müsriflik
Değer özneleştirme Değer göreliliği - Belirtilen değerin katılımcılar tarafından somutlaştırılması, davranışa dökülmesi istenir. Davranışlar karşılaştırılır. Değer Yansıtma - Oluşturulan durumlarda kişinin nasıl davranacağı sorulur. - Kendisi olsaydı ne yapardı diye sorulur. Değer kadranı - Değerin dört boyuttaki derecesini belirlemeleri istenir. - «Değerin içselleştirilmesi haritası»
Değer bukalemunu 6-8 kişilik gruplar halinde çalışılır. Değer verilir. Davranışlar sorulur. Davranış söyleyen kişi bukalemun resminde bir yeri boyar. Sonuçta grubun .... Değeri bukalemunu ortaya konmuş olur.
Önemli olan iki husus vardır: - Dört boyutta da gelişmiş bir değer sistemine sahip olmanın yollarını bulmaya çalışmak - Hangi etkinlikle hangi davranışın gelişeceğini iyi düşünmek.
Dinlediğiniz için teşekkür ederim.