RİSKLİ GEBELİKLER

GEBELİKTE RİSK FAKTÖRLERİ Düşük sosyo-ekonomik düzeyde olma Yaş Doğum sayısı Doğum sıklığı

GEBELİKTE RİSK FAKTÖRLERİ Beslenme yetersizliği Alkol ve tütün kullanımı Kronik ve sistemik hastalığı olma

GEBELİKTE RİSK FAKTÖRLERİ Önceki gebeliklerinde veya şimdiki gebeliğinde komplikasyon öyküsü olma Gebeliğin ilk üç ayında virütik enfeksiyon geçirme veya röntgen çektirme İstenmeyen gebelikler

GEBELİK KOMPLİKASYONLARI DOĞUM ÖNCESİ KANAMALAR

GEBELİK KOMPLİKASYONLARI Birinci trimestir kanamaları genellikle dış gebelik, abortus ya da trofoblastik hastalık nedeni ile, son trimester kanamaları ise plesanta previa ya da plesanta ablasio nedeni ile ortaya çıkar.

DIŞ GEBELİK ( EKTOPİK GEBELİK) ♦ Zigotun uterus dışında bir bölgeye yerleşmesidir.

Tubal gebelik En sık görülen dış gebelik tubal gebeliktir. Nedeni tüplerdeki kısmi tıkanıklıklardır. 3 şekilde sonuçlanır. Ovumun ölümü Tubal düşük Tubal rüptür

Dış gebelik Nedenleri; Tüplerle ilgili gelişme anomalileri (anormal uzun tüp, divertikül) Tuba motilitesini etkileyen hormonlar Tüplerde geçirilmiş veya varolan bir enfeksiyon Geçirilmiş tüp operasyonları

Dış gebelik Nedenleri; RİA Tüp mukozasında endometrium varlığı Embriyonal anomaliler malfarmosyonlar, konjenital anomaliler Tüplere baskı yapan karın içi tümörler İn-vitro fertilizasyon Konjenital uterin veya tübal anomaliler

Tubal Gebeliğin Belirtileri Gebelik belirtileri Ağrı Vajinal akıntı İç kanama belirtileri

Ektopik Gebelikte Tanı Dougles boşluğundan kan aspirasyonu Bimanuel muayenede uterusun büyük olması Adnekslerde hassasiyet Gebelik testinin pozitif olması

Dış Gebelik Komplikasyonları:hipovolemik şok, infertilite, enfeksiyon, kronik üriner sistem enfeksiyonu, intestinal obstrüksiyon, fistüller, salpenjit.

Dış Gebelik Tedavi: Şiddetli ağrı ve şok gelişebilir. Bu durumda hastaya; Hasta ameliyata alınıp rüptüre olmuş tüp çıkarılabilir.

Dış Gebelik Dış gebelik geçiren kadınlar risk altında olduklarından daha sonraki gebeliklerinde de dikkatle izlenmelidirler. Rh (-) annelerde, daha sonraki gebelikleri korumak için RhoGAM yapılması gerekir.

GEBELİK KOMPLİKASYONLARI Düşükler(Abortion):Gebeliğin 20. haftasına kadar olan ve ağırlığı 500 gr ve altında doğan fetüsler düşük olarak kabul edilir. Gebeliklerin yaklaşık % 10’u ilk 12 hafta içinde spontan düşükle sonuçlanır.

Düşükler(Abortion) Abortuslar oluş zamanlarına göre 3 gruba ayrılır, Subklinik abortus(Belirlenemeyen abortus) Erken abortus: ilk 12 hafta içinde gerçekleşen abortuslardır. Geç abortus: 13-20. gebelik haftalarında gerçekleşen abortuslardır.

Düşükler(Abortion) Abortuslar oluş şekillerine göre 2 gruba ayrılır, 1)Spontan abortuslar: 2)Zorlanmış (provake) abortuslar:

Düşükler(Abortion) 2)Zorlanmış (provake) abortuslar a)Terapötik abortus: b)İstemli Abortus (Kriminal-Efektif):

Düşükler(Abortion) Spontan abortusların nedenleri, Kromozom anomalileri Uterusun şekil bozuklukları, myomlar, servikal yetmezlik gibi embriyonun gelişmesine izin verilmeyen durumlar. Annede yüksek ateş, akut viral enfeksiyonlar, kronik nefrit, gibi fetal anoksiye yolaçan durumlar İlaçlar özellikle sitotoksik ajanlar ve prostoglandinler

Düşükler(Abortion) Spontan abortusların nedenleri, Uterusa olan direkt travmalar Progestron yetmezliği Stres, anksiyete gibi psikolojik sorunlar hipotalamik-pituiter sistem aracılığı ile gebeliği etkiler ve düşük ortaya çıkar.

Düşükler(Abortion) Spontan abortusların nedenleri, Malnütrisyon Annede HT Annede endokrin bozukluklar

Düşükler(Abortion) Spontan abortusların tipleri, a)Durdurulabilir düşük b)Durdurulamayan düşük c)Tam düşük d)Tam olmayan düşük

Düşükler(Abortion) Kaçırılmış Düşük(Missed Abortus) Durdurulabilir düşüklerden sonra ortaya çıkar.Kanama durmuştur fakat fetüs ölmüş ve uterin kavitede kalmıştır. Tedavi Kaçırılmış Düşük(Missed Abortus)

Düşükler(Abortion) Alışımış Düşükler(Habituel abortus) Kadın 3 veya daha fazla düşük yaptığında bu terim kullanılır.

Düşükler(Abortion) Servikal Yetmezlik Sonucu Görülen Düşükler Bu düşükler genellikle gebeliğin 20. haftasında ortaya çıkar. Serviks ağrısız dilate olur ve fetal kese sarkar. Bu tür durumlarda, düşüğü önlemek için serviksin vaginal rugae ile birleştiği çevreye sutur konur. Sutur gebeliğin 14-18. haftalarında konur ve 38. haftaya kadar kalır.

Düşükler(Abortion) Septik Düşük Tüm abortus olgularında komplikasyon olarak enfeksiyon gelişmiş ise septik abortus denir. Belirtiler

Düşükler(Abortion) Düşüğün Komplilasyonları: Hemoraji, anemi, enfeksiyon, sepsis, şok, uterus ve komşu organ perferasyonları, DIC, anne mortalitesi.

Düşükler(Abortion) Tedavi; Antibiyotik tedavisi. Uterusun içinde kalan parçalar varsa küretajla temizlenir. Kan grubu Rh (-) annelerde düşükten sonra RhoGAM yapılır.

Düşükler(Abortion) Tedavi; Enfeksiyon gelişebileceğinden enfeksiyon belirtileri anneye anlatılır. Hasta taburcu olurken düşükten sonra ilk 3-4 gün ağır hareketlerden ve ilk 2 hafta cinsel ilişkiden kaçınması önerilir

İzlem Kanamaya bağlı şiddetli ağrı ve şok gelişebilir. Bu durumda, Hemen damar yolu açılır Yaşam bulguları takibe alınır Acil transfüzyon için kan hazırlanmalıdır Ameliyat sonrası psikolojik destek sağlanır

GEBELİK KOMPLİKASYONLARI Mol Hidatiform(Trofoblastik Hastalık)

Mol Hidatiform(Trofoblastik Hastalık) Çok nadir görülen ve nedeni bilinmeyen bir gebelik komplikasyonudur.Gebeliğin erken döneminde uterus içinde trofoblastik hücrelerden gelişen üzüm tanesine benzer veziküllerin gelişmesi ile karakterizerdir. HCG da anormal artış vardır.

Mol Hidatiform(Trofoblastik Hastalık) Patoloji;Embriyo ölmüştür veya yoktur.Trofoblastik doku çoğalmaya devam eder ve villus stromasında sıvı toplanır.Bunun sonucunda villuslar globüler bir görünüm alır.

Molar gebelik Belirtileri: Uterus gebelik ayına göre daha büyük Gebeliğin ilk yarısında görülen HT Ultrasonda 6 ve 8. haftalarda büyümüş veziküller Kan kaybına bağlı anemi

Mol Hidatiform(Trofoblastik Hastalık) Belirtiler; Uterus gebelik ayına göre büyük ve yumuşaktır. FKS duyulmaz ve palpasyonla fetüsün kısımları hissedimez. Hiperemezis ve erken dönemde pre-eklemsi belirtileri görülebilir.

Mol Hidatiform(Trofoblastik Hastalık) Belirtiler; Vaginadan koyu renkli ve az miktarda üzüm tanesine benzer veziküller gelebilir. USG teşhiste yardımcı olur. Sulandırılmış idrarda bile gebelik testi pozitiftir.

Mol Hidatiform(Trofoblastik Hastalık) Bakım ve izlem: % 5 malignleşme riski olduğundan teşhis edildiğinde hemen küretajla temizlenmelidir. 40 yaş üzerinde tedavide histerektomi kullanılabilir. Taburcu olduktan sonra 2 yıl izleme devam edilir.

Tedavi ve Bakım Molün boşaltılması ile başlar Molün boşaltılmasından sonra; 1-2 hafta serum HCG düzeyi normale inene kadar bakılmalı İlk normal düzeyden 2-4 hafta sonra HCG düzeyi kontrol edilir, Bundan sonra 6 ay- 1 sene boyunca her 1-2 ayda bir HCG düzeyi kontrol edilir

Molar gebelik Komplikasyonları Anemi Hipertroidizm Enfeksiyon Akciğerlerde emboli

SON TRİMESTER KANAMALARI Gebeliğin 20. haftasından sonra görülen kanamalardır. Daha çok plesantal kökenlidir.Kanamaların 2 ana nedeni: Plesenta previa Ablasio plesenta

Plesenta Previa Plesantanın alt segmente yerleştiği duruma denir.

Hazırlayıcı Faktörler Çok ve sık doğum yapma Çoğul gebelikler 18 yaşın altı,35 yaşın üstündeki gebelikler İmplantasyon bozukluğunda Uterusun submukoz myomlarında

3 tipi vardır; Total plesenta previa Kısmi plesenta previa Lateral plesenta previa

Belirtileri; Gebeliğin 2. yarısında ağrısız vajinal kanama

Komplikasyonları Kanamaya bağlı hemorojik şok Erken membran rüptürü Prezantasyon ve pozisyon bozuklukluğu Hava embolisi Postpartum kanama Postpartum enfeksiyon Prematürelik ve fetal ölüm

Bakım ve İzlem Hastanın hızla fiziksel değerlendirilmesi önemlidir: Yaşam bulguları Abdomende ağrı olup olmadığı Uterusun büyüklüğü Fetusun büyüklüğü,prezantasyonu Çıkarılan idrar miktarı değerlendirilir

Ablasyo Plesenta (Plesenta Dekolman) Normal implante olmuş plesantanın uterus duvarından erken ayrılmasıdır.

Hazırlayıcı Faktörler Uterusun kanlanma bozuklukları( HT,DM, preeklemsi vb.) 18 den küçük,35 den büyük anne yaşı Karın bölgesine olan direk travmalar Psikolojik travmalar Amnion sıvısının birden boşalması İkiz gebelikler

Belirtileri Ciddi vakalarda uterusta hassasiyet ve ağrı Uterusun büyümesi Uterusun palpasyonla hassas ve tahta gibi sert olması

Bakım ve İzlem Anne sakin tutulmaya çalışılır Kanda Hb., Hct., kanama zamanı,kan grubu tayini yapılmalı Aldığı çıkardığı izlenir Gerekirse anne derhal sezeryana alınır

Kanamalı Hastanın Emosyonel İzlemi

ERKEN MEMBRAN RÜPTÜRÜ Zarların doğum eylemi başlamadan yırtılmasıdır

Hazırlayıcı Faktörler Servikal yetmezlik Servisit Amniyosentez Plesental bozukluklar Hidroamniyoz Travma Çoğul gebelikler Genital organ anomalileri

Komplikasyonları Anneye ve fetusa ait enfeksiyonlar Erken doğum eylemi Fetal hipoksi ve asfiksi

Zarlar yırtıldıktan sonra 24 saat içinde doğumun olmamasına “ZARLARIN UZAMIŞ RÜPTÜRÜ” denir.

Tedavi ve İzlem Gebe hastaneye yatırılarak yatak istirahatine alınır Fetus düzenli izlenir ( NST ) Annenin yaşam bulguları enfeksiyon yönünden izlenir Enfeksiyon ve fetal distres belirtileri varsa antibiyotiğe başlanır

Komplikasyonları 37. gebelik haftasından önce doğanlarda; En yaygını respiratuvar distres sendromudur Umbilikal kord pralapsusu Prezantasyon bozukluğu gelişebilir

Membranlar gebeliğin erken döneminde açılmışsa; Oligohidroamniyoza bağlı intrauterin gelişme geriliği Hipoplastik akciğerler Kol ve bacaklarda deformiteler görülebilir

GEBELİKTE HİPERTANSİF DURUMLAR İki şekilde ortaya çıkar Gebeliğin neden olduğu HT Kronik HT

Gebelikte HT İnsidansını Artıran Risk Faktörleri Trofoblastik hastalıklar 18 yaşın altı,35 yaşın üstü anneler Çoğul gebelik ve polihidroamniyoz Aşırı doğurganlık DM, KBY ve kronik HT Sosyo ekonomik düzeyi düşük olan toplumlarda

Belirtileri Dinlenmekle geçmeyen ödem 140/90 ın üzerinde kan basıncı Hafif Preeklemsi Belirtileri Dinlenmekle geçmeyen ödem 140/90 ın üzerinde kan basıncı Proteinüri

Şiddetli Preeklemsi Belirtileri 160 / 110 un üzerinde kan basıncı 24 saatlik idrarda 5 gr üzerinde protein kaybı Serebral belirtiler Hemokonsatrasyon 24 saatlik idrarın 400 ml yada daha az olması

Tedavi Anne sol yan pozisyonda yatak istirahatine alınır Yaşam bulguları sık izlenir Fetal kalp hızı izlenir İdrar miktarı izlenir Saatte bir idrarda protein bakılır Ödem değerlendirilir

Tedavi Her gün aynı saate tartılır Pulmoner ödem gözlenir Derin tendon refleksi ölçülür Serebral belirtiler izlenir Epigastrik ağrı olup olmadığı öğrenilir Bilinç düzeyi Lab. Bulguları izlenir

Tedavi Proteinden zengin tuzdan kısıtlı diyet Annenin anksiyete ve endişesi önlenir Yatak istirahatini sağlamak için sedatifler uygulanır AntiHT ilaçlar uygulanır Ciddi peeklemsi geliştiyse MgSo4 uygulanabilir

MgSo4 Tedavisinde İzlem Yaşam bulguları ilaç uygulamadan önce ve sonra dikkatle ölçülmelidir Patella refleksine bakılmalıdır İdrar miktarı saate 30 ml altında ise yapılmamalıdır Toksik etkileri görüldüğünde antidotu olan kalsiyum glukonat kullanılır

Preeklemsi bulgularına kovüzyonlar eklenirse EKLEMSİ görülür

Konvüzyonun başlayacağını gösteren işaretler Oligüri veya anuri Epigastrik ağrı Bulantı-kusma

Eklemsili Annenin İzlenmesi Bakımın amaçları; Başka konvüzyonları önleme Yeterli ventilasyonu sağlama Kan basıncını kontrol altına alma Kardiak yetmezliği önleme Fetusu sürekli değerlendirmektir

HİPEREMEZİS GRAVİDARUM Gebelikte ortaya çıkan aşırı bulantı ve kusmalara HİPEREMEZİS adı verilir.

Tehlikeleri Dehidratasyon Sıvı ve elektrolit dengesizliği Kilo kaybı Ketosis Aşırı vakalarda oligüri ve sarılık

Yapılması Gerekenler Hastanede bakımı gerekir Kaybedilen sıvı İV yoldan verilir Aldığı çıkardığı izlenir Kuru yiyecekler az ve sık verilir Sıvı ve katı yiyecekler bir arada verilmez Vitaminlere ihtiyaç vardır Anne iyi havalandırılmış bir odaya alınır Antiemetik ve sedatifler istemlenebilir

ÇOĞUL GEBELİKLER Nedeni genelde ailevi yatkınlıktır

Doğum Öncesinde Gebeliklerde görülen rahatsızlıklarda artma Polihidroamniyos Preeklemsi Anemi Doğum öncesi kanamalar Fetal/plesantal yetmezlik Prematüre eylem

Doğum Eyleminde Prezantasyon bozuklukları Erken membran rüptürü Ablosyo plesenta

Doğum Sonunda Atoni kanaması Prematüre bebek

Çoğul Gebeliklerde İzlem Yeterli istirahatin sağlanması Yeterli ve dengeli beslenilmesi Ufak rahatsızlıkların derhal tedavisi Komplikasyonların ilk belirtilerinin erken tanılanması

TEŞEKKÜRLER