Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Dersin Adı: Yoksulluk ve Sosyal Hizmet Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Emine ÖZMETE Konu:İnsani yoksulluk ve insani gelişme

İnsani Yoksulluk İnsani gelişme ile ilgili ölçümler dikkate alındığında ise Türkiye‟de Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan rapor (2008) önemli bulguları ortaya koymaktadır. Buna göre UNDP‟nin gelişmekte olan ülkelerde insani yoksulluğu üç kriterden yola çıkarak hesapladığı belirtilmektedir:

Beklenen Yaşam Süresi Beklenen yaşam süresi, uzun bir yaşamdan yoksun olma yoksulluğun ilk göstergesi olarak kabul edilmektedir. UNDP, hesaplamalarında yaşam beklentisi için 40 yaşı esas almakta ve bu yaşın altındaki yaşam süresini insani yoksulluğun bir öğesi olarak değerlendirmektedir.

Eğitim Eğitim olanaklarından yoksun olma, insani yoksulluk indeksinin ikinci göstergesini oluşturmaktadır. Hesaplamalarda yetişkinler arasındaki okuma yazma bilmeme oranı insani yoksulluğun diğer bir kriterini oluşturmaktadır.

Ekonomik ve Sosyal Olanaklar Ekonomik ve sosyal olanaklar; bireylerin ekonomik ve sosyal olanaklardan yoksun olması, insani yoksulluk indeksinin diğer göstergesidir.Yoksulluğun ön planda olan bazı nedenlerini başlıklar halinde inceleyecek olursak;

1)Parçalanmış Aileler (çocuk sahibi): Tek ebeveynli ailelerde ( boşanma, eşin cezaevine girmesi, vefat gibi nedenlere bağlı olarak) genellikle ailenin sorumluluğunun kadınlarda olduğu görülmektedir. Maddi olarak herhangi bir gelirinin olmaması durumunda kadınlar çalışarak kendisi ve ailesinin temel ihtiyaçlarını karşılamak zorunda kalmaktadır.

2)Yaşlılar: Fiziki yapıları gereği nüfus içerisinde ki yaşlıların büyük çoğunluğu çalışma konusun da yeterlilik gerçekleştiremezler. Bu nedenle yaşlı insanlar, yaşamlarını ya emeklilik maaşları ya da sosyal yardımlar ile sürdürmeye çalışırlar.

3)Elde edilen maddi gelir ile orantılı ailedeki birey sayısının fazla olması; Ailede ki her bireyin temel ihtiyaçlarının karşılanması düzenli bir maddi gelir ile sağlanır. Üyeler fazlalaştıkça bu ihtiyaçların karşılanması da daha fazla sorun yaşanmasına neden olur.

4)Eğitim düzeyi; Yoksulluğun bir nedeni ise insanların eğitim düzeyleridir. Eğitim düzeyleri düşük olan toplumlarda yoksulluk oranı daha fazla görülür.

5)İşsizlik; İşsizlik oranının yüksek olduğu toplumlarda yoksulluk oranı da aynı derecede yüksek olur. İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için çalışmaları ve karşılığında maddi gelir elde etmeleri gerekir. Bu nedenle işsizlik oranı yüksek olan yerlerde insanların temel ihtiyaçlarını karşılaması çok zor olacak ve yoksulluk önemli ölçüde görülecektir.

6)Yaşanılan yerin potansiyel özellikleri; İnsanların yaşamış olduğu yerlerdeki fiziki koşullar, içerisinde bulunan toplumun sosyo-demografik özellikleri, yaşanılan bölgedeki işgücü potansiyeli gibi özellikler yoksulluğun meydana gelmesinde etkilidir.

7)Kişiler arası gelir dağılımındaki eşitsizlikler; Özellikle aynı bölge ve toplumlarda yaşayan insanlar arasında mevcut olan gelir dağılımındaki eşitsizlikler o toplumda yoksulluk kavramının ön plana çıkmasında en büyük nedendir.