İKİNCİ BASAMAK BİR HASTANEDE DÖRT YILLIK ACİL PERİPARTUM HİSTEREKTOMİ DENEYİMLERİMİZ Dr Ersin ÇİNTESUN Selçuk Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD.

GİRİŞ Obstetrik hemorajiler gebeliğe bağlı en önemli mortalite sebebidir. RCOG minör kanama:>500 cc major kanama:>1000 cc (orta :1000-1500 cc şiddetli:>1500 cc) Risk faktörleri Uterin atoni Plasenta previa Plasentasyon invazyon anomalileri Koagülopati Obstetrik hemoraji öyküsü

GİRİŞ TEDAVİ: Bimanuel uterin masaj Uterotonik uygulama Hemostatik sütürler Uterin/hipogastrik arter ligasyon/embolizasyon Total/Subtotal Abdominal Histerektomi

AMAÇ Bu çalışmada ;Türkiye’de doğum oranı yüksek bir doğumevinde acil peripartum histerektomi olgularının insidansını endikasyonlarını risk faktörlerini komplikasyonlarını araştırmayı amaçladık.

MATERYAL METOD 2012-2016 yılları arasında Ağrı Devlet Hastanesi’nde gerçekleşen 37 peripartum histerektomi vakası retrospektif olarak değerlendirildi. Hastalar yaş, gebelik haftası, gravide, parite, abortus, doğum şekli, sezeryan endikasyonları, histerektominin tipi, risk faktörleri, endikasyonları, kan ürünü kullanım miktarı, hastanede kalış süresi, postoperatif komplikasyonlar ve bebek APGAR, doğum kilosu, yoğun bakım ihtiyacı açısından karşılaştırıldı.

Tablo ACİL PERİPARTUM HİSTEREKTOMİ ENDİKASYONLARI SONUÇLAR Tablo ACİL PERİPARTUM HİSTEREKTOMİ ENDİKASYONLARI

HASTALARIN DEMOGRAFIK ÖZELLİKLERİ   Min–max Ort ± SS (median) Yaş (21-46) 33,135±5,544 (33) Gravida (1-14) 5,486±3,355 (5) Parite (0-11) 4,189±2,904 (3) Abortus (0-2) 0,324±0,669 (0) Gebelik_haftası (32-40) 37,622±2,100 (38) HGB DEFİSİTİ (0,2-7,4) 3,238±1,672 (3) 1.DAKİKA APGAR SKORU (0-9) 7,216±2,647 (8) HASTANEDE YATIŞ SÜRESİ (3-13) 5,784±2,551 (5) ERİTROSİT SÜSPANSİYONU (1-7) 4,027±1,641 (4) TAZE DONMUŞ PLZMA 3,528±2,104 (3) Geçirilmiş Sezeryan öyküsü Yok 10 (%27) Var 27 (%73)

DOĞUM ŞEKLİNE GÖRE KARŞILAŞTIRMA   NSD 10 (%27) CS 27 (%73) p mean ± SS (median) Yaş 31,333±6,856 (29) 33,714±5,062 (33) 0,404 Gravida 5,889±3,887 (5) 5,357±3,234 (4,5) 0,721 Parite 4,444±3,127 (4) 4,107±2,885 (3) 0,720 Abortus 0,556±0,882 (0) 0,250±0,585 (0) 0,290 Gebelik_haftası 38,556±1,014 (38) 37,321±2,278 (38) 0,166 GİRİŞ HGB 10,733±1,558 (11,1) 11,379±1,545 (11,2) 0,446 ÇIKIŞ HGB 7,656±1,086 (7,3) 8,089±1,324 (8) 0,296 HGB DEFİSİTİ 3,078±1,701 (3,3) 3,289±1,691 (3,1) 0,831 ERİTROSİT SÜSPANSİYONU 4,556±1,130 (5) 3,857±1,758 (4) 0,242 TDP 3,250±1,732 (3) 3,778±2,510 (3) 0,905 HASTANEDE YATIŞ SÜRESİ 5,889±1,833 (6) 5,750±2,771 (5) 0,531 Komplikasyon var 9 (%100) 21 (%75) 0,160 yok 0 (%0) 7 (%25)

MULTİPAR/GRANDMULTIPAR KARŞILAŞTIRMA   Multipar (n=16 %46) Grandmultipar (n=19 %54) p mean ± SS (median) Yaş 31,125±6,109 (31) 34,842±4,438 (35) 0,048 Gravida 3,188±0,911 (3,5) 7,895±2,961 (6) 0,000 Parite 2,188±0,911 (2,5) 6,316±2,428 (5) Abortus 0,063±0,250 (0) 0,579±0,838 (0) 0,029 Gebelik_haftası 37,625±2,125 (38) 37,579±2,244 (38) 0,932 GİRİŞ HGB 11,500±1,411 (11,8) 10,847±1,584 (10,8) 0,127 ÇIKIŞ HGB 7,875±0,971 (8) 8,184±1,501 (8) 0,466 HGB DEFİSİTİ 3,625±1,394 (3,5) 2,663±1,584 (2,4) 0,063 ERİTROSİT SÜSPANSİYONU 4,125±1,310 (4) 3,737±1,821 (3) 0,448 HASTANEDE YATIŞ SÜRESİ 6,750±3,173 (6) 4,947±1,747 (5) 0,100 komplikasyon var 14 (%87,5) 14 (%73,7) 0,280 yok 2 (%12,5) 5 (%26,3) UTERİN ATONİ 7 (%43,8) 15 (%78,9) 0,032 9 (%56,3) 4 (%21,1) UTERUS RÜPTÜRÜ 1 (%6,3) 0 (%0,0) - 15 (%93,8) 19 (%100,0) PL İNVAZYON KUSURU 0,279 ENFEKSİYON PL PREVIA OLMAYAN PL INVAZYON KUSURLARI 5 (%31,3) 1 (%5,3) 0,056 11 (%68,8) 18 (%94,7) PL PREVIA+PL INVAZYON KUSURU 0,418

HİSTEREKTOMİ TİPİNE GÖRE   Subtotal histerektomi (n=12 %32) TAH (n=25 %68) p Ort±Ss Yaş 33,667±5,051 (33) 32,880±5,848 (33) 0,732 Gravida 5,333±3,025 (5) 5,560±3,560 (4) 0,974 Parite 4,083±2,811 (3,5) 4,240±3,004 (3) 0,921 Abortus 0,250±0,622 (0) 0,360±0,700 (0) 0,619 Gebelik haftası 38,583±1,240 (39) 37,160±2,285 (38) 0,040 GİRİŞ HGB 11,467±1,136 (11,4) 11,104±1,725 (11,2) 0,485 ÇIKIŞ HGB 7,683±1,329 (7,8) 8,128±1,241 (8) 0,398 HGB DEFİSİTİ 3,783±1,241 (3,5) 2,976±1,808 (2,6) 0,139 ERİTROSİT SÜSPANSİYONU 4,250±1,913 (4,5) 3,920±1,525 (4) 0,542 TDP 4,091±2,844 (4) 3,280±1,696 (3) 0,477 HASTANEDE YATIŞ SÜRESİ 5,500±2,576 (5) 5,920±2,581 (5) 0,600 Komplikasyon var 10 (%83,3) 20 (%80,0) 0,809 yok 2 (%16,7) 5 (%20,0) UTERİN ATONİ 8 (%66,7) 14 (%56,0) 0,536 4 (%33,3) 11 (%44,0) UTERUS RÜPTÜRÜ 0 (%0,0) 1 (%4,0) 0,482 12 (%100,0) 24 (%96,0) PL İNVAZYON KUSURU 3 (%25,0) 10 (%40,0) 0,371 9 (%75,0) 15 (%60,0) ENFEKSİYON PL PREVIA OLMAYAN PL INVAZYON KUSURLARI 1 (%8,3) 6 (%24,0) 0,255 11 (%91,7) 19 (%76,0) PL PREVIA+PL INVAZYON KUSURU 4 (%16,0) 0,959 21 (%84,0)

Komplikasyonlar

TARTIŞMA Çalışmamızda APH oranı 1000 doğumda 1.7 olarak bulunmuştur. APH oranı ABD’de 1000 doğumda 0.8-2.28 arasında değişirken Nijerya ve Kuzey Afrika gibi geri kalmış ülke ve bölgelerde 1000 doğumda 5 civarıdır. Ülkemizdeki major referans hastanelerde yapılan çalışmalarda oran 1000 doğumda 0.51 ve 0.37 olarak bildirilmiştir. Önder Ercan ve ark. yaptığı çalışmada oran 1000 doğumda 1.1 iken A.E Tahaoğlu ve ark. yaptığı çalışmada 0.77 olarak bildirilmiştir.

NİJERYA 2010-2013 102 PPH 2,6/1000

ZEKAİ TAHİR BURAK -2008-2013 -48 PPH 0,58/1000

DIYARBAKIR -2009-2013 -76 PPH vakası 0,77/1000

VAN 100. YIL ÜNİ 1995-2003 24 PPH 5,09/1000

KAHRAMANMARAŞ 2013-2015 25PPH 1,1/1000

SONUÇ Bizim oranımızın Türkiye ortalamasına göre yüksek olma sebebi çalışmanın yapıldığı bölgenin sosyoekonomik olarak geri kalmışlığı ve buna bağlı olarak takipsiz gebeliklerin fazlalığı, ihmal edilmiş doğumların varlığı ,gravidanın fazlalığı nedeniyle obstetrik komplikasyonların artması olarak açıklanabilir.  

TEŞEKKÜRLER…